Μιχαήλ Βαν Όπσταλλ, καθηγητής μαθηματικών και ιερέας

Πατήρ Μιχαήλ βαν Οπστάλλ με την σύζυγό του

«Οι εκπρόσωποι της ενορίας του Αγίου Γεωργίου στο Σολτ Λέικ Σίτι (Επισκοπή Δυτικής Αμερικής της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας της Διασποράς), με επικεφαλής τον προϊστάμενό τους, ιερέα Μιχαήλ βαν Οπστάλλ, υπέγραψαν έγγραφα που ολοκληρώνουν την αγορά οικοπέδου για την οικοδόμηση του πρώτου ρωσικού ορθόδοξου ναού σε αυτήν την πόλη και στην πολιτεία της Γιούτα "(15 Σεπτεμβρίου 2009, ιστοσελίδα " Pravoslavie.ru ").

Η σύντομη σημείωση αυτή έχει και συνέχεια. Οι φίλοι μου, που επέστρεψαν πρόσφατα από την Αμερική και τον γνώριζαν καλά μου διηγήθηκαν για τον πατέρα Μιχαήλ.

Σε μια ζεστή και άνετη κουζίνα καθόμαστε και πίνουμε τσάι. Και εννοείται ότι θέλω να ρωτήσω και να μάθω πολλά πράγματα.

– Οι εντυπώσεις μου από την Αμερική; Αν συναντήθηκα με ενδιαφέρουσες προσωπικότητες; Ας είναι… θα σου πω…

Η κεφαλή της οικογένειας κοντοστάθηκε.

– Ε, κοίτα, ας πούμε, μπορώ να σου πω για ένα άτομο. Αρκετά ενδιαφέρων τύπος. Ιερέας Μάϊκλ. Μηχαήλ. Ωστόσο όταν πρωτογνωριστήκαμε δεν ήταν ακόμα κληρικός. Ποιος ήταν; Απλώς καθηγητής μαθηματικών. Στην ηλικία μόλις 29 ετών. Καθηγητής Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο του Salt Lake City. Πώς έγινε καθηγητής τόσο νωρίς; Ήταν πολύ έξυπνος άνθρωπος!

Η γυναίκα του είναι μισή Ιρλανδή, μισή Κινέζα. Τυπική κατάσταση για την Αμερική. Πανέμορφη! Από ορθόδοξη οικογένεια. Πατέρας της καθηγητής, ορθόδοξος. Ο ίδιος ο Μάϊκλ είναι ένας απλός Αμερικανός, από προτεσταντική οικογένεια. Ήταν φοιτητής στο Σιάτλ και μετά έκανε και το μεταπτυχιακό του. Γνώρισε την μελλοντική του σύζυγο η οποία έλαβε την ορθόδοξη ανατροφή από τον πατέρα της.

Και αυτό τράβηξε το ενδιαφέρον του Μάϊκλ – τι είναι αυτή η Ορθοδοξία; Ξεκίνησε, λοιπόν, να μελετά εξονυχιστικά την ορθόδοξη πίστη με μία σχολαστικότητα που αρμόζει σε έναν μαθηματικό. Τι συνέβη στην ψυχή του ανάμεσα σε αυτόν και τον Θεό δεν το γνωρίζουμε. Αλλά αυτό που ξέρουμε με βεβαιότητα είναι ότι ο Θεός τον κάλεσε με έναν τρόπο εξουσιαστικό και συνάμα τρυφερό. Διότι τα γεγονότα που ακολούθησαν, μάλλον, δεν θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν χωρίς το κάλεσμα και την ευλογία του Θεού.

Ο Μάϊκλ ξεκίνησε να επισκέπτεται την ορθόδοξη εκκλησία του αγίου Νικολάου του Θαυματουργού στο Σιάτλ. Αρχικά έμαθε τα ρωσικά για καταλαβαίνει τα πάντα και έπειτα και την εκκλησιαστική σλαβονική γλώσσα. Οι ακολουθίες στον ναό τελούνται στην αγγλική και την εκκλησιαστική σλαβονική γλώσσες. Του πρότειναν το διακόνημα του αναγνώστου. Ο αναγνώστης Μάϊκλ άρχισε την λεπτομερή μελέτη των Πατέρων και της πατερικής γραμματείας το οποίο έκανε με τον τρόπο που μελετούσε τα μαθηματικά στη δουλειά του. Βασικά, όχι ακριβώς έτσι. «Οὐχ ὑμεῖς με ἐξελέξασθε, ἀλλ᾿ ἐγώ ἐξελεξάμην ὑμᾶς»

«Ο νέος καθηγητής των μαθηματικών παίρνει μετάθεση στο Σολτ-Λεϊκ-Σίτι όπου δεν υπάρχει ορθόδοξος ναός. Και τότε αρχίζει να συγκεντρώνει γύρο του ομάδα ανθρώπων»

Ο νέος καθηγητής των μαθηματικών παίρνει μετάθεση στο Σολτ-Λεϊκ-Σίτι όπου δεν υπάρχει ορθόδοξος ναός. Και τότε αρχίζει να συγκεντρώνει γύρο του ομάδα ανθρώπων για μία και μόνο αποστολή - την ίδρυση ορθόδοξης ενορίας. Καταλαβαίνεις τι σημαίνει αυτό? Όχι, δεν το καταλαβαίνεις… Φαντάσου ότι καθόμαστε έτσι στην κουζίνα, όχι μόνοι αλλά οι τρείς μας. Και ξαφνικά αποφασίζουμε να δημιουργήσουμε την δική μας ενορία και να οικοδομήσουμε ναό. Τι πιστεύεις; Θα ήταν εύκολο εγχείρημα; Θα μας ακολουθούσε ο κόσμος; Ενώ αυτόν τον ακολούθησαν! Ξέρεις γιατί; Επειδή η χάρη του Θεού ήταν μαζί του. Είθε να τον βοηθήσει ο Κύριος να διατηρήσει αυτήν την χάρη, αυτόν τον ζήλο για χρόνια!

Ο Μάϊκλ βρήκε χώρο σε ένα μικρό σπίτι στα προάστια. Εκεί συγκέντρωσε τον κόσμο. Μάζεψε όλους τους Ρώσους ορθόδοξους. Δεν ξέρω πως τα κατάφερε αλλά οι άνθρωποι έρχονταν εκεί. Μεταξύ αυτόν εγώ και η γυναίκα μου. Η γυναίκα μου έψελνε στην χορωδία την οποία διηύθυνε ο Μάϊκλ. Στο σπίτι του διοργάνωνε πρόβες για την χορωδία. Δεν είχαν καθόλου λεφτά. Μάζευαν ψίχουλα για το συσσίτιο. Και ο Κύριος τους ευλογούσε όπως, τότε, με τους επτά άρτους, με τους οποίους τράφηκαν χιλιάδες άνθρωποι και εδώ όλα ήταν αρκετά.

Το ποιο εκπληκτικό απ’όλα ήταν ότι ο Αμερικανός Μάϊκλ αποδείχθηκε πιο Ρώσος στο φρόνημα από όλους. Από τη μια, ένας παιδαγωγός, ένας καθηγητής μαθηματικών, που κατάφερε τέλια να οργανώσει τα πάντα και σχολαστικά να μεριμνά για τις λεπτομέρειες, και από την άλλη ήταν ερωτευμένος με όλα αυτά. Του άρεσε η πατερική πραγματεία, η εκκλησιαστική σλαβονική γλώσσα, η ορθόδοξη πίστη και προσευχή, οι κοινές τράπεζες. Λάτρευε ακόμα και τις τηγανίτες να ψήνει μόνος του και να κερνάει τον κόσμο. Επισκέφθηκε ακόμη και την μονή της Όπτινα.

Ο κόσμος όλο και αυξανόταν. Η ομάδα ή καλύτερα, είδη κοινότητα έγινε γνωστή και κληρικός από το Σιάτλ και Σαν Φρανσίσκο άρχισε να την επισκέπτεται. Τα νέα ταξιδεύουν γρήγορα όχι μόνο στην Ρωσία αλλά και στην Αμερική και η φήμη για την κοινότητα έφτασε μέχρι τον αρχιεπίσκοπο Κύριλλο από το Σαν Φρανσίσκο.

Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου. Σολτ-Λεϊκ-Σιτι, Πολιτεία Γιούτα, ΗΠΑ

Ο Μάϊκλ χειροτονήθηκε διάκονος και έπειτα ιερέας. Και έτσι έγινε πατήρ Μιχαήλ. Χωρίς καμία ειδική μόρφωση. Μα αυτός από μόνος του μπορούσε να διδάξει πολλούς. Ήταν ιδιοφυΐα.

Και να που βρήκαν χρήματα για την ανέγερση ναού. Ολόκληρος ναός! Από το μηδέν! Είναι μυστήριο… Ο ίδιος δεν είναι πλούσιος άνθρωπος. Μόνο πάθος, ενέργεια… Μεγάλος ζήλος. Γνωριστήκαμε όταν ήταν ακόμα αναγνώστης και όλα έγιναν μπροστά στα μάτια μας. Μιλούσε άπταιστα τα ρωσικά με μία ελαφριά προφορά που έμοιαζε με βαλτική. Υπάρχουν και τέτοιοι Αμερικάνοι…

Μπορείς να το παρομοιάσεις με το ότι αφήνεις μια ακριβοπληρωμένη εργασία που σου προσφέρει ανέσεις και ακολουθείς αυτό που είπε ο Χριστός: “μη παίρνετε τίποτε στον δρόμον ούτε ράβδους ούτε σάκκον ούτε ψωμί ούτε χρήματα ούτε να έχετε από δύο χιτώνας’’.

Είναι ο άνθρωπος που παραδίδεται ολοκληρωτικά στα χέρια του Θεού και αναχωρεί μέσα στην νύχτα, στο ψύχος χωρίς αποσκευές, χωρίς λεφτά, χωρίς προμήθειες… Το καταλαβαίνεις;

Πατήρ Μιχαήλ βαν Οπστάλλ Με επηρέασε πολύ αυτή η διήγηση και ήθελα οι αναγνώστες της ιστοσελίδας pravoslavie.ru να γνωρίσουν τον πατέρα Μιχαήλ. Αποφάσισα να ρωτήσω τον ίδιο για το πως κατάφερε αυτός να οργανώσει μία ενορία και να χτίσει ναό. Του έγραψα και σε δυο ώρες έλαβα απάντηση. Ο πατέρας Μιχαήλ συμφώνησε ευγενικά να μιλήσει μαζί μου και να απαντήσει σε ερωτήσεις μου.

– Πείτε, παρακαλώ, τι έπαιξε τον βασικό ρόλο στην μεταστροφή σας στην Ορθοδοξία;

Είχα δύο καθηγητές στο κολλέγιο έναν καθολικό και έναν προτεστάντη. Όσο και αν ακούγεται περίεργο αλλά αυτοί οι δύο με έκαναν ορθόδοξο.

Ο προτεστάντης ήταν καθηγητής της εκκλησιαστικής ιστορίας. Μου μίλησε για τον άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο και για την Λειτουργία που συνέταξε. Το γεγονός ότι ο αρχαίος χριστιανισμός είναι ζωντανό απλώς με συγκλόνισε.

Ο καθολικός μας έδινε να διαβάζουμε τα έργα του νυν μητροπολίτη Κάλλιστου Γουέαρ για την Ορθοδοξία. Τα διάβασα και για άλλη μια φορά συγκλονίστηκα. Αφού πίστευα ότι η πίστη αυτή δεν υπάρχει πια.

Τα μυθιστορήματα του Ντοστογιέφσκι είχαν επίσης μεγάλη επιρροή πάνω μου.

Αυτά όμως έμειναν μόνο στη θεωρία μέχρι τη στιγμή που άνοιξα τις πόρτες του καθεδρικού ναού του Αγίου Νικολάου στο Σιάτλ. Δεν θα ξεχάσω ποτέ αυτή την στιγμή. Ακριβώς όπως ο Άγιος Πρίγκιπας Βλαδίμηρος, ο ισαπόστολος, στον Καθεδρικό Ναό της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη. Πραγματικά δεν ήξερα πού βρίσκομαι. Στον ουρανό ή στην γη;

– Έχετε αγαπημένο ορθόδοξο άγιο;

Όταν έκανα το μεταπτυχιακό μου διάβασα τον βίο του οσίου Αντωνίου του Μεγάλου. Σκεπτόμουν τότε να πάρω το όνομά του στην βάπτισή μου και όταν γεννήθηκε ο γιος μου όλα ξεκαθάρισαν. Αυτός θα ονομαστεί Αντώνιος.

«Μέχρι σήμερα το αγαπημένο μου ανάγνωσμα, αν εξαιρέσουμε την Αγία Γραφή, είναι το αρχαίο Πατερικόν. Αρχαίο και όμως τόσο επίκαιρο…

Μέχρι σήμερα το αγαπημένο μου ανάγνωσμα, αν εξαιρέσουμε την Αγία Γραφή, είναι το αρχαίο Πατερικόν. Αρχαίο και όμως τόσο επίκαιρο…

Παρεμπιπτόντως ο πρώτος μου φίλος στην Ορθόδοξη Εκκλησία μου έδωσε να διαβάσω τον βίο ενός αγίου… Ποιανού αγίου; Του αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου του προστάτη και εφόρου του Ιερού Ναού όπου υπηρετώ σήμερα…

– Πόσο δύσκολο ήταν να οργανώσετε την ενορία και χτίσετε τον ναό;

Δεν ξέρω τι είναι δύσκολο και τι είναι εύκολο. Αν μας είναι όλα εύκολα σε αυτή τη ζωή τότε θα δυσκολευτούμε στην άλλη. Λοιπόν, τι σημασία έχουν οι πρόσκαιρες αντιξοότητες;

– Πείτε μας μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία για την ενορία σας.

Η ενορία είναι πάντα έτοιμη να βοηθήσει. Ανακοίνωσα ότι θα έχουμε ένα συνέδριο νεολαίας και όλοι άρχισαν να ετοιμάζουν γεύματα κ.λπ. Έχουμε μια πολύ φιλόξενη ενορία.

Πατήρ Μιχαήλ βαν Οπστάλλ με την οικογένειά του

– Τι θα θέλατε να ευχηθείτε στους αναγνώστες της ιστοσελίδας pravoslavie.ru;

Θα ευχόμουν όλοι οι ορθόδοξοι να μάθουν σε βάθος την πίστη τους. Διαβάζοντας την Βίβλο να θέτουν ερωτήσεις. Να διαβάζουν την δογματική θεολογία (ίσως το βιβλίο του Πρωτοπρεσβύτερου Μιχαήλ Πομαζάνσκι) γιατί η γνώση Θεού μας δίνει χαρά στην πνευματική ζωή.

Όταν δεν γνωρίζουμε την πίστη μας και νομίζουμε ότι είναι μόνο ένα σύστημα κανόνων δεν είμαστε ελεύθεροι. Ενώ ο Χριστός είπε: “Γνώσεσθε τήν ἀλήθειαν, καί ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς”

Να γνωρίζουμε με ακρίβεια τι σημαίνουν όλα τα άρθρα του Συμβόλου της Πίστεως. Άλλωστε αυτή η γνώση της πίστεως μας απαλλάσσει από την θλίψη. Όταν δεν γνωρίζουμε την πίστη μας και νομίζουμε ότι είναι μόνο ένα σύστημα κανόνων δεν είμαστε ελεύθεροι. Ενώ ο Χριστός είπε: “Γνώσεσθε τήν ἀλήθειαν, καί ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς”