Μια ρωσική τραγωδία

Τώρα ο πατήρ Αλέξανδρος είναι πρωθιερέας

Τον Οκτώβριο προετοίμασα για την ιστοσελίδα μια συνέντευξη με έναν κληρικο τής εκκλησίας τού Αγίου Νικολάου – Χαμόβνικι, τού διακόνου Αλεξάνδρου Σούμσκι. Kαθηγητής με εικοσιπέντε χρόνια εμπειρίας, διευθυντής τού γυμνασίου Νικολο – Χαμοβνίτσεσκι, πατέρας οκτώ παιδιών, ένας ταλαντούχος δημοσιογράφος, είχε κάτι να πει στους αναγνώστες. Στις 21 Οκτωβρίου τού παρέδωσα το κείμενο προς έγκριση. Ο πατέρας Αλέξανδρος το κοίταξε κάπως αφηρημένα, είπε μόνο ότι δεν είχε να κάνει κάποια σοβαρή παρατήρηση και υποσχέθηκε να επιφέρει εντός δύο ημερών τις όποιες μικρές τροποποιήσεις. Συμφωνήσαμε να τηλεφωνηθούμε σε 2 – 3 ημέρες. Δύο μέρες αργότερα λαμβάνει χώρα η ομηρία στο Nord – Ost (Σ.Μ.: Οκτώβρης 2002, κατά την διάρκεια τού musical Nord – Ost, ένοπλοι τσετσένοι τρομοκράτες κρατούν ομήρους τούς 916 θεατές από τις 23 μέχρι τις 26 Οκτωβρίου. 130 θεατές έχασαν την ζωή τους). Μεταξύ των ομήρων ήταν ο Αντών Κομποζιόφ, γαμπρός τού πατρός Αλεξάνδρου, φλαουτίστας στο θέατρο «Όπερα Νόβαγια» (Σ.Μ.: Νέα Όπερα), που εργάζονταν ως μουσικός με μερική απασχόληση στο musical. Μετά την επίθεση, για σχεδόν δύο ημέρες, οι συγγενείς δεν είχαν νέα τού Αντών. Ψάξαμε παντού, ελπίζαμε .. αλλά αργά το βράδυ της Κυριακής, ο πάτερ Αλέξανδρος ταυτοποίησε το σώμα του σε ένα από τα νεκροτομεία. Ο Αντών ήταν 28 ετών. Μόλις στις 20 Οκτωβρίου έκλεινε χρόνο το πρώτο του παιδί, ο Βλάντικ. Η κόρη τού πατρός Αλεξάνδρου, Λίζα, έμενε σε ηλικία 19 ετών χήρα με ένα μωρό ενός έτους στην αγκαλιά της.

Ο πάτερ Αλέξανδρος αποφάσισε ότι μετά την τραγωδία, η συνέντευξη δεν ήταν πλέον επίκαιρη, αλλά ήθελε παρ΄όλα αυτά να μιλήσει στους αναγνώστες τού ιστοχώρου για τα γεγονότα και να εκφράσει πώς συσχετίζεται με αυτά.

– Πάτερ Αλέξανδρε, γνωρίζατε τον Αντών πολύ πριν γίνει γαμπρός σας;

– Ναι, ήταν ο μεγαλύτερος σε ηλικία γιός φίλων μου. Μια θαυμάσια μεγάλη οικογένεια πιστών. Όταν τούς επισκέφθηκα, ο μικρός Αντών παρακολούθησε προσεκτικά τις συνομιλίες και τις διαφωνίες μου με τον πατέρα του και με τους κοινούς μας φίλους. Άκουγε και αφομοίωνε. Όσο μπορώ να θυμάμαι, ο Αντών δεν τα έβαλε ποτέ με κανέναν. Ακόμη και με μένα, κάποιον δηλαδή με πολύπλοκο χαρακτήρα. Διακρίνονταν για την ταπεινοφροσύνη και για την πραότητα του. Όταν εξέφρασε επιθυμία να παντρευτεί την μεγάλη μου κόρη Ελισάβετ, με μεγάλη μου χαρά ευλόγησα τον γάμο τους. Ζήσαν μαζί για λιγότερο από δύο χρόνια, και παρά την πικρία της απώλειας, δεν λυπάμαι καν που συγγενέψαμε. Κι η Λίζα δεν το μετανιώνει.

Πώς κατέληξε να είναι ανάμεσα στους ομήρους;

– Ήταν μέλος τού musical. Ο Αντών αποφοίτησε από τη σχολή Γκνιέσιν και εργάστηκε στο θέατρο Νόβαγια Όπερα με τον Γιεβγκένιι Κολομπόφ. Ήταν το πρώτο φλάουτο. Όπως και στα περισσότερα θέατρα και κλασσικές ορχήστρες, πληρώνονταν λίγο, και γι΄αυτό ο Αντών στράφηκε και στην μερική απασχόληση γιά να κερδίζει πιό πολλά λεφτά. Και με το μουσικό του ταλέντο, σίγουρα δεν ήταν καθόλου δύσκολο για αυτόν να βρεί πρόσθετη εργασία στην πιο πρεστίζ ροκ ομάδα. Αλλά όντας πολύ επιλεκτικός, επέλεξε το musical "Nord – Ost", με βάση και το κριτήριο ότι η συμμετοχή του δεν έρχεται σε αντίθεση με την πίστη του. Πράγματι, σε αυτό το musical, που βασίζεται στο μυθιστόρημα τού Καβέριν (Σ.Μ.: Βενιαμίν Αλεξάντροβιτς Καβέριν, ρώσο – σοβιετικός συγγραφέας, δραματουργός, σεναριογράφος τού 20ού αι.), "Δύο καπετάνιοι", δεν υπάρχει τίποτα το χυδαίο.

Ο Αντών συμμετείχε στο musical δύο φορές το μήνα (μερικές φορές και πιο συχνά). Μια από αυτές ήταν κι εκείνο το τραγικό βράδυ τής 23ης Οκτωβρίου.

– Ως εκ τούτου, είχατε πληροφορηθεί πριν από πολλούς για τη κατάληψη τού κτιρίου από τρομοκράτες;

– Το έμαθα αμέσως, αλλά από την πρώτη στιγμή νόμισα ότι αυτό που συνέβαινε ήταν απλά ότι μια ομάδα χούλιγκαν είχε καταλάβει το θέατρο και ότι η αστυνομία θα αντιμετώπιζε το όλο θέμα γρήγορα. Μια ώρα αργότερα κατέστη σαφές ότι όλα ήταν πολύ χειρότερα από ό,τι νόμιζα. Γύρω στις εννέα το βράδυ, ο Αντών τηλεφώνησε από το κινητό του και είπε ψιθυριστά: "Οι τρομοκράτες μάς έχουν οδηγήσει στο υπόγειο, προσευχηθείτε για μάς". Στη συνέχεια τηλεφώνησε ξανά και είπε ότι τούς είχαν οδηγήσει στην αίθουσα συναυλιών και τούς βάλαν σε σειρές. Αυτου τού έλαχε να είναι στη δεύτερη σειρά, πολύ κοντά στον χώρο τής ορχήστρας, την οποία αργότερα μετέτρεψαν σε τουαλέτα. Ο Αντών μάς είπε ότι οι τρομοκράτες άρχισαν να ναρκοθετούν στο κτίριο. Εκείνο το βράδυ τηλεφώνησε αρκετές φορές. Τη νύχτα, μίλησε στη Λίζα σαν να ήταν για τελευταία φορά. "Συγχώρησέ με και αντίο", τής είπε. Προφανώς, πρόβλεπε ότι δεν θα έβγαινε ζωντανός.

Την ίδια νύχτα, ο φίλος μου ιερέας Πάβελ Μπούροφ κι εγώ πήγαμε στην Ντουμπρόβκα (Σ.Μ.: περιοχή όπου βρίσκονταν το υπό κατάληψη κτίριο. Ιστορική περιοχή τής νότιο – ανατολικής Μόσχας). Ελπίζαμε να μπούμε με κάποιο τρόπο στο θέατρο, αλλά όλα ήταν κλειστά. Περάσαμε εκεί όλη τη νύχτα. Δεν είδαμε ούτε έναν μεθυσμένο. Δεν υπήρχαν ούτε θεατές – περίεργοι εκεί. Με κατέπληξε ότι ο ρωσικός λαός ήταν ακόμη έτοιμος να θυσιαστεί. Ηλικιωμένοι και νέοι ήταν έτοιμοι να προσφέρουν τον εαυτό τους ως αντάλλαγμα για τούς ομήρους.

– Παραμείνατε στην Ντουμπρόβκα μέχρι το τέλος;

– Όχι, το απόγευμα της Πέμπτης, ο πάτερ Πάβελ κι εγώ συνειδητοποιήσαμε ότι δεν θα καταφέρναμε να βρεθούμε στον χώρο των ομήρων και πήγαμε στο σπίτι μου. Ο Αντών τηλεφώνησε αρκετές φορές και κάθε φορά που μιλούσε στην Λίζα ήταν σαν να ήταν για τελευταία φορά. Ο ίδιος, όπως και άλλοι όμηροι, δεν είχε καμία αμφιβολία ότι αργά ή γρήγορα οι καταληψίες θα ανατίναζαν το κτίριο.

Τη νύχτα της Πέμπτης και της Παρασκευής, ο Αντών τηλεφώνησε στον πνευματικό του, ιερομόναχο Γκλιέμπ και τού ζήτησε να πάει σε αυτούς καθώς πολλοί ήταν οι όμηροι που επιθυμούσαν να κάνουν εξομολόγηση και να λάβουν Κοινωνία. Είπε ότι θα προσπαθούσε να διαπραγματευτεί με τους τρομοκράτες τη δυνατότητα να έρθουν οι κληρικοί στον χώρο κατάληψης. Φυσικά, ο πάτερ Γκλιέμπ πήγε στην Ντουμπρόβκα. Φτάσαμε εκεί μαζί με τον Πάτερ Πάβελ. Οι τρείς μας πήγαμε ακολούθως στο Αρχηγείο Επιχειρήσεων. Καταθέσαμε το αίτημα τού Αντών στον περιφερειάρχη. Αυτός με την σειρά του προσπάθησε δύο φορές να επικοινωνήσει με τους τρομοκράτες, αλλά αυτοί αρνήθηκαν την οποιαδήποτε επαφή. Ο περιφερειάρχης μάς ρώτησε αν συνειδητοποιούσαμε ότι ακόμη κι αν καταφέρναμε να μπούμε στο κτίριο, θα μας πυροβολούσαν – σε τελική ανάλυση, για τούς καταληψίες ήμασταν κι εμείς εχθροί. Απαντήσαμε ότι το καταλαβαίνουμε, κι ότι παρ 'όλα αυτά, αν μάς άφηναν, εμείς θα πηγαίναμε εκεί. Ποτέ στη ζωή μου δεν είχα νιώσει τέτοια φοβία. Δεν έχω λόγια να την περιγράψω. Ταυτόχρονα, ένιωθα ότι ήταν αδύνατο να μην πάω. Νομίζω ότι τα συναισθήματα μου ήταν συναισθήματα και τού πατρός Πάβελ και τον πατρός Γκλιέμπ.

Κι όμως, οι άλλοι δύο, μπορούσαν, σε αντίθεση με σας, να εξομολογήσουν τούς ανθρώπους που βρίσκονταν σε κίνδυνο. Ίσως εσείς θέλατε να βρεθείτε εκεί γιά να εμψυχώσετε τον Αντών;

– Και βέβαια ήθελα να αγκαλιάσω τον Αντών και να είμαι δίπλα του. Αλλά θα μπορούσα να είμαι χρήσιμος και με την ιδιότητά μου τού διακόνου. Σε ακραίες καταστάσεις όπως αυτή στο Nord – Ost, μπορεί κανείς να εξομολογηθεί όχι μόνο από διάκονα, αλλά και από λαϊκό, κι αυτή τού είδους η μετάνοια αναγνωρίζεται από την Εκκλησία. Καθότι ήταν άγνωστος ο αριθμός αυτών που ήθελαν να εξομολογηθούν, ήταν πιθανό ο πάτερ Γκλιέμπ και ο πάτερ Πάβελ να μην μπορέσουν να ανταπεξέλθουν.

Εμείς, ο κλήρος, δεν είχαμε το δικαίωμα να μην πάμε εκεί, αν είχαμε την δυνατότητα να το κάνουμε. Οι κληρικοί υποχρεούται να μιμηθούν τον Χριστό και Χριστός σημαίνει Θυσία. Αλλά δεν ήμασταν οι πρώτοι που προσπαθούσαμε να βρεθούμε εκεί. Για παράδειγμα, συναντηθήκαμε με τον Γκιεόργκιι (Σ.Μ.: Γιώργος). Υπό διαφορετικές συνθήκες, θα πέρναγε απαρατήρητος από την προσοχή μου. Μουσικός τής Ροκ, με δαχτυλίδια στα χέρια του, και σκουλαρίκι στο αυτί του – όχι κάποιος τού γούστου μου, για να το πω απλά και ήρεμα. Κι όμως, ήρθε τότε ο ίδιος σε μάς και είπε: "Πατέρες, αν ποτέ σας αφήσουν να πάτε εκεί, πάρτε με κι εμένα μαζί σας – η γυναίκα μου είναι εκεί". Και μάς ακολούθησε από κοντά.

Ο πρωτοπρεσβύτερος Βσιεβόλοντ Τσάπλιν έφτασε στην Ντουμπρόβκα την Παρασκευή. Μετέφερε την ευλογία τού Πατριάρχη να γίνονται διαρκώς προσευχές για τη σωτηρία των ομήρων. Αρχικά λειτουργούσαμε στον δρόμο, αλλά στη συνέχεια ο περιφερειάρχης μάς διέθεσε ένα ειδικό δωμάτιο. Σε κάθε προσευχή, είχαμε όλο και πιο πολλούς ανθρώπους. Ο Γκεόργκιι ήταν παρών μαζί μας σε όλες τις προσευχές. Είδα με πόση ειλικρίνεια προσευχόταν.

Η γυναίκα του επέζησε;

– Δόξα τώ Θεώ, ναι. Αν και ήταν σε πολύ σοβαρή κατάσταση, δεν είχε σχεδόν καμία ελπίδα. Ο Γκεόργκιι πιστεύει ότι ο Κύριος την έσωσε.

– Πιθανότατα, δεν ήταν ο μόνος που τα γεγονότα τον έκαναν να στραφεί προς τον Θεό ..

– Φυσικά όχι. Ο Αντών είχε έναν φίλο, τον Φιόντορ Χραμτσόφ, που έπαιζε τρομπέττα. Εργάζονταν μαζί στο Νόβαγια Όπερα και εργάζοταν τις ίδιες μέρες υπό τύπο μερικής απασχόλησης στο Nord – Ost. Ο Φιόντορ πέθανε επίσης. Ο γιός του βρήκε ένα σημείωμα στα πράγματα του, γραμμένο λίγο πριν πεθάνει. Δυστυχώς, δεν έχω το κείμενο. Το μόνο που μπορώ να κάνω, είναι να μεταφέρω πάνω – κάτω το περιεχόμενό του. Ξεκίναγε έτσι: "στις τρεις το πρωί άρχισαν να πυροβολούν". Προφανώς, αυτό το γεγονός οδήγησε τον Φιόντορ να γράψει το σημείωμα. Το μήνυμα που ήθελε να περάσει ήταν: "δεν ωφελεί σε τίποτε το να κυνηγάμε την τύχη, τα χρήματα .. Το σημαντικό είναι να πιστέψουμε στο Θεό". Ο Φιόντορ Χραμτσόφ δεν ήταν εκκλησιαζόμενος, ήταν κατά πάσα πιθανότητα άπιστος. Σε μια τέτοια κατάσταση ανάγκης, μερικούς τούς πιάνει απελπισία, μερικές φορές το ρίχνουν στην βλασφημία, άλλοι όμως κινητοποιούνται και έρχονται κοντά στο Θεό. Θεωρώ το σημείωμα του Φιόντορ ένα σπουδαίο έγγραφο, μια τρομερή ανθρώπινη αποκάλυψη. Θα αποτολμήσω να θεωρήσω ότι αυτή η εξομολόγηση τής πίστης στην συγκεκριμένη συγκυρία τού δούλου τού Θεού Φιόντορ, ήταν λυτρωτική.

Ο Αντών άφησε κάποιο σημείωμα;

– Παντού όπου πήγαινε ο Αντών, κουβαλούσε πάντα μαζί του ένα προσευχητάρι. Όταν συμμαζεύαμε τα πράγματά του, δεν βρήκαμε κανένα τέτοιο προσευχητάρι. Εάν έγραψε κάτι, πιθανώς να το έγραψε στο προσευχητάρι. Εναποθέσαμε τις ελπίδες μας στον Θεό και ελπίζαμε ότι ο Αντών είναι ακόμη εν ζωή. Τα τελευταία λόγια του, που παραλάβαμε ως απάντηση στο μήνυμα τηλεειδοποίησης "Αντών, είμαστε μαζί σου", ήταν "Σώσον Κύριε". Δύο κορίτσια που καθόταν δίπλα του επέζησαν. Μού είπαν ότι την ημέρα πριν από την επίθεση, αποσυνδέθηκε από τον έξω κόσμο, σταμάτησε να επικοινωνεί με οποιονδήποτε και στράφηκε στην προσευχή. Πιθανώς, ο Κύριος τού είχε αποκαλύψει ότι έπρεπε να κάνει ακριβώς αυτό. Μέχρι την τελευταία στιγμή, διάβαζε το προσευχητάρι και ζήτησε να δει έναν οποιονδήποτε ιερέα. Ο γαμπρός μου πέθανε με την προσευχή στα χείλη του.

– Αν κρίνουμε από τα γεγονότα, δεν ήταν μαχητής με την κοσμική έννοια, αλλά ήταν σταθερός στην πίστη του, κι έτσι δέχτηκε θαρραλέα τον τελευταίο σταυρό του;

– Το ερώτημα είναι σωστό. Ο Αντών δεν ενεπλάκη ποτέ στη ζωή του σε αντιδικία, αντίθετα, πάντα προσπαθούσε να συμφιλιώσει όλους. Όντως, λοιπόν, δεν ήταν μαχητής με την έννοια που το εννοούμε στην καθημερινή ζωή,. Αλλά ήξερα πάντα ότι ήταν ένας πολύ γενναίος και θαρραλέος άνθρωπος.

Μπορώ να μιλήσω και για άλλους θαρραλέους ανθρώπους εκτός από τον Αντών και τον Φιόντορ. Η Όλγα Ρομάνοβα πήγε μετά το πρώτο μέρος τής παράστασης στο σπίτι της επειδή είχε επισκέπτες. Ζούσε κοντά, και όταν είδε μαζί με τούς φιλοξενούμενούς της στην τηλεόραση ότι τρομοκράτες κρατούσαν ομήρους, πετάχτηκε επάνω, έβαλε το σακάκι της και έτρεξε στην πόρτα. Όταν ρωτήθηκε από τον πατέρα της πού πήγαινε, απάντησε: "Μα εκεί είναι και παιδιά". Και έτρεξε στο Nord – Ost. Αυτά ανέφερε ο πατέρας της στον διάκονο φίλο μου, ο οποίος τέλεσε το μνημόσυνο στον τάφο της. Οι άνδρες των ειδικών δυνάμεων δεν είχαν ακόμα χρόνο να εγκαταστήσουν το κιγκλίδωμα ασφαλείας, η Όλγα κατάφερε να μπει μέσα και άρχισε να μέμφεται τούς τρομοκράτες, απαιτώντας από αυτούς να αφήσουν τα παιδιά να φύγουν. Οι τρομοκράτες, εις απάντηση, την χτύπησαν με το κοντάκι τού όπλου, και στη συνέχεια την σκότωσαν. Όλοι είδαν την εικόνα της στην τηλεόραση. Είχε ένα πολύ όμορφο πρόσωπο.

– Πολλοί είπαν ότι ήταν απλά μεθυσμένη.

– Ναί, τα ίδια είπαν και γιά τον Αλεκσάντερ Ματρόσοφ (Σ.Μ.: ήρωας τού Κόκκινου Στρατού ο οποίος σκοτώθηκε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο όταν έκλεισε με το στήθος του την πολεμίστρα ενός γερμανικού οχυρού επιτρέποντας στους συμπολεμιστές του να επιτεθούν), ότι δηλαδή ρίχτηκε στην πολεμίστρα σε κατάσταση μέθης. Έτσι είναι πάντα όμως, κάποιος που δεν μπορεί ο ίδιος να δράσει, προσπαθεί να δυσφημίσει αυτούς που αποτολμούν την πράξη. Ο Θεός ας τούς κρίνει.

Η τραγωδία στο Nord – Ost είναι επικών διαστάσεων. Δείτε την περίπτωση τού τυμπανιστή τής ορχήστρας Τιμούρ Χαζίεφ. Αυτός γνωρίζονταν πολύ καλά με τον Αντών. Ήταν μουσουλμάνος και θα μπορούσε να φύγει, αφού οι τρομοκράτες απελευθέρωσαν όλους τους μουσουλμάνους. Ο Τιμούρ όμως αρνήθηκε. Η σύζυγός του, όντας μια θαρραλέα γυναίκα, πίστευε ότι έπρεπε ο ίδιος να αποφασίσει τι θα έκανε. Στη συνέχεια, όμως, και κάτω από την πίεση τής μητέρας της, τού τηλεφώνησε και τού υπενθύμισε ότι είχαν παιδί και ότι θα μπορούσε να φύγει χωρίς κανένα πρόβλημα από την αίθουσα. Τής απάντησε: «Αν φύγω από δω, πώς θα ξανακοιτάξω ποτέ τούς φίλους μου στα μάτια;». Ο Τιμούρ Χαζίεφ ήταν μεταξύ των νεκρών. Κι όμως αυτή του η πράξη υπήρξε ένας άθλος. Αξίζει να σημειωθεί ότι, εάν κι οι περισσότεροι από τους ομήρους έχασαν τη ζωή τους από το φυσικό αέριο (Σ.Μ.: που χρησιμοποίησαν τελικά οι άνδρες των ειδικών δυνάμεων για να εξουδετερώσουν τους τρομοκράτες), ο Τιμούρ έφερε τραυματισμό από πυροβολισμό. Υποθέτω ότι, ως μουσουλμάνος, προσπάθησε να μεταπείσει τούς καταληψίες, να τούς επαναφέρει στα λογικά τους, και γι 'αυτό κι αυτοί τον πυροβόλησαν. Τον έθαψαν σε ένα μουσουλμανικό νεκροταφείο. Αλλά ποιόν είναι το ενδιαφέρον στοιχείο; Η σύζυγος τού Τιμούρ είναι ορθόδοξη, και κατά την διάρκεια τής κατάληψης, προσεύχονταν με ορθόδοξη προσευχή για τη σωτηρία τής ψυχής τού Τιμούρ. Όταν τέλειωσε την προσευχή, είδε τον Τιμούρ να τής κουνάει το χέρι και να τής λεέι: «Είμαι καλά». Πέντε λεπτά αργότερα, τής τηλεφωνούσαν για να τής ανακοινώσουν ότι η κατάληψη τελείωσε. Αποδεικνύονταν, λοιπόν, εκ των υστέρων ότι εκείνη τη στιγμή ο Τίμουρ τής έλεγε το στερνό αντίο. Σε τέτοιες στιγμές, η πνευματική ενόραση γίνεται πολύ πιο έντονη στους ανθρώπους.

– Μετά την επίθεση των κομάντος, δεν μπορούσατε να βρείτε τον Αντών για περισσότερο από δύο μέρες και ελπίζατε σε θαύμα, έτσι δεν είναι;

– Ναι. Την νύχτα τής Παρασκευής προς Σάββατο, ήρθε να μάς αντικαταστήσει ο πρωθιερέας Αρκάντιι Σάτοφ. Μάς είχαν κοπεί τα πόδια από την κούραση κι εμένα, και τού πατρός Πάβελ και τού στενότερου φίλου τού Αντών, ενός θαυμάσιου κιθαρίστα, τού Νικίτα Σεντόφ. Αποφασίσαμε να πάμε στο σπίτι μου να κοιμηθούμε τουλάχιστον μια ώρα. Αλλά εκεί που ήμασταν έτοιμοι να ξαπλώσουμε, μάς τηλεφώνησε ο Γκεόργκιι για να μάς πεί ότι οι άνδρες των ειδικών δυνάμεων είχαν ξεκινήσει την επιχείρηση απελευθέρωσης των ομήρων. Μπήκαμε αμέσως σε ένα ταξί και πήγαμε πίσω. Όταν φτάσαμε στον χώρο, η επίθεση των ανδρών των ειδικών δυνάμεων είχε ήδη τελειώσει (αργότερα έμαθα ότι ο πάτερ Αρκάντιι ήθελε επίσης να πάει στους ομήρους, ο περιφερειάρχης προσπάθησε και πάλι να έρθει σε επαφή με τους τρομοκράτες, αλλά χωρίς επιτυχία και πάλι). Ο πάτερ Πάβελ πήγε στην εκκλησία του για να λειτουργήσει, ενώ εγώ κι η σύζυγός μου μαζί με τον Νικήτα πήγαμε στο νοσοκομείο 13, καθότι σύμφωνα με όσα ακούγαμε, οι περισσότεροι από τους ομήρους είχαν μεταφερθεί εκεί. Είχε πολύ κόσμο εκεί, αλλά δεν άφηναν κανέναν να μπει μέσα. Υπήρχε μια υποψία ότι ορισμένοι τρομοκράτες κατάφεραν να ξεφύγουν και ότι αποφάσισαν να "χαθούν" ανάμεσα στους ομήρους. Βλέποντας ότι φορούσα ράσο, μια ομάδα δημοσιογράφων (μάλλον από τη γαλλική τηλεόραση) με πλησίασαν, και με ρώτησαν τι έκανα εδώ. Τους εξήγησα ότι ένας συγγενής μου ήταν κατά πάσα πιθανότητα σε αυτό το νοσοκομείο. Με ρώτησαν αν πίστευα ότι η επίθεση τών ανδρών των ειδικών δυνάμεων ήταν όντως απαραίτητη, ειδικά αν κρίνει κανείς από το εύρος των απωλειών. Τούς απάντησα: "Δόξα το Θεώ, οι τρομοκράτες δεν κατάφεραν να ανατινάξουν το κτίριο. Αν το είχαν κάνει, θα θρηνούσαμε χίλιους ανθρώπους τώρα. Ο Κύριος δεν επέτρεψε να συμβεί μια τέτοια τραγωδία. Έσωσε την πλειοψηφία των ομήρων, και ήταν με τη βοήθεια τού Θεού, που οι ηρωικές ειδικές μονάδες Άλφα και Βίμπελ, έβγαλαν τα δόντια τού λύκου τής Ιτσκέριγια (Σ.Μ. ιστορική περιοχή στο νότιο – ανατολικό κομμάτι τής τωρινής Τσετσενίας)". Μια δημοσιογράφος ρώτησε αν θα ήμουν έτοιμος να επαναλάβω αυτά τα λόγια σε περίπτωση που αποδειχθεί ότι ο συγγενής μου ήταν νεκρός. Τής απάντησα ότι και βέβαια θα τα επαναλάμβανα. Ψάχναμε δύο ακόμα ημέρες για τον Αντών, ελπίζοντας ότι ήταν στην εντατική, αλλά, δυστυχώς, την Κυριακή το βράδυ τον αναγνώρισαν σε ένα από τα νεκροτομεία. Επωφελούμαι τής ευκαιρίας να επαναλαμβάνω αυτό που είπα νωρίτερα. Η επίθεση των ανδρών των ειδικών δυνάμεων ήταν απαραίτητη.

– Eίναι αξιοπερίεργο το γεγονός ότι αυτό δεν θεωρείται προφανές από όλους.

– Μίλησα με έναν αξιωματικό της Άλφα που ήταν μεταξύ αυτών που κατέστρωσαν το σχέδιο επίθεσης και που συμμετείχε σε αυτό. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι καταληψίες σκόπευαν να ρίξουν χειροβομβίδες στο εξωτερικό κιγκλίδωμα και να φτάσουν στα αυτοκίνητα που τούς περίμεναν σε ένα συγκεκριμένο μέρος. Για να γίνει αυτό, έπρεπε να αφήσουν στην αίθουσα τις απεχθέστατες γυναίκες με το σώμα τους ζωσμένο με εκρηκτικά. Αν οι άνδρες τής ομάδας Άλφα είχαν αργήσει έστω και για μερικά μόνο δευτερόλεπτα, αυτό το τρομακτικό σχέδιο θα είχε γίνει πραγματικότητα. Οι ίδιοι οι άνδρες τών ειδικών μονάδων ενεργούσαν με πλήρη συνείδηση τού ότι τούς περιμένει ένας σχεδόν σίγουρος θάνατος. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους, η πιθανότητα επιβίωσης ήταν μία στις εννιά. Αξίζει να σημειωθεί ότι μόνο όμηροι και γυναίκες τρομοκράτισσες δηλητηριάστηκαν με αέριο. Οι τρομοκράτες ήταν εκείνη τη στιγμή σε άλλο δωμάτιο. Σκοτώθηκαν πάνω στην μάχη. Σύμφωνα με έναν αξιωματικό, σε μια τέτοια μάχη είναι αδύνατο να μην έχεις απώλειες. Το γεγονός ότι κανένας από τους αξιωματικούς της Άλφα δεν έπαθε το παραμικρό είναι μια από τις εκδηλώσεις τού ελέους τού Θεού. Αυτός ο αξιωματικός είναι πιστός. (ένα από τα ευχάριστα σημάδια τής εποχής μας. Δεκαπέντε χρόνια πριν, κάτι τέτοιο θα ήταν αδιανόητο για αξιωματικό των ειδικών δυνάμεων). Μού είπε ότι κατά τη διάρκεια τής επιχείρησης ένιωθε έντονα την βοήθεια τού Κυρίου. Φυσικά, δεν ήταν τυχαίο ότι αυτό συνέβη στη γιορτή τής Παναγίας των Ιβήρων.

– Τις πρώτες ώρες μετά την επίθεση, οι δημοσιογράφοι ανέφεραν σχόλια ξένων εμπειρογνωμόνων οι οποίοι όλοι τους θεωρούσαν ότι αυτή η επιχείρηση ήταν εξαιρετική. Ήταν αυτό μια ελπίδα για την διχασμένη από ανούσιες διαμάχες κοινωνία να ενωθεί τελικά. Δυστυχώς, δεν πέρασε ούτε μια μέρα και τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης βάλθηκαν να επικρίνουν τις ενέργειες των ειδικών δυνάμεων.

– Οι ειδικοί σε όλο τον κόσμο πιστεύουν ότι αυτή η ενέργεια θα συμπεριληφθεί ως μοντέλο επέμβασης στα εγχειρίδια των ειδικών υπηρεσιών. Δυστυχώς, υπάρχουν και δημοσιογράφοι που στερούνται συναισθημάτων.

Οι ειδικές δυνάμεις έκαναν εξαιρετική δουλειά. Αλλά τι συνέβη τότε ... Οι ειδικοί τού Υπουργείου Εκτάκτων Καταστάσεων, δηλαδή οι άνθρωποι που ήταν υποχρεωμένοι να βγάλουν τα θύματα από την αίθουσα, έφτασαν στον χώρο τής τραγωδίας 40΄ μετά την ολοκλήρωση τής επιχείρησης απελευθέρωσης. Ο Κανονισμός τής ομάδας Άλφα απαγορεύει στους άνδρες τής ομάδας να πλησιάσουν ανθρώπους που κείτονται αναίσθητοι. Αλλά βλέποντας ότι οι άνθρωποι αυτοί είχαν αφεθεί στην μοίρα τους, μερικοί αξιωματικοί των ειδικών δυνάμεων παραβίασαν τον δικό τους Κανονισμό και άρχισαν να μεταφέρουν τα θύματα εκτός αιθούσης. Με το ένα χέρι κράταγαν το αυτόματο, με το άλλο έναν άνθρωπο. Βγάλαν έξω όσους μπορούσαν να βγάλουν.

Στη συνέχεια, για κάποιο λόγο, αντί για ειδικά αυτοκίνητα, έφτασαν λεωφορεία. Τούς ανθρώπους που βγάλαν έξω τούς βάλαν να κάτσουν σε καρέκλες. Πολλοί πέθαναν κατά τη διάρκεια μιας τέτοιας "εκκένωσης". Οποιοσδήποτε απόφοιτος ιατρικής σχολής ξέρει καλά ότι άνθρωποι που έχουν αναπνεύσει φυσικό αέριο πρέπει να μεταφέρονται μόνο ξαπλωμένοι.

– Από ό,τι ξέρω, ένας γιατρός με κύρος στον τομέα τής αναζωογόνησης στην Μόσχα εξήγησε ότι ήταν αδύνατο να ειδοποιηθούν τα πληρώματα ασθενοφόρων περί τής επικείμενης επιχείρησης, δεδομένου ότι οι πληροφορίες αυτές θα έφταναν αναπόφευκτα στα αυτιά των ληστών.

– Είναι γεγονός ότι οι ειδικοί τής ομάδας Άλφα πρότειναν στις αρχές τής πόλης να στήσουν αυτοί οι ίδιοι ένα πρόχειρο νοσοκομείο ειδικά εξοπλισμένο με όλα τα απαραίτητα για τη θεραπεία ανθρώπων που εισέπνευσαν φυσικό αέριο. Οι αρχές δήλωσαν ότι θα το χειρίζονταν από την μεριά τους. Το έκαναν! Εάν η πρόταση τής Άλφα είχε γίνει δεκτή, θα υπήρχαν πολύ λιγότερα θύματα.

– Πάτερ, ακούστηκε από μερικούς ορθόδοξους (φυσικά όχι από τους κληρικούς, αλλά από τους λαϊκούς) κάτι σαν: "ε βέβαια, τι να περιμένεις αν πήγαν σε ένα musical εν μέσω νηστείας .."

– Το άκουσα και από έναν κληρικό. Πρόκειται πραγματικά γιά μια μειοψηφία. Πρόκειται περί φαρισαϊσμού στην πιο γνήσια έκφανση του. Λυπάμαι γι'αυτούς τούς ανθρώπους, γιατί δεν διαβάζουν καλά το Ευαγγέλιο. Θυμηθείτε τι λέει ο Κύριος για τον πύργο τού Σιλωάμ: "Ή νομίζετε ότι οι δεκαοχτώ άνθρωποι στους οποίους έπεσε ο πύργος τού Σιλωάμ και τους πλάκωσε ήταν πιο ένοχοι από όλους εκείνους που ζούσαν στην Ιερουσαλήμ; Όχι, σας λέω, αλλά αν δεν μετανοήσετε, έτσι θα πεθάνετε κι εσείς" (Σ.Μ.: Λκ.13, 4 – 5). Σε ένα ναό κοντά στη Μόσχα, κάποιοι γονείς έφεραν τον νεκρό γιό τους, παρεμπιπτόντως, ενορίτη αυτού του ναού. Ο ιερέας δεν αρνήθηκε να τον θάψει, αλλά έκανε ολόκληρο κήρυγμα στους γονείς, στον οποίο δεν υπήρχε ίχνος αγάπης, αλλά μόνο νομικίστικα λόγια τής Παλαιάς Διαθήκης. Οι γονείς υπέστησαν ψυχικό τραυματισμό από την συμπεριφορά τού ιερέα και πήραν τον νεκρό γιο τους σε άλλη εκκλησία. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, ο εν λόγω ιερέας όχι μόνο δεν ενεργούσε ως χριστιανός, αλλά αυτό που έκανε ήταν νομιμοποίηση τού φαρισαϊσμού. Καταλάβετε ότι ορθόδοξος νόμος δεν υπάρχει. Φυσικά, χρειάζονται κανόνες, έχουν βαθύ νόημα, αλλά οι χριστιανοί θα πρέπει πάνω απ΄όλα να έχουν την Αγάπη για οδηγό στις ενέργειες τους.

– Δεν παρακολουθούσατε τηλεόραση εκείνες τις τραγικές ημέρες. Ως εκ τούτου, ίσως να μην ακούσατε ποτέ το ακόλουθο: καθ΄όλη την διάρκεια τής ομηρίας, οι συγγενείς των ομήρων ήταν ενωμένοι, και τώρα η θλίψη τούς χωρίζει. Δηλαδή, εκείνοι που έχασαν τούς αγαπημένους τους ζηλεύουν εκείνους οι συγγενείς των οποίων επέζησαν. Πώς μπορούν οι άνθρωποι να ¨πέσουν¨ τόσο χαμηλά;

– Αυτό είναι ένα ακόμη δημιούργημα τής φαντασίας των δημοσιογράφων. Είμαι πεπεισμένος ότι οι άνθρωποι που ήταν εκεί δεν σκέφτονται έτσι. Είμαι πολύ χαρούμενος που η γυναίκα τού Γκιόργκιι επέζησε. Ήρθε σε μάς για τα εννιάμερα. Δεν μπορώ να μιλήσω για άλλους, αλλά νομίζω ότι πολλοί άνθρωποι έχουν βιώσει τέτοια συναισθήματα.

– Σας ευχαριστώ, πατέρα Αλέξανδρε. Παρακαλώ δεχτείτε τα συλλυπητήριά μου και πάλι. Ο Θεός να ευλογεί την ψυχή τού αποθανόντος δούλου του Θεού Αντών και να δίνει δύναμη σε εσάς και την οικογένειά σας. Είθε η βοήθεια τού Θεού να είναι μαζί σας.