Μητροπολίτης Ιλαρίωνας: Δεν γίνεται λόγος περί ενώσεως ορθοδόξων και ρωμαιοκαθολικών

Στις αρχές Δεκεμβρίου ο Πάπας της Ρώμης Φραγκίσκος κατά τη συνάντησή του με τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμο Β´ χρησιμοποίησε φράση, η οποία εκλήφθη από πολλούς ως αίτηση συγγνώμης από τους ορθοδόξους για τα λάθη, που διέπραξαν ιστορικά οι ρωμαιοκαθολικοί: «Κοσμικά δηλητήρια μάς μόλυναν επί πολλά έτη, τα ζιζάνια της υποψίας μεγάλωσαν την απόσταση και μάραναν την μεταξύ μας κοινωνία. Με ντροπή αναγνωρίζω για την Καθολική Εκκλησία πράξεις και επιλογές, οι οποίες λίγο ή τίποτε δεν είχαν να κάνουν με τον Ιησού και με το Ευαγγέλιο».

Για το εάν άραγε οι δηλώσεις αυτές αποτελούν βήματα στο πλαίσιο της ενώσεως ορθοδόξων και ρωμαιοκαθολικών και για το εάν είναι δυνατή μια τέτοια ρωτήθηκε ο πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων (ΤΕΕΣ) του Πατριαρχείου Μόσχας μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας από παρουσιάστρια της τηλεοπτικής εκπομπής «Εκκλησία και κόσμος» Αι. Γκρατσιόβα.

«Ουδείς κάνει λόγο περί ενώσεως των δύο Εκκλησιών, διότι οι διχασμοί υφίστανται επί μακρόν, έχουν συσσωρευθεί πολλές αντιθέσεις, στην ουσία οι δύο Εκκλησίες ακολουθούν αυτοτελή ζωή ήδη σχεδόν επί δέκα αιώνες», επεσήμανε ο μητροπολίτης Ιλαρίωνας και συνέχισε: «Υπάρχουν διαφορές στην κατανόηση των θεμελιωδών χριστιανικών δογμάτων, στο πώς τιμώνται οι άγιοι. Υπάρχουν για παράδειγμα οι άγιοι της Ορθοδόξου Εκκλησίας, οι οποίοι δεν αναγνωρίζονται ως τέτοιοι από την Καθολική Εκκλησία και υπάρχουν και πολλοί ρωμαιοκαθολικοί άγιοι, οι οποίοι δεν αναγνωρίζονται από την Ορθόδοξη Εκκλησία. Συνεπώς, δεν γίνεται καν λόγος περί ενώσεως, αλλά λόγος μπορεί να γίνει για να παύσουμε επιτέλους εκείνη την κατάσταση της αντιπαλότητας, του ανταγωνισμού, της εχθρότητας, η οποία υπήρχε στο διάβα πολλών αιώνων».

Ο πρόεδρος του ΤΕΕΣ υπενθύμισε ότι τα υπό συζήτηση λεγόμενα του Πάπα Φραγκίσκου, κάθε άλλο παρά είναι η πρώτη αίτηση συγγνώμης από τους ορθοδόξους εκ μέρους των Ρωμαίων ποντιφίκων. Τέτοια λόγια εκφώνησαν και οι προκάτοχοί του, οι οποίοι ευθέως έκαναν λόγο για τα πολυάριθμα σφάλματα, που διέπραξαν οι ρωμαιοκαθολικοί έναντι των ορθοδόξων.

Μεταξύ αυτών των σφαλμάτων ο Σεβασμιώτατος κ. Ιλαρίωνας ανέφερε ειδικότερα τη βία, που κατά περιόδους ασκήθηκε κατά του ορθόδοξου πληθυσμού, καθώς και τη δημιουργία της ουνίας, η οποία μέχρι σήμερα λειτουργεί διχαστικά για τους πιστούς. «Στην ουσία, οι ρωμαιοκαθολικοί με διάφορους τρόπους, πάση θυσία επιχείρησαν να προσηλυτίσουν τους ορθοδόξους στον καθολικισμό. Και ένας από τους τρόπους προς επίτευξη αυτού ήταν η ουνία, όταν στους ορθοδόξους επιτρεπόταν να κρατήσουν το λειτουργικό τους τυπικό, αλλά παραλλήλως έπρεπε να ενταχθούν στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και να αποδεχθούν πλήρως τη ρωμαιοκαθολική διδασκαλία της πίστεως, συμπεριλαμβανομένης και της διδασκαλίας περί της οικουμενικής δικαιοδοσίας του Πάπα της Ρώμης», διασαφήνισε την ουσία του ουνιτισμού ο μητροπολίτης Ιλαρίωνας.

Όπως υπέδειξε ο ιεράρχης η ουνία αποτελεί στην ουσία απάτη, διότι πολλοί ορθόδοξοι πιστοί, όταν γίνονταν ουνίτες, ούτε καν υποψιάζονταν ότι αλλαξοπιστούν, διότι εξωτερικά όλα παρέμεναν όπως ήταν και πριν: η εκκλησιαστική αμφίεση ίδια, οι προσευχές κατά τη Λειτουργία ίδιες, οι εκκλησιαστικοί ψαλμοί ίδιοι.

«Όταν ο Πατριάρχης Κύριλλος συναντήθηκε με τον Πάπα Φραγκίσκο στην Αβάνα, προχώρησαν σε κοινή δήλωση, όπου αναφερόταν ευθέως: η ουνία δεν αποτελεί μέθοδο επιτεύξεως της ενότητος», υπενθύμισε ο Σεβασμιώτατος κ. Ιλαρίωνας και πρόσθεσε: «Αυτή είναι μια πολύ σημαντική δήλωση, που ακούσαμε από τα χείλη του Ρωμαίου ποντίφικα».

Όσον δε αφορά στη δήλωση του Πάπα Φραγκίσκου, που διατυπώθηκε προ ημερών στην Ελλάδα, αυτή μπορεί να θεωρηθεί σημαντική προσφορά στην ομαλοποίηση των σχέσεων μεταξύ ορθοδόξων και ρωμαιοκαθολικών, ωστόσο ουδόλως γίνεται λόγος περί ενώσεως των Εκκλησιών, ούτε σε επίσημο, αλλά ούτε και σε ανεπίσημο επίπεδο, υπογράμμισε ο πρόεδρος του ΤΕΕΣ.