Ιερομόναχος Σιλουανός (Μπράουν): «Στο Ιράκ διαισθανόμουν πάντα, όταν ο πνευματικός μου στην Αμερική διάβαζε την προσευχή για τη συγχώρεση των αμαρτιών»

Ο Ιερομόναχος Σιλουανός (Μπράουν) είναι Αμερικανός, που από τα παιδικά του χρόνια ακολουθούσε τον Προτεσταντισμό, αλλά μετά ανακάλυψε την Ορθοδοξία. Υπηρετούσε στο Ιρακ, το οποίο, σύμφωνα με την ομολογία του, έγινε «αληθινή κόλαση» γι’ αυτόν, ήθελε ν’ αυτοκτονίσει αμέσως μετά την επιστροφή, αλλά τώρα βλέπει ότι αυτό ήταν η Πρόνοια του Θεού. Χωρίς όλ’ αυτά, ίσως, ο δρόμος του θα ήταν διαφορετικός και θα του ήταν πιο δύσκολο να στήσει την Ορθόδοξη Ιεραποστολή στην Αφρική και την οργάνωση Orthodox Africa, της οποίας είναι ο εκτελεστικός διευθυντής.

Ο πατήρ Σιλουανός (Μπράουν) με τα παιδιά

– Πάτερ Σιλουανέ, πείτε μας, ποια ήταν η πορεία σας στην Ορθοδοξία;

– Μεγάλωσα στον Προτεσταντισμό χωρίς κάποιο συγκεκριμένο δόγμα. Στην πραγματικότητα δεν μου άρεσε αυτό. Πολύ νωρίς κατέληξα στο συμπέρασμα ότι όταν πάω στην εκκλησία, έχω τα ίδια συναισθήματα με όταν μένω στο σπίτι και παρακολουθώ ποδόσφαιρο. Και το ποδόσφαιρο ήταν πολύ πιο ενδιαφέρον. Η Εκκλησία είχε πολύ χαμηλή προτεραιότητα για μένα. Ωστόσο, στις αρχές του 1990 κάποιοι ιεραπόστολοι επέστρεψαν από την Ταϊλάνδη. Εκείνην την εποχή υπήρχε ο θρύλος ότι το AIDS μπορούσε να θεραπευτεί με το σεξ με μια παρθένα. Ως αποτέλεσμα, πολλά κορίτσια της Ταϊλάνδης πουλήθηκαν για σεξουαλική σκλαβιά σχεδόν δωρεάν, για πολύ μικρές ποσότητες οπίου.

Είπα στον εαυτό μου: «Εντάξει, αυτός είναι ο Χριστιανισμός. Αυτό είναι κάτι στο οποίο μπορώ να γραφτώ»

Αυτοί οι ιεραπόστολοι συνέβαλαν με κάθε τρόπο ώστε να εξαγοράσουν αυτά τα κορίτσια, να τα στείλουν σε σχολεία και να τα βοηθήσουν να ζήσουν μια κανονική ζωή. Μου έκανε μεγάλη εντύπωση αυτό και είπα στον εαυτό μου: «Εντάξει, αυτός είναι ο Χριστιανισμός. Αυτό είναι κάτι στο οποίο μπορώ να γραφτώ». Αυτό το βρήκα συναρπαστικό.

Σε ηλικία 14-15 χρονών ήμουν πρόσκοπος και ο πατέρας μου βρήκε το βιβλίο «Χορεύοντας μόνος», του περίφημου συγγραφέα Φρανκ Σέφερ (Frank Shaeffer, Dancing Alone), όπου εκείνος διηγείται για την πορεία του προς την Ορθοδοξία. Τότε άρχισα να κάνω ερωτήσεις στον πατέρα μου. Υπήρχε μια ορθόδοξη εκκλησία 20 μίλια από το σημείο όπου μέναμε στο Κολοράντο. Ο πατέρας μου ρώτησε δυο φορές τον πάστορά μας αν ξέρει κάτι γι’ αυτήν την ενορία, αλλά εκείνος απάντησε πως εκεί είναι κάποιοι Σλάβοι χαμηλού επιπέδου, με τους οποίους δεν έχει τίποτα κοινό.

Αλλά όταν ο πατέρας μου έλαβε το βιβλίο του Σέφερ, άρχισε να κάνει πιο σοβαρές ερωτήσεις. Ως αποτέλεσμα, αποφασίσαμε να πάμε σ’ εκείνην την εκκλησία κι έτσι βρεθήκαμε στον Εσπερινό. Αισθανθήκαμε αμέσως σαν στο σπίτι μας και καταλάβαμε ότι αυτή είναι η αληθινή πίστη. Μετά από 6-8 μήνες όλη η οικογένειά μας βαπτίστηκε. Αυτό συνέβη το Μεγάλο Σάββατο του 1996 ή του 1997. Και από τότε δεν εγκαταλείψαμε ποτέ την Εκκλησία, αλλά όλο και περισσότερο «βυθιζόμασταν» στη ζωή της.

– Εσείς, που είσαστε ένας κανονικός Αμερικανός, πώς ανακαλύψατε τη Ρωσική Εκκλησία; Γιατί αποφασίσατε να γίνετε ενορίτης ενός ορθοδόξου ναού και στη συνέχεια κιόλας μοναχός;

– Η ενορία που βρήκαμε ανήκε στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Αμερικής (ΟΕΑ) και πέρασα εκεί κάμποσο καιρό. Υπηρετούσα ως ψάλτης, σπούδαζα στην Ορθόδοξη Θεολογική Σχολή του Αγίου Τύχωνος. Κατά καιρούς είχα επαφές με τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία. Μετά εντάχθηκα στους πεζοναύτες, πολέμησα στο Ιρακ και τραυματίστηκα σοβαρά. Τότε άκουσα για έναν ιερομόναχο, ο οποίος σκόπευε να δημιουργήσει ένα μοναστήρι, όπου θα έβρισκαν βοήθεια οι βετεράνοι με μετατραυματικές διαταραχές και άλλα παρόμοια προβλήματα, που σχετίζονταν με τον πόλεμο. Ο μακαριστός Ιεράρχης της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας εκτός Ρωσίας (ΡΟΕΕΡ) ο Μητροπολίτης Ιλαρίων (Καπράλ) τον ευλόγησε για το έργο αυτό.

Μου φάνηκε ότι είναι ένα υπέροχο μοναστήρι, το οποίο μου κάνει ιδιαίτερα και όπου μπορώ να βρω τόσο θεραπεία για τις πληγές μου όσο και τον μοναχικό βίο. Δυστυχώς, η ιδέα μου δεν πέτυχε. Ο Μητροπολίτης Ιλαρίων απέσυρε την ευλογία του και μου είπε να φύγω από ’κεί. Εκείνον τον καιρό ο Μητροπολίτης Ιωνάς (Παφχάουζεν), πρώην Προκαθήμενος της ΟΕΑ, είχε μόλις μετατεθεί στην ΡΟΕΕΡ και είχε στόχο να ιδρύσει ένα μοναστήρι. Ο Μητροπολίτης Ιωνάς είπε στον Μητροπολίτη Ιλαρίωνα ότι θα με δεχτεί και ότι εγώ θα είμαι ο πρώτος μοναχός στο μοναστήρι του.

Ο Ιερομόναχος Σιλουανός (Μπράουν) τελεί το Μυστήριο της Βάπτισης στη λίμνη Βικτόρια, στην Ουγκάντα

– Γίνατε πραγματικά ο πρώτος μοναχός στο μοναστήρι του Αγίου Δημητρίου, το οποίο ιδρύθηκε από τον Μητροπολίτη Ιωνά;

– Ναι. Έγινα ο πρώτος μοναχός, που συντρόφεψα τον Μητροπολίτη εκεί.

– Πώς είναι να είσαι ο πρώτος μοναχός σ’ ένα καινούργιο μοναστήρι;

– Το μοναστήρι μόλις είχε δημιουργηθεί, οπότε όλα πήγαιναν λίγο αργά. Μέχρι εκείνην τη στιγμή ο Σεβασμιώτατος είχε ακόμα σχέσεις με την ΟΕΑ. Επιπλέον, τελούσαμε τις ιεροπραξίες στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου της ΡΟΕΕΡ στη Ουάσινγκτον. Ετοιμαζόταν να γίνει καθηγούμενος της καινούργιας μονής. Μου έδωσε την ευλογία να ολοκληρώσω τις σπουδές μου στη Φλόριδα. Εκεί ήμουν εγγεγραμμένος στην Εκκλησία του Πατριαρχείου Μόσχας. Όταν επέστρεψα στη Ουάσινγκτον, δεν είχαμε τον πλήρη λειτουργικό κύκλο, το οποίο έχουμε τώρα. Γι’ αυτόν τον λόγο είχα κάποια ελευθερία κι έλαβα την ευλογία ν’ αναπτύξω το ιεραποστολικό έργο στην Αφρική και την οργάνωσή μας «Orthodox Africa», με την οποία ασχολούμαι μέχρι σήμερα. Έτσι, η ιεραποστολική μου ζωή, μαζί με τον μοναχικό βίο μου, όντως άρχισαν να εξελίσσονται υπό την ηγεσία του Μητροπολίτη Ιωνά.

Καθώς μας προσέρχονταν καινούργιοι μοναχοί, μετακομίσαμε σ’ ένα άλλο μέρος και αναπτύξαμε τη μοναστική ζωή. Τώρα έχουμε 12 μοναχούς και είναι ωραία να βλέπουμε κατά πόσο όλα έχουν αλλάξει. Τώρα είναι ένα ολοκληρωμένο μοναστήρι. Μπορώ να πω ότι είναι το καταφύγιό μου από την «κακοκαιρία». Είναι το μέρος, όπου μπορώ να επιστρέψω μετά το ιεραποστολικό έργο, που κάνω στην Αφρική, να κάνω κάποια επανεκκίνηση και μετά να συνεχίσω ξανά το έργο αυτό.

Τώρα είναι ένα ολοκληρωμένο μοναστήρι. Μπορώ να πω ότι είναι το καταφύγιό μου από την «κακοκαιρία»

Στην Αφρική γίνεται πολύ σοβαρός πνευματικός πόλεμος. Ένας από τους επισκόπους, αποθανών πλέον, έλεγε ότι είναι δύσκολο για έναν μοναχό να είναι μοναχός εκτός μονής και ότι πρέπει να επιστρέφει στο μοναστήρι τουλάχιστον κάθε έξι μήνες, έστω και μόνο για δυο εβδομάδες. Το μοναστήρι του Αγίου Δημητρίου έγινε για μένα ακριβώς ένα τέτοιο μέρος, όπου μπορώ να «γεμίσω τις μπαταρίες μου».

–Υπηρετήσατε στο Ιρακ, στη Φαλούτζα. Ήσασταν εκεί το 2004, κατά τη διάρκεια της περίφημης επιχείρησης «Οργή του Φαντάσματος» (Operation Phantom Fury);

– Όχι, δεν πήρα μέρος σε καμία περίφημη επιχείρηση, υπηρετούσα στη στρατιωτική αστυνομία. Ταξιδεύαμε με κονβόι σε διάφορες περιοχές της χώρας, δουλεύαμε στον διάδρομο μεταξύ του Ραναντί και της Φαλούτζα. Αυτό ήταν το 2008.

– Ποιες εμπειρίες ζήσατε στο Ιράκ, τι καταλάβατε χάρη στη θητεία σας;

– Έχω αντιφατικά συναισθήματα. Συζητούσαμε πολύ για τον πατριωτισμό, για την προστασία της χώρας και άλλα τέτοια θέματα. Σε κάποιο βαθμό αυτό ήταν αλήθεια. Ομώς εγώ θεωρώ ότι πολλοί πεζοναύτες, συμπεριλαμβανομένου εμού, είχαμε το συναίσθημα ότι ήμασταν μισθοφόροι σε μια ιδιωτική στρατιωτική οργάνωση, αν και υπηρετούσαμε στις τακτικές Ένοπλες Δυνάμεις των ΗΠΑ. Ήταν προφανές ότι στο Ιράκ δεν είχαν όπλα μαζικής καταστροφής. Είχα πάντα ξεκάθαρη εικόνα για την ανθρωπότητα, για τους ανθρώπους που είναι γύρω, για τους διαφορετικούς πολιτισμούς. Και δεν μπορούσα ποτέ να εξολοθρεύω τους Ιρακινούς, ως εχθρούς της ανθρωπότητας. Κάθε φορά που με πυροβολούσαν, σκεφτόμουν: «Η μόνη διαφορά, που υπάρχει μεταξύ μας, συνίσταται στο ότι πολεμάμε σε αντίθετες πλευρές και τίποτα άλλο. Αν γεννιόμουν ανάμεσά σας, είμαι σίγουρος ότι θα πυροβολούσα τώρα προς την κατεύθυνση όπου βρίσκομαι εγώ τώρα».

Λοιπόν, επρόκειτο για μία πραγματική αντίφαση.

–Είδατε κάποια θαύματα κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας σας στο Ιρακ;

– Δεν είδα ποτέ κανέναν ιερέα, όσο ήμουν εκεί. Ως εκ τούτου, ήμουν αναγκασμένος να στέλνω την εξομολόγησή μου μέσω e-mail στον πνευματικό μου στο Κολοράντο. Λαμβάνοντας το γράμμα μου, αυτός πήγαινε στην εκκλησία, έπιανε το πετραχήλι κι έλεγε την προσευχή για τη συγχώρεση των αμαρτιών. Υπήρχε διαφορά 10 ωρών μεταξύ μας. Όταν εκείνος ήταν στη μέση της ημέρας, εγώ ήμουν στη μέση της νύχτας. Όμως, όταν αυτός διάβαζε την προσευχή για την συγχώρεση των αμαρτιών, πάντα το αισθανόμουν, ανεξάρτητα του τι έκανα και του τι περνούσα στον εσωτερικό μου κόσμο. Πάντα ένοιωθα ότι ο πνευματικός μου διαβάζει την ευχή και ήξερα τι ακριβώς κάνει. Για μένα αυτό ήταν μια πραγματική σχέση με το Μυστήριο της Εξομολόγησης. Ήταν το πιο σπουδαίο θαύμα που θυμάμαι.

– Το νοιώθατε αυτό ακόμη και κατά τη διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων;

– Ναι. Θα μπορούσαν να ρίχνονται σφαίρες εναντίον μου, αλλά ήξερα ότι ο πνευματικός μου διάβαζε την προσευχή άφεσης των αμαρτιών.

– Μήπως νοιώθατε την παρουσία του Θεού στο πεδίο της μάχης; Ο Θεός αποκαλύπτεται σ’ αυτούς που κινδυνεύουν;

– Είναι ακριβώς αυτό, που είπα μόλις τώρα για την εξομολόγηση εξ αποστάσεως. Και κάθε φορά, πριν επιχειρήσω κάτι, σκεφτόμουν τι θα πω στην εξομολόγηση, πώς να το πω στον Χριστό;

– Πολλοί στη Ρωσία θεωρούν ότι οι ΗΠΑ διεξήγαγαν έναν άδικο πόλεμο στο Ιράκ. Τι έχετε να πείτε εσείς, ως άνθρωπος που ήταν εκεί και τα είδε με τα δικά του μάτια;

– Είναι ακριβώς αυτό που έλεγα ότι είχα την αίσθηση ότι ήμουν μισθοφόρος μιας ιδιωτικής στρατιωτικής οργάνωσης, που εργάζεται για κάποια εταιρεία πετρελαίου ή κάτι τέτοιο, και παίρνω τον μισθό μου απ’ αυτό. Δεν θέλω να μπω βαθιά στην πολιτική, δεν τα γνωρίζω καλά. Αλλά, κατά τη γνώμη μου, είναι πλέον προφανές ότι οι άνθρωποι τους οποίους σκοτώναμε, δεν αποτελούσαν πραγματική απειλή για τους Αμερικανούς. Δεν νομίζω ότι χάρη σ’ εκείνον τον πόλεμο διασφαλίζαμε την ασφάλεια για την Αμερική.

–Κατά τη διάρκεια της θητείας σας στο Ιράκ, είχατε ήδη κάποιον πνευματικό τίτλο;

– Διορίστηκα ως ψάλτης, όταν ήμουν 17 χρονών. Συνεπώς στο Ιράκ ήμουν με αυτόν τον τίτλο. Τότε ήμουν 23 ή 24 χρονών.

– Μπορούμε να πούμε ότι η θητεία σας στο Ιράκ σάς άνοιξε τα μάτια για κάτι το σημαντικό στην Ορθοδοξία;

– Όχι τόσο η υπηρεσία μου στον στρατό όσο η θεραπεία της ψυχής, η αποκατάσταση. Όταν επέστρεψα από το Ιράκ, ήμουν «ερείπιο». Οι «πληγές», που απέκτησα εκεί, μου είναι αισθητές μέχρι τώρα. Σκεφτόμουν ν’ αυτοκτονήσω. Καθόμουν σ’ ένα κλειδωμένο δωμάτιο με τις ώρες, κρατώντας στο ένα χέρι το ουίσκι και στο άλλο το πιστόλι, δίπλα στον κρόταφό μου. Ήθελα απλώς να πεθάνω.

Καθόμουν σ’ ένα κλειδωμένο δωμάτιο με τις ώρες, κρατώντας στο ένα χέρι το ουίσκι και στο άλλο το πιστόλι, δίπλα στον κρόταφό μου. Ήθελα απλώς να πεθάνω.

Η επικοινωνία με τον Χριστό, που δίνει η Ορθόδοξη Εκκλησία, η θεραπεία της ψυχής, βοηθούν την αληθινή θεραπεία όλων των «πληγών» μας. Στην περίπτωσή μου τις απέκτησα στο πεδίο της μάχης, οι άλλοι τις απέκτησαν από άλλα περιστατικά. Η θεραπεία των ανθρώπων μέσω της πνευματικής ζωής, η μεταμόρφωση ενός ρημαγμένου νεαρού, που θέλει να πεθάνει, σε ιερομόναχο, η θεραπεία, που μας δίνεται από τον Χριστό μέσω της πίστης, όλ’ αυτά μαρτυρούν για το τι μπορεί να μας χαρίσει η Ορθόδοξη Εκκλησία.

– Μήπως το γεγονός ότι ο Θεός σάς βοήθησε να ξεπεράσετε όλες αυτές τις δοκιμασίες, πρόκειται για θαύμα;

– Όταν ήθελα ν’ αυτοκτονήσω, το πιστόλι μου ήταν γεμάτο. Και δεν υπήρχε κανένας λόγος να μην το κάνω. Άρα, ναι, πρόκειται για θαύμα.

–Τώρα είσαστε ιερομόναχος και βετεράνος, με εμπειρία στο μέτωπο. Τι λέτε στα πνευματικά σας τέκνα; Πώς ν’ αποφύγουμε τους πολέμους, τόσο εξωτερικούς όσο κι εσωτερικούς, που είναι μάλλον πιο σημαντικοί;

– Ίσως, κατά κάποιον τρόπο, δεν είναι η απάντηση που περιμένετε από έναν στρατιώτη, αλλά, όχι, δεν υποστηρίζω την αποφυγή της στράτευσης. Για παράδειγμα, το Ιράκ έγινε κόλαση για μένα, αλλά χάρη σ’ αυτό έλαβα σύνταξη για ιατρικούς λόγους. Αυτά τα λεφτά με βοήθησαν να ξεκινήσω το ιεραποστολικό έργο στην Αφρική, καθώς τα πρώτα τρία χρόνια πλήρωνα τα πάντα μόνος μου. Είχαμε λίγους δωρητές τότε. Βλέπω πώς η Θεία Πρόνοια, ο Κύριος, επέτρεψε να γίνουν όλα, έτσι ώστε εγώ να ζω μέσα Του. Κι εγώ πιστεύω ότι Αυτός μπορεί να οδηγήσει τον άνθρωπο από τα συντρίμμια στην αναγέννηση.

Η πραγματικότητα, την οποία έπρεπε ν’αντιμετωπίσουμε στην Αφρική, μπορεί ν’ αποκληθεί ακραία. Αλλά, μετά το Ιράκ, μετά την υπηρεσία μου στους πεζοναύτες, αυτή η πραγματικότητα δε με σοκάρει. Ήμουν εκεί. Και ο Κύριος αξιοποίησε κάθε περίοδο της ζωής μου, για να μπορώ να λειτουργώ τώρα.

Γι’ αυτόν τον λόγο δεν υποστηρίζω την αποφυγή της στράτευσης.

Κηρύττω την αυταπάρνηση, ώστε να παραδοθούμε πραγματικά στον Χριστό, σε κάθε πτυχή της ζωής μας

Κηρύττω την αυταπάρνηση, ώστε να παραδοθούμε πραγματικά στον Χριστό, σε κάθε πτυχή της ζωής μας. Και να Τον εμπιστευτούμε, να πιστέψουμε ότι Αυτός θα τακτοποιήσει τα πάντα προς το καλό μας, μπορεί όχι σε αυτήν τη ζωή, αλλά σίγουρα στη μέλλουσα. Είναι σημαντικό απλώς να εμπιστευτούμε τη Θεία Πρόνοιά Του, που ό,τι και να περνάμε τώρα, όσο δύσκολα και αν είναι, όλα έχουν κάποια αιτία και οδηγούν στη σωτηρία μας. Θεωρώ ότι αυτό είναι το μόνο που μπορούμε να κάνουμε. Δεν μπορούμε να υποδεικνύουμε στους άλλους ανθρώπους πώς θα ζήσουν, αφού κι εμείς μπορεί να βρισκόμαστε σε τέτοιες καταστάσεις, με τις οποίες δεν είμαστε σε δυσαρμονία. Είμαστε απλώς ατελείς άνθρωποι, οι οποίοι προσπαθούν να βελτιώσουν έναν ατελή κόσμο.