Ο ιερέας Θεόδωρος Γιόελ (rm. Theodore Yoel) είναι προϊστάμενος του Ιερού Ναού του Αγίου Ισαποστόλου Κοσμά του Αιτωλού στην πόλη Μαλάνγκ (Ινδονησία). Το Μαλάνγκ είναι μία από τις μεγαλύτερες πόλεις της νήσου Ιάβα, με πληθυσμό 1,2 εκατομμύρια. Συνομιλήσαμε με τον πατέρα Θεόδωρο για τη ζωή του, την αναζήτηση της αληθινής Εκκλησίας, τη βάφτισή του και τα πρώτα χρόνια της ιεροσύνης του.
Ο Ιερέας Θεόδωρος Γιόελ με τους ενορίτες τους
– Πάτερ Θεόδωρε, πότε και πώς έγινε η προσωπική σας συνάντηση με τον Κύριο;
– Μπορώ να σας πω την ιστορία για το πώς ανακάλυψα την Ορθόδοξη Εκκλησία. Ακόμα από τα χρόνια του σχολείου αναρωτιόμουν συνέχεια, γιατί υπάρχουν τόσες πολλές Εκκλησίες και ιδιαίτερα στην Ινδονησία και γιατί αυτές οι Εκκλησίες δεν μπορούν να συνυπάρχουν εν συμφωνία. Μεγάλωσα σ’ έναν τόπο, όπου οι περισσότεροι κάτοικοι είναι προτεστάντες. Οι φίλοι μου θεωρούσαν ότι η πρωταρχική Εκκλησία προήλθε από τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και άλλη γνώση δεν είχαμε. Μια φορά άκουσα από τους συναδέλφους μου ότι υπάρχουν ήδη 33 χιλιάδες διαφορετικές Εκκλησίες. «Αλλά γιατί δεν ενώνονται;», σκέφτηκα. Δεν ήξερα την απάντηση και γι’ αυτό συνέχισα να ψάχνω την αλήθεια. Στον κύκλο των φίλων μου προτεσταντών συζητούσαμε πολλά πράγματα κι εγώ τους ρωτούσα: «Πού είναι η αληθινή Εκκλησία; Αφού παλιά υπήρχε μία Εκκλησία, πώς έγινε τώρα να υπάρχουν πολλές;».
Όλο και πιο συχνά καταλήγαμε στο συμπέρασμα ότι όλο αυτό έγινε ως συνέπεια της διαφοράς στη διδασκαλία και του τρόπου σκέψεως. Επίσης, άρχισα να σκέφτομαι κιόλας ότι η Πρωταρχική Εκκλησία ήταν η Καθολική, έως ότου βρήκα ένα άρθρο στο Διαδίκτυο, που ανέφερε ότι πριν το 1054 η Εκκλησία ήταν μία. Και τότε, για πρώτη φορά, έμαθα για την Ορθόδοξη Εκκλησία. Στην αρχή μπερδεύτηκα, αλλά μετά από περαιτέρω συζητήσεις κατάλαβα ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν ανήκει ούτε στην Προτεσταντική ούτε στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. Είναι διαφορετική. «Άραγε, αυτή είναι η αυθεντική Εκκλησία;», αναρωτήθηκα. Και πολύ γρήγορα απάντησα θετικά.
– Πού ψάχνατε για πληροφορίες;
– Όσες πληροφορίες χρησιμοποίησα, τις βρήκα στο Διαδίκτυο, δεν είχα άλλες πηγές. Ποτέ πριν δεν είχα συναντήσει ορθόδοξο ιερέα ή κοσμικό. Αποφάσισα να βρω τις ορθόδοξες κοινότητες στην πόλη μου μέσω του Facebook. Έτσι γνώρισα τον Φιλίπ (Δαμιανός κατά τη βάφτιση), ο οποίος μου είπε ότι στο Μαλάνγκ υπάρχει μία ορθόδοξη κοινότητα και μου έδωσε τη διεύθυνσή της. Έτσι γνώρισα την οικογένεια του Γρηγόρη, ο οποίος τώρα είναι ενορίτης μας, αλλά τότε ήταν ο μοναδικός βαφτισμένος κοσμικός στο Μαλάνγκ. Την πρώτη φορά πήγα εκεί μαζί με τον γιο μου και συνάντησα τον Φιλίπ, την οικογένεια του Γρηγόρη και τον πατέρα Ειρηναίο. Εκείνη την περίοδο ο πατήρ Ειρηναίος λειτουργούσε σ’ ένα μικρό δωμάτιο, επειδή δεν ήταν όλοι οι κάτοικοι του σπιτιού εκείνου ορθόδοξοι. Η οικογένεια του Γρηγόρη και της Αναστασίας μετακόμισε πρόσφατα στο Μαλάνγκ. Ο ίδιος ο Γρηγόρης βαφτίστηκε στην πόλη Σουρακάρτα. Και οι δύο ήταν πνευματικά τέκνα του πατρός Ειρηναίου από το Γκρέσικ και του πατρός Κυρίλλου από τη Σουραμπάγια (η Σουραμπάγια και το Γκρέσικ είναι πόλεις της νήσου Ιάβα στην Ινδονησία -ΣτΕ). Αυτή η γνωριμία μ’ επηρρέασε πολύ και από το 2010 άρχισα να ετοιμάζομαι να βαφτιστώ, ενώ τα δύο επόμενα χρόνια μελετούσα τις βάσεις της Ορθοδοξίας.
Κατά τη διάρκεια πολλών ετών δεν μπορούσα να βρω τις απαντήσεις στις ερωτήσεις μου, αλλά εκείνην τη στιγμή άρχισα να ελπίζω ότι θα τα μάθω όλα. Βρισκόμασταν με τον πατέρα Ειρηναίο, του έκανα ερωτήσεις πάνω στην Αγία Γραφή και τη διδασκαλία και την ιστορία της Εκκλησίας. Επίσης, είχα και πολλά προσωπικά ερωτήματα, τα οποία δεν τα έλεγα σε κανέναν. Μου ήταν σημαντικό να μάθω τις απαντήσεις στις ερωτήσεις μου πριν βαφτιστώ.
– Ποια ήταν τα ερωτήματα, που σας οδήγησαν στην Ορθόδοξη Εκκλησία;
– Πάντοτε ήμουν σίγουρος ότι η αληθινή Εκκλησία έπρεπε να υπάρχει και ότι όλες οι υπάρχουσες εκκλησίες πρέπει να έχουν κάπου τις ρίζες της, τις οποίες θα μπορούσε κανείς να ανιχνεύσει. Είχα μάθει ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει αδιάκοπη σχέση, με την παλιά Εκκλησία των πρώτων αιώνων. Μου έκανε εντύπωση το γεγονός ότι στα κείμενα της Καινής Διαθήκης αναφέρεται συνεχώς η Παναγία, η οποία στις προτεστάντικές εκκλησίες ουσιαστικά δεν υφίσταται. Η προέλευση των προτεσταντικών εκκλησιών μπορεί να εντοπιστεί με ακρίβεια, κατά το πλείστον, βάσει των αναφορών των προσωπικοτήτων, που τις ίδρυσαν. Ιδιαίτερα οι χαρισματικές εκκλησίες, για τις οποίες είναι γνωστό ποιος και πότε ίδρυσε την κάθε μια.
Βεβαίως, μέχρι τότε δεν είχα δει ποτέ διά ζώσης ορθόδοξο ναό ή κάποια ορθόδοξη ακολουθία εκεί στο Μαλάνγκ, παρά μόνο στο Διαδίκτυο. Βλέποντας ένα βίντεο για την πρώτη Εκκλησία, κατάλαβα ότι όλη η ενασχόλησή μου με τη θρησκεία εκτός της Ορθόδοξης Εκκλησίας στερείται της πραγματικής χάριτος του Θεού. Δεν υπήρχε καμία σχέση με τους Αποστόλους, υπήρχε μόνο η Βίβλος, την οποία ερμηνεύαμε ελεύθερα.
Το κατηχητικό σχολείο για τους ενήλικους
Κατάλαβα ότι όλη η ανασχόλησή μου με τη θρησκεία εκτός της Ορθόδοξης Εκκλησίας στηρείται της πραγματικής χάριτος του Θεού. Δεν υπάρχει καμία σχέση με τους Αποστόλους, υπάρχει μόνο η Βίβλος, την οποία ερμηνεύαμε ελεύθερα.
Όμως η Εκκλησία δεν στηρίζεται αποκλειστικά στην Αγία Γραφή, αλλά βασίζεται, επίσης, και στις διδασκαλίες των Αποστόλων και των προφητών. Το μεγαλύτερο πρόβλημα συνίστατο στο ότι η οικογένειά μου απέρριψε αυτά τα επιχειρήματα. Οι συνάδελφοί μου, ιεροκήρυκες από την προτεσταντική εκκλησία, νόμιζαν ότι άρχισα ν’ ακολουθώ την Ορθοδοξία. Μου είπαν πως η διδασκαλία, την οποία ακολουθώ, είναι αιρετική.
Το 2012 ο πατήρ Ειρηναίος με βάφτισε κι έγινα ο πρώτος άνθρωπος, που βαφτίστηκε στο Μαλάνγκ. Το όνομά μου, κατά τη βάφτιση, μου δόθηκε προς τιμήν των Αγίων Μαρτύρων Θεοδώρου και Ιωάννη του Κιέβου. Τα επόμενα χρόνια, μετά απ’ αυτό το γεγονός, οι φίλοι μου άρχισαν να μεταστρέφονται προς την Ορθοδοξία. Ύστερα βαφτίστηκαν και η γυναίκα μου με τον γιο μου. Όμως όλοι οι υπόλοιποι συγγενείς μου απέρριψαν τη βάφτισή μου.
Προσκυνηματικό ταξίδι στο ανδρικό μοναστήρι των Θεοφανείων Στάρο-Γκολούτβιν, 2018
–Πώς αποφάσισαν να βαφτιστούν η σύζυγος και ο γιος σας; Και ποια ήταν η στάση των γονέων σας σχετικά με αυτό;
– Οι γονείς μου είχαν πεθάνει πριν τη βάφτισή μου. Ο πατέρας μου αποβίωσε το 2011. Τ’ αδέρφια μου δεν δέχονται την απόφασή μου μέχρι σήμερα. Επίσης και η πεθερά μου δεν δέχτηκε το γεγονός της βάφτισης της κόρης της. Μπορούμε να πούμε ότι απλώς μας ανέχονται και δεν επιθυμούν να αλλάξουν τρόπο σκέψης. Γι’ αυτούς η Ορθοδοξία παραμένει όμοια με τον Ρωμαιοκαθολικισμό.
Βαφτίστηκα μαζί με τον γιο μου το 2012. Εκείνην τη στιγμή ήταν ακόμα πολύ μικρός και πήγαινε στη δεύτερη τάξη του σχολείου. Πάντα τον έπαιρνα μαζί μου στη Θεία Λειτουργία. Επίσης, πήγαινε στο κατηχητικό σχολείο και άκουγε τα θρησκευτικά μαθήματα του πατρός Ειρηναίου. Η γυναίκα μου βαφτίστηκε την επόμενη χρονιά, κρυφά, ώστε να μην το μάθουν οι γονείς της. Είχαμε έναν μακρύ αγώνα με τους γονείς της συζύγου μου. Η κατάσταση επιδεινώθηκε, όταν, δύο χρόνια μετά από τη βάφτισή της, οι γονείς της ανακάλυψαν ότι για τους προτεστάντες το γεγονός της μετάβασης στην Ορθοδοξία είναι όμοιο με την αλλαγή της θρησκείας. Τα πεθερικά μου στην αρχή στεναχωρήθηκαν πάρα πολύ, αλλά με το πέρασμα του χρόνου αποδέχτηκαν την επιλογή μας. Μια φορά, μάλιστα, επισκέφτηκαν την ορθόδοξη Λειτουργία, όμως, οι ίδιοι, ακόμα, δεν είναι έτοιμοι να δεχτούν την ορθόδοξη πίστη.
– Θυμάστε τη στιγμή, που αποφασίσατε να γίνετε ιερέας;
– Μετά τη βάφτισή μου, η ορθόδοξη κοινότητα στο Μαλάνγκ μεγάλωνε πολύ γρήγορα. Μάλλον γρηγορότερα, σε σχέση με άλλα μέρη. Εκείνην την περίοδο, 30 άτομα έγιναν μέλη της κοινότητας κι εγώ ήμουν ένας απ’ αυτούς. Άρχισα να τελώ την ακολουθία του τυπικού κάθε Κυριακή και τον εσπερινό την Τετάρτη και το Σάββατο. Η πόλη μας βρίσκεται μακριά από τη Σουραμπάγια και το Γκρέσικ και γι’ αυτό οι ιερείς ερχόντουσαν στο Μαλάνγκ δύο φορές τον μήνα. Εμείς, οι κοσμικοί, αισθανόμασταν πως όλα αυτά δεν είναι αρκετά. Επιθυμούσαμε καλύτερη ποιμαντική μέριμνα. Στην ορθόδοξη εκκλησία του Μαλάνγκ υπήρχαν ενορίτες, αλλά δεν υπήρχε ιερέας.
Στην ορθόδοξη εκκλησία του Μαλάνγκ υπήρχαν ενορίτες, αλλά δεν υπήρχε ιερέας. Κι εμείς επιθυμούσαμε καλύτερη ποιμαντική μέριμνα
Προσευχόμασταν, ώστε η κοινότητά μας ν’ αποκτήσει τον ποιμένα της. Ύστερα με παρακάλεσαν να γίνω ιερέας και να λειτουργώ μόνιμα στο Μαλάνγκ. Ο πατήρ Κύριλλος με ρωτούσε συνέχεια, πόσον καιρό ακόμα λέω να τελώ μόνο την ακολουθία του τυπικού. Επί έξι χρόνια στην κοινότητά μας τελούνταν, κυρίως, οι ακολουθίες του τυπικού και η Λειτουργία τελείτο μόνο από τους ιερείς από άλλες πόλεις. Είχα αμφιβολίες, για το αν θα μπορέσω να λειτουργώ, αν θα μπορέσω ν’ αναλάβω την ευθύνη.
Χειροτονήθηκα διάκονος στη Σουρακάρτα τη 10η Φεβρουαρίου του 2018 και την επόμενη μέρα χειροτονήθηκα ιερέας από τον επίσκοπο Κανμπέρσκι κ. Γεώργιο (Βικάριο της επαρχίας της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στο εξωτερικό - ΣτΕ). Οι πρώτες μέρες μετά τη χειροτονία ήταν δύσκολες.
–Γιατί; Τι έγινε;
–Τότε ήμουν ο πιο μικρός ιερέας σε ηλικία και είχα πολλές δυσκολίες, λόγω έλλειψης γνώσεων. Αλλά ο Κύριος πραγματοποίησε πολλά θαύματα, για να με παρηγορήσει. Και αυτό το γεγονός με βοηθούσε να προχωρώ. Κατά τη χειροτονία έζησα ένα ιδιαίτερο συναίσθημα, το οποίο και μ’ έκανε να συνεχίσω τη διακονία μου. Αισθανόμουν πως δεν μπορούσα να κάνω πολλά πράγματα, επειδή δεν ήξερα πώς να τα κάνω, αλλά ο Κύριος μου έδωσε τις δυνάμεις.
Ο πατήρ Θεόδωρος μαζί με τον Μητροπολίτη Σιγκαπούρης και Νοτίου Ασίας κ. Σέργιο
Έξι μήνες μετά τη χειροτονία πήγα στη Ρωσία και για πρώτη φορά συνάντησα τον δεσπότη Σέργιο (Μητροπολίτη Σιγκαπούρης και Νοτίου Ασίας - ΣτΕ.) κι έλαβα την ευλογία του Αγιωτάτου Πατριάρχη, ο οποίος ευλόγησε εμένα, τους ορθοδόξους πιστούς και την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ινδονησίας. Στη Λαύρα του Αγίου Αλεξάνδρου Νιέβσκι της Αγίας Πετρούπολης μου έδωσαν ένα πρόσφορο, το οποίο φυλάω έως σήμερα. Είναι εκπληκτικό γεγονός, αλλά το πρόσφορο είναι φρέσκο και δεν έπαθε τίποτα από το 2018.
Όταν επρόκειτο να χειροτονηθώ, αναρωτιόμουν: «Πώς θα λειτουργώ;». Επειδή, εγώ και όσοι χειροτονήθηκαν το 2018, δεν είχαμε σπουδάσει λειτουργική πρακτική. Στην αρχή δεν ήξερα τίποτα για τις ακολουθίες. Αμέσως μετά τη χειροτονία μού έδειξαν πώς να τελώ την Προσκομιδή και σε μια εβδομάδα μετά τη χειροτονία ετοιμαζόμουν να τελέσω την πρώτη μου Θεία Λειτουργία. Ανησυχούσα πολύ για την έλλειψη γνώσεων. Ένιωθα κυριολεκτικά σαν φαντάρος, ο οποίος δεν πέρασε την εκπαιδευτική περίοδο, αλλά τώρα πρέπει ν’ αναλάβει τα καθήκοντά του. Αργότερα, κατά διάρκεια πολλών χρονών, συναντούσα τον πατέρα Πιτιρίμ (νυν επίσκοπος της Τζακάρτας, Βικάριος της επαρχίας της Σιγκαπούρης - ΣτΕ.), εδώ στην Ινδονησία. Επίσης, τέλεσα μερικές Θείες Λειτουργίες μαζί με μεγαλύτερους ιερείς και τελικά έμαθα πολλά πράγματα απ’ αυτούς.
– Έπρεπε ν’ αφήσετε τη δουλειά σας, για να υπηρετήσετε στον ναό;
-Νόμιζα ότι, όταν η κοινότητά μας είναι έτοιμη, θα εγκαταλείψω τη δουλειά μου. Αλλά εμείς μέχρι τώρα εξακολουθούμε να νοικιάζουμε τον χώρο για την ενορία μας, πράγμα το οποίο δεν είναι καθόλου φτηνό. Εργάζομαι, για να έχω τη δυνατότητα να υποστηρίζω την ενορία μου. Εδώ τα πράγματα είναι διαφορετικά απ’ ό,τι στη Ρωσία, όπου όλες οι εκκλησίες είναι καλά οργανωμένες. Εδώ είμαστε αναγκασμένοι να νοικιάζουμε τον χώρο. Και αν εγκαταλείψω τη δουλειά μου δεν θα μπορώ να εξασφαλίσω την οικογένειά μου. Μερικοί ενορίτες θεωρούν πως η δουλειά μου είναι ευλογία γι’ αυτούς, επειδή καταλαβαίνουν καλά ότι εργάζομαι για να υποστηρίζω την ενορία. Μαζεύω χρήματα για τις ανάγκες του ναού και δεν παίρνω ούτε ένα λεπτό από τις δωρεές. Όλα τα χρήματα της κοινότητας χρησιμοποιούνται για το ιεραποστολικό έργο και τη συντήρηση του ναού.
–Πείτε μας κάποιες ενδιαφέρουσες περιπτώσεις από την ποιμαντική σας εμπειρία.
– Πέρσι βάφτισα τρεις μουσουλμάνους: Έναν από το νησί Μαντούρα και δύο από το νησί Ιάβα. Τώρα τα ονόματά τους είναι Κοσμάς, Δημήτριος και Στέφανος. Μέχρι τότε στο Μαλάνγκ δεν είχαμε μεταξύ μας πρώην μουσουλμάνους.
Μια φορά, τις πρώτες μέρες μετά τη χειροτονία μου, έζησα ένα θαύμα. Όταν έκοβα τα πρόσφορα, για να τα μοιράσω στους ενορίτες μετά την ακολουθία, κατάλαβα πως δεν θα είναι αρκετά για όλους, επειδή μαζεύτηκε πολύς κόσμος. Όμως συνέβη ένα θαύμα: Κόψαμε όλο το ψωμί και το αφήσαμε στο καλάθι. Ο κόσμος πλησίαζε κι έπαιρνε ψωμί και στο τέλος λίγα κομμάτια έμειναν κιόλας. Πιστεύω ότι όλους αυτούς τους ανθρώπους τους οδήγησε εδώ ο Θεός.
Έγινε ένα θαύμα: Ο κόσμος πλησίαζε κι έπαιρνε ψωμί και στο τέλος λίγα κομμάτια έμειναν κιόλας!
Μερικοί άνθρωποι μπορούν να διηγηθούν καταπληκτικές ιστορίες. Κάποιοι έλεγαν ότι θα ήθελαν να μ’ έχουν ως πνευματικό τους. Ποτέ δεν τους νουθετούσα και δεν ήμασταν αρκετά γνωστοί, αλλά ξαφνικά ήρθαν στον ναό μας. Βρισκόμουν εξίσου μακριά με τους άλλους ιερείς, αλλά ο κόσμος ερχόταν εδώ, σ’ αυτόν τον τόπο. Ερχόντουσαν όχι μόνο από την πόλη Μαλάνγκ, αλλά και από τη Σουραμπάγια και άλλες πόλεις, από το νησί Μαντούρα. Εγώ μέχρι σήμερα θυμάμαι εκείνο το ατελείωτο ψωμί.
Οι ενορίτες του ναού του Αγίου Ισαποστόλου Κοσμά του Αιτωλού στην πόλη Μαλάνγκ
Συνέβη επίσης ένα γεγονός, ένα αληθινό θαύμα: Μια φορά, στην ολονύκτια ακολουθία κουράστηκα πολύ, επειδή ο διάκονός μας δεν μπόρεσε να λειτουργήσει εκείνην την ημέρα. Ήμουν εξαντλημένος κι εκείνην τη νύχτα ξέχασα να βάλω λάδι στα καντήλια, αλλά το πρωί βρήκα τα καντήλια γεμάτα με λάδι! Στον ναό δεν υπήρχε κανένας, ο οποίος θα μπορούσε να το κάνει, καθώς ο ναός είναι κλειδωμένος τη νύχτα. Δεν είναι, άραγε, μαρτυρία της βοήθειας του Θεού;
Ο Θεός παραμένει μαζί μας σ’ αυτόν τον ναό όχι εξ αιτίας μου, αλλά επειδή έχει ένα σχέδιο, ώστε η Ορθόδοξη Εκκλησία να υπάρχει στην πόλη μας.