Τι είναι αυτό που εκτιμούσε ιδιαίτερα στούς Ρώσους ο Γέροντας Παΐσιος;

Συνομιλούμε με τον Ιερομόναχο Κυρίων Ολχοβίκ, εκπρόσωπο τής Μονής Παντελεήμονος τού Αγίου Όρους.

Ο Κύριος δείχνει ξεκάθαρα που μάς οδηγεί η αμαρτία

Ιερομόναχος Κυρίων (Ολχοβίκ) – Πάτερ Κυρίων, πώς να ζήσει κανείς στο πνεύμα τού Χριστού;

– Η εκκλησία δεν σιωπεί, διδάσκει, κηρύττει, μιλά ανοιχτά γι'αυτό. Όλα είναι σήμερα ανοιχτά σε όλους. Αρκεί να ακούς. Είναι αλήθεια, όμως, ότι δεν ακούν όλοι.

– Πώς να μάθουμε να ακούμε τον Χριστό;

– Πολλά πράγματα μάς ενοχλούν. Στις μέρες μας, ακόμη και όταν κάποιος πηγαίνει στην εκκλησία, αποσπάται σε μεγάλο βαθμό από τη συνήθεια να θέλει να είναι ενήμερος για τα πάντα που συμβαίνουν. Ο άνθρωπος σήμερα έχει τα πάντα σε αφθονία. Ξεχνούν, όμως, τον Θεό.

Έτσι, λοιπόν, ο Κύριος, για να διορθώσει αυτήν μας την πορεία στην ζωή, η οποία είναι αυτοκτονική αν την δει κανείς στην προοπτική τής αιωνιότητας, στέλνει οδύνες: σε κάποιον μια αρρώστια, σε κάποιον άλλο οικογενειακά προβλήματα. Ακόμη και μεγάλης κλίμακας, σε επίπεδο χώρας, αναταραχές. Γιατί; Επειδή η πλειοψηφία έχει αποδεχτεί και νομιμοποιήσει ψευδείς αξίες, για παράδειγμα, τις αμβλώσεις στην Ρωσία. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο Θεός, θέλοντας να διορθώσει την κοινωνία, αφήνει να συμβούν κάποιες παγκόσμιες καταστροφές, κρίσεις, πόλεμοι - έτσι ώστε να σκεφτούμε, να έρθουμε στα συγκαλά μας: ο Κύριος μάς φανερώνει πού μάς οδηγεί η αμαρτία.

– Ο ΄Αγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς, στο καταπληκτικό του βιβλίο «Πόλεμος και Αγία Γραφή» γράφει: «Ο άνθρωπος [ωστόσο], έχοντας απομακρυνθεί από τον Έναν Θεό, πεθαίνει, ουσιαστικά. Η ψυχή του, σαν μια σκιά, τρέμει στον κόσμο, σαν μια βελανιδιά που κόβεται από την ίδια τη ρίζα, αλλά δεν έχει ακόμη ξεκοπεί. Χρειάζονται σεισμοί, πλημμύρες, λοιμώξεις ή πόλεμος για να αποτινάξουν αυτή τη σκιά, να κόψουν το πριονισμένο δέντρο, να θάψουν τους νεκρούς. Επειδή η απομάκρυνση από τον Ένα Θεό σημαίνει να πολεμάς ενάντια Του και να καταπατάς ολόκληρο τον νόμο Του.

– Μπορούμε να μετανοήσουμε και να αποφύγουμε έτσι πολλά προβλήματα. Κι ο Κύριος τότε θα μάς χαρίσει μια ειρηνική ζωή. Το λένε οι Γραφές αυτό: τόσο η Παλαιά Διαθήκη όσο και το Ευαγγέλιο. Θέλεις να ζήσεις ειρηνικά; Θέλεις τα χωράφια σου να καρποφορήσουν; Θέλεις οι εχθροί να μην σού επιτεθούν; Τότε, κάνε αυτό, αυτό και αυτό - όλα είναι γραμμένα στην Βίβλο.

– Το βιβλίο τού Αγίου Νικολάου περιέχει πολλά από αυτά τα αποσπάσματα.

– Ναι. Ακόμη κι αν το ξεχάσουμε, ο Θεός μάς στέλνει μάστιγες. Εάν η πίστη μας σβήνει, για να την αναζωογονήσει, μάς στέλνει δοκιμασίες. Ο Κύριος δεν θέλει να υποφέρουμε για πάντα. Δεν θέλει να υποφέρουμε σε αυτήν τη ζωή. Μάς δημιούργησε για την χαρά τής ζωής. Αλλά όταν εμείς οι ίδιοι περπατάμε σε ένα καταστροφικό μονοπάτι, χρειάζονται σκληρά μέτρα για να μάς σώσουν.

Εκπαίδευση για το πνεύμα

– Πότε είναι ένα άτομο ζωντανό;

– Όταν ζει με τον τρόπο που θα ήθελε ο Θεός, δηλαδή όταν είναι πραγματικά άνθρωπος. Διαφορετικά, εάν το πνεύμα μέσα του ατροφήσει, και υποδουλώνεται στα σαρκικά πάθη, τότε μοιάζει περισσότερο με ζώο που μπορεί και μιλά. Δεν μπορεί καν να ελέγξει τα ένστικτά του.

Αυτό που συμβαίνει με το πνεύμα, συμβαίνει και με το σώμα: εάν δεν τρέφεται, δεν εκπαιδεύεται, τότε γίνεται διατροφικό, μαραίνεται ...

– Και υπάρχουν επίσης αμαρτίες – πληγές, υπάρχουν ακόμη και θανάσιμες αμαρτίες - τραυματισμοί ασυμβίβαστοι με τη ζωή ...

– Στα Μυστήρια τής Εκκλησίας ο Κύριος νεκρανασταίνει τις ψυχές.

– Πώς να θρέψει και εκπαιδεύσει κανείς το πνεύμα;

Το πνεύμα μας θρέφεται με την ανάγνωση των Αγίων Γραφών, μέσα από θεοσεβείς σκέψεις, με προσευχή, μέσα από την Μετάληψη των Αχράντων Μυστηρίων

– Μόλις ξεκίνησε μια από τις πολυήμερες νηστείες – κι αυτή ακριβώς είναι η ώρα να θυμηθούμε το πνεύμα. Το πνεύμα μας θρέφεται με την ανάγνωση των Αγίων Γραφών, με θεοσεβείς σκέψεις, με την προσευχή, με την Μετάληψη των Αχράντων Μυστηρίων, με τις διδαχές των αγίων Πατέρων, με αγαθές σκέψεις. Καλλιεργείται με την εγκράτεια, με την συμμετοχή στις Ακολουθίες και στα Μυστήρια τής Εκκλησίας, και με την εκπλήρωση των εντολών τού Χριστού. Και με το να ευχαριστούμε τον Θεό πιο συχνά. Με το να τού ζητούμε να μάς δίνει δύναμη. Αυτά είναι τα πλέον βασικά. Η αρχή των πάντων.

Όπως στην φύση, ένα παιδί ανθρώπου είναι το μοναδικό που είναι εντελώς ανίσχυρο απουσία κηδεμονίας, έτσι είναι και στο πνευματικό επίπεδο ...

– Χρειάζεται πνευματικός;

– Οπωσδηποτε. Όπως λέει ο Απόστολος Παύλος:

Α Κορ. 3,1 Καὶ ἐγώ, ἀδελφοί, οὐκ ἠδυνήθην ὑμῖν λαλῆσαι ὡς πνευματικοῖς, ἀλλ᾿ ὡς σαρκικοῖς, ὡς νηπίοις ἐν Χριστῷ.

Α Κορ. 3,2 γάλα ὑμᾶς ἐπότισα καὶ οὐ βρῶμα. οὔπω γὰρ ἠδύνασθε. ἀλλ᾿ οὔτε ἔτι νῦν δύνασθε· ἔτι γὰρ σαρκικοί ἐστε.

(βλ. Α΄ Κορ. Κεφ. 3, εδ.1-2). Με τον ίδιο τρόπο, ούτε στα παιδιά ούτε καν στους ενήλικες αρχάριους πρέπει να εναποθέτει κανείς βαριά φορτία.

Πρέπει σιγά-σιγά, με συμβουλές από τούς πιο έμπειρους, να ξαναχτίσουμε τον εσωτερικό μας κόσμο με πνευματικό τρόπο: να συνηθίσουμε να παρευρισκόμαστε στην εκκλησία, να αποφεύγουμε τα κενά λόγια και ψυχαγωγίες, να βρούμε χρόνο για να ασκούμε την προσευχή - με την πάροδο του χρόνου, κι αν είμαστε συνεπείς σε αυτά όλα, αυτά θα μάς γίνουν ανάγκη: και τότε, αν δεν προσευχόμαστε, θα νιώθουμε αυτήν την πείνα που νιώθουμε όταν δεν έχουμε φάει όλη την μέρα ... Επειδή το πνεύμα θα έχει ήδη ζωντανέψει μέσα μας.

Έτσι, η ζωή τού πνεύματος, το οποίο και καλείται να συμμετάσχει στην αιώνια ύπαρξη, γίνεται de facto πιο πραγματική κι από την ύπαρξη αυτού τού ίδιου τού σώματος το οποίο είναι καταδικασμένο στον θάνατο.

Η νηστεία προσφέρει την καλύτερη ευκαιρία σε κάποιον για να εστιαστεί με όλες του τις δυνάμεις στον εσωτερικό του κόσμο. Μπορείτε, αφού συμβουλευτείτε με τον πνευματικό σας, να πάρετε την ευλογία του και να διαβάσετε, κατά τη διάρκεια τής νηστείας, οποιαδήποτε πνευματική βιβλιογραφία που ταιριάζει στην εσωτερική σας διάθεση. Τα πατερικά έργα θα γεμίσουν τόσο το νου σας όσο και την καρδιά σας με εντελώς νέα νοήματα και σκέψεις, κι όλα αυτά στο πνεύμα τού Ευαγγελίου.

Χωρίς νηστεία χάνουμε το νόημα τής Ορθοδοξίας

– Και πώς κάποιος υιοθετείται από τον Θεό; Ο πνευματικός δεν μάς οδηγεί στον ίδιο, αλλά στον Χριστό.

– Ακριβώς όταν γινόμαστε κομμάτι τής Εκκλησίας, αρχίζουμε σταδιακά να αισθανόμαστε την δράση τής Χάρης τού Θεού, η οποία αρχίζει να επισκέπτεται το πνεύμα μας, να φωτίζει τον νου μας, να καθαρίζει την καρδιά μας, να εξημερώνει την επιθυμία, να ηρεμεί και να συγκρατεί τα πάθη μας. Σε όποιον η Εκκλησία δεν είναι μητέρα, σε αυτόν κι ο Θεός δεν είναι πατέρας.

Η Χάρη δεν παραβιάζει ποτέ την ελευθερία κανενός. Ο Χριστός λέει στους Εβραίους που τον απέρριψαν: «ὑμεῖς ἐκ τοῦ πατρὸς τοῦ διαβόλου ἐστέ» (βλ. κατά Ιωάννη κεφ. 8 εδ. 44), επειδή οι ίδιοι επέλεξαν αυτόν που ήταν «ἀνθρωποκτόνος .. ἀπ᾿ ἀρχῆς» ως πατέρα τους, και γεννήθηκαν στο πνεύμα του.

«τοῦτο δὲ τὸ γένος οὐκ ἐκπορεύεται εἰ μὴ ἐν προσευχῇ καὶ νηστείᾳ» (βλ. κατά Ματθαίο κεφ. 17, εδ. 21), - λέει ο Κύριος περί απελευθέρωσης από το πονηρό αυτό σατανικό πνεύμα.

Η νηστεία είναι το κλειδί για την πνευματική ζωή

Η νηστεία είναι το κλειδί για την πνευματική ζωή. Οι προτεστάντες, απορρίπτοντας την νηστεία, απομακρύνονται όλο και περισσότερο από το Ευαγγέλιο. Γιατί νηστεία σημαίνει αυτοπροσαρμογή στη σωστή πνευματική διάθεση, μια ευκαιρία να αφυπνιστούμε, να ξεσηκωθούμε από αυτή τη χαλάρωση που δεν ταιριάζει πλέον στο πνεύμα τής προσευχής.

– Η λέξη "χαλαρώστε" είναι μια από τις πιο δημοφιλείς στους νεούς τού σήμερα. «Για ποιά χαλάρωση μιλάμε τώρα;! Θεός φυλάξοι!» – λένε οι ιεραποστολικοί ποιμένες προσπαθώντας να συνεφέρουν την νεολαία. Υπάρχουν πολλές τέτοιες διαστρεβλώσεις στην μαζική κουλτούρα, όπου κάτι το αυτοκτονικό επιβάλλεται ως επιθυμητός στόχος. Οι ίδιες οι αμβλώσεις που αναφέρατε στην αρχή δεν ονομάζονται «δολοφονίες», αλλά πλασάρονται στα πλαίσια τής έννοιας τού «childfree». Η ελευθερία νοείται ως κάτι καλό στο μυαλό τού καθενός, και έτσι «πλασάρουν» όλο αυτό σαν «θετική» ελευθερία από τα παιδιά. Αλλά αυτό είναι εξαπάτηση και αυτοκαταστροφή ...

– Χωρίς προσευχή και νηστεία, είμαστε ανίσχυροι μπροστά στην αποστασία που εισχωρεί παντού, την γενική απόκλιση από το ιδεώδες τού Ευαγγελίου, αποτέλεσμα τής οποίας είναι η «ενθρόνιση» τού Αντίχριστου. Ακόμη και σε ορισμένες Ορθόδοξες Εκκλησίες, όπου ήδη προσπαθούν να μεταρρυθμίσουν και να απλοποιήσουν τα πάντα, η πνευματική στάση των πιστών αποδυναμώνεται αμέσως - «ἐὰν δὲ τὸ ἅλας μωρανθῇ» (βλ. κατά Ματθαίο κεφ. 5, εδ. 13) ... Πρέπει να διαφυλάξουμε όλα τα όσα ζητά από μάς η Ορθόδοξη νηστεία. Χωρίς νηστεία θα χάσουμε την Ορθοδοξία.

Μα τι μαλθακότητα διακρίνει σήμερα τον ρωσικό λαό! Πρέπει να την εξαλείψουμε. Αυτή την σπίθα που βιώσαμε με την αναβίωση τής εκκλησιαστικής ζωής μετά την πτώση του σοβιετικού συστήματος, όταν το Σιδηρούν Παραπέτασμα άνοιξε, όταν πράματα που πριν απαγορεύονταν ήταν τώρα στην διάθεση τού λαού, όταν η Εκκλησία έπαψε να διώκεται, αυτήν την σπίθα δεν την βλέπουμε πλέον.