Eπίσκοπος Βίκτωρ (Kοτσάμπα): «Παρατηρούμε μια εξαιρετική έξαρση της δύναμης του πνεύματος αναμεσά στους πιστούς της Ουκρανίας»

Μιλήσαμε με τον επίσκοπο Μπαρίσεβ Βίκτωρ (Κοτσάμπα) επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας (Πατριαρχείου Μόσχας) στις διεθνείς ευρωπαϊκές οργανώσεις, για την επίσκεψη του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίου στο Κίεβο, για την ίδρυση της Κοινωνικής Ένωσης «Μιριάνιε» (δηλ.«Κοσμικοί») και γι’ άλλα πρόσφατα σημαντικά γεγονότα.

Επίσκοπος Μπαρισέβσκι Βίκτωρ (Κοτσάμπα)

– Θεοφιλέστατε, η Ορθοδοξία σήμερα περνά δύσκολες στιγμές. Οι αντικανονικές πράξεις του Πατριάρχη Κωνσταντινούπολης Βαρθολομαίου οδήγησαν στην κρίση εντός των κόλπων της Εκκλησίας και στη διακοπή της ευχαριστιακής κοινωνίας με το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης, καθώς και με μερικούς Αρχιερείς από άλλες τοπικές Εκκλησίες, οι οποίες υποστήριξαν αυτές τις πράξεις. Πείτε μας σε ποια κατάσταση βρίσκεται σήμερα η Εκκλησία στην Ουκρανία;

– Σήμερα η κατάσταση της εκκλησιαστικής ζωής στην Ουκρανία αποτελεί, θα έλεγα, την απεικόνιση του λόγου του Αποστόλου Παύλου, που λέει ότι «η γαρ δύναμίς μου εν ασθενεία τελειούται» (Β΄ Κορ. 12,9). Όπως και πριν, πραγματοποιούνται ανοιχτά εχθρικές ενέργειες εναντίον της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας (ΟΟΕ στη συνέχεια). Αυτό περιλαμβάνει την παρέμβαση κρατικών αξιωματούχων στην εκκλησιαστική ζωή, την καταδίωξη της Εκκλησίας από τα ΜΜΕ και την αυθαιρεσία των τοπικών αρχών, οι οποίες ασχολούνται με την παράνομη επανεγγραφή των κοινοτήτων της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας (ΟΕΟ στη συνέχεια). Και το πιο χειροπιαστό παράδειγμα αυτής της εχθρότητας αποτελούν, φυσικά, οι βίαιες καταλήψεις των ναών από τους υποστηρικτές της ΟΕΟ. Αυτές οι καταλήψεις συνοδεύονται από ξυλοδαρμό ενοριτών, κάποιες φορές και ιερέων, καθώς και από απειλές κι εκφοβισμούς του πιστού λαού κ.τ.λ.

Στη μαθήτρια της 9ης τάξης Κριστίνα Βελουσάκ απαγόρευσαν να συμμετάσχει στο πάρτι αποφοίτησης, λόγω του ότι είναι ενορίτισσα της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας

Είναι ιδιαίτερα πικρό να λέμε ότι κάποιοι υποστηρικτές της ΟΕΟ, που αυτοαποκαλούνται χριστιανοί, καταδιώκουν τα παιδιά, μερικές φορές καταφεύγοντας σε άμεση βία. Για παράδειγμα, στο χωριό Ζαντουμπρόβκα της περιοχής Τσερνοβτσί, στη μαθήτρια 9^ης τάξης Κριστίνα Βελουσάκ απαγόρευσαν να συμμετάσχει στο πάρτι αποφοίτησης, λόγω του ότι είναι ενορίτισσα της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Επίσης, στο χωριό Σαντόβ της περιοχής Βολίν οι υποστηρικτές της ΟΕΟ ξυλοκόπησαν τον 16χρονο γιο του προϊσταμένου ιερέα του ναού. Οι γιατροί διέγνωσαν στο παλικάρι σοβαρούς τραυματισμούς στο κεφάλι, αιμορραγία και πολυάριθμα αιματώματα.

Από την άλλη πλευρά, όμως, παρατηρούμε μία εξαιρετική έξαρση της δύναμης του πνεύματος ανάμεσα στον πιστό λαό και τους κληρικούς, της ενότητας των ενοριτών γύρω από τους ιερείς τους, της πίστης των ανθρώπων στον Χριστό και την Εκκλησία Του, της συνειδητοποίησης του γεγονότος ότι είμαστε όλοι αδελφοί και αδελφές εν τω Χριστώ. Ολόκληρη η Εκκλησία ανταποκρίνεται στον πόνο και τις ταλαιπωρίες της κάθε συγκεκριμένης κοινότητας και κάθε ξεχωριστού ανθρώπου. Μπορεί να φανεί εκπληκτικό και απίστευτο το γεγονός ότι σχεδόν σε κάθε χωριό, όπου ο ναός είχε καταληφθεί (που είναι πάνω από εκατό τέτοια χωριά, κυρίως στις δυτικές περιοχές της Ουκρανίας), είτε ήδη υπάρχει καινούργιος ναός είτε βρίσκεται στο στάδιο της οικοδόμησης είτε συγκεντρώνονται χρήματα για την κατασκευή του. Επιπλέον, απ’ όλες τις περιοχές της χώρας μας, καταφθάνει βοήθεια, τόσο χρηματική όσο και υλική, όπως οικοδομικά υλικά και εκκλησιαστικά είδη.

– Αυτή η έξαρση της δύναμης του πνεύματος, την οποία αναφέρατε, αποδείχθηκε καταφανώς με τη Μεγάλη Λιτανεία, που έλαβε χώρα φέτος στο τέλος του Ιουλίου, την ημέρα της Βάπτισης των Ρους. Το μεγαλείο της πομπής, καθώς και ο μεγάλος αριθμός συμμετεχόντων, επιβεβαίωσαν γι’ άλλη μια φορά τα λόγια του Σωτήρος ότι «πύλαι Άδου ου κατισχύσουσιν αυτής» (Ματθ. 16, 18).

Παρ’ όλες τις πληρωμένες «δημοσκοπήσεις» και τις «στατιστικές μελέτες», η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία παραμένει η μεγαλύτερη Εκκλησία στην Ουκρανία

– Ναι, είναι έτσι. Πρέπει επίσης να τονίσω ότι ο αριθμός συμμετεχόντων στη Μεγάλη Λιτανεία αυξάνεται κάθε χρόνο. Φέτος συμμετείχαν περίπου 350 χιλιάδες, πέρσι η πομπή ακυρώθηκε λόγω πανδημίας, το 2019 ήταν περίπου 300 χιλιάδες, το 2018 ήταν 250 χιλιάδες. Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι η αστυνομία του Κιέβου, ακολουθώντας «άνωθεν» εντολές, κάθε φορά μειώνει τον αριθμό συμμετεχόντων σχεδόν στο ένα δέκατο. Και αυτό το γεγονός, επίσης, αποδεικνύει ότι στη Μεγάλη Λιτανεία συμμετέχουν όλο και περισσότεροι πιστοί. Αυτό δείχνει ξεκάθαρα ότι, παρ’ όλες τις πληρωμένες «δημοσκοπήσεις» και τις «στατιστικές μελέτες», η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία παραμένει η μεγαλύτερη Εκκλησία στην Ουκρανία.

– Παρά ταύτα, η ΟΕΟ δεν ντρέπεται να δηλώνει παντού ότι η «εκκλησία» τους μεγεθύνεται ραγδαία, χάρη στους νέους υποστηρικτές της στην κοινωνία...

– Θα ήθελα να ρωτήσω πού είναι όλοι αυτοί οι υποστηρικτές; Γιατί δεν τους βλέπουμε στις λιτανείες, στους ναούς της ΟΕΟ, που είναι άδειοι; Οι λιτανείες, ας πούμε, είναι σημαντικό μέρος της πνευματικής ζωής των ορθόδοξων χριστιανών. Σε καμία περίπτωση δεν θέλω να καυχιέμαι για τον αριθμό συμμετεχόντων της Μεγάλης Λιτανείας και πολλών άλλων θρησκευτικών δραστηριοτήτων σε όλη την Ουκρανία, που πραγματοποιούνται από την Εκκλησία μας, αλλά όλες αυτές αποδεικνύουν το γεγονός ότι ο Κύριος είναι μαζί μας.

– Σε αυτό το πλαίσιο, η επίσκεψη του Πατριάρχη Βαρθολομαίου στο Κίεβο παρουσιάζεται ως ένα θλιβερό γεγονός. Τι μπορείτε να πείτε σχετικά με αυτήν την επίσκεψη;

– Πρώτον, η επίσκεψη αυτή πραγματοποιήθηκε μετά από πρόσκληση των κρατικών αρχών, οπότε το καθεστώς υπό το οποίο έγινε δεκτός ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος στην Ουκρανία δεν είναι σαφές. Εάν τον υποδέχθηκαν ως εκκλησιαστικό πρόσωπο, τότε αυτό αποτελεί παραβίαση της συνταγματικής αρχής του διαχωρισμού της Εκκλησίας από το κράτος. Εάν τον υποδέχθηκαν ως πολιτικό ηγέτη, τότε πρέπει να τονίσουμε ότι το Φανάρι δεν είναι κράτος, σε αντίθεση με το Βατικανό.

Δεύτερον, η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία όχι μόνο δεν κάλεσε τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο στη χώρα μας, αλλά τον παρακαλούσε κιόλας να μην έρθει, ξέροντας ότι αυτή η επίσκεψη μπορεί να προκαλέσει νέο κύμα καταλήψεων των ναών και παραβάσεων των δικαιωμάτων των πιστών, γεγονός το οποίο έλαβε χώρα τελικά σε μερικές επαρχίες της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Γι’ αυτόν τον λόγο, η επίσκεψη του σημερινού επικεφαλής της Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης δεν μπορεί παρά να θεωρηθεί ως παράνομη εισβολή στο κανονικό έδαφός μας.

– Παρ’ όλα αυτά, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος, δήθεν ακυρώνοντας την απόφαση μεταφοράς της Μητροπόλεως του Κιέβου στη δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Μόσχας από το 1686, ανακοίνωσε την Ουκρανία ως κανονικό έδαφός του.

– Ναι, είπατε πολύ σωστά το «δήθεν». Επειδή οι από 11^ης Οκτωβρίου 2018 αποφάσεις της Συνόδου της Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης, για την ακύρωση της δεδομένης απόφασης, καθώς και για την αποδοχή στην εκκλησιαστική κοινωνία των σχισματικών, αποτελούν όχι μόνο παραβίαση των κανόνων της Εκκλησίας, αλλά και δημιουργούν ένα είδος φανταστικής «πραγματικότητας», μέσα στην οποία το Φανάρι προτείνει να βρίσκονται όλοι.

Ο Φιλάρετος (Ντενισένκο) παρατήρησε δικαίως ότι αν αυτός βρισκόταν στο ανάθεμα, τότε ο Επιφάνιος, «χειροτονημένος» απ’ αυτόν, δεν είναι καν ιερέας.

Με την επίσκεψή του στην Ουκρανία ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος έδειξε -γι’ άλλη μια φορά- την επιμονή του στις αυταπάτες και, παρά την προφανή αποτυχία του πρότζεκτ του για τη δημιουργία της ΟΕΟ, συνεχίζει να επιμένει ότι ακριβώς αυτή η οργάνωση αποτελεί κανονική Εκκλησία της Ουκρανίας και ο επικεφαλής της, ο Επιφάνιος (Ντουμένκο), είναι Μητροπολίτης του Κιέβου. Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι και ο ίδιος ηγέτης του ουκρανικού σχίσματος ο Φιλάρετος (Ντενισένκο), μετά από την αποχώρισή του από την ΟΕΟ, παρατήρησε δικαίως ότι αν αυτός βρισκόταν υπό ανάθεμα, τότε ο Επιφάνιος, «χειροτονημένος» απ’ αυτόν, δεν είναι καν ιερέας.

Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος και ο επικεφαλής σχισματικών της ΟΕΟ, Επιφάνιος Ντουμένκο

Αρκεί να θυμηθούμε την αντίδρασή του στην προσευχή των πιστών της ΟΟΕ δίπλα στους τοίχους της Βερχόβνα Ράντα της Ουκρανίας. Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος αρνήθηκε να βρεθεί με τους ορθόδοξους πιστούς και ν’ ακούσει τη γνώμη του ορθοδόξου λαού της Ουκρανίας. Ενώ 10 χιλιάδες άτομα τον περίμεναν κοντά στους τοίχους της Βερχόβνα Ράντα, αυτός, περιτριγυρισμένος από δεκάδες αστυνομικούς, εισήλθε στο κτήριο από την πλαϊνή είσοδο και με τον ίδιο τρόπο έφυγε. Όλα αυτά υποδηλώνουν ότι ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος δεν θέλει να γνωρίζει τη γνώμη εκατομμυρίων ορθοδόξων πολιτών της Ουκρανίας και απλώς κρύβεται από ντροπή. Στη συμπεριφορά του φαίνονται ξεκάθαρα τα χαρακτηριστικά ενός μαχητικού σχισματικού. Η ιστορία αποδεικνύει ότι τα περισσότερα σχίσματα έλαβαν χώρα με την υποστήριξη πολιτικών δυνάμεων, πράγμα το οποίο επιβεβαιώθηκε από τη θρησκευτική κατάσταση στην Ουκρανία.

– Θεοφιλέστατε, αυτή η δράση δίπλα στους τοίχους της Βερχόβνα Ράντα διοργανώθηκε από την Κοινωνική Ένωση «Μιριάνιε»; Μπορείτε να μας πείτε για την οργάνωση αυτή;

Η «Μιριάνιε» αποτελεί μια κοινωνική οργάνωση, η οποία συμπεριλαμβάνει πιστούς απ’ όλες τις επαρχίες της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, που συνειδητοποιούν ότι η μοίρα της Εκκλησίας, καθώς και η θέση της στην ουκρανική κοινωνία, εξαρτώνται, κατά το πλείστον, από τη δράση τους

– Η «Μιριάνιε», όπως φαίνεται και από τον τίτλο, αποτελεί μια κοινωνική οργάνωση, η οποία συμπεριλαμβάνει πιστούς απ’ όλες τις επαρχίες της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, που συνειδητοποιούν ότι η μοίρα της Εκκλησίας, καθώς και η θέση της στην ουκρανική κοινωνία, εξαρτώνται, κατά το πλείστον, από τη δράση τους. Οι δραστηριότητες της οργάνωσης πραγματοποιούνται με την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Ονουφρίου. Αυτή η ένωση έγινε δεκτή με μεγάλο ενθουσιασμό από την ορθόδοξη κοινότητα και σε σύντομο χρονικό διάστημα δημιουργήθηκαν τοπικές ομάδες των «Μιριάνιε» σχεδόν σε κάθε επαρχία. Και ο αριθμός των μελών της οργάνωσης συνεχίζει ν’ αυξάνεται.

– Μπορούμε να μιλάμε για κάποια συγκεκριμένα αποτελέσματα των δραστηριοτήτων της «Μιριάνιε»;

– Εξαρτάται από το τι ονομάζουμε «συγκεκριμένα αποτελέσματα». Μέχρι στιγμής, οι αντιεκκλησιαστικοί νόμοι δεν έχουν ακυρωθεί στη χώρα μας, οι καταλήψεις των ναών δεν έχουν σταματήσει, καθώς και η προπαγάνδα εναντίον της ΟΟΕ στα ΜΜΕ δεν έχει ασθενήσει. Και όμως, η ίδια η εμφάνιση της Κοινωνικής Ένωσης «Μιριάνιε» έδειξε στους εχθρούς της Εκκλησίας ότι ένας τεράστιος αριθμός πιστών, ανάμεσα στους οποίους είναι άνθρωποι της τέχνης και της επιστήμης, πολιτικοί, δημοσιογράφοι, καθώς και απλοί πολίτες της χώρας, είναι έτοιμοι να υπερασπιστούν την Εκκλησία του Αγίου βασιλιά Βλαδίμηρου και να την υπηρετήσουν με την πίστη, τα ταλέντα και τις ικανότητές τους.

Η πρώτη δράση της «Μιριάνιε» έλαβε χώρα τη 15^η Ιουνίου του 2021 και συγκέντρωσε πάνω από 20 χιλιάδες πιστούς. Εκείνην την ημέρα οι ακτιβιστές πήγαν να υποβάλουν στη Βερχόβνα Ράντα και στο Γραφείο του Προέδρου της Δημοκρατίας δύο νομοσχέδια, που εκπονήθηκαν από την Ένωση ορθοδόξων δικηγόρων της Ουκρανίας, προκειμένου να βοηθήσουν τους βουλευτές να διορθώσουν τις διατάξεις των υιοθετημένων νόμων, που παραβιάζουν συνταγματικά δικαιώματα Ουκρανών πολιτών.

Η προσευχή των πιστών της ΟΟΕ απέναντι από το κτήριο της Βερχόβνα Ράντα της Ουκρανίας την 21η Αυγούστου του 2021

Ακόμη και πριν την επίσκεψη του Βαρθολομαίου στο Κίεβο, η «Μιριάνιε» έστειλε στο γραφείο του Φαναρίου μια επίσημη επιστολή, στην οποία προσκάλεσε τον Πατριάρχη σε συνάντηση με τους πιστούς της ΟΟΕ. Επίσης, η «Μιριάνιε» ετοίμασε τον δικό της «τόμο», στον οποίο εξέφρασε τη διαφωνία της με τις πράξεις του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως στα εδάφη της Ουκρανίας. Οι πιστοί σκόπευαν να επιδώσουν αυτό το έγγραφο στον Πατριάρχη Βαρθολομαίο κατά τη συνάντησή τους.

– Καταφέρατε να το επιδώσετε στον Πατριάρχη Βαρθολομαίο;

– Δεν καταφέραμε να του το επιδώσουμε απ’ ευθείας, αλλά αυτό το κείμενο, που ήταν μεταφρασμένο στα Ελληνικά, δημοσιεύθηκε από τα ελληνικά εκκλησιαστικά πρακτορεία ειδήσεων. Άρα, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος ενημερώθηκε σχετικώς. Η στάση του πιστού λαού της Εκκλησίας μας δημοσιοποιήθηκε ενώπιον της ελληνόφωνης κοινωνίας, επομένως και οι αντιπρόσωποι του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως δεν είναι δυνατόν να μην έλαβαν γνώση.

– Η δημιουργία της Ένωσης «Μιριάνιε» θυμίζει τη θρησκευτική κατάσταση τον 17^οαιώνα, όταν δημιουργήθηκαν οι ορθόδοξες κοινότητες στην Ουκρανία, με σκοπό την αντίσταση στην Ουνία. Μπορούμε να πούμε ότι η «Μιριάνιε» επαναφέρει τέτοιες αδελφότητες στις σύγχρονες συνθήκες;

– Όπως δείχνει η ιστορία, οι κοινότητες εμφανίζονται όταν η Εκκλησία αρχίζει να καταδιώκεται, υπό την πίεση των αρχών. Τον 17^ο αιώνα, αυτές οι αδελφότητες έπαιξαν πολύ σημαντικό ρόλο στο γεγονός ότι η Ορθοδοξία δεν καταστράφηκε, υπό την πίεση των ρωμαιοκαθολικών και των ουνιτών. Τα μέλη των αδελφοτήτων υπερασπίστηκαν τα δικαιώματα του ορθοδόξου λαού, ασχολούνταν με την έκδοση και διάδοση ορθοδόξων βιβλίων, με τη διαφώτιση του λαού, με έργα ελεημοσύνης και πολλά άλλα. Σήμερα η «Μιριάνιε» ασχολείται περίπου με τα ίδια, χρησιμοποιώντας όμως σύγχρονες μεθόδους και σύγχρονα μέσα επικοινωνίας, για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων της.

Όμως, υπάρχουν και αρκετές σημαντικές διαφορές μεταξύ της «Μιριάνιε» και των αναφερόμενων παραπάνω αδελφοτήτων. Επιτρέψτε μου να σας υπενθυμίσω ότι στο τέλος του 16^ου και τις αρχές του 17^ου αιώνα η συντριπτική πλειοψηφία των επισκόπων της Μητροπόλεως του Κιέβου προσχώρησαν στην Ουνία με τη Ρώμη. Οι επίσκοποι το έκαναν είτε ανοιχτά είτε κρυφά, χάνοντας έτσι την εμπιστοσύνη του πιστού λαού. Γι’ αυτόν τον λόγο, αυτές οι αδελφότητες, κατά κανόνα, λάμβαναν ευρεία δικαιώματα από τον Πατριάρχη Κωνσταντινούπολης, γίνονταν ανεξάρτητες από τους τοπικούς επισκόπους κι επιπλέον ασκούσαν ένα είδος εποπτείας, ώστε οι ορθόδοξοι επίσκοποι να μην προσχωρούν στην Ουνία. Στη συνέχεια, αυτό, δυστυχώς, οδήγησε σε καταχρήσεις από την πλευρά αυτών των αδελφοτήτων, αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα για συζήτηση.

Μόνο ένας Μητροπολίτης κι ένας βικάριος πέρασαν από την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία στην ΟΕΟ

Σήμερα, η κατάσταση στην Ουκρανία είναι εντελώς διαφορετική. Όπως γνωρίζουμε, μόνο ένας Μητροπολίτης κι ένας βικάριος πέρασαν από την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία στην ΟΕΟ. Όλοι οι υπόλοιποι έμειναν πιστοί στην Εκκλησία και δεν υπέκυψαν στις απειλές και τις παραινέσεις. Επομένως, η «Μιριάνιε» δραστηριοποιείται όχι ανεξάρτητα από την Εκκλησιαστική Αρχή, αλλά, αντίθετα, με την ευλογία της.

– Πολλοί συγκρίνουν την κατάσταση στην Ουκρανία με αυτό που συμβαίνει στο Μαυροβούνιο. Κατά τη γνώμη σας, έχουν κάτι κοινό όλα αυτά τα γεγονότα;

– Μοιάζουν πολύ. Και στο Μαυροβούνιο και στην Ουκρανία οι αρχές είναι προδιατεθειμένες εναντίον της κανονικής Εκκλησίας. Στην Ουκρανία, από τις αρχές του 1990, υπάρχει το εκκλησιαστικό σχίσμα, πράγμα το οποίο ξεκίνησαν οι κρατικές αρχές. Στο Μαυροβούνιο το ίδιο, έχει δημιουργηθεί η λεγόμενη «Ορθόδοξη Εκκλησία του Μαυροβουνίου». Εδώ ψήφισαν τους αντιεκκλησιαστικούς νόμους, ενώ στο Μαυροβούνιο προχώρησαν ακόμη περισσότερο: Ψηφίστηκε νόμος, σύμφωνα με τον οποίο το κράτος έπρεπε να κατασχέσει τους περισσότερους ναούς και εκκλησιαστικά κτήρια και να τα δώσει, στη συνέχεια, στους σχισματικούς.

Μαυροβούνιο, η λιτανεία στη Μπούντβα την 28η Ιανουαρίου του 2020

Στις χώρες μας, οι πιστοί δήλωσαν την ετοιμότητά τους να υπερασπιστούν την Εκκλησία. Οι αρχιερείς μας, συμπεριλαμβανομένου και του Μακαριωτάτου Μητροπολίτη Ονουφρίου, επισκέπτονταν το Μαυροβούνιο και συμμετείχαν στις τοπικές λιτανείες. Το γεγονός ότι κάποιες φορές περίπου το μισό του συνόλου του πληθυσμού του Μαυροβουνίου συμμετείχαν στις λιτανείες μάς εντυπωσίασε ιδιαίτερα και μας έγινε παράδειγμα στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων μας.

Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι τόσο στις βουλευτικές εκλογές στο Μαυροβούνιο όσο και στις προεδρικές στην Ουκρανία, οι δυνάμεις που είχαν σκοπό ν’ αντιστρατευθούν την Εκκλησία ηττήθηκαν. Όμως υπάρχει και μια διαφορά. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας στο Μαυροβούνιο το 2020, ο μακαριστός Μητροπολίτης Μαυροβουνίου και Παραθαλασσίας Αμφιλόχιος αναγκάστηκε να προτρέπει τον κόσμο να μην ψηφίζει εκείνες τις πολιτικές δυνάμεις, που είναι εχθροί της κανονικής Εκκλησίας. Αυτό ήταν ένα υποχρεωτικό μέτρο, αν και δεν είναι χαρακτηριστικό για την Εκκλησία να επεμβαίνει στα πολιτικά. Στις μέρες μας, στην Ουκρανία, δεν θεωρούμε δυνατό να επεμβαίνουμε στις πολιτικές διαμάχες ή να προτρέπουμε τους πιστούς της ΟΟΕ να ψηφίζουν συγκεκριμένα κόμματα. Ελπίζουμε ότι οι πολιτικοί, που θ’ αναλάβουν την εξουσία, δεν θα παρεμβαίνουν στα θέματα της Εκκλησίας και δεν θα προκαλούν την αντίδραση του ορθοδόξου κοινού, που θ’ αναγκασθεί ν’ αντισταθεί, προς υπεράσπιση της Εκκλησίας.

– Στο τέλος της συζήτησής μας, πείτε μας για τις δραστηριότητές σας ως επικεφαλής της ΟΟΕ στους ευρωπαϊκούς διεθνείς οργανισμούς.

– Ζούμε σ’ έναν κόσμο, όπου οι διεθνείς οργανισμοί επηρεάζουν ουσιαστικά την εσωτερική πολιτική σκηνή σε διάφορες χώρες. Σε κάποιες περιπτώσεις, αυτή η επιρροή πραγματοποιείται μέσω ενεργοποίησης συγκεκριμένων νομικών μηχανισμών, ενώ σε άλλες μ’ έναν πιο έμμεσο τρόπο, δηλαδή μέσω της πληροφόρησης και της ιδεολογικής επίδρασης. Η εμπειρία των περασμένων ετών μάς αποδεικνύει το εξής: Όταν οι αντιπρόσωποι της ΟΟΕ μιλούν στα διεθνή συνέδρια του ΟΗΕ, του ΟΑΣΕ κ.α., όπου παραθέτουν τεκμηριωμένα γεγονότα της παραβίασης των δικαιωμάτων των πιστών στη χώρα μας, δημιουργείται ένα συγκεκριμένο περιβάλλον πληροφόρησης, μέσα στο οποίο δεν είναι πλέον εύκολο για τους ηγέτες της χώρας μας ν’ αγνοήσουν τις δηλώσεις και τα παράπονά μας, που δημοσιοποιήσαμε ενώπιον του διεθνούς κοινού. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, οι αρχές μας εξαναγκάζονται στο να δώσουν κάποια απάντηση.

25ο Συνέδριο Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας. Αθήνα. 25 Ιουνίου του 2018

Κι εδώ τώρα είναι σημαντικό να μη χάνουμε το θάρρος μας. Μια πέτρα, όπως λέμε, φθείρει την πέτρα. Για παράδειγμα, οι αντιπρόσωποι του ΟΑΣΕ πηγαίνουν στους τόπους των διαθρησκευτικών συγκρούσεων κι έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν την κατάσταση επί τόπου. Στις ιστοσελίδες του ΟΑΣΕ και του ΟΗΕ μπορείτε να βρείτε συστηματοποιημένες πληροφορίες για την παράβαση των δικαιωμάτων των πιστών και των θρησκευτικών κοινοτήτων της ΟΟΕ.