Οι κατάσκοποι κατέφυγαν στις σπηλιές, όταν κάποιος μοναχός άρχισε να τους επισκέπτεται: ένα περιστατικό στο μοναστήρι Πσκόβο - Πετσέρσκι κατά τη διάρκεια του πολέμου

Η Αδελφότητα της μονής το 1944     

Αυτή η ιστορία συνέβη το 1984 στο μοναστήρι Πσκόβο-Πετσέρσκι. Ο αρχιμανδρίτης Ναθαναήλ κλήθηκε να πραγματοποιήσει μια περιήγηση στο μοναστήρι για τον Σεργκέι Γιακόβλεβιτς Νόβικοφ, υπάλληλο του Υπουργείου Επικοινωνιών, και τη σύζυγό του. Ο αρχιμανδρίτης εκπλήρωνε ταπεινά τα καθήκοντα του ξεναγού για πολλά χρόνια και ως εκ τούτου συνήθως, οδηγούσε και περιηγείτο τους επισκέπτες πρώτα στις κοντινές και στη συνέχεια στις μακρινές σπηλιές.

Και να, οι επισκέπτες του μοναστηριού διασχίζουν τους λαβύρινθους εντός των οποίων βρίσκεται το νέο νεκροταφείο της Αδελφότητας. Εδώ ο Σεργκέι Νόβικοφ σταματά, κοιτάζει ολόγυρα και αρχίζει να διηγείται.

Αποδεικνύεται, ότι ο ίδιος είναι στρατιώτης πρώτης γραμμής. Κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου υπηρέτησε στην υπηρεσία αντικατασκοπίας. Κάπως έτσι, μαζί με ένα απόσπασμα κατασκόπων, στάλθηκε σε επιδρομή κατά μήκος της φασιστικής πρώτης γραμμής. Επιστρέφοντας ήδη, η ομάδα έφτασε στο μοναστήρι Πετσέρσκι και κρύφτηκε στις σπηλιές εκεί για αρκετές ημέρες. Κάποιος μοναχός μετέφερε ψωμί και νερό στους στρατιώτες μας. Δεν αποκάλυπτε το όνομά του.

Καταπληκτικό! Συμβαίνουν τέτοιες συμπτώσεις! Άραγε, θα μπορούσαμε να μάθουμε ποιος ήταν εκείνος ο μοναχός;

Μετά τις περιηγήσεις, οι επισκέπτες προσκλήθηκαν στην τράπεζα, όπου τους κέρασαν κβας¹ παραγωγής της μονής. Τους έδειξαν φωτογραφίες της περιόδου του πολέμου. Κοιτάζοντας τις παλιές φωτογραφίες, ο Σεργκέι Γιακόβλεβιτς σε κάποιο σημείο έγινε πετάχτηκε όρθιος: «Αυτός εδώ είναι!» Στη φωτογραφία ήταν ο ίδιος μοναχός που τάιζε και πότιζε αυτόν και τους συντρόφους του στις σπηλιές!

Ο διαχειριστής του μοναστηριού, Ηγούμενος Τύχων (Σεκρετάριεφ) και ο οικονόμος, ιερομόναχος Φιλαρέτ (Κολτσόφ), που ήταν δίπλα στον Νόβικοφ και τη σύζυγό του στην τράπεζα, κοίταξαν ο ένας τον άλλον: η εικόνα απεικόνιζε τον γέροντα ιεροσχήμονα μοναχό Συμεών, που σήμερα είναι δοξασμένος με την αγιοποίησή του εν μέσω των αγίων. Ποτέ δεν είπε σε κανέναν για τους κατασκόπους στις σπηλιές!

Αργότερα, ήδη ήταν τέλη της δεκαετίας του ΄80, όταν η δημοσιογράφος της Μόσχας Σβετλάνα Γκαλάεβα ετοίμαζε τα έγγραφα για τη δικαίωση του ηγούμενου της Μονής Πσκόβο-Πετσέρσκι Πάβελ (Γκορσκόφ) (ο οποίος καταδικάστηκε σε 15 χρόνια φυλάκισης για αντισοβιετικές δραστηριότητες, πέθανε σε στρατόπεδα της Σιβηρίας και αργότερα δικαιώθηκε), έγραψε στον Σεργκέι Νόβικοφ, ότι ήθελε να μάθει τις λεπτομέρειες αυτής της ιστορίας της πρώτης γραμμής. Ο κατάσκοπος έστειλε απάντηση:

«Γεια Σου Σβετλάνα Ιβάνοβνα!

Έχουν περάσει 45 χρόνια και είναι δύσκολο για μένα να θυμηθώ τις λεπτομέρειες. Αλλά το γεγονός της παροχής φιλοξενίας από έναν από τους μοναχούς του μοναστηριού (όπως αποδείχθηκε αργότερα τον πατέρα Συμεών, γεγονός που απέκρυψε από τους άλλους μοναχούς) την άνοιξη ή το καλοκαίρι του 1944, έλαβε χώρα. Μια ομάδα κατασκόπων, επιστρέφοντας από μια αποστολή, κρύφτηκε στις σπηλιές του μοναστηριού για αρκετές ημέρες, όπως διηγήθηκα, για έναν από τους μοναχούς, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μου στο μοναστήρι Πσκόβο-Πετσέρσκι το 1984.

Ό,τι το καλύτερο για σας.

24.01.89, κ. Νόβικοφ».

Ένα άλλο αξέχαστο επεισόδιο από τη ζωή του πατρός Συμεών συνδέεται επίσης με τον πόλεμο. Το 1944, οι Γερμανοί άρχισαν να προετοιμάζονται για υποχώρηση. Ήθελαν να πάρουν όλους τους κατοίκους του μοναστηριού στη Γερμανία. Ο πατέρας Συμεών κάλεσε τους αδελφούς σε συνοδική προσευχή. Οι μοναχοί προσεύχονταν όλη τη νύχτα.

Το πρωί, η κατάσταση στο μέτωπο άλλαξε, οι Γερμανοί αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν. Το μοναστήρι σώθηκε.

Τι γνωρίζουμε για τη ζωή αυτού του καταπληκτικού ανθρώπου;

Ο γέροντας Συμεών (Βασίλι Ιβάνοβιτς Ζελνίν, 1869-1960), είχε καταγωγή από την επαρχία του Πσκοφ. Ως παιδί, ο Βασίλι έμαθε για τον Άγιο Σεραφείμ του Σάρωφ. Ακολουθώντας το παράδειγμα του αγίου, βρήκε μια μεγάλη πέτρα σε ένα χωράφι και άρχισε να προσεύχεται πάνω σε αυτήν.

Στα νεότερά του χρόνια, ο Ζελνίν έγινε υποτακτικός στο μοναστήρι Πσκόβο-Πετσέρσκι. Ο ηγούμενος του έδωσε ένα κελλί κοντά στην εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου: μια σκοτεινή και υγρή σπηλιά σκαμμένη ακριβώς στο βουνό. Το κελλί είχε ιστορία — όταν κάποτε ζούσε και προσευχόταν σε αυτό ο προορατικός ιεροσχήμων μοναχός Λάζαρ. «Εδώ είναι το κελλί σου κι εδώ θα πεθάνεις!» — προέβλεψε ο ηγούμενος για τον υποτακτικό.

Ο καθεδρικός ναός του Αγίου Μιχαήλ το 1944     

Τα λόγια του αποδείχθηκαν προφητικά.

Μέχρι τα γηρατειά του, ο μοναχός προσευχόταν μέρα και νύχτα στη σπηλιά του. Δέχτηκε το σχήμα με το όνομα Συμεών. Κατέστη ο εξομολογητής της Μονής Πσκόβο-Πετσέρσκι. Για σχεδόν τριάντα χρόνια υπηρέτησε στην εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου, την οποία οι μοναχοί αργότερα άρχισαν να αποκαλούν μεταξύ τους προς τιμήν του — «Μονή του Συμεών».

Το 2003, ο ιεροσχήμων Συμεών, αγιοποιήθηκε μεταξύ των αγίων της μονής Πσκόβο-Πετσέρσκι. Τα ιερά λείψανά του, αναπαύονται στην εκκλησία της Υπαπαντής (Σρέτενσκι) της μονής.

Τι άλλο συνέβη στο μοναστήρι Πσκόβο-Πετσέρσκι κατά τη διάρκεια του πολέμου;

Κατά τη διάρκεια της φασιστικής κατοχής, οι μοναχοί της Μονής Πσκόβο-Πετσέρσκι όχι μόνο συνέχισαν να εκτελούν τα ιερατικά τους καθήκοντα, αλλά και προσέφεραν μεγάλη βοήθεια στους αιχμαλώτους πολέμου, τους ηλικιωμένους και τους πεινασμένους.

Τον Αύγουστο του 1941, η Σοφία Ντμίτριεβνα Πετρόβα από το πτωχοκομείο στο Πσκοφ έγραψε στον ηγούμενο Πάβελ (Γκορσκόφ):

«Πάτερ Πάβελ! Σας παρακαλώ, επισκεφθείτε το πτωχοκομείο, δείξτε έλεος στους ατυχείς ανθρώπους που κανείς δεν νοιάζεται γι αυτούς. Άλλωστε, σκεφτείτε, διότι κάποιος πήδηξε από το παράθυρο από την πείνα, ένας πέθανε χθες και άλλοι ζητούν να τους δηλητηριάσουν. Ελπίζω πραγματικά, ότι δεν θα αρνηθείτε το αίτημά μου».

Μετά τη θεία Λειτουργία, ο ηγούμενος απευθύνθηκε στους πιστούς, απευθείας από τον άμβωνα της εκκλησίας: είναι απαραίτητο να βοηθήσουμε τους άρρωστους, τους ηλικιωμένους και τους αιχμαλώτους πολέμου! Οι ενορίτες του μοναστηριού ανταποκρίθηκαν και μάζεψαν τρόφιμα.

Οι πεινασμένοι απομακρύνθηκαν «...εκατόν έντεκα πουντς² σε 4 καροτσάκια και συγκεκριμένα: 12 σακκιά ψωμιού — 25 πουντς, 7 σακκιά αλεύρι σίκαλης — 25 πουντς, 1 σακκί λευκό αλεύρι 1 πουντ, δημητριακά 3 σακκιά — 3 πουντς, φρυγανιές 5 σακκιά — 6 πουντς, 4 σακκιά κι ένα καλάθι λαχανικών — 8 πουντς, 12 σακκιά πατάτες — 43 πουντς, 197 αυγά, 5 κιλά κρέας…

Υ.Γ. Στο μοναστήρι έμειναν και 3 σακκιά πατάτες, επειδή δεν χώρεσαν στα 4 καροτσάκια».

Το μοναστήρι βοήθησε πολύ! Και αυτό δεν ήταν μόνο «κοινωνική βοήθεια». Έχουν διατηρηθεί στοιχεία, όπως: ο ηγούμενος Πάβελ έσωσε περισσότερους από δέκα κρατούμενους μας από το φασιστικό στρατόπεδο. Τους πήρε, με το πρόσχημα, ότι χρειαζόταν εργάτες στο μοναστήρι.

Ο πατέρας Πάβελ έκρυψε τρεις στρατιώτες του σοβιετικού στρατού για κάποιο χρονικό διάστημα. Δραπέτευσαν από ένα στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου. Τους έφερε στο μοναστήρι η υποτακτική του πατρός Πάβελ, Έλσα Γκρούνβερκ.

Υπάρχουν μαρτυρίες, ότι το μοναστήρι προστάτευε ανθρώπους, που αναζητούνταν από τη Γκεστάπο, ακόμη και κάτω από τους θόλους!

Και, φυσικά, οι μοναχοί συμμετείχαν στην προσέγγιση της Νίκης με τους κόπους και τις ένθερμες προσευχές τους. Να, τι γράφτηκε στη σελίδα του ιστότοπου της Μονής Πσκόβο-Πετσέρσκι:

«Οι πληγές του πολέμου επουλώνονταν αργά. Υπήρχαν τριάντα τρεις αδελφοί: δύο αρχιμανδρίτες, ο ηγούμενος Ανατόλι, εννέα ιερομόναχοι, ο γέροντας Συμεών, τέσσερις ιεροδιάκονοι, έξι μοναχοί και δέκα δόκιμοι υποτακτικοί.

Οι προσευχές των αδελφών κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου για τη νίκη του ρωσικού στρατού και του λαού, εισακούστηκαν από το Θεό μέσω των πρεσβειών της Υπεραγίας Θεοτόκου. Ακόμη και φαινομενικά άπιστοι αξιωματικοί ένιωσαν και εκτίμησαν τις προσευχές των αδελφών της Μονής Πσκόβο‑Πετσέρσκι με την καρδιά τους.

Στο βιβλίο των τιμώμενων επισκεπτών διαβάζουμε μια τέτοια καταχώρηση στις 5 Ιουλίου του 1945, όπου η λέξη «εργασία» εκλαμβανόταν ως «προσευχές των γερόντων»:

«Στον Πατέρα αρχιμανδρίτη Αγάθωνα!!!

Ένα εγκάρδιο ευχαριστώ από μια ομάδα αξιωματικών του Ρωσικού Κομμουνιστικού Κόκκινου Στρατού (ΡΚΚΣ) που επισκέφτηκαν το μοναστήρι σας! Είμαστε πολύ συγκινημένοι από το έργο Σας, το έργο της εκκλησίας, με στόχο τη διασφάλιση της νίκης των Ρωσικών όπλων! Σας ευχαριστούμε γι’ αυτό το έργο, για τον πατριωτισμό που επιδείξατε, για την αγάπη Σας για τον ρωσικό λαό και για όλη την ενάρετη ζωή και το έργο Σας προς όφελος της ανθρωπότητας.

Με σεβασμό και αγάπη προσωπικά σε Εσάς και τους ιερωμένους — αξιωματικούς Σας».