Ο Άγιος Νεκτάριος μέσα από τα μάτια του βιογράφου – μαθητή του Ιωακείμ Σπέτσιερη

Παναγιώτη Σ. Παναγιωτόπουλου στην Romfea.gr

Επιτ. Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου

Ο Αρχιμ. Ιωακείμ Σπετσιέρης λίγα χρόνια μετά την εκδημία του αγίου Νεκταρίου (το έτος 1920) συνέγραψε «Βιογραφική Σκιαγραφία» του (εν Αθήναις, 1929, τύποις Νικ. Δ. Φραντζεσκάκη, εκδίδοται δαπάνη Αρχιμανδρίτου κ. Θεοδοσίου Παπακωνσταντίνου). Προέβη δε «εις την έκδοσιν της βιογραφικής σκιαγραφίας του αγίου ανδρός», διότι, ως αναφέρει στον πρόλογο αυτής, η μορφή του αγίου Νεκταρίου καταυγάζεται από το θείον φώς, αλλά και διότι «προ της παχυλής απιστίας εμφανίζεται μετά θάνατον το τίμιον λείψανόν του αδιάλυτον, υπέρ τους φυσικούς κανόνας, αναδίδον ουχί της σήψεως την δυσωδίαν αλλά μυρόεσσαν οσμήν» (εν προλόγω, σελ. 6).

Η «Βιογραφική Σκιαγραφία» είναι βιωματική, αποτελούσα δηλαδή προσωπική εμπειρία του γράφοντος εκ των πολλών και συχνών συναντήσεων αυτού μετά του αγίου Νεκταρίου.

Είναι δε και αυθεντική ενίων λόγων του αγίου, αφού περιέχει αυτούσιες, αυθεντικές φράσεις που απηύθυνε ο Διευθυντής της Ριζαρείου προς τον ίδιο τον συγγραφέα.

Ο Ιωακείμ Σπετσιέρης, όπως αναφέρει ο ίδιος στο ανωτέρω πόνημά του (σελ. 12), ήταν μαθητής της τρίτης τάξης της Ριζαρείου Σχολής, όταν, εν έτει 1894, ανέλαβε την διεύθυνση αυτής ο άγιος Νεκτάριος.

Στην υπέροχη αυτή βιογραφία αναφέρεται σε πολλά περιστατικά της επίγειας ζωής του αγίου, εκ των οποίων πρέπει να εξαρθούν και να τονιστούν τα παρακάτω.

Πρώτον, αναφέρεται εις το πώς έγινε ο διορισμός του αγίου ως ιεροκήρυκος στην Εύβοια. Ότι δηλαδή μετά την ρητή άρνηση του υπουργού επι των Εκκλησιαστικών για τον διορισμό του, επί τω λόγω ότι δεν εκέκτητο την ελληνική υπηκοότητα, ο άγιος πατέρας, στεναχωρηθείς και συγκινηθείς σφόδρα, «εδάκρυσεν».

Και πως κατόπιν της καίριας μεσολάβησης του γέροντος Μελά επείσθη ο υπουργός και προέβη στον διορισμό του, αναφέρων ο συγγραφέας (στην σελ. 11) επί λέξει τόσο την φράση που ο άγιος Νεκτάριος απηύθυνε προς τον Μελά κατερχόμενος τις σκάλες του Υπουργείου, όσο και την στιχομυθία που είχαν Μελάς και υπουργός μέσα στο Γραφείου του τελευταίου, σημειώνων ταπεινά: «Ταύτα διηγήθη προς με αυτός ο ίδιος Νεκτάριος» (σελ. 12).

Δεύτερον, περί του πως εγκατέλειψε το έτος 1899 (μετά τον θάνατο του Πατριάρχου Σωφρονίου) την διεκδίκηση του Πατριαρχικού θρόνου της Αλεξάνδρειας.

Διότι, αν και είχε την απόλυτη υποστήριξη των ομογενών, «αντελήφθη ότι οι κληρικοί του θρόνου της Αλεξανδρείας ενήργουν υπέρ του Φωτίου», «και ως μοί έλεγεν», ως δηλαδή έλεγε ο άγιος Νεκτάριος προς τον Ιωακείμ Σπετσιέρη, δεν πήγε στην Αίγυπτο για να φέρει «ανησυχίας και διαιρέσεις, αλλά ειρήνην και αγάπην» (σελ. 13).

Τρίτον, ο συγγραφέας αναφέρεται εις το ότι ο Θεός ηυδόκησε όπως ο άγιος Νεκτάριος «γίνη κτήτωρ της εν Αιγίνη Ιεράς Γυναικείας Μονής της Αγίας Τριάδος, ήτις ηγέρθη ως εξής» (σελ. 14).

Περιγράφει δε με λεπτομέρειες πως ευρέθη ο τόπος ανέγερσης της Μονής, τα της επισκέψεως του αγίου για πρώτη φορά στην Αίγινα στις 10 Σεπτεμβρίου 1904, την συνάντηση του αγίου με τον Δήμαρχο της Αίγινας, αλλά και την καθοριστική μεσολάβηση εις όλα τα ανωτέρω του Αρχιμανδρίτη Θεοδοσίου Παπακωνσταντίνου, Ηγουμένου της εν Αιγίνη Ιεράς Μονής Κοιμήσεως της Θεοτόκου.

Τέταρτον, στην Βιογραφία περιέχεται και η περιώνυμος φράση ήν απηύθυνε ο Κωστής Σακκόπουλος προς τον συγγραφέα Αρχιμανδρίτη, όταν ο τελευταίος τον ρώτησε πως διάγει εν Αιγίνη ο Σεβασμιώτατος: «Τι να σοί είπω, πάτερ Ιωακείμ! μετά την αποκατάστασιν αυτού εις την εν Αιγίνη Μονήν έγεινεν όλως πνεύμα. Απεπνευματίσθη, δύναμαι να είπω, ολοτελώς και ζή βίον όλως πνευματικόν» (σελ. 16). Και πράγματι, άμα τη εγκαταστάσει του αγίου στην Αίγινα, ούτος ζούσε όλως πνευματικά και βρισκόταν συνεχώς σε θεία θεωρία.

Πέμπτον, ότι κατά την κοίμηση του αγίου, «μετά παρέλευσιν ώρας από της αυτού κοιμήσεως, παραδόξως εξεχύθη ευωδία εκ του τιμίου λειψάνου, ήτις επλήρωσε την αίθουσαν εν ή κατέκειτο» (σελ. 17) και ακολούθως όταν μετέφερον το τίμιον λείψανον στον Ι. Ν. Αγίας Τριάδος Πειραιώς «ένθα πολλοί προσήρχοντο και το προσεκύνουν, μετά θαυμασμού παρετήρουν το ευώδες μύρον, εξ ού η κόμη και η γενειάς ήσαν περίρρητοι» (σελ. 17).

Και επειδή μετά παρέλευση πέντε μηνών από του θανάτου, αλλά και μετά συμπλήρωση τριετίας απ’ αυτού, το τίμιον λείψανον έμενε αδιάφθορον «σώον και κατά πάντα ανέπαφον εκχέον άρρητον ευωδίαν και φέρον άπαντα τα σημεία της αγιότητος» (σελ. 17), ο Αρχιμανδρίτης συγγραφεύς μετέβη εις Αίγιναν, μετά του Αρχιμ. Θεοδοσίου Παπακωνσταντίνου, προκειμένου να διαπιστώσει με τις δικές του αισθήσεις τα παραδόξως συμβαίνοντα, σημειώνει δε με εμφαντικό τρόπο στην Βιογραφική Σκιαγραφία: «ομολογώ εν απολύτω ειλικρινεία, ότι ως επλησίασα ίνα προσκυνήσω προ του τάφου ησθάνθην ευωδίαν αγίου λειψάνου. Τοσούτον δε συνεκινήθην, ώστε εφώνησα εξ όλης ψυχής και καρδίας: ‘όντως ο Μητροπολίτης Πενταπόλεως Νεκτάριος έλαβε παρά του Θεού το χάρισμα της αγιότητος, ως οι άγιοι της ορθοδόξου ημών πίστεως’» (σελ. 18).

Τέλος, ο συγγραφεύς, συνθέτει με εξαιρετική δεξιότητα, και μόνο μέσα σε 14 σελίδες (μικρού σχήματος) κυρίως κειμένου (εξαιρουμένου δηλ. του προλόγου) αφενός κρίσιμα περιστατικά της επίγειας ζωής του αγίου Νεκταρίου άτινα ο ίδιος έζησε, αφετέρου ‘ζωγραφεί μετά στοργής’ την φυσιογνωμία και τα χαρίσματα του αγίου με τρόπο μαγικό, αναδεικνύων, σχεδόν πρώτος, την αγιότητα του οσίου πατρός. Έγραφεν:

«Ο άγιος Νεκτάριος ούτε εις ερήμους επορεύθη, ούτε ασκητικούς μεγάλους αγώνας διεξήγαγεν. Αλλ’ εντός του κόσμου, εν τη τύρβη και ταις περιπετείαις του παρόντος βίου ζήσας, ανήχθη εις τοιούτον επίφθονον σημείον αγιότητος, ως οι μεγάλοι φωστήρες άγιοι της Εκκλησίας ημών.

Δεν ανήλθεν εις στύλους ουδ’ απεχώρησεν εις ησυχαστήρια, ουδ’ απεδύθη εις αθλοφόρους δοκιμασίας και μαρτυρικούς διωγμούς και τραγικάς βασάνους, ως οι μεγάλοι εκείνοι αγωνιστές της αγίας ημών θρησκείας, αλλά δυνάμεθα ειπείν, ότι σύμπας ο βίος αυτού ουδέν έτερον ήτον, ειμή συνεχής δοξολογία προς τον Θεόν, και άοκνος φροντίς και ενδελεχής μέριμνα πώς να ωφελήση ηθικώς και θρησκευτικώς την πάσχουσαν κοινωνίαν.

Έζη εν τω κόσμω, αλλ’ ούκ ήν, ως λέγει ο Σωτήρ, εκ του κόσμου.

Περιεπάτει εν τη γή, αλλ’ είχε το σεμνόν πολίτευμα εν ουρανοίς.

Εφαίνετο άνθρωπος, αλλ’ εβίου αγγελικώς.

Έφερε σάρκα αλλ’ έζη ως ακριβής τηρητής και φύλαξ της παρθενίας.

Συνανεστρέφετο μετά διαφόρων προσώπων, αλλ’ ωμίλει ως πνευματικός και ξένος του παρόντος κόσμου.

Η υψηλή ιδεολογία τον συνήρπαζε και το συναίσθημα μιάς ηθικής υπεροχής τον διεθέρμαινεν, εις το να ευρίσκεται εις περιβάλλον νοητόν γαλήνης και μακαριότητος.

Ειρηνοποιός οσιότης εμπνευσμένη από την ευαγγελικήν αρετήν, και ονειροπολούσα την ανέσπερον βασιλείαν του Θεού» (σελ. 18-19).

Αυτό το μικρό υπέροχο έργο του Αρχιμ. Ιωακείμ Σπετσιέρη, ειδικά δε ο ανωτέρω εξαίρετος επίλογος, μας καλεί στη ζωή της αγιότητας, παρέχων σε μας οικείο και προσιτό παράδειγμα: τον ευαγγελικό τρόπο ζωής του Αγίου Νεκταρίου! Ολόκληρη την οσιακή-αγγελική επίγεια ζωή του! Ας τον μιμηθούμε!