Επιφάνιος: ''Μπορούμε να χρησιμοποιούμε Άγιο Μύρο που παρασκευάστηκε από τον Φιλάρετο και το Μακάριο''

Του Αιμίλιου Πολυγένη

Στο θέμα της χρήσης του Αγίου Μύρου το οποίο κατασκευάζεται κάθε 10 χρόνια στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και μετά αποστέλλεται στις Ορθόδοξες Εκκλησίες, αναφέρθηκε ο Μητροπολίτης Επιφάνιος στην εισήγηση της 15ης Δεκεμβρίου ενώπιον των Μελών της Ιεράς Συνόδου.

Νωρίτερα ο Επικεφαλής της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Ουκρανίας στην εισήγησή του, μίλησε και για ανύψωση της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας σε Πατριαρχείο.

Ο κ. Επιφάνιος στην εισήγησή του έθιξε το θέμα της χρήσης του Αγίου Μύρου που είχε καθαγιαστεί σε δύο προϋπάρχουσες σχισματικές δομές, οι οποίες είναι το "Πατριαρχείο Κιέβου” (Φιλάρετος) και η “Ουκρανική Αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία” (Μακάριος Μάλετιτς).

Το απόσπασμα της εισήγησης σε μετάφραση από τα Ουκρανικά έχει ως εξής:

«Πρώτον, πρόκειται για παραλαβή του Αγίου Μύρου από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, που η σχετική του υποχρέωση έχει καταγραφεί στον Τόμο. Στην πραγματικότητα ούτε η ύπαρξη και ούτε η έλλειψη της ιδίας έψησης και του καθαγιασμού του Αγίου Μύρου δεν έχει να κάνει τίποτε με την ύπαρξη ή την έλλειψη της αυτοκεφαλίας.

Αφού μια ολόκληρη σειρά αυτοκέφαλων Εκκλησιών, συμπεριλαμβανομένων και των παλαίφατων, λαμβάνουν Άγιο Μύρο από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, όπως για παράδειγμα το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων ή η Εκκλησία της Κύπρου. Μ’ αυτό τον τρόπο δεν αναδεικνύεται η εξάρτηση, αλλά η ενότητα της Εκκλησίας του Χριστού, η οποία, παρότι χωρίζεται σύμφωνα με τους όρους του κόσμου τούτου σε κατά τόπους Εκκλησίες, παραμένει όμως Μία Εκκλησία και ενιαίο μυστικό Σώμα του Χριστού.

Πρέπει να σημειωθεί ότι στην παλαιά Μητρόπολη Κιέβου, η οποία ήταν στη σύνθεση του Οικουμενικού Πατριαρχείου, στη Λαύρα Σπηλαίων Κιέβου τελείτο η έμψηση και ο καθαγιασμός του Αγίου Μύρου χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είχε αυτοκεφαλία.

Ο Προκαθήμενος της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας παραλαμβάνει το Άγιο Μύρο απεριόριστα και χωρίς καμία ανταμοιβή, αλλά μόνο κατ’ αίτηση και ανάλογα με τις ανάγκες. Με τον ίδιο τρόπο και ο Προκαθήμενος χωρίς καμία ανταμοιβή παρέχει Άγιο Μύρο στους κατά τόπους αρχιερείς.

Όπως και στην Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία του Πατριαρχείου Κιέβου το 1998 χρησιμοποιείτο το Άγιο Μύρο, που παραλαμβανόταν από την Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία και δεν παρασκευαζόταν δικό της, και τώρα μπορούμε να χρησιμοποιούμε το μύρο, το οποίο είχε παρασκευαστεί στην Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία του Πατριαρχείου Κιέβου και στην Ουκρανική Αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία, εφόσον κάπου υπάρχει ακόμα και ώσπου να τελειώσει, παράλληλα με το να παραλαμβάνουμε Άγιο Μύρο και από το Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Το να ζητηθεί τώρα να παρασκευάζεται και να καθαγιάζεται το Μύρο στο Κίεβο σημαίνει την υπονόμευση του Τόμου της αυτοκεφαλίας, χωρίς να υπάρχει καμία ουσιαστική ανάγκη – κάτι το οποίο και επιθυμούν οι αντίπαλοι της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας  επιδιώκοντας την ακύρωση ή την ανάκλησή του. Εάν το ίδιο το Οικουμενικό Πατριαρχείο δε θα εκπληρώσει την υποχρέωση παροχής του Αγίου Μύρου εκ μέρους του – πράγμα το οποίο δε μπορούμε καν να το φανταστούμε! – η κατά τόπον Εκκλησία μας, όπως η κάθε άλλη, θα μπορέσει να καλύψει τις ανάγκες της με άλλο τρόπο χωρίς να παραβιάσει τον Τόμο».

Εδώ τίθεται το ερώτημα, για ποιο λόγο, με δεδομένη όλη την επικριτική στάση που επικρατεί σε άλλες κατά τόπους Εκκλησίες ως προς παρόμοιες δηλώσεις με το θέμα του Πατριαρχείου και το Άγιο Μύρο, ο Επικεφαλής της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Ουκρανίας θεωρεί σκόπιμο να προχωρήσει σε αυτές ενώπιον της Ιεραρχίας στην Ιερά Σύνοδο.

Συγκεκριμένοι κύκλοι υποστηρίζουν ότι πρόκειται για απόπειρα απόκρουσης της λεγόμενης «ρωσικής προπαγάνδας», η οποία δήθεν προσπαθεί να υποτιμήσει τη σημασία του Τόμου Αυτοκεφαλίας.

Να αναφερθεί ότι Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία του Πατριαρχείου Μόσχας, παρότι είναι αυτόνομη, προμηθεύεται μύρο από την Μόσχα.

Η απάντηση στο εν λόγω ερώτημα προκύπτει από την πρόσφατη συνέντευξη, την οποία παραχώρησε στο πρακτορείο ειδήσεων «Glavkom» ένας από τους υποψήφιους προκαθημένους της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ουκρανίας, Μητροπολίτης Βολίν κ. Μιχαήλ με χαρακτηριστικό τίτλο: «Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας δεν έχει απαντήσεις σε πληθώρα ερωτήσεων: όλοι με τα κεφάλια τους στην άμμο».

Παραθέτουμε παρακάτω τις χαρακτηριστικές δηλώσεις του Μητροπολίτη Μιχάηλ:

«Όταν άρχισαν να κυκλοφορούν οι συζητήσεις περί του Τόμου, το συζητούσαμε σαν κάτι αόριστο, χωρίς να έχουμε δει το περιεχόμενό του, δηλαδή χωρίς να ξέρουμε τι συγκεκριμένα περιλαμβανόταν στο κείμενο… Και όταν εμφανίστηκε το κείμενο του Τόμου, προέκυψε ότι δεν ικανοποιεί τους πάντες.

Ο Πατριάρχης Φιλάρετος προβάλλει απαιτήσεις λέγοντας ότι περιμέναμε να δούμε στον Τόμο κάτι διαφορετικό σε σχέση μ’ αυτό που τελικά είναι γραμμένο εκεί. Αρχίζοντας από την ονομασία της Εκκλησίας όπου παρασκευάζουμε το Μύρο μέχρι την πλέον επίμαχη διάταξη, που διέπει το ζήτημα των ενοριακών περιφερειών οι οποίες βρίσκονται εκτός της Ουκρανίας, καθώς αυτές, σύμφωνα με το κείμενο, δεν ανήκουν στην Ουκρανία…

Τι να το κάνουμε το Μύρο το οποίο το είχαμε παρασκευάσει και το είχαμε παραλάβει από τον Πατριάρχη Φιλάρετο; Θα συνεχίσουμε να το χρησιμοποιούμε ή τι να το κάνουμε; Ούτως ή άλλως είναι ιερό. Πού να το δώσουμε και πώς να το αντιμετωπίζουμε τώρα; Να το θεωρούμε ως κανονικό μύρο, με το οποίο χρίζουμε κατά τη διάρκεια του βαπτίσματος ή κατά τα εγκαίνια Εκκλησιών καθαγιάζοντας ιερά βήματα; Ποια στάση τώρα πρέπει να έχουμε απέναντί του;

Σήμερα η συμπάθεια προς τον Φιλάρετο αρχίζει να εκδηλώνεται όλο και πιο πολύ. Τουλάχιστον παρατηρείται μια ανοδική τάση. Και ιδιαίτερα ανάμεσα στους μητροπολίτες υπάρχει τάση να υποστηρίζουν όσα λέει ο επίτιμος Πατριάρχης Φιλάρετος…»

Επίσης, απαντώντας στην ερώτηση του δημοσιογράφου αν ο ίδιος αντιλαμβάνεται ως προσωπική ήττα τα αποτελέσματα της ενωτικής συνόδου του 2018, ο Μητροπολίτης Μιχαήλ απάντησε: «Με μια ήττα έχεις να κάνεις όταν έχασες, ενώ όταν βρίσκεται αντιμέτωπος με έναν εκβιασμό, δεν πρόκειται για ήττα».

Στη συνέντευξή του στο Τelegram channel PavlovskyNews o Μητροπολίτης Βολίν, για άλλη μια φορά τόνισε ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας πρέπει να έχει καθεστώς Πατριαρχείου.

Αυτό σημαίνει ότι ο Μητροπολίτης Επιφάνιος μάλλον δεν προβληματίζεται για τις αντιδράσεις από τις δηλώσεις του, που προκαλούνται στις κατά τόπους Ορθόδοξες Εκκλησίες, αλλά για την αύξουσα αντιπαράθεση που αντιμετωπίζει εντός της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Ουκρανίας, καθώς και για τις συμπάθειες των Ιεραρχών της προς τον «επίτιμο Πατριάρχη Φιλάρετο».