Τα σημαντικά της Μεγάλης Εβδομάδας

Έφτασε η Μεγάλη Εβδομάδα. Αυτές τις μέρες, τι είναι πιο σημαντικό από όλα για έναν χριστιανό; Πώς να τις βιώσουμε για να υποδεχτούμε, όπως της αξίζει, τη λαμπρή Ανάσταση του Χριστού; Αυτές τις ερωτήσεις απευθύναμε σε ποιμένες μας.

Ιερή Ακολουθία τη Μεγάλη Παρασκευή στην Ιερά Μονή Σρέτενσκιϊ. Φωτογραφία: Μ.Ροντιόνοβ / Pravoslavie.ru

Ο Επίσκοπος Τύχων (Σεβκουνωφ), νυν Μητροπολίτης Πσκωφ και Πορχόφ Ο Επίσκοπος Τύχων (Σεβκουνωφ), (νυν Μητροπολίτης Πσκωφ και Πορχόφ, καθηγούμενος της Ιεράς Μονής των Σπηλαίων του Πσκωφ):

– Τη Μεγάλη Εβδομάδα, πρέπει να προσπαθούμε να συμμετέχουμε σε όλες τις ιερές ακολουθίες για να ακούσουμε και να θυμηθούμε όλα όσα διαβάζονται και ψέλνονται στην εκκλησία.

***

Ο Ηγούμενος Πέτρος (Ερεμέεφ), πρύτανης του Ρωσικού Ορθόδοξου Πανεπιστημίου:

– Η Μεγάλη Εβδομάδα και η Εβδομάδα της Διακαινησίμου που τις συνδέει το Πάσχα, έχουν ανεπανάληπτη πνευματική δυναμική, η οποία, αν αξιοποιηθεί, έστω και εν μέρει, είναι ικανή να αλλάξει οποιονδήποτε άνθρωπο. Οι ιερές ακολουθίες και οι παραδόσεις της πνευματικής ζωής, αυτές τις ιδιαίτερες μέρες του εκκλησιαστικού ημερολογίου, κάνουν το χριστιανό να γίνει μέτοχος στην πιο καίρια υπόθεση της ζωής του που είναι το μυστήριο της Σωτηρίας και της Αιώνιας ζωής.

​Η Μεγάλη Εβδομάδα και η Εβδομάδα της Διακαινησίμου είναι αδιαχώριστες. Από την πρώτη μέχρι την τελευταία μέρα, παρακολουθούμε και συναισθανόμαστε, με το Χριστό και τους μαθητές Του, τη σωτήρια θυσία Του. Χαιρόμαστε την Ανάστασή Του και την απελευθέρωση του ανθρώπινου γένους από τη φθορά του Άδη. Αυτές οι 14 μέρες, με πλήρη σαφήνεια, δείχνουν σε όλους μας το νόημα της ζωής μας, το νόημα της δημιουργίας του κόσμου, μας δείχνουν ξεκάθαρα το δρόμο, που μπορεί να μας οδηγήσει στη Βασιλεία των Ουρανών. Το χρονικό αυτό διάστημα είναι σύντομο, αλλά παρόλα αυτά αρκεί για να αποκτήσεις εμπειρία τόσο μεγάλης δύναμης ώστε, για ένα χρόνο μετά, να τρέφεσαι με τους πνευματικούς της καρπούς.   

Ο Ηγούμενος Πέτρος (Ερεμέεφ) Όσους δε νήστεψαν και αποφάσισαν τώρα, την τελευταία βδομάδα, να ετοιμαστούν για τη γιορτή του Πάσχα, τους χαιρετίζουμε με χαρά. Ο Κύριος ετοίμασε πλούσια τράπεζα και περιμένει τον καθένα με αγάπη. Αν κάποιος δε νήστεψε ή δε νήστεψε κανονικά, αυτό δεν τον εμποδίζει να ετοιμαστεί για τη γιορτή της Ανάστασης του Κυρίου, στη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας, και να μεταλάβει την ημέρα του Πάσχα.

Κάποιοι από αυτούς που τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή δε νήστεψαν ή που νομίζουν ότι δε νήστεψαν με αρκετή επιμέλεια, συμβαίνει να θεωρούν ότι αν απόσχουν από το φαγητό, δηλαδή αν περάσουν τη Μεγάλη Εβδομάδα με νερό και ψωμί, τότε όλη η νηστεία θα «πιάσει τόπο». Δε νομίζω ότι αυτό είναι σωστό. Δεν πρέπει να θεωρούμε τη νηστεία λες και είναι εξέταση, όπου πολλοί καταφέρνουν την τελευταία νύχτα να διαβάσουν πολύ και να παίρνουν καλό βαθμό. Στην πνευματική ζωή λειτουργούν άλλοι κανόνες και νόμοι. Εδώ δε χρειάζεται να «ανταγωνίζεσαι» κάποιον. Ανοίξτε την καρδιά σας στον Κύριο και πορευθείτε μαζί με τους χριστιανούς που νηστεύουν. Όπως και στη διάρκεια όλης της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, έτσι και τη Μεγάλη Εβδομάδα η νηστεία πρέπει να γίνεται με διάκριση και με μέτρο που να ταιριάζει στον καθένα.

Αν κάποιοι δεν καταφέρατε να κάνετε μαζί με την Εκκλησία ολοκληρωμένη προετοιμασία για το Πάσχα, μην αρνηθείτε την κοινή μας χαρά για την Ανάσταση του Κυρίου. Ο Χριστός περιμένει και θα δεχτεί στην αγκαλιά Του όποιον Τον χρειάζεται.

***

Ο Πρωθιερέας Ίγκορ Σεστακόφ Ο Πρωθιερέας Ίγκορ Σεστακόφ, εφημέριος του Ιερού Ναού της Αγίας Τριάδας, στην πόλη Τσελιάμπινσκ, μέλος του Κοινωνικού Επιμελητηρίου της Περιφέρειας Τσελιάμπινσκ:

– Η Μεγάλη Εβδομάδα είναι οι μεγάλες και οι ιερές μέρες που έχουν τη δύναμη να μας αποκόπτουν από την καθημερινή ρουτίνα και να μας βυθίζουν εξολοκλήρου στην αναμονή της εορτής του Πάσχα. Όμως, το να ετοιμάζεται κανείς για να βιώσει, μαζί με την Εκκλησία, αυτές τις μέρες δεν είναι εύκολο. Δεν είναι εύκολο, παρόλο που τα μέσα είναι και απλά και γνωστά. Όλη τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή καλούσαμε την ψυχή μας για να την αφυπνίσουμε. Με προσευχή καθαριζόμασταν εσωτερικά. Αξίζει, έχοντας ήδη διανύσει το δρόμο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, να κοιτάξουμε μέσα μας ακόμα πιο προσεκτικά, να αφοσιωθούμε, να συγκεντρωθούμε και να επιλέξουμε, αυτή την περίοδο, τη θεωρία του Θεού για συνοδό μας. Εδώ πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε διάφορα προβλήματα, που, κατά κανόνα, μεγεθύνονται υπερβολικά τη Μεγάλη Εβδομάδα. Θα χρειαστεί να επιστρατεύσουμε όλη τη νηφαλιότητα του νου και της ψυχής προκειμένου να μη νιώσουμε πικρία που δεν περάσαμε, όπως θα άξιζε αυτή την περίοδο. Σε αυτό βοηθά η απάθεια. Να μην υποκύπτουμε, δηλαδή, στη θλίψη και στις ανυπόστατες ανησυχίες. Να μην υποχωρούμε μπροστά στους πειρασμούς. Αυτή την εβδομάδα, δεν υπάρχει τίποτα πιο σημαντικό από το να συναισθανόμαστε τα γεγονότα της Αγίας Γραφής, τα γεγονότα της σωτηρίας μας, δηλαδή, το Μυστικό Δείπνο, τη Δίκη και τη Σταύρωση του Χριστού. Όμως, τα δάκρυα στα μάτια μας δεν είναι ένδειξη ταραγμένης ψυχής, αλλά σημάδι βαθιάς αγάπης, ευχαριστίας και πλούσιου χριστιανικού συναισθήματος. Έχοντας βιώσει την κάθε μέρα της Μεγάλης Εβδομάδας μέχρι το τέλος, με πληρότητα, θα υποδεχτούμε και το Πάσχα με πανηγυρική διάθεση και όχι με υστερική φρενίτιδα, όπως συμβαίνει καμιά φορά. Στο κάτω-κάτω, δεν αναμένουμε το πλούσιο τραπέζι, αλλά τη χαρά της Ανάστασης και της νίκης κατά του θανάτου και της αμαρτίας.   

***

Ο Ιερέας Παύλος Γκουμέροφ του Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου στο νεκροταφείο Ρογκόζσκοε, στη Μόσχα:

Ο Ιερέας Παύλος Γκουμέροφ – Θυμάμαι ότι, όταν στις αίθουσες βγήκε η ταινία του Μελ Γκίμπσον «Τα Πάθη του Χριστού», είχε κάνει τεράστια εντύπωση σε πολλούς και ιδιαίτερα σε ανθρώπους που είναι μακριά από την Εκκλησία. Ένας γνωστός μου πήγε και είδε την ταινία στον κινηματογράφο και μετά μου έλεγε ότι οι νέοι αν και πριν από την προβολή είχαν ετοιμάσει ποπκορν και διάφορα ποτά, όπως κάνουν συνήθως για να περάσουν καλά το χρόνο τους, μέχρι που να τελειώσει η προβολή της ταινίας δεν μπόρεσαν να καταναλώσουν τίποτα. Όλοι ήταν καθηλωμένοι σε όλη τη διάρκεια της προβολής. Γνωρίζουμε και περιπτώσεις ανθρώπων που έγιναν πιστοί, βαπτίστηκαν μετά από την παρακολούθηση της ταινίας. Σε άλλες χώρες υπήρξαν περιπτώσεις ανθρώπων που είχαν διαπράξει εγκλήματα και είχαν παραμείνει ασύλληπτοι χωρίς να έχουν λογοδοτήσει, μετανόησαν και αυτοβούλως παραδόθηκαν στα χέρια της δικαιοσύνης. Τόση εντύπωση τους είχαν κάνει τα γεγονότα της Μεγάλης Εβδομάδας όπως αυτά παρουσιάζονταν στην ταινία. Είχαν συνειδητοποιήσει πόσο μεγάλη ήταν θυσία που είχε γίνει για χάρη τους και πόσο μεγάλα ήταν τα Πάθη του Χριστού.     

Όμως, ο Γκίμπσον, ως καθολικός, έδωσε μεγαλύτερη έμφαση στα ανθρώπινα μαρτύρια του Σωτήρα. Γενικώς, αυτό είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα της καθολικής αρχής του «συμπάσχειν» (compassio). Το να συμπάσχουν μαζί με τον Χριστό στα μαρτύριά Του ως Ανθρώπου. Γι’ αυτό, η δυτική εκκλησιαστική τέχνη είναι τόσο ρεαλιστική. Ο ιδρώτας, το αίμα, η κατασπαραγμένη σάρκα του Κυρίου στην ταινία παρουσιάζονται πολύ ρεαλιστικά. Σε μάς, όμως, τους ορθόδοξους, έχει δοθεί κάτι πολύ βαθύτερο. Οποιοσδήποτε πιστός προσεύχεται στις ιερές ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας μπορεί να συγκλονιστεί πολύ περισσότερο και να τα βιώσει όλα αυτά πολύ πιο βαθιά παρά όταν παρακολουθήσει την ταινία «Τα Πάθη Του Χριστού». Και αυτό το βίωμα θα είναι τελείως διαφορετικού, πνευματικού χαρακτήρα. Έχουμε τη δυνατότητα να φανταστούμε και να δούμε το μεγαλείο της Θυσίας. Στην καρδιά μας αυτό εκδηλώνεται όχι απλά ως κάτι για το οποίο συμπάσχουμε με τον βασανισμένο και σταυρωμένο άνθρωπο, αλλά ως ιερό δέος μπροστά στον Δημιουργό του σύμπαντος, ο Οποίος από αγάπη προς εμάς τώρα κρέμεται στο Σταυρό. Και, βεβαίως, εκδηλώνεται η αγάπη και η ευχαριστία προς τον σταυρωμένο για μας Θεό. «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου, ο εν ύδασι την γην κρεμάσας…». Στην ορθόδοξη ιερή ακολουθία, με τα δικά μας τροπάρια, η Θυσία του Χριστού παρουσιάζεται σε όλο της το μεγαλείο. Γι’ αυτό, όταν τη Μεγάλη Παρασκευή, μετά το κήρυγμα, οι ενορίτες πάνε να ασπαστούν τον επιτάφιο, πολλοί προσκυνούν με δάκρυα στα μάτια.

Ωφελείται πολύ η ψυχή μας, όταν συμμετέχουμε στις ιερές ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας. Η ανάμνηση της προδοσίας του Ιούδα, ο Μυστικός Δείπνος, η ανάγνωση των 12 Ευαγγελίων, η περιφορά του Επιταφίου και η Ταφή του Κυρίου, όλες αυτές οι ακολουθίες γεμίζουν την ψυχή με ιδιαίτερα συναισθήματα και, όταν προσεύχεσαι στις ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας, μετά υποδέχεσαι, με ιδιαίτερη χαρά, και το Πάσχα του Κυρίου. Όλη η Αγία Τεσσαρακοστή μας ετοιμάζει για τα Πάθη του Χριστού. Η Μεγάλη Εβδομάδα μας ετοιμάζει για την Εορτή των Εορτών, το Πάσχα. Στη διάρκεια του εξάψαλμου, που είναι η ανάμνηση της νύχτας της Γέννησης του Χριστού, σβήνουν τα φώτα, ώστε, στο μισοσκόταδο, με ησυχία και με κατανυκτική προσευχή, να υποδεχτούμε τον ερχομό του Σωτήρα: «Θεὸς Κύριος καὶ ἐπέφανεν ἡμῖν!». Το ίδιο και πριν από την Ανάσταση του Χριστού, η Εκκλησία, με ιδιαίτερη επιμέλεια προσεύχεται και ετοιμάζεται για τη γιορτή.

Τις ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας πρέπει να προσπαθούμε πιο συχνά να συμμετέχουμε στις ιερές ακολουθίες και να εντείνουμε την προσωπική μας άσκηση της νηστείας.

Έχω παρατηρήσει πολλές φορές ότι η Μεγάλη Εβδομάδα είναι καιρός ιδιαίτερων πειρασμών, γι’ αυτό πρέπει να προσέχουμε ιδιαίτερα την ψυχή μας για να μην χάσουμε όλο τον κόπο της νηστείας. Αυτός που νηστεύει πρέπει να είναι προσεκτικός και άγρυπνος, όπως ο στρατιώτης που είναι στο πόστο του, για να μην επιτρέπει να πλησιάζουν σε απόσταση βολής τα πνεύματα αργίας, περιεργίας, οργής και έριδος. Εύχομαι σε όλους να είστε ακμαίοι, να έχετε βοήθεια του Θεού και δυνάμεις για τη Μεγάλη Εβδομάδα. Είθε να μας επιτρέψει ο Θεός να ζήσουμε μέχρι το Πάσχα!

***

Ο Πρωθιερέας Ανδρέας Λομπασίνσκιϊ, προϊστάμενος της περιοχής Μαλογιαροσλάβετς, της εκκλησιαστικής Περιφέρειας Καλούγκα:

Ο Πρωθιερέας Ανδρέας Λομπασίνσκιϊ – Τελειώνει η Μεγάλη Τεσσαρακοστή και η Αγία Εκκλησία απευθύνεται προς εμάς, ψάλλοντας: «Τὴν ψυχωφελῆ, πληρώσαντες Τεσσαρακοστήν, καὶ τὴν ἁγίαν Ἑβδομάδα τοῦ Πάθους σου, αἰτοῦμεν κατιδεῖν Φιλάνθρωπε». Αυτό το κάλεσμα για μας είναι και απολογισμός και υπενθύμιση ότι η προσωπική άσκηση της νηστείας ήταν, πρώτα από όλα, προετοιμασία της ψυχής και της καρδιάς μας για τη μυστική εισχώρηση στα γεγονότα της Μεγάλης Εβδομάδας. Αφού «δι' ἡμᾶς καὶ διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν» τελείται το μέγα μυστήριο της Λύτρωσης του ανθρώπινου γένους από την εξουσία του θανάτου και της φοβερής δουλείας του διαβόλου.

Σήμερα, στα μάτια μας, το πνευματικό χωράφι του χριστιανισμού μικραίνει γρήγορα και εμείς όλο και πιο άμεσα και πιο κοντά αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε τον τρόμο, τη θλίψη και τη μοναξιά που ένιωσαν ξαφνικά οι μαθητές του Κυρίου, μέσα στο σκοτάδι και την αμαρτία που επικράτησαν μετά τον σταυρικό θάνατο του Σωτήρος. Αυτό που έγινε 2000 χρόνια πριν, στα Ιεροσόλυμα, δεν είναι ιστορία, είναι παντοτινό παρόν. Η Εκκλησία, μάλιστα, έχει τη δύναμη να το κάνει ορατό και εμφανές.

Και γι’ αυτό, η συνοδοιπορία μας με τους Αποστόλους και στο Υπερώο της Σιών και στη Γεθσημανή και στην αυλή του Καϊάφα και στον Γολγοθά δεν είναι μια απλή συμμετοχή στις ιερές ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας. Είναι η δική μας «πρόσβαση» στο Πάσχα. Όταν ένας χριστιανός συναισθάνεται το: «Χθές συνεθαπτόμην Σοι Χριστέ», αυτό επιβεβαιώνει τη συμμετοχή του και στο γεγονός ότι: «συνεγείρομαι σήμερον αναστάντι Σοι», και είναι όρος για τη συμμετοχή του στη χαρά της Ανάστασης του Κυρίου. Τις μέρες της Μεγάλης Εβδομάδας, όλη η ζωή μας, το νόημά της και η καρδιά μας πρέπει να είναι εδώ, στα πόδια του Σωτήρα, δίπλα στην αμαρτωλή γυναίκα, δίπλα στους μαθητές, και μακριά από τον Ιούδα και το κουτί με τα χρήματα. Οπότε, να φροντίσουμε να μη μας απορροφήσει, αυτές τις άγιες μέρες και νύχτες, η αναπόφευκτη πολυπραγμοσύνη προετοιμασίας για το Πάσχα, το μαγείρεμα, η καθαριότητα, πράγματα που, όσο απαραίτητα και να είναι, αδειάζουν την ψυχή μας. Να οχυρώσουμε το σπίτι μας απέναντι στην κενολογία, στην τηλεόραση, που είναι το σύμβολο του κόσμου τούτου, να σύρουμε τις κουρτίνες, να ανοίξουμε τα μάτια της ψυχής μας, να τα πλύνουμε με τα δάκρυα «τὴς πρὸς Σέ ἀγάπην».  

Η παλαιά γενιά ανθρώπων της Εκκλησίας, που με ιδιαίτερο ζήλο φρόντιζαν για όλες τις λεπτομέρειες του σπιτιού για τις ημέρες του Πάσχα, οπωσδήποτε υπολόγιζαν το χρόνο τους έτσι που να τελειώσουν τις βασικότερες δουλειές του σπιτιού τις πρώτες μέρες της Μεγάλης Εβδομάδας. Και αφού τελείωναν τις απαραίτητες επίγειες μέριμνες, από το βράδυ της Μεγάλης Τετάρτης το μόνο που είχαν ως πρωταρχικό ήταν να παραβρίσκονται σιωπηλοί και θλιμμένοι μπροστά στον Σταυρό του Κυρίου. Τι άλλο μπορεί να κάνει ένας χριστιανός, όταν βλέπει τον σταυρωμένο Θεό, παρά μόνο το «μηδὲν γήϊνον ἐν ἑαυτῇ λόγιζέσθω»… Το να παραβρίσκεται κανείς στον Σταυρό του Κυρίου είναι ιδιαίτερα βασανιστικό για την καρδιά που αγαπάει, αλλά αυτό είναι το βάσανο της αγάπης, της πίστης και της ελπίδας, χωρίς τα οποία δεν υπάρχει χριστιανική ζωή… Αν δεν αισθανόμαστε βαθιά αγάπη και άγιο πόνο αυτές τις μέρες, να ζεσταίνουμε την καρδιά μας με θερμή προσευχή και μελέτη του Λόγου του Θεού με αίσθημα μετανοίας, έτσι ώστε η κρύα καρδιά μας να μην ξεπερνάει τη φωτιά και το φως του Αιωνίου Πάσχα του Χριστού.

***

Ο Πρωθιερέας Γεώργιος Ταραμπάν, γραμματέας της Επαρχίας Σουμί της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας:

Ο Πρωθιερέας Γεώργιος Ταραμπάν – Αυτές τις μέρες που τελειώνει η Μεγάλη Τεσσαρακοστή και ξεκινάνε οι ιδιαίτερες μέρες της Μεγάλης Εβδομάδας, πρέπει να αποφασίσω: τι πρέπει να αφομοιώσω από αυτά που μου προτείνει η Εκκλησία του Χριστού για τη σωτηρία μου;

Για έναν σύγχρονο ορθόδοξο χριστιανό είναι σημαντικό να προετοιμαστεί ώστε να βιώσει προσωπικά όλα αυτά τα γεγονότα στα οποία είναι αφιερωμένη η κάθε μέρα της Μεγάλης Εβδομάδας. Μέσα στην πολυπραγμοσύνη της καθημερινότητας, δεν πρέπει να χάσουμε την ικανότητα, ώστε τη Μεγάλη Δευτέρα να θυμηθούμε τη μοίρα της άκαρπης συκιάς και να αναρωτηθούμε για τους καρπούς της δικής μας πνευματικής ζωής. Τη Μεγάλη Τρίτη, να ακούσουμε προσεκτικά τις παραβολές μέσω των οποίων ο Σωτήρας επέπληττε τους γραμματείς και τους φαρισαίους και να βρούμε για τον εαυτό μας το σωστό δρόμο πνευματικής ζωής. Τη Μεγάλη Τετάρτη, μαζί με τη γυναίκα που έπλυνε με τα δάκρυα και το πολύτιμο μύρο τα πόδια του Σωτήρα, να γίνουμε αποφασιστικοί και με συντετριμμένη καρδιά να απορρίψουμε τα λόγια του Ιούδα που, μέσω τάχα της φροντίδας για τους φτωχούς, φανέρωσε τη φιλαργυρία του. Να ετοιμαστούμε με ιδιαίτερη ευλάβεια για την ημέρα του Μυστικού Δείπνου – για τη Μεγάλη και Καθαρή Πέμπτη και να θυμόμαστε ότι συμμετέχουμε σε εκείνον το Μυστικό Δείπνο στο Υπερώο της Σιών. Η κατανυκτική ακολουθία του Νιπτήρα, την ώρα που ο αρχιερέας, μιμούμενος τον Σωτήρα, πλένει τα πόδια των ιερέων, ας γίνει για μας παράδειγμα, το παράδειγμα αγάπης και πραότητας του Χριστού. Το βράδυ, όταν ανάψουμε κεριά, να ακούσουμε προσεκτικά τα λόγια των Ευαγγελίων των Παθών, στα οποία περιγράφεται όλη η τραγωδία της σταύρωσης του Υιού του Θεού. Επιστρέφοντας σπίτι με το κερί μας, να θυμηθούμε ότι οι χριστιανοί καλούνται να είναι το φως του κόσμου που διασκορπίζει το σκοτάδι της νύχτας. Τη Μεγάλη Παρασκευή, να γονατίσουμε μπροστά στον Άγιο Επιτάφιο, να κατευθύνουμε τις προσευχές μας την ώρα του Θρήνου της Θεοτόκου που κλαίει στον τάφο του Θείου Υιού Της. Οι ιερές ακολουθίες του Μεγάλου Σαββάτου ας γίνουν για μας σιωπηλή αναμονή της Ανάστασης του κατελθόντος εις τον Άδη Σωτήρα.

Να πω ακόμα μια φορά: είναι πολύ σημαντικό να ρωτήσουμε τον εαυτό μας, πού είμαι εγώ σε αυτή την πλοκή των γεγονότων που βιώνουμε στη διάρκεια της εβδομάδας; Πόσο αποφασιστικά είμαι έτοιμος να απαρνηθώ το ψέμα και τις αμαρτίες και να γίνω μέτοχος της εορτής του Αναστάντος Σωτήρος; Όταν ο καθένας από μας συνειδητά βιώσει αυτές τις μεγάλες και τραγικές ημέρες, τότε θα έχουμε και πραγματική αιτία για πνευματική χαρά: αφού ο Χριστός πράγματι Ανέστη! Έχοντας βιώσει τη μάχη με τις αμαρτωλές μας συνήθειες και επιθυμίες, ας γευθούμε τη χαρά της απελευθέρωσης από την αμαρτία και τη συμμετοχή στην Μεγάλη και Δοξασμένη Ανάσταση του Κυρίου!

***

Ο ιερέας Νικόλαος Μπουλγκάκοφ, εφημέριος του Ιερού Ναού της Παναγίας Ντερζάβναγια:

Ο Ιερέας Νικόλαος Μπουλγκάκοφ – Ο εκκλησιασμός τη Μεγάλη Εβδομάδα μας βοηθάει να πλησιάσουμε τον Θεό, να ακουμπήσουμε την ίδια την ουσία του χριστιανισμού, το μυστήριο της ζωής.

Η ουσία του Χριστιανισμού συμπυκνώνεται σε αυτή την εβδομάδα. Στα Πάθη του Χριστού βρίσκεται το μυστήριο της σωτηρίας μας.

Το μυστήριο έγκειται στο ότι ο Σταυρός και η ταπείνωση, πιο πολύ από όλα τα άλλα, αλλάζουν τον κόσμο. Ο σταυρός είναι «ὅπλον εἰρήνης, ἀήττητον τρόπαιον».

Το μυστήριο έγκειται στο ότι η αυταπάρνησή μας και τα μαρτύριά μας για τον Χριστό δεν παραμένουν μόνο μαρτύρια αλλά έχουν και καρπούς.

Αν αυτές τις μέρες πηγαίνουμε στην Εκκλησία και είμαστε δίπλα στον σταυρό του Κυρίου, η ψυχή μας θα ωφεληθεί τα μέγιστα. Θα ακουμπήσει τα πάθη του Σωτήρα. Θα γίνει διαφορετική. Αυτός είναι ο σκοπός της Μεγάλης Εβδομάδας.

Καλό θα ήταν να αναβάλουμε όλες τις συνηθισμένες δουλειές, να μην μπαίνουμε στο διαδίκτυο, ακόμα και σε ορθόδοξες ιστοσελίδες και να προσπαθήσουμε να ζήσουμε αυτές τις μέρες τελείως διαφορετικά από τις άλλες εβδομάδες του έτους, επειδή οι μέρες αυτής της εβδομάδας είναι πολύ διαφορετικές. Η Εκκλησία ονομάζει την κάθε μια από αυτές τις ημέρες Μεγάλη: Μεγάλη Δευτέρα, Μεγάλη Τρίτη… Μεγάλο Σάββατο. Όλες αυτές τις μέρες, αρχής γενομένης από το Σάββατο του Λαζάρου, αντιστοιχούν στις τελευταίες μέρες της επίγειας ζωής του Σωτήρα. Στη διάρκεια του χρόνου δεν υπάρχουν άλλες τέτοιες μέρες στην Εκκλησία. Γι’ αυτό, καλύτερα να ζήσουμε αυτές τις μέρες στην εκκλησία. Θα ήταν ευχής έργο να συμμετέχουμε σε όλες τις ακολουθίες, ίσως και να πάμε, για αυτό το διάστημα, σε ένα μοναστήρι. Δεν υπάρχει κάτι καλύτερο να κάνεις αυτές τις μέρες.

Γι’ αυτό, ακόμα και πριν τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή, καλό είναι να σκεφτόμαστε πώς θα οργανώσουμε καλύτερα τη ζωή μας, σε αυτό το σωτήριο διάστημα της «καθολικής καθαριότητας» της ψυχής μας. Δεν είναι τυχαίο ότι στην Εκκλησία υπάρχουν οι εβδομάδες προετοιμασίας πριν την Μεγάλη Τεσσαρακοστή, τότε που διαβάζονται τα αντίστοιχα Ευαγγέλια, μετά ξεκινάνε οι ψαλμωδίες και τα αναγνώσματα του Τριωδίου, μετά είναι Απόκριες με τα Ευαγγελικά αναγνώσματα της Μεγάλης Εβδομάδας και μόνο μετά μπαίνουμε στη Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Θα ήταν πολύ καλύτερο, μετά την προσευχή, να πάρουμε άδεια για την πρώτη εβδομάδα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και για τη Μεγάλη Εβδομάδα (πολύ πιο ωφέλιμο από το να είμαστε αδειούχοι ξάπλα στην παραλία το καλοκαίρι: εκεί μόνο το κορμί θα μαυρίσει, εδώ, όμως, θα φωτιστεί η ψυχή). Αν δεν καταφέρετε να πάρετε κανονική άδεια, να ζητήσετε άδεια άνευ αποδοχών.

Σε ό, τι αφορά τα τσουρέκια, τα βαμμένα αυγά, τα δώρα για τη γιορτή, την καθαριότητα, ακόμα και στις εκκλησίες, καλύτερα όλες αυτές τις δουλειές να τις τελειώνουμε την έκτη εβδομάδα της νηστείας, έτσι ώστε τη Μεγάλη Εβδομάδα να πηγαίνουμε μόνο στις ιερές ακολουθίες.

Κάποτε, στη Μόσχα, στην οδό Μπολσάγια Ορντίνκα, στην εκκλησία όπου βρίσκεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας «Όλων των θλιβομένων η χαρά», επίτιμος εφημέριος ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Κυπριανός (Ζιόρνοβ: 1911-1978. Αιωνία του η μνήμη!) Κάποτε είχε πει στους ενορίτες:

– Αν απουσιάσετε έστω και από μια ιερή ακολουθία της Μεγάλης Εβδομάδας, ο Κύριος δε θα δεχτεί τα τσουρέκια σας.

Οι ιερές ακολουθίες στις εκκλησίες, αυτές τις ημέρες, θα τελούνται κάθε μέρα πρωί και βράδυ, και την ημέρα της Μεγάλης Παρασκευής τρείς φορές.

Τις πρώτες τρείς μέρες, μοναδική φορά μέσα στο χρόνο, στις εκκλησίες διαβάζονται τα τέσσερα Ευαγγέλια (τα πρώτα τρία ολόκληρα).

Τη Μεγάλη Πέμπτη, όταν μνημονεύουμε το Μυστικό Δείπνο του Σωτήρος με τους μαθητές, μεταλαβαίνουν όλοι οι ορθόδοξοι (η μοναδική ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας, που επιτρέπεται φαγητό με λάδι).

Τη Μεγάλη Παρασκευή, την πιο αυστηρή μέρα νηστείας του χρόνου, μοναδική μέρα της Μεγάλης Εβδομάδας, που δεν τελείται ούτε η Λειτουργία Προηγιασμένων Δώρων, προσκυνούμε τα Μεγάλα Σωτήρια Πάθη του Κυρίου. Είμαστε δίπλα στον Σταυρό Του μαζί με την Υπεραγία Θεοτόκο και τον Απόστολο Ιωάννη τον Θεολόγο. Ασπαζόμαστε τον Άγιο Επιτάφιό Του.

Το Μεγάλο Σάββατο, αυτή τη μεγάλη μέρα, που στα Ιεροσόλυμα γίνεται το θαύμα της αφής του Αγίου Φωτός εντός του Παναγίου Τάφου, δεν είναι μια απλή ημέρα προετοιμασίας για το Πάσχα. Είναι μια ανεπανάληπτη λειτουργική ημέρα, γεμάτη μεγάλη πνευματική χαρά, αν και συνεχίζεται αυστηρή νηστεία. Όπως και η Μεγάλη Πέμπτη, είναι ημέρα που τελευταία φορά το χρόνο, τελείται η Θεία Λειτουργία του Αγίου Βασιλείου του Μεγάλου. Στους ναούς αποσύρονται τα μαύρα και στη θέση τους μπαίνουν τα άσπρα. Στη Θεία Λειτουργία διαβάζεται το Ευαγγέλιο της Ανάστασης του Σωτήρα, αν και για το φυσικό μας βλέμμα παραμένει ακόμα «Σαρκὶ ὑπνώσας ὡς θνητός». Όμως, η Νίκη κατά του Άδη, κατά του θανάτου ήδη τελεσθεί!

***

Ο Πρωθιερέας Βασίλειος Μάζουρ, εφημέριος του Ιερού Ναού Αγίου Σεργίου στο περιφερειακό νοσοκομείο της πόλης Χερσόν, αναπληρωτής καθηγητής οικολογίας και γεωγραφίας του Κρατικού Πανεπιστημίου του Χερσόν:

Ο Πρωθιερέας Βασίλειος Μάζουρ – «Ἔδοξε γὰρ τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι» (Πραξ. 15,28), ώστε η ψυχή, που έχει καθαριστεί με τη μετάνοια στη διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, να βιώσει τα γεγονότα της Μεγάλης Εβδομάδας. Χωρίς αυτό δεν είναι δυνατή η ανάβαση στις κορυφές του πνεύματος.

Το μαρτύριο του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού απλώνεται έως την αιωνιότητα. Η Εκκλησία μας προσφέρει τη δυνατότητα όχι μόνο να θυμηθούμε όλα αυτά που έγιναν στη διάρκεια μερικών τελευταίων ημερών της επίγειας ζωής του Σωτήρα, αλλά και να γίνουμε μέτοχοι αυτών. Και αυτό πάντα εκπλήσσει το νου και την καρδιά. Όλες οι ιερές ακολουθίες, διαπερνώντας το χώρο και το χρόνο, μας μεταφέρουν εκεί όπου γίνονταν όλα αυτά.

Τίποτα δεν επιδρά στην ψυχή τόσο επωφελώς όσο όταν στεκόμαστε μπροστά στον Σταυρό του Κυρίου. Μόνο εδώ πραγματικά καταλαβαίνεις με το νου και νιώθεις με την καρδιά την απέραντη αγάπη του Θεού. Εδώ ανθίζουν τα αγνά άνθη της ευχαριστίας προς τον Κύριο.

Είναι δύσκολο στο σύγχρονο άνθρωπο, τον επιβαρυμένο με πολλές μέριμνες, να παρακολουθήσει όλες τις ιερές ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας. Όμως, πρέπει να συμμετάσχει, τουλάχιστον, σε μια από αυτές. Χωρίς αυτό δεν μπορούμε να αισθανθούμε όλη την ομορφιά και το μεγαλείο της εορτής του Πάσχα του Χριστού. Καλό θα ήταν στο σπίτι να διαβάζουμε αυτή την ώρα τα Ευαγγέλια των Παθών. Και, βεβαίως, να τηρούμε τη νηστεία έχοντας ως μέτρο αυστηρότητας τις αντοχές του καθένα.

***

Ο Ιερέας Δημήτριος Σίσκιν του Ιερού Ναού Τριών Ιεραρχών στην πόλη Συμφερούπολη:

Ο Ιερέας Δημήτριος Σίσκιν – Το να συμπάσχουμε με τον Χριστό, το να συμμετέχουμε στα Πάθη Του και στον θάνατό Του είναι απαραίτητα για τη χαρά του Πάσχα. Αυτό ισχύει τόσο σε όλη τη ζωή, όσο και αναφορικά με την επικείμενη Μεγάλη Εβδομάδα και το Άγιο Πάσχα που ακολουθεί μετά. Όμως, πώς μπορούμε να γίνουμε μέτοχοι των Παθών του Χριστού και του θανάτου; Η Αγία Εκκλησία μάς καλεί να περάσουμε αυτές τις μέρες με αυξημένη νηστεία και προσευχή και είναι ακριβώς αυτό που μας επιτρέπει να ενωθούμε με το Χριστό.

Η εγκράτεια στο φαγητό λεπταίνει τη σάρκα και οξύνει τα πνευματικά αισθήματα. Τις πρώτες τρείς μέρες της Μεγάλης Εβδομάδας, η Εκκλησία μας καλεί να νηστέψουμε αυστηρότατα. Βέβαια, την Πέμπτη, χάρη στο Μυστικό Δείπνο, επιτρέπεται κάποιο περιθώριο, όμως, την Παρασκευή μας προτρέπει να απέχουμε τελείως από το φαγητό, σε ανάμνηση του σταυρικού μαρτυρίου και του θανάτου του Σωτήρος Χριστού.

Όμως, η απαίτηση εγκράτειας δεν αφορά μόνο στο φαγητό, αλλά γενικώς σε ό, τι τρέφει το σαρκικό, τον παλαιό μας άνθρωπο. Κάποια πράγματα τα έχουμε συνηθίσει τόσο πολύ που δε φανταζόμαστε ότι μπορούμε να υπάρξουμε χωρίς αυτά. Δεν παρατηρούμε την εσωτερική μας ζωή, αν και οι Άγιοι Πατέρες μας έχουν αφήσει εντολή να πολεμάμε αδιαλείπτως τους αμαρτωλούς λογισμούς και συναισθήματα και να αντιστεκόμαστε σε αυτά με την προσευχή. Δεν παρατηρούμε πώς εκφράζουμε τα αισθήματά μας. Λέμε πολλά περιττά, κατακρίνουμε, εκνευριζόμαστε ή, αντίθετα, διασκεδάζουμε χωρίς όρια. Έχουμε συνηθίσει να ξεφεύγουμε με διάφορους τρόπους διασκέδασης, όπως την τηλεόραση και το διαδίκτυο. Όλα αυτά μας αποσπούν από την άλλη, την πνευματική πραγματικότητα. Μπορούμε και πρέπει να απέχουμε από όλα αυτά, τη Μεγάλη Εβδομάδα, τουλάχιστον. Και τότε, με τη σιωπή που θα προκύψει, θα μπορέσουμε να ακούσουμε την φωνή της αιωνιότητας που ανυψώνει την ψυχή, τη φωνή του Χριστού.

Στην Εκκλησία αυτές τις μέρες τελούνται ιδιαίτερα κατανυκτικές και συγκινητικές ακολουθίες: τις πρώτες τρείς μέρες τελούνται οι Λειτουργίες των Προηγιασμένων Δώρων, την Πέμπτη, ως ανάμνηση του Μυστικού Δείπνου και της καθιέρωσης του Μυστηρίου της Μετάληψης, τελείται η Θεία Λειτουργία του Αγίου Βασιλείου του Μεγάλου. Το βράδυ διαβάζονται τα 12 Ευαγγελικά αναγνώσματα που είναι αφιερωμένα στα Πάθη του Κυρίου. Την Παρασκευή, την ημέρα γίνεται η Αποκαθήλωση και το βράδυ η ακολουθία του Επιταφίου Θρήνου. Το Σάββατο που είναι παραμονή της Αγίας Ανάστασης, ημέρα που «Σιγησάτω πᾶσα σάρξ βροτεία», τελείται η Θεία Λειτουργία του Αγίου Βασιλείου του Μεγάλου. Όλες αυτές οι ακολουθίες βοηθάνε να συγκεντρωθούμε στα γεγονότα της Μεγάλης Εβδομάδας, να τα βιώσουμε μαζί με τον Κύριο.

Δεν έχουν όλοι τη δυνατότητα να επισκέπτονται εκκλησία, αυτές τις μέρες. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να θυμόμαστε το περιεχόμενο αυτών των Αγίων ημερών και να προσπαθούμε να συμπεριφερόμαστε ανάλογα. Ούτε η δουλειά ούτε οι οικογενειακές υποχρεώσεις μπορούν να είναι εμπόδιο σε αυτό, επειδή ο σκοπός μας δεν είναι η τελετουργία, αλλά η ένωση με τον Χριστό.

Όταν ένας δικός μας άνθρωπος υποφέρει, δε χρειάζεται κάποιος να μας μιλάει για νηστεία, γιατί τίποτα δεν κατεβαίνει στο λαιμό μας. Δε χρειάζεται να μας υπενθυμίζουν την ανάγκη αποχής από διασκέδαση, γιατί τίποτα δε μας χαροποιεί. Δε χρειάζεται να μας καλούν να αφοσιωνόμαστε γιατί η ίδια η αγάπη και η θλίψη για το δικό μας άνθρωπο μας αποκόβει από οτιδήποτε άλλο.

Στην ουσία χρειαζόμαστε ένα μόνο: να είμαστε με τον Σωτήρα, ειδικά αυτές τις μέρες. Για αυτό πρέπει να ακούμε την καρδιά μας, να θυμόμαστε τον Χριστό, να Τον ψάχνουμε, να απευθυνόμαστε σε Αυτόν με προσευχή.

Και η πιο απλή προσευχή: «Κύριε, Ιησού Χριστέ, ελέησόν με!» μπορεί πάντα να είναι μαζί μας. Αυτή την προσευχή μπορούμε να την λέμε νοερά, ανεξάρτητα από συνθήκες τόπου και χρόνου. Το σημαντικότερο είναι τα λόγια της προσευχής να συνδυάζονται με την ειλικρινή, και με αίσθημα μετάνοιας, απεύθυνση προς τον Θεό, και να εκφράζουν τη δική μας επιθυμία να είμαστε με τον Χριστό. Ο Κύριος οπωσδήποτε θα απαντήσει σε αυτή την επιθυμία, δίνοντάς μας να νιώσουμε έστω και ένα μικρό μέρος της θλίψης Του για να γνωρίσουμε μετά και την πληρότητα της Πασχαλινής χαράς.

***

Ο Ιερομόναχος Μακάριος (Μάρκις), επικεφαλής του Τμήματος Επικοινωνίας της Επαρχίας Ιβάνοβο-Βοζνεσένσκαγια

Ο Ιερομόναχος Μακάριος (Μάρκις) – Για τον χριστιανό το πρωταρχικό είναι ο Χριστός. Για οποιονδήποτε χριστιανό, οποιεσδήποτε μέρες, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες.

Όμως, η κίνησή μας προς Αυτόν δεν είναι ίδια όλες τις ημέρες, σε όλες τις περιστάσεις, και ιδιαιτέρως σε διαφορετικούς ανθρώπους. Είναι πολύ ανόητο και επικίνδυνο να επιβάλλουμε στους ανθρώπους συνταγές πρακτικής συμπεριφοράς που δεν είναι γραμμένες για αυτούς. Το ίδιο συμβαίνει καμιά φορά, όταν οι άρρωστοι, χωρίς να έχουν γνώση, μοιράζονται μεταξύ τους τα φάρμακά τους…

Γι’ αυτό, θα απαντήσω στην ερώτησή σας μόνο με μια εικόνα της ζωής: θα την καταλάβετε εύκολα. Και εγώ κάποτε ταίριαζα με αυτή την εικόνα και ήμουν ευγνώμων όταν μου είχαν δώσει μια τέτοια συμβουλή: σταμάτα και σιώπα.

Προσπαθήστε να περιορίσετε στο ελάχιστο τη λίστα και τον όγκο των εργασιών που κάνετε και των εξωτερικών επαφών σας. Τις απαραίτητες δουλειές του σπιτιού, που, κατά κανόνα, είναι η καθαριότητα, κάντε τις όλοι μαζί, αλλά χωρίς ιδιαίτερη σχολαστικότατα. Ιδιαίτερη εγκράτεια δείξτε στο γαστρονομικό μέτωπο… Να είστε μαζί, άντρες και γυναίκες, γονείς και παιδιά, αλλά δεν χρειάζονται περιττά λόγια. Ας βλαστήσει προσευχή από τη σιωπή σας και ας αναστηθεί η αγάπη σας προς τον Θεό που Ανασταίνεται.

***

Ο Πρωθιερέας Δημήτριος Μέρτσεφ, πρόεδρος επιτροπής του Ορθόδοξου Φεστιβάλ Κινηματογράφου της περιοχής Κουμπάν «Βετσεβόι κόλοκολ», κληρικός του Στρατιωτικού Ιερού Ναού Αγίου Αλέξανδρου Νέβσκιϊ, στην πόλη Κρασνοντάρ:

Ο Πρωθιερέας Δημήτριος Μέρτσεφ – Η Μεγάλη Εβδομάδα είναι αυτή για την οποία μας ετοίμαζε η Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Τη Μεγάλη Εβδομάδα θυμόμαστε και συμβιώνουμε τις τελευταίες ημέρες της επίγειας ζωής του Σωτήρος του κόσμου, του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Όλες αυτές οι μέρες λέγονται Μεγάλες. Η Δευτέρα είναι αφιερωμένη στην άκαρπη συκιά, την οποία καταράστηκε ο Κύριος, ένα θαύμα που μας υπενθυμίζει την μελλοντική Φοβερά Κρίση, όπου θα δικαιωθούν οι δίκαιοι και θα υποστούν κατάρες οι ψυχές που δε φέρνουν πνευματικό καρπό. Την Τρίτη, ο Κύριος επιπλήττει τους φαρισαίους ως υποκριτές. Την Τετάρτη, ο Ιούδας προδίδει τον Κύριο. Την Πέμπτη, γίνεται η ανάμνηση του Μυστικού Δείπνου, στον οποίο καθιερώθηκε το Μυστήριο της Ευχαριστίας, δηλαδή η Θεία Κοινωνία. Το βράδυ, η ανάγνωση των Ευαγγελίων των Παθών. Την Παρασκευή, ο θάνατος του Θεανθρώπου στον Σταυρό, η περιφορά του Επιταφίου και η ακολουθία του Επιτάφιου Θρήνου. Το Σάββατο, θυμόμαστε την κάθοδο του Χριστού στον Άδη και τη νίκη Του επί αυτού. Ο χαρακτήρας αυτής της ημέρας εκφράζεται με τα λόγια: «Σιγησάτω πᾶσα σάρξ βροτεία, καὶ στήτω μετὰ φόβου καὶ τρόμου, καὶ μηδὲν γήϊνον ἐν ἑαυτῇ λογιζέσθω».

Τη Μεγάλη Εβδομάδα, καλό είναι να συμμετέχουμε σε όλες τις ιερές ακολουθίες από την Τετάρτη και ύστερα και να είμαστε όλο αυτόν τον χρόνο όσο γίνεται πιο ευλαβείς. Αν στις ιερές ακολουθίες συμπάσχουμε με τον Χριστό, με την καρδιακή πίστη και αγάπη, τότε και θα αναστηθούμε μαζί Του!

***

Ο Ιερέας Γεώργιος Καζάντσεφ, πνευματικός της Ορθόδοξης Ιεραποστολικής Κοινότητας, επικεφαλής του Φιλανθρωπικού Εθελοντικού Οργανισμού «Μιλοσέρντιε» στην πόλη Καλούγκα, γραμματέας της Ιεραποστολικής Επιτροπής της Επαρχίας Καλούγκα:

Ο Ιερέας Γεωργιος Καζάντσεφ – Πρώτα από όλα, πρέπει να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε τι σημαίνουν προσωπικά για τον καθένα μας η Μεγάλη Εβδομάδα και η Εβδομάδα της Διακαινησίμου. Για να κάνουμε κάτι τέτοιο, πρέπει να αξιολογήσουμε την πρακτική σημασία των ημερών αυτών. Συχνά, δε συνειδητοποιούμε ότι στις νηστείες και στις γιορτές για μας έχει μεγαλύτερη σημασία είτε η γαστρονομική πλευρά (όταν απαγορεύονται ή επιτρέπονται κάποιες τροφές) είτε η τελετουργική και οικιακή πλευρά (το να ψήσουμε τσουρέκια, να βάψουμε αυγά, να κάνουμε καθαριότητα, να ζωγραφίσουμε σταυρούς με αναμμένες λαμπάδες). Συχνά, δε δίνουμε σημασία και προσοχή στη διδακτική, την ασκητική και τη λειτουργική πλευρά. Αυτό είναι και το πιο σημαντικό. Πρακτικά, μπορούμε να επιτρέπουμε στον εαυτό μας μερικές φορές να ξεχνά τελείως τα γαστρονομικά, τα τελετουργικά και τα οικιακά ζητήματα για να αφοσιωθούμε στο πρωταρχικό. Πώς μπορούμε να το κάνουμε;

Μόνο με αγιότητα μπορούμε επάξια να υποδεχτούμε την Ανάσταση του Κυρίου. Με τις αμαρτίες μας, όσο πλησιάζουμε στην εορτή του Πάσχα, είναι αδύνατον να σκεφτόμαστε την αξιοσύνη. Μπορούμε μόνο να βιώνουμε όλο και πιο βαθιά την αναξιότητα και την αχρηστία μας. Σε αυτό το βίωμα, ακριβώς, έπρεπε να έχει συμβάλλει η Τεσσαρακοστή που πέρασε. Αλλιώς, γιατί προσευχόμασταν: «Κύριε Βασιλεύ, δώρησαι μοι του οράν τα εμά πταίσματα…» και «Τῆς μετανοίας ἄνοιξόν μοι πύλας Ζωοδότα…»; Ακριβώς έτσι, όταν βιώνουμε βαθιά την αναξιότητά μας, γεννιέται και η πασχαλινή χαρά. Και μόνο η συνειδητοποίηση της δικής μας αναξιότητας μπορεί να μας ανοίξει το δρόμο για την κατανόηση της Μεγάλης Εβδομάδας. Αφού η Μεγάλη Εβδομάδα δεν είναι παρά η μαρτυρία της Εκκλησίας για τη μεγαλύτερη εκούσια αυτοταπείνωση του Κυρίου και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, στο μυστήριο της οποίας πρέπει να αφοσιωθούμε αυτές τις μέρες. Η αξιοσύνη μας έγκειται στην ταπείνωση και τη μείωση του εαυτού μας κατ’εικόνα του Σωτήρος Χριστού.

Η Μεγάλη Εβδομάδα και η Εβδομάδα της Διακαινησίμου είναι λειτουργική εικόνα της σωτηρίας μας. Το πρακτικό ζήτημα όλων μας, αυτές τις μέρες, βρίσκεται στο να αποτυπώσουμε αυτή την εικόνα στην καρδιά μας, να την αποθηκεύσουμε εκεί και να την κάνουμε κυρίαρχο παράδειγμα στη ζωή μας. Ακριβώς αυτό καλεί η Εκκλησία τον κάθε βαπτισμένο άνθρωπο να κάνει, αυτές τις μέρες! Να θυμηθούμε τα λόγια του Αποστόλου Παύλου:

«…ὅσοι ἐβαπτίσθημεν εἰς Χριστὸν Ἰησοῦν εἰς τὸν θάνατον αὐτοῦ ἐβαπτίσθημεν. συνετάφημεν οὖν αὐτῷ διὰ τοῦ βαπτίσματος εἰς τὸν θάνατον, ἵνα ὥσπερ ἠγέρθη Χριστὸς ἐκ νεκρῶν διὰ τῆς δόξης τοῦ πατρός, οὕτω καὶ ἡμεῖς ἐν καινότητι ζωῆς περιπατήσωμεν. εἰ γὰρ σύμφυτοι γεγόναμεν τῷ ὁμοιώματι τοῦ θανάτου αὐτοῦ, ἀλλὰ καὶ τῆς ἀναστάσεως ἐσόμεθα, τοῦτο γινώσκοντες, ὅτι ὁ παλαιὸς ἡμῶν ἄνθρωπος συνεσταυρώθη ἵνα καταργηθῇ τὸ σῶμα τῆς ἁμαρτίας, τοῦ μηκέτι δουλεύειν ἡμᾶς τῇ ἁμαρτίᾳ…» (Ρωμ. 6:3-6)

Με το μυστήριο του Βαπτίσματος δεν τελειώνει ο πνευματικός ενταφιασμός μαζί με τον Χριστό ούτε η ανάσταση μαζί Του. Συνεχίζεται στην καθημερινή ζωή και ιδιαίτερα με την εμπειρία και τα βιώματα της Μεγάλης Εβδομάδας και της Εβδομάδας της Διακαινησίμου. Γι’ αυτό, από τα παλαιά χρόνια έχουν μπει στη λειτουργική ζωή της Μεγάλης Εβδομάδας. Οπότε, ακόμα και αν ο άνθρωπος είχε βαπτιστεί μικρός, δε στερείται τη δυνατότητα, στην ενήλικη ζωή του, να βιώσει πνευματικά το Μυστήριο της ένταξής του στην Εκκλησία.

Τώρα έχουμε τη δυνατότητα να γυρίσουμε πίσω, να αναθεωρήσουμε όλη την πνευματική μας ζωή και να βιώσουμε τη Μεγάλη Εβδομάδα και το Πάσχα έτσι, όπως θα θέλαμε να είχαμε βιώσει τις μέρες της Βάπτισής μας.