«Μόνο η Πρόνοια του Θεού διευθύνει τον κόσμο»

Η εμπειρία της εν Χριστώ ζωής των Γερόντων της Ιεράς Μονής των Σπηλαίων του Πσκοφ, οι διδασκαλίες και οι νουθεσίες τους, αποτελούν χρυσά αποθέματα της ρωσικής πνευματικότητας. Οι πιστοί συνέρρεαν ασταμάτητα στο μοναστήρι, προκειμένου ν’ αντλήσουν τη σταθερότητα στην πίστη, μια συμβουλή, να βρουν τον σωστό δρόμο της ζωής τους, να «κατευνάσουν» τις αμφιβολίες τους. Οι γέροντες έβλεπαν όλον τον εσωτερικό κόσμο του σύγχρονου ανθρώπου, ήξεραν τις αδυναμίες και τα πάθη του, τα σημεία πόνου και τα ελαττώματά του. Γι’ αυτό οι απαντήσεις και οι νουθεσίες, που έδιναν οι γέροντες, ήταν τόσο σπουδαίες για μας.

Σ’ αυτό το άρθρο έχουμε συλλέξει τ’ αποφθέγματα των Γερόντων από τη Μονή των Πετσόρι, τα οποία θα συνοδεύονται από τις φωτογραφίες του αρχείου μας.

Ο Αρχιμανδρίτης Αλύπιος (Βόρονοβ, 1914–1975) ήταν «Μέγας Προεστώς» της Μονής των Σπηλαίων του Πσκοφ. Χάρη στις προσπάθειες και το θάρρος του π. Αλυπίου, το μοναστήρι όχι μόνο γλύτωσε το κλείσιμο, αλλά έγινε τόπος όπου αναγεννήθηκε η παράδοση των πνευματικών γερόντων. Ήταν άνθρωπος γεμάτος αυταπάρνηση, πράγμα το οποίο αποτυπωνόταν σε όλες τις πλευρές της χριστιανικής διακονίας του. Έντονο χαρακτηριστικό για τον π. Αλύπιο αποτελούν τα δικά του λόγια: «Νικάει εκείνος, ο οποίος επιτίθεται. Δεν αρκεί η άμυνα, χρειάζεται η επίθεση». Αυτή τη σκέψη πρέπει να έχει στο μυαλό του κάθε χριστιανός, όταν παλεύει με τις αμαρτίες και τις αδυναμίες του.

Ο Αρχιμανδρίτης Ιωάννης (Κρεστιάνκιν, 1910-2006) ήταν πολύ γνωστός ποιμήν και πνευματικός πατέρας ανάμεσα στους ορθοδόξους πιστούς και όχι μόνο. Ο γέροντας αποκαλούσε την πνευματική ζωή του ανθρώπου επιστήμη επιστημών, που απαιτεί επίμονη και ασταμάτητη εργασία. Ο π. Ιωάννης θεωρούσε ότι η αναγέννηση του κάθε ανθρώπου, της χώρας και όλου του κόσμου, είναι δυνατή μόνο μέσα στην Εκκλησία.

Ο Αρχιμανδρίτης Ναθαναήλ (Ποσπέλοβ, 1920–2002) ήταν πολύ αυστηρός μοναχός, επίμονος νηστευτής και προσευχητής, ο οποίος είχε «σοφία του Σολομώντα και ζήλο του Ηλία», όπως έλεγε γι’ αυτόν ο π. Συμεών. Αυτή η σοφία και ο ζήλος οδήγησαν τον π. Ναθαναήλ στη σταθερή πεποίθηση ότι, σε όλες τις περιστάσεις της ζωής, πρέπει να βλέπουμε το θέλημα του Θεού και ότι η υπακοή είναι ο πιο σωστός και σύντομος δρόμος για τη σωτηρία. Ο ίδιος ο γέροντας είχε υπηρετήσει σε διάφορα διακονήματα, από φύλακας των λαχανόκηπων της μονής έως ξεναγός στα Σπήλαια και αντικαταστάτης του προεστώτος.