Τουρκία: Η εξόντωση των Ποντίων κληρικών

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Η τραγική επέτειος της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού τιμήθηκε στη Βουλή των Ελλήνων. Κοινή ήταν η απόφαση των κοινοβουλευτικών Κομμάτων να αναληφθεί εθνική προσπάθεια για να υπάρξει διεθνής αναγνώριση της Γενοκτονίας. Βεβαίως η προσπάθεια αυτή γίνεται εδώ και δεκαετίες, με πενιχρά αποτελέσματα. Οι Αρμένιοι, αν και λιγότεροι των Ελλήνων, αποδεικνύονται ικανότεροι τους...

Ένας από τους κύριους στόχους της βαρβαρότητας του Κεμάλ ήταν η Ορθοδοξία. Εκκλησιές και μοναστήρια κάηκαν, γκρεμίστηκαν, πετάχτηκαν εικόνες, άλλα κειμήλια, ιερά λείψανα. Οι πιο όμορφες εκκλησιές μιάνθηκαν, με την μετατροπή τους σε τζαμιά και κάποια μοναστήρια κατάντησαν φυλακές, ή αίθουσες πολλαπλών χρήσεων...

Ο Κεμάλ γνώριζε ότι επί 400 χρόνια ο Ορθόδοξος κλήρος κράτησε όρθια την εθνική συνείδηση. Μπορεί να χάνανε οι Έλληνες τη γλώσσα τους, αλλά μόνο όταν έχαναν τη θρησκευτική τους συνείδηση τότε γίνονταν εξωμότες. Άκουσα ο ίδιος Τούρκο καθηγητή να δηλώνει ότι ζηλεύει τους Έλληνες, που είχαν κληρικούς, οι οποίοι ήσαν ζυμωμένοι με το λαό τους και όχι μόνο του διατήρησαν την ταυτότητά, αλλά ήσαν και μπροστάρηδες, σε κάθε πρωτοποριακή πρωτοβουλία και, προ πάντων, στην Παιδεία. Αυτούς τους κληρικούς και μοναχούς εξόντωσε με ναζιστικές μεθόδους ο Κεμάλ. Τους εξόρισε, τους βασάνισε, τους ατίμωσε, τους έσφαξε, τους εσταύρωσε, τους κρέμασε ζωντανούς, τους ξυλοφόρτωσε μέχρι θανάτου.

Για την εξόντωση των κληρικών και μοναχών του Πόντου εκδόθηκε πρόσφατα το βιβλίο της Θεοδώρας Ιωαννίδου – Καρακουσόγλου «Η εξόντωση της Ορθόδοξης Εκκλησίας του Πόντου» (Εκδόσεις Τραπεζούς). Πρόκειται για πολύτιμο ιστορικό πόνημα, προϊόν πολύχρονου κόπου και εντατικής έρευνας στα Αρχεία του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών, της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εστίας Νέας Σμύρνης. Το εξαίρετο αποτέλεσμα στηρίζεται και στις μαρτυρίες, τις οποίες συγκέντρωσε η κα Ιωαννίδου από απογόνους κληρικών, που από τους Τούρκους βασανίστηκαν και εκτελέστηκαν στον Πόντο.

Στο βιβλίο αναδεικνύονται οι υπηρεσίες που προσέφεραν οι κληρικοί στον Ποντιακό Ελληνισμό κατά τη Γενοκτονία. Με αυτοθυσία προστάτευσαν αμάχους, κοντά στους άλλους Ποντίους αντιστάθηκαν στη βία του Κεμάλ, μπήκαν μπροστά στην άμυνα κατά των Τσετών. Όσοι επέζησαν ήσαν η πνευματική παρηγοριά, η ενίσχυση και ο συνεκτικός κρίκος των Ποντίων κατά την πορεία τους προς την εξορία και στη νέα τους κατοίκηση.

Μέσα στις δεκάδες περιπτώσεις, που αναφέρονται στο βιβλίο αναφέρω μόνο μία, την περίπτωση του παπά Στέφανου, ιερέα της Αργυρούπολης. Ήταν χήρος με τέσσερα παιδιά. Όταν το χωριό αποφάσισε να εξοριστεί πηγαίνοντας προς τη Γεωργία, ο ίδιος λειτούργησε για τελευταία φορά, με παρόν όλο το χωριό. Όταν τέλειωσε τον περίμεναν απέξω οι Τούρκοι, που του έκοψαν τα δάκτυλα του δεξιού του χεριού, για να μην ξαναλειτουργήσει... Ακρωτηριασμένος έφτασε στην Ελλάδα και ο Θεός τον βοήθησε, παρά την αναπηρία του, να μείνει σε όλο το υπόλοιπο της ζωής του εφημέριος στα Αμάραντα και σε άλλα χωριά του Κιλκίς... Αιωνία η μνήμη όλων των Ποντίων, κλήρου και λαού, που υπέστησαν τη Γενοκτονία των Τούρκων.-