Μελισσοκομείο γεμάτο πνευματικό μέλι. Μέρος Α

Πριν από δύο δεκαετίες, στο «μελισσοκομείο» της Μονής Σιχάστια ζούσαν δύο μεγάλοι γέροντες, ο Κλεόπας (Ιλιέ) και ο Μάρκος (Ντουμιτρέσκου). Ο πρώτος υπήρξε αναχωρητής στα βουνά επί πολλά χρόνια και ο άλλος πέρασε περισσότερα από 20 χρόνια υπό απάνθρωπες συνθήκες στη φυλακή. Όταν συναντήθηκαν, άρχισαν να μοιράζονται τις εμπειρίες που βίωσαν. Ο ένας μοιράστηκε τις συμφορές της φυλακής και ο άλλος την εμπειρία των μεγάλων στερήσεων, που περνά ένας άνθρωπος, ζώντας μέσα στο δάσος και σε απόλυτη απομόνωση από άλλους ανθρώπους. Αυτές τις μυστικές συνομιλίες τις άκουσε ο νεαρός δόκιμος Βησσαρίων, που βοηθούσε τότε τον γέροντα Μάρκο στην περιποίηση των μελισσών. Σήμερα ο ασπρομάλλης εξομολογητής, ο πατήρ Βησσαρίων, δέχτηκε να μοιραστεί κάποια από τα μυστικά αυτών των πνευματικών συνομιλιών των γερόντων.

Κελλί του θανάτου

Μοναχός Μάρκος (Ντουμίτρου ή Ντουμιτρέσκου) Όταν τον πέταξαν εκεί μέσα, ο γέροντας σκέφτηκε ότι αυτό ήταν το τέλος του. Ένα απαίσιο κελλί, μ’ ένα μικρό παραθυράκι χωρίς τζάμια. Δεν είχε ούτε πάτωμα ούτε κάποιο στρώμα. Οι κρατούμενοι το αποκαλούσαν «ψυγείο», γιατί ο παγετός περνούσε μέσα χωρίς κανένα εμπόδιο. Μια μαύρη τρύπα, μέσα στην οποία μπορούσε να υπάρχει μόνο ο θάνατος. Δεν είχε τίποτα να καθίσει κανείς ή να ξεκουραστεί ούτε για ένα λεπτό.

Όσοι βρίσκονταν εκεί, περπατούσαν μπρός-πίσω, χωρίς να σταματούν. Σιγά-σιγά, λεπτό το λεπτό, το τσουχτερό κρύο αφαιρούσε τη ζεστάσια από την καρδιά, ακινητοποιούσε τα πάνω και κάτω άκρα, ώσπου η ζωή, ανίκανη πια να παλεύει, να εγκαταλείψει το κοκαλιασμένο και άψυχο σώμα. Τότε ερχόντουσαν οι φρουροί κι έσερναν το σώμα, για να το πετάξουν σ’ έναν κοινό τάφο.

Φαγητό δεν λάμβαναν καθόλου, μόνο λίγο νερό και αυτό όχι καθημερινά. Κανείς δεν επέζησε εκεί. Μέσα από τον τοίχο ακούγονταν οι όλο κι εξασθενούντες στεναγμοί των συντρόφων και στο τέλος μια απόκοσμη σιωπή επικρεμόταν πάνω από την απέραντη μοναξιά της φυλακής.

Ο πατήρ Μάρκος αισθανόταν πως το κρύο, σταγόνα τη σταγόνα, μπαίνει μέσα στο σώμα του. Τότε ξεκίνησε να κάνει μετάνοιες. 1, 2, 3, 10, 100, 1000 μετάνοιες…

Τον πατέρα Μάρκο τον έριξαν εκεί για να τον αποτελειώσουν. Όμως αυτός ήταν ατσαλωμένος στους μοναχικούς αγώνες, ήξερε να παλεύει τον φόβο και είχε ήδη ξεπεράσει πάρα πολύ πόνο. Ήταν από τους λίγους κρατούμενους, που δεν λύγισαν από τα βασανιστήρια. Δεν έβγαζε ούτε μια κραυγή, γι’ αυτό τον βασάνιζαν περισσότερο από άλλους. Αλλά ήταν αδύναμος απέναντι στο κρύο. Αισθανόταν πως το κρύο, σταγόνα τη σταγόνα, μπαίνει μέσα στο σώμα του. Τότε ξεκίνησε να κάνει μετάνοιες. 1, 2, 3, 10, 100, 1000 μετάνοιες, λέγοντας: «Κύριε, ελέησόν με, τον αμαρτωλό! Εσύ, που με δημιούργησες από το χώμα, ελέησόν με! Οι αμαρτίες μου είναι πολυάριθμες, Κύριε, συγχώρεσέ με! Πνεύμα αγνότητας, υπομονής και αγάπης, δος μου, του δούλου Σου!»

Αγγίζοντας ελαφρά το παγωμένο πάτωμα, ο πατήρ Μάρκος σκεφτόταν τα Πάθη του Κυρίου, τα φοβερά Πάθη στον Σταυρό, το τρελαμένο πλήθος των Εβραίων και την αγάπη του Σωτήρα, ακατάληπτη για τους βασανιστές Του. Σε σύγκριση με τον πόνο και την αγάπη του Χριστού, τα βάσανα της φυλακής τού φαίνονταν ελαφρά και υποφερτά. Έτσι ώστε μπορεί κανείς να τα μαζέψει στην καρδιά του, να τα συμπήξει στο μέγεθος ενός κόκκου και να τα ρίξει στην άβυσσο της λήθης, ώστε να παραμείνει μόνο η αγάπη, αγάπη κι ευσπλαχνία προς τους πάντες, ακόμη και προς τους καημένους τους βασανιστές-δήμιους, που δεν γνωρίζουν τι πράττουν και σε τι καταδικάζουν τον εαυτό τους για πάντα. Κυλά ένα δάκρυ και γι’ αυτούς. Και έπειτα ακόμα ένα, που σφραγίζει την παράκληση και τη συγχώρεσή του.

Δεν ήξερε πόσον καιρό έκανε μετάνοιες. Δεν τις μετρούσε, δεν σκεφτόταν τη ροή της ώρας. Ο χρόνος, που στη φυλακή είναι σαν παγωμένος, φούντωσε και τον κατάπιε. Οι σκέψεις του όρμησαν στο αγαπημένο του μοναστήρι, στα λιβάδια, όπου λάμπει ο ήλιος, στις μεσονύκτιες ακολουθίες, φωτισμένες από κεριά, στον φίλο και τον προϊστάμενό του, τον πατέρα Κλεόπα.

Χιονιά στη Μονή Σιχάστρια

Όταν συνήλθε, κατάλαβε πως κοιμόταν ακριβώς πάνω στο παγωμένο μπετόν. Και, επιπλέον, ζεσταινόταν, με αποτέλεσμα η ρόμπα που φορούσε να είναι μούσκεμα από τον ιδρώτα του! Οι τοίχοι γύρω του έμοιαζαν σαν να ήταν πυρακτωμένοι. Η θαυμάσια ζεστασιά, που πήγαζε από την ίδια την καρδιά του, πλημμύριζε όλο αυτό το μικρό δωμάτιο, το οποίο ο ίδιος άρχισε ν’ αντιλαμβάνεται ως το μοναχικό κελλί του. Ο Θεός «έγχυσε» τη «φωτιά» Του πάνω του, σκεπάζοντάς τον με την αγάπη Του. Και ο πατήρ Μάρκος αισθανόταν ελεύθερος κι ευτυχισμένος.

Μελισσοκομείο γεμάτο πνευματικό μέλι

Γέροντας Κλεόπας (Ιλιέ) – Την ιστορία αυτήν την άκουσα στο μελισσοκομείο της μονής Σιχάστρια από τον πατέρα Μάρκο (Ντουμιτρέσκου), όταν τη διηγούταν στον πατέρα Κλεόπα. Τους έφερνα φαγητό, ακριβώς εκεί όπου ήταν κυψέλες. Οι γέροντες κάθονταν εκεί, μαζί, με τις ώρες, αναπολώντας το παρελθόν: Ο ένας τις συμφορές της ερημικής ζωής, ο άλλος της φυλακής. Έκλαιγαν και οι δύο, μοιραζόμενοι τρομερές αναμνήσεις, τις οποίες έκρυβαν από τον κόσμο, για να μην περιπέσουν στον πειρασμό της υπερηφάνειας. Κι εγώ, το μικρό πνευματικό παιδί τους, θαύμαζα το γεγονός, του οποίου ο Θεός επέτρεψε να είμαι μάρτυρας -μιας τέτοιας σύναξης, σύναξης των Αγίων.

Ο πατήρ Βησσαρίων (Νιαγκ) ήταν τότε αρχάριος δόκιμος. Μόλις έγινε μέλος της αδελφότητας της μονής Σιχάστρια, έλαβε το διακόνημα να βοηθά τον πατέρα Μάρκο (Ντουμιτρέσκου) να προσέχει το μελισσοκομείο. Ο πατήρ Μάρκος, λόγω ηλικίας, δεν μπορούσε πια να φροντίζει τις μέλισσες μόνος του.

– Ήταν εξαιρετικά σιωπηλός και πάντα προσευχόταν. Σπάνια άκουγα να λέει κάποιον λόγο άσχετο με το Ευαγγέλιο ή την ασκητική ζωή. Μπορούσε να μου πει κάτι, που έπρεπε να κάνω στο μελίσσι, αλλά εν συντομία, για να μη χάνει χρόνο σ’ αυτά, και μετά εστίαζε την προσοχή του στα πνευματικά, στον Χριστό.

Στην περιοχή του μελισσοκομείου υπήρχε, επίσης, και το σπιτάκι του πατρός Κλεόπα (Ιλιέ), ενός φλογερού κήρυκα, διδάσκαλου του ρουμανικού μοναχισμού. Ερχόταν εκεί, ώστε να περάσει χρόνο στη μοναξιά, να επιδοθεί στον στοχασμό για τον Θεό και να καταγράψει πνευματικές σκέψεις. Συνήθως οι γέροντες κάθονταν μαζί, αποσυσκεύαζαν τα φαγητά, όσα τους έστειλε ο Θεός, κι «έτρωγαν, σαν παιδιά: Ο ένας έπαιρνε το κομμάτι του άλλου και συζητούσαν μόνο τα πνευματικά. Περισσότερο αλληλοσυμβουλεύονταν παρά έτρωγαν». Ήταν ένα «γλέντι» για την ψυχή.

Οι δεσμοφύλακες ήταν εξοργισμένοι με την υπομονή του πατρός Μάρκου, η οποία έγινε κεντρικό θέμα συζήτησης στη φυλακή, και γι’ αυτό τον βασάνιζαν περισσότερο από άλλους

Το να είναι μαθητής τέτοιων μεγάλων γερόντων, ο πατήρ Βησσαρίων το θεωρούσε μεγάλη ευλογία! Ο πατήρ Μάρκος ήταν ένας από τους πιο σεβαστούς μοναχούς στη Σιχάστρια. Πέρασε στη φυλακή δύο δεκαετίες, κατά τη διάρκεια των οποίων υπέφερε πολλά και διάφορα βασανιστήρια! Οι δεσμοφύλακες ήταν εξοργισμένοι με την υπομονή του, η οποία έγινε κεντρικό θέμα συζήτησης. Υπέμενε τα πάντα σιωπηλά, προσευχόμενος και αποδεχόμενος αυτά τα βάσανα ως επιτίμιο για τις αμαρτίες του. Αυτό προκαλούσε περισσότερο την οργή των δεσμοφυλάκων του και γι’ αυτό τον βασάνιζαν περισσότερο από άλλους. Έτσι άρχισαν να τον αποκαλούν «Φακίρη», επειδή οι κρατούμενοι νόμιζαν πως δεν αισθάνεται τον πόνο. Αυτός, όμως, τον αισθανόταν.

– Έλεγαν πως είμαι πιο δυνατός, όταν δοκιμάζομαι από πειρασμούς. Αλλά θα σας ομολογήσω ότι δεν θα μπορούσα ν’ αντέξω όλες αυτές τις δοκιμασίες, που πέρασα για περισσότερα από 20 χρόνια, αν δεν με βοηθούσε η Χάρις του Θεού. Μόνο η ευσπλαχνία του Θεού με υποστήριζε και δεν ήξερα αν θα ήμουν τόσο δυνατός στη συνέχεια. Δεν τους φοβόμουν, δεν φοβόμουν κανέναν. Επειδή εκεί στηρίχτηκα, από τη δύναμη της Χάριτος και από την πίστη που είχα. Κανείς, όμως, δεν μπορεί να είναι σίγουρος ότι αύριο θα συνεχίσει να έχει τη μία ή την άλλη.

Τον πατέρα Βησσαρίονα (Νιαγκ) τον συνάντησα στα Δυτικά Καρπάθια, στο μοναστήρι Κρίσαν. Ο πατήρ Βησσαρίων το δημιούργησε από το μηδέν, όπως του το είχε προβλέψει ο πατήρ Κλεόπας πριν από πολλά χρόνια, σ’ εκείνο το μελισσοκομείο της μονής Σιχάστρια. Συζητούσαν συχνά για την Τρανσιλβανία, για το πώς αυτή η περιοχή έμεινε χωρίς μοναστήρια λόγω των διωγμών. Οι καιροί ήταν σκληροί. Οι κομμουνιστικές αρχές δεν επέτρεπαν να χτίζονται καινούργια μοναστήρια εκείνην την εποχή, οπότε κανείς δεν περίμενε ότι καινούργιοι μοναχοί θα εμφανιστούν στην Τρανσιλβανία. Και όμως, ο σοφός γέροντας από τη Σιχάστρια είπε στον πατέρα Βησσαρίονα, όταν η κομμουνιστική δικτατορία ήταν στο αποκορύφωμά της, να είναι ήρεμος: «Η Τρανσιλβανία θα σε καλέσει σε θυσία».

Μοναστήρι Κρίσαν, το αγαπημένο δημιούργημα του πατρός Βησσαρίωνος (Νιαγκ)

Σήμερα, μετά από δύο και πλέον δεκαετίες αφ’ ότου ο πνευματικός είπε αυτά τα παράξενα λόγια στο πνευματικό του τέκνο, ο πατήρ Βησσαρίων κατάλαβε τελικά τι ήθελε να του πει ο γέροντάς του. Πράγματι, μετά την επανάσταση τον Δεκέμβριο του 1989, η Τρανσιλβανία άρχισε να καλεί πίσω τους «γιους» της κι εκατοντάδες μοναχοί από τα μοναστήρια της Μολδαβίας και της Μουντένιας άρχισαν ν’ αποκαθιστούν τις σκήτες και τα μοναστήρια εδώ, διορθώνοντας με τον κόπο τους τα λάθη της ανελέητης Ιστορίας. Η προφητεία του πατρός Κλεοπά πραγματοποιήθηκε. Μόνο που ο πατήρ Βησσαρίων αναγκάστηκε να διαβεί μεγάλο δρόμο μέχρι το σημείο αυτό. Ένας δρόμος, που ξεκίνησε ακόμη από τα παιδικά του χρόνια, όταν άκουσε για πρώτη φορά το συγκλονιστικό κάλεσμα των μοναστηριών.

Συνεχίζεται...