Ουκρανία: Η Βουλή θα υιοθετήσει νόμο για την απαγόρευση της Ουκρανικής Εκκλησίας

Η Βερχόβνα Ράντα (Βουλή της Ουκρανίας) υιοθέτησε στις 19 Οκτωβρίου 2023 κατά τη πρώτη ανάγνωση το υπ’αριθμ. 8371 νομοσχεδίου για την απαγόρευση των θρησκευτικών οργανώσεων «συνδεδεμένων» με θρησκευτικά κέντρα, που βρίσκονται στη Ρωσία.

Η έννοια του «συνδέσμου» ήταν κατά το δυνατόν ασαφής στον νόμο, αλλά οι πρωτεργάτες του νομοσχεδίου είχαν προηγουμένως και κατ’επανάληψιν δηλώσει ότι ο νόμος αποβλέπει στην απαγόρευση της υπό τον Μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας κ. Ονουφρίου της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας και την διάλυση των κοινοτήτων της.

Στις 5 Μαρτίου 2024 η Επιτροπή της Βερχόβνα Ράντα για ζητήματα ανθρωπιστικής και ενημερωτικής πολιτικής εισηγήθηκε αρκετές τροποποιήσεις στο νομοσχέδιο και συνέστησε προς υιοθέτηση κατά τη β΄ ανάγνωση.

Το κείμενο του τροποποιηθέντος νομοσχεδίου αποκρύβεται και παρά την καθιερωμένη διαδικασία δεν έχει αναρτηθεί μέχρι σήμερα στην ιστοσελίδα της Βουλής της Ουκρανίας.

Εν τούτοις βρέθηκε στη διάθεση των Ουκρανών δημοσιογράφων, εξετάσθηκε και εν μέρει δημοσιεύθηκε.

Το νομοσχέδιο ισχυρίζεται εκ των πραγμάτων ότι αποτελεί ένα νέο νόμο, που συμπεριλαμβάνει νέα και πλέον ακραία νομοσχέδια για την απαγόρευση της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, ενώ διαθέτει εξ απόψεως νομικής ασθενέστερη μορφή.

Επίσης το εν λόγω νομοσχέδιο θα απαγορεύσει πλήρως τη λειτουργία της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας στο έδαφος της Ουκρανίας και ταυτοχρόνως τη φράση των «συνδεδεμένων» με αυτή οργανώσεων.

Ο «σύνδεσμος» της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας θα καθορίζεται βάσει μιας ασαφούς εμπειρογνωμοσύνης χωρίς να υπάρχουν ακριβή κριτήρια, κάτι που δηλώθηκε απευθείας στη συνεδρία της Επιτροπής από ορισμένα μέλη της.

Όλες οι θρησκευτικές οργανώσεις της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας: θα απαγορευθούν ταυτοχρόνως και με ένα ενιαίο κατάλογο βάσει της αποφάσεως του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας και Άμυνας της Ουκρανίας γραφεία Ιερών Μητροπόλεων, Ιερές Μονές, Ενορίες, Θεολογικές Σχολές, φιλανθρωπικοί οργανισμοί.

Σύμφωνα με πληροφορίες των ΜΜΕ κατά παρόμοιο τρόπο το 2022 το ως άνω Συμβούλιο χωρίς δίκη και ανάκριση, σε παραβίαση του Συντάγματος ήρε την ιθαγένεια και το δικαίωμα χρήσεως της περιουσίας μερικών ιεραρχών της κληρικών της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας.

Παραλλήλως με την απαγόρευση ο νόμος προβλέπει την καταγγελία όλων των συμφωνητικών μίσθωσης που υπέγραψαν οι κοινότητες της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας με «τοπικές οντότητες της Ουκρανίας», δηλαδή με οποιαδήποτε κρατική δομή, οργανώσεις εμπορικού χαρακτήρα ή με ιδιώτες.

Αυτό σημαίνει όχι μόνον το κλείδωμα εκατοντάδων ιστορικών ιερών ναών και ιερών μονών καθ’όλη την επικράτεια της Ουκρανίας, αλλά και εκατοντάδων φιλανθρωπικών ιδρυμάτων της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, συμπεριλαμβανομένων των καταφυγίων και ξενώνων, καθώς και την έμπρακτη απαγόρευση τελέσεως ιερών ακολουθιών σε ιδιόκτητους χώρους και την ενοικίαση κατοικιών για τέλεση ακολουθιών.

Οι ιδιοκτήτες διαμερισμάτων και οικιών οι οποίοι θα παραχωρούν τους χώρους τους για ακολουθίες της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας και αυτοί θα επωμίζονται ευθύνη.

Θα προταθεί στις θρησκευτικές οργανώσεις της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας (ενορίες και ιερές μονές) εντός των 90 ημερών «να συμμορφωθούν σύμφωνα με αυτό τον νόμο», δηλαδή, κατά τη διευκρίνιση του βουλευτή Μικολά Κνιαζίτσκι, ενός εκ των συντακτών του νόμου, να ενταχθούν στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας.

Μετά τη λήξη της προθεσμίας 90 ημερών από την έναρξη της ισχύος αυτού του νόμου η Κρατική υπηρεσία εθνικής πολιτικής και ελευθερίας του θρησκεύεσθαι θα πρέπει να καταθέσει αγωγή στο δικαστήριο για την τελική διάλυση όλων των θρησκευτικών οργανώσεων, που αρνήθηκαν να εφαρμόσουν τις απαιτήσεις του νόμου. Μετά τη δικαστική διάλυση περιουσία των κοινοτήτων της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας θα κατασχεθεί υπέρ του Δημοσίου.

Σύμφωνα με πληροφορίες των ουκρανικών ΜΜΕ η ψήφιση του νόμου θα γίνει κατά τη β΄, ίσως και κατά την γ΄ ανάγνωση στις 20 Μαρτίου και ο νόμος θα εγκριθεί κατά το αμέσως προσεχές διάστημα.

Τέλος, κατά την κρατική εκτίμηση το 2022 ο αριθμός των καταχωρημένων κοινοτήτων της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας στο ελεγχόμενο από την Ουκρανία έδαφος ανερχόταν τουλάχιστον σε 8500.

Εκτός αυτών παραμένει ένας αριθμός κοινοτήτων, οι οποίες απώλεσαν τους ναούς και την καταχώρησή τους, αλλά εξακολουθούν να διάγουν λειτουργικό βίο.

Η αθρόα διαδικασία της διαλύσεώς του δύναται να οδηγήσει σε μη αναστρέψιμες κοινωνικές συνέπειες.