«Ο πόλεμος κερδήθηκε όταν οι αμβλώσεις επιτρέπονταν μόνο για ιατρικούς λόγους» Μέρος Α.

Ο ιερέας Θεόδωρος Λουκιάνοβ, Πρόεδρος της Πατριαρχικής Επιτροπής για θέματα οικογένειας, προστασίας της μητρότητας και της παιδικής ηλικίας. Φωτογραφία: Ίγκορ Ιβάνκο, Kommersant

Ο ιερέας Θεόδωρος Λουκιάνοβ μιλάει για το πώς η απαγόρευση αμβλώσεων σε ιδιωτικές κλινικές θα επαναφέρει τη Ρωσία στην πολυτεκνία

Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Kommersant», ο Βίκτωρ Ρατζίνσκιϊ, μέλος της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, μαιευτήρας-γυναικολόγος, δήλωσε ότι οι αμβλώσεις είναι ένα αιώνιο πρόβλημα της ανθρωπότητας που δεν μπορεί να λυθεί με απαγορεύσεις. Ο ιερέας Θεόδωρος Λουκιάνοβ, Πρόεδρος της Πατριαρχικής Επιτροπής για θέματα οικογένειας, προστασίας της μητρότητας και της παιδικής ηλικίας, πήρε θέση στην αντιπαράθεση μαζί του. Ο πατήρ Θεόδωρος, αντικρούοντας τα συμπεράσματα του κ. Ρατζίνσκιϊ, διαβεβαίωσε την ανταποκρίτρια της εφημερίδας «Kommersant», την κ.Ναταλία Κοσταρνόβα ότι η αφαίρεση του δικαιώματος των ιδιωτικών ιατρικών κέντρων να προβαίνουν σε επεμβάσεις άμβλωσης δεν θα συντελέσει στην αύξηση των παράνομων αμβλώσεων, αλλά θα συμβάλει στην αύξηση των γεννήσεων. Ο εκπρόσωπος της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας εξήγησε επίσης γιατί το αφήγημα περί του υψηλού ποσοστού μητρικής θνησιμότητας στην ΕΣΣΔ είναι αβάσιμο και τόνισε τι θέλουν και τι επιδιώκουν στην πραγματικότητα οι γυναίκες.

«Θα θέλαμε να ζούμε σε σπίτι, στο οποίο είχε διαπραχτεί φόνος;»

– Μιλήστε μας, σας παρακαλώ, για τις κλινικές που κάνουν παρανομίες. Είναι πράγματι έτοιμες να δεχτούν απευθείας μια γυναίκα για άμβλωση, χωρίς να τηρούν το προκαθορισμένο πρωτόκολλο;

– Τώρα υπάρχει μορατόριουμ στις επιθεωρήσεις ιδιωτικών επιχειρήσεων, αλλά κανένας δεν εμποδίζει τους εθελοντές να ελέγξουν αν τηρείται η νομοθεσία της Ρωσικής Ομοσπονδίας σε έναν τόσο ευαίσθητο τομέα. Το πρόβλημα με τις ιδιωτικές κλινικές είναι ότι ακριβώς εκεί είναι που πραγματοποιούνται παράνομες αμβλώσεις. Ορισμένοι εκπρόσωποι – όχι όλοι, το τονίζω – των αντιπάλων μας λένε ότι δήθεν οι παράνομες αμβλώσεις θα αυξηθούν, τη στιγμή που είναι ακριβώς οι ιδιωτικές κλινικές που προβαίνουν σε παράνομες αμβλώσεις. Κατά κύριο λόγο οι ιδιωτικές κλινικές. Έχουμε εθελοντές που προέβησαν στον έλεγχο της δραστηριότητας 338 ιδιωτικών κλινικών σε 65 περιφέρειες. Ως αποτέλεσμα, αποκαλύφθηκαν οι ακόλουθες παρανομίες: οι αμβλώσεις διαφημίζονται σε 182 κλινικές, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 54% αυτών που δέχτηκαν κλήσεις από τους εθελοντές..

– Τι σημαίνει διαφήμιση της άμβλωσης;

– Ας ξεκινήσουμε από το γεγονός ότι η διαφήμιση των αμβλώσεων απαγορεύεται στη Ρωσία. Ωστόσο, αν βάλετε στο Διαδίκτυο για αναζήτηση, παραδείγματος χάριν, «αυθημερόν άμβλωση», θα λάβετε έναν τεράστιο αριθμό προσφορών για το αίτημα αυτό. Επιπλέον, στις αγγελίες τους στο διαδίκτυο συναντάμε τον όρο «ασφαλής άμβλωση», ο οποίος, παρεμπιπτόντως, απορρίπτεται από τους πιο έγκυρους μαιευτήρες-γυναικολόγους.

Ανάμεσα σε άλλες παρανομίες καταγράφονται οι αυθημερόν αμβλώσεις, χωρίς την τήρηση της προβλεπόμενης «επταήμερης σιωπής» που απαιτεί ο νόμος. Την προθυμία τους να τηρούν την προθεσμία εξέφρασαν 269 κλινικές από τις 338, ποσοστό που ανέρχεται στο 80%. Μόνο σε 21 κλινικές κάνουν άμβλωση μετά από 48 ώρες, δηλαδή 6%. Σε 40 κλινικές (12%) πραγματοποιούν άμβλωση χωρίς εξετάσεις. Σε οκτώ κλινικές κάνουν άμβλωση χωρίς υπερηχογράφημα. Σε 129 κλινικές πραγματοποιούν αμβλώσεις χωρίς συμβουλευτική υποστήριξη ψυχολόγου – ποσοστό που ανέρχεται σε 38%. Σε 15 κλινικές πραγματοποιούν αμβλώσεις χωρίς την προσκόμιση εγγράφων.

Ακόμη και αυτή η δημόσια μέτρηση δείχνει το πρόβλημα: οι ιδιωτικές κλινικές δεν έχουν διαφάνεια και δεν τηρούν όλους τους θεσμοθετημένους κανονισμούς.

Επιπλέον, θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι οι ιδιωτικές κλινικές υποβάλλουν στατιστικά στοιχεία με το ειδικό έντυπο 1 στη Στατιστική Αρχή και όχι στο Υπουργείο Υγείας. Ενώ τα ιδρύματα που ανήκουν στο Υπουργείο Υγείας υποβάλλουν διαφορετικό έντυπο, το έντυπο 13. Και εδώ υπάρχουν αποκλίσεις στα στατιστικά στοιχεία. Για τη μη συμμόρφωση με την ακρίβεια των στατιστικών στοιχείων το πρόστιμο είναι ελάχιστο. Γι’αυτό, δεν καταγράφουν όλες οι κλινικές τον αριθμό των αμβλώσεων. Είναι σαφές ότι πρόκειται για φοροδιαφυγή: εκμεταλλεύονται το γεγονός ότι υπάρχει μορατόριουμ στις επιθεωρήσεις. Φυσικά, το κράτος δεν διαθέτει πραγματικά εργαλεία για να ελέγξει τόσο τα στατιστικά στοιχεία των αμβλώσεων σε αυτές τις κλινικές όσο και τη συμμόρφωση με τους σχετικούς κανονισμούς.

Εφόσον μιλάμε για την αναγέννηση της Ρωσίας, τη δημογραφική αναγέννηση της Ρωσίας, γιατί έχουμε στην Αγία Πετρούπολη 346 κλινικές με άδεια για άμβλωση και 21 μαιευτήρια; Δηλαδή, η άμβλωση είναι πιο προσιτή σε μια γυναίκα από μια κανονική εγκυμοσύνη και τον αντίστοιχο τοκετό. Συχνά η γυναίκα πρέπει να ταξιδέψει 25 χιλιόμετρα μέχρι την πλησιέστερη πόλη για τον τοκετό, ενώ μια κλινική έκτρωσης βρίσκεται σε κοντινή απόσταση. Αυτό είναι το πρόβλημα της κοινωνίας μας. Παρεμπιπτόντως, ο Πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν στη διάρκεια Συνέντευξης Τύπου δήλωσε ότι είναι απαραίτητο να «βάλουμε τάξη» και σε αυτόν τον τομέα. Οι αμβλώσεις έχουν γίνει απλή ιδιωτική υπόθεση, διαδικασία ρουτίνας, η οποία μπορεί να γίνει σε απόσταση αναπνοής από το σπίτι.

Θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή στο γεγονός ότι στη νομοθεσία μας δεν υπάρχει η έννοια της παράνομης άμβλωσης. Υπάρχει η παράνομη διακοπή της εγκυμοσύνης, η οποία ρυθμίζεται από το άρθρο 123 του Ποινικού Κώδικα που λέει ότι παράνομη διακοπή εγκυμοσύνης είναι η εκτέλεση των απαραίτητων διαδικασιών εκτός νοσοκομειακού ιδρύματος από μη ειδικό. Οπότε προκύπτει το ερώτημα: και αν αυτό γίνεται από ειδικό; Και αν γίνεται σε ιατρικό ίδρυμα; Αν για παράδειγμα, πρόκειται για έκτρωση κατά την 16^η εβδομάδα της κύησης, πώς θα το χαρακτηρίσουμε αυτό το έγκλημα ουσιαστικά; Αυτό είναι το ερώτημα που πρέπει να τεθεί σήμερα ενώπιον των νομοθετών.

– Μπορούμε όμως να υποθέσουμε ότι υπάρχουν και αξιόπιστες ιδιωτικές κλινικές που προσπαθούν να ανταποκρίνονται σε όλες τις απαιτήσεις. Και το Υπουργείο Υγείας επιβεβαίωσε ότι συνεργάζεται με ιδιωτικά ιατρικά ιδρύματα. Τι κάνουμε με αυτές;

– Στις περιφέρειες ένας τεράστιος αριθμός ιδιωτικών κλινικών έχει ήδη εκφράσει την επιθυμία να διακόψουν αυτοβούλως την εκτέλεση αμβλώσεων. Και αυτό είναι μια ένδειξη ότι σε μια κλινική όπου το επίπεδο της ιατρικής περίθαλψης είναι υψηλό, εκεί δεν υπάρχει προθυμία να πραγματοποιούν αμβλώσεις. Προφανώς, αντιλαμβάνονται ότι η άμβλωση δεν αποτελεί βοήθεια. Πρόκειται για ενέργεια, η οποία, φυσικά, επιφέρει δυσάρεστες συνέπειες στην υγεία τόσο της γυναίκας όσο και των γενεών που ακολουθούν. Διότι το παιδί γεννιέται στη συνέχεια... πώς να το πω πιο ήπια... εκεί που φόνευσαν τον αδελφό του, την αδελφή του. Εμείς θα θέλαμε να ζούμε σε ένα σπίτι όπου έχει διαπραχθεί φόνος; Αφού η μήτρα της μητέρας είναι και αυτή σπίτι για το παιδί. Παρεμπιπτόντως, μια από τις αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου αναφέρει ότι υπάρχει η έννοια «παιδί που βρίσκεται σε κατάσταση ενδομήτριας ανάπτυξης». Δηλαδή, η νομοθεσία μας, αν και όχι άμεσα, αλλά έμμεσα, αναγνωρίζει ήδη ότι ένα παιδί, φυσικά, διαθέτει νομικό καθεστώς πριν από τη γέννησή του.

Πολύ παρήγορο είναι να θυμηθούμε τα λόγια του Προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν ότι «το παιδί είναι δώρο του Θεού». Ο αρχηγός του κράτους συμμερίζεται τη θέση της Εκκλησίας ότι πρέπει να αγωνιζόμαστε για κάθε ζωή.

Στο πλαίσιο αυτό, θα ήθελα να σημειώσω ότι οι ιδιωτικές κλινικές ισχυρίζονται ότι οι αμβλώσεις δεν καταλαμβάνουν μεγάλο ποσοστό των δραστηριοτήτων τους. Τότε ποιο είναι το πρόβλημα και δεν εγκαταλείπουν αυτόν τον τομέα, όπως ελπίζουμε, αφού δεν κερδίζουν χρήματα από αυτά; Αν και είμαστε σίγουροι: το γεγονός ότι παρατηρείται τόσο μεγάλο κύμα παρεμβάσεων εκ μέρους των λόμπι στο συγκεκριμένο τομέα σημαίνει ότι υπάρχει σημαντική οικονομική κρυφή διάσταση σε όλη αυτήν την εγκληματική δραστηριότητα. Άλλωστε, αν διαβάσατε προσεκτικά τις προτάσεις των εμπειρογνωμόνων της Πατριαρχικής Επιτροπής για θέματα οικογένειας, θα διαπιστώσατε ότι εμείς προτείνουμε να συμπεριληφθεί τόσο η προγεννητική προετοιμασία της εγκύου για τον τοκετό όσο και η αποκατάσταση μετά τον τοκετό στο ασφαλιστικό σύστημα και να τα αναλάβουν οι ιδιωτικές κλινικές, ώστε να έχουν κέρδος μέσα από ωφέλιμες, δημιουργικές υπηρεσίες που αποσκοπούν στη διατήρηση της υγείας της γυναίκας και της ζωής του μωρού της.

– Θεωρείτε ότι οι εκτρώσεις κοστίζουν ακριβότερα από ό, τι δηλώνεται; Ή ότι είναι περισσότερες από όσες δημοσιοποιεί η επίσημη στατιστική;

– Θεωρώ ότι οι ιδιωτικές κλινικές δεν έχουν διαφάνεια όσον αφορά τα στατιστικά στοιχεία για τον αριθμό των εκτρώσεων, το ύψος των εσόδων και τη διαδικασία απόρριψης των λεγόμενων εμβρυϊκών ιστών. Αλλιώς, θα σταματούσαν πολύ εύκολα να κάνουν αμβλώσεις, πράγμα που θα σήμαινε ότι οι εν λόγω ενέργειες δεν καταλαμβάνουν μεγάλο μερίδιο της δραστηριότητάς τους. Αυτό που φαίνεται παράξενο σήμερα, κατά τη γνώμη μας, είναι η ασυνέπεια των στοιχείων που βλέπουμε στις κυβερνητικές Στατιστικές Αρχές. Για παράδειγμα, τα στατιστικά στοιχεία του Υπουργείου Υγείας αναφέρουν περίπου 400 χιλιάδες αμβλώσεις, ενώ η Ρωσική Στατιστική Αρχή μας δίνει 519 χιλιάδες, και εδώ υπάρχει διαφορά 100 χιλιάδων. Και σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικής Ανάπτυξης, πουλήθηκαν περισσότερα από 1 εκατομμύριο φάρμακα για τεχνητή διακοπή της εγκυμοσύνης. Τα φάρμακα πουλήθηκαν, κάποιοι τα χρησιμοποίησαν, αλλά δεν συμπεριλήφθηκαν στις στατιστικές. Ποιον κοροϊδεύουμε; Η γυναίκα αγοράζει αυτά τα φάρμακα μετά από συμβουλή γιατρού. Κατά συνέπεια, η ιδιωτική κλινική παρακινεί την παραγωγή της ιδιωτικής έκτρωσης στο σπίτι.

Όταν οι ακτιβιστές μας τηλεφωνούσαν στις κλινικές, εκείνοι απαντούσαν: «Χωρίς κανένα πρόβλημα, με 18 χιλιάδες θα κάνουμε την άμβλωση, ακόμα και αν έχει παρέλθει η προθεσμία και είστε σε προχωρημένη εγκυμοσύνη». Με άλλα λόγια, υπάρχει σαφής παραβίαση του νόμου και αποκόμιση κέρδους με εγκληματικά μέσα. Θα ήθελα να σημειώσω ότι το 75% των αμβλώσεων με χρήση φαρμάκων πραγματοποιούνται και αυτές από τις ιδιωτικές κλινικές. Κατά συνέπεια, η άμβλωση πραγματοποιείται σε ιδιωτικές, οικιακές συνθήκες και μια γυναίκα που παίρνει το χάπι στην πραγματικότητα είναι το πρόσωπο, που ορίζει το άρθρο 123 του Ποινικού Κώδικα της Ρωσικής Ομοσπονδίας, το οποίο δεν έχει ιατρική εκπαίδευση και το οποίο πραγματοποιεί άμβλωση μόνο του. Έτσι, και η υγεία της γυναίκας τραυματίζεται και έχουμε παράνομη άμβλωση στην πραγματικότητα.

Αλλά το πρόβλημα είναι ότι σε περίπτωση που υπάρχουν επιπτώσεις – αιμορραγίες, κάτι άλλο – αυτή απευθύνεται σε κρατικά ιδρύματα. Εκεί, η περίπτωσή της καταγράφεται ως η λεγόμενη αυτόματη έκτρωση, αποβολή. Το αποτέλεσμα είναι ότι δεν βλέπουμε πραγματικές στατιστικές και δεχόμαστε ένα τεράστιο πλήγμα στην αναπαραγωγική υγεία των γυναικών. Με άλλα λόγια, το Υπουργείο Υγείας έχει να αντιμετωπίσει στην ουσία τις συνέπειες αυτού του εμπορίου με τις φαρμακευτικές αμβλώσεις. Και η ευθύνη για τις συνέπειες και το κόστος της θεραπείας των γυναικών θα πέσει και πάλι στο κράτος. Τη θλίψη των γυναικών την εκμεταλλεύονται και κερδίζουν χρήματα οι αδίστακτοι επιχειρηματίες.

– Αν ισχυριζόμαστε ότι οι στατιστικές είναι λανθασμένες, και επισήμως έχουμε περίπου 500.000 αμβλώσεις το χρόνο, εκ των οποίων οι 370 χιλιάδες είναι τεχνητές διακοπές, πόσες, σύμφωνα με την εκτίμηση της Πατριαρχικής Επιτροπής, είναι οι πραγματικές αμβλώσεις;

– Πρώτον, εμείς ως Επιτροπή δεν αξιολογούμε, αξιολογούν οι εμπειρογνώμονες, συμπεριλαμβανομένων των ιατρικών εμπειρογνωμόνων. Συνεργαζόμαστε στενά και με την Ένωση Παιδιάτρων της Ρωσίας και με εμπειρογνώμονες του Υπουργείου Υγείας. Αυτοί, σύμφωνα με ανεπίσημα στοιχεία, μας λένε: πολλαπλασιάστε τουλάχιστον επί τρία.

Με τις αμβλώσεις σε ιδιωτικές κλινικές, έχουμε στην πραγματικότητα ένα θολό τοπίο όπου ευδοκιμεί αυτό το εμπόριο που εκμεταλλεύεται τη δυστυχία των γυναικών. Και φυσικά βλέπουμε την αντίσταση αυτού του εμπορίου. Ξέρουμε ότι οι αναφορές που συντάσσονται δήθεν από πολίτες σε πολλές πόλεις γίνονται με πρακτικές τυποποίησης και εμπνέονται από ανθρώπους που συνδέονται με φαρμακευτικές εταιρείες. Θα θέλαμε πάρα πολύ αυτές να έχουν μεγαλύτερη εθνική συνείδηση και να κατανοήσουν ότι δεν πρέπει να κερδίζουν χρήματα από αυτές τις δραστηριότητες. Άλλωστε, η έννοια της εθνικής ευημερίας δεν μετριέται μόνο με χρηματικούς δείκτες, αλλά μετριέται με το επίπεδο της δημόσιας ηθικής και της δημόσιας υγείας.

Φυσικά, η Εκκλησία τάσσεται ολοκληρωτικά υπέρ της εξαφάνισης των αμβλώσεων από τη ζωή μας. Αλλά και το κράτος είναι έτοιμο να κάνει κάποια βήματα προς το μέρος μας.

Διαπιστώνουμε και την επιθυμία ιδιωτικών επιχειρήσεων, δηλαδή, των επιχειρήσεων εκείνων που είναι της διαφάνειας και της κοινωνικής ευθύνης. Γι' αυτό, παρεμπιπτόντως, σε πολλές περιοχές αυτό έχει απήχηση. Άλλωστε, οι κλινικές παίρνουν τις αποφάσεις τους εκουσίως, παρόλο που από την πλευρά των αξιωματούχων και των αρχών διατυπώνονται σχετικές επιθυμίες. Και εμείς ως Εκκλησία προτρέπουμε τις κλινικές να υιοθετήσουν αυτή την στάση.

Εάν υπάρξει ομοσπονδιακός νόμος που θα απαγορεύει τις αμβλώσεις σε μη κρατικές δομές, αυτό θα ενισχύσει το κράτος στο να ελέγχει πλήρως αυτόν τον τομέα. Μάλιστα πρόκειται και για ευαίσθητο δημογραφικό ζήτημα. Σήμερα υπάρχουν πολλά αποτελεσματικά μέτρα από την πλευρά του κράτους για τη στήριξη των μητέρων: καταβάλλεται επίδομα κατά την εγγραφή τους στα μαιευτικά κέντρα, καταβάλλεται επίδομα για την πρώτη και τη δεύτερη γέννα. Αλλά πολύ συχνά όλα αυτά τα μέτρα αρχίζουν να αποδίδουν όταν υπάρχει όχι μόνο σύστημα ενθάρρυνσης και οργάνωσης, αλλά και σύστημα περιορισμών. Τι συνέβη όταν άνθιζαν επιχειρήσεις τζόγου στη χώρα μας; Όλοι έπαιζαν τυχερά παιχνίδια: και παιδιά και ενήλικες και συνταξιούχοι. Οι επικριτές έλεγαν: «Αν το απαγορεύσετε, θα το σπρώξετε στην παρανομία». Σήμερα όμως δεν βλέπουμε ευρύ δίκτυο παράνομων καζίνο.

Είναι σαφές ότι όσοι θέλουν να ικανοποιήσουν τα πάθη τους, τα ικανοποιούν κάπου εκεί έξω. Αλλά αυτό δε γίνεται σε βάρος του οικογενειακού προϋπολογισμού, των φοιτητικών επιδομάτων, επειδή αυτό έπαψε να είναι της μόδας και προσιτό. Αυτή η τροχιά που στρεφόταν κατά της κανονικής ανθρώπινης ζωής έχει πάψει να υπάρχει. Και εμείς θεωρούμε ότι η γυναίκα γεννιέται για να δώσει ζωή, να γίνει μητέρα, να γίνει σύζυγος. Αυτό είναι εγγενές στη φύση της γυναίκας. Ας βοηθήσουμε λοιπόν τις γυναίκες μας να ακολουθήσουν αυτό το δρόμο.