Σοβαρή, ήρεμη, τρυφερή

Στις 10 Ιουνίου (29 Μαΐου με το παλαιό ημερολόγιο) του 1897 γεννήθηκε η Μεγάλη Δούκισσα Τατιάνα Νικολάεβνα Ρομάνοβα.

Ψηλή, λεπτοκαμωμένη, με όμορφα καστανά μαλλιά, η νεαρή κοπέλα – η δεύτερη κόρη του βασιλικού ζεύγους – ήταν η πιο σοβαρή από τις τέσσερις αδελφές. Κρατούσε τα συναισθήματα και τις ανησυχίες της στα βάθη της ψυχής της. Η Μεγάλη Δούκισσα Τατιάνα ήταν νοικοκυρά, με πρακτικό μυαλό, εξωτερικά πάντα ήρεμη και προσεκτική προς τους γύρω της. Καθώς είχε την τάση προς οτιδήποτε όμορφο, κεντούσε και έπλεκε καλά, ήξερε να φτιάχνει όμορφα τα μαλλιά της Αυτοκράτειρας, βοηθούσε την νταντά να φροντίζει τη ζωηρή μικρή αδελφή της, τη Μεγάλη Δούκισσα Αναστασία, και συμπαραστεκόταν στον αδελφό της, τον Τσάρεβιτς Αλέξιο, τον καιρό που ήταν άρρωστος.

Η Μεγάλη Δούκισσα Τατιάνα

Στο ημερολόγιο της Μεγάλης Δούκισσας Τατιάνας Νικολάεβνα διαβάζουμε: «Την ημέρα έμενα σπίτι, έγραφα, καθόμουν δίπλα στον Αλέξιο που του πονούσε το πόδι».

Στην επιστολή της προς την Αυτοκράτειρα Αλεξάνδρα Φεοντόροβνα γράφει: «Αγαπημένη μου, μην ανησυχείς για τον Μπέμπι (Τσάρεβιτς Αλέξιο). Θα τον φροντίσω εγώ και όλα θα πάνε καλά».

Όταν η Μεγάλη Δούκισσα μεγάλωσε, διαχειριζόταν τις διάφορες καθημερινές υποθέσεις της βασιλικής οικογένειας, βοηθούσε τον πατέρα της, τον Αυτοκράτορα, και εκτελούσε τα θελήματά του.

Όπως διαβάζουμε στην αλληλογραφία του αυτοκράτορα Νικολάου με την κόρη του Τατιάνα:

«Αγαπητή Τατιάνα, σ’ ευχαριστώ για τις επιστολές. Σε παρακαλώ, στείλε μου 10 πακέτα του δικού μου σέρβικου καπνού. Το απόθεμα που είχα εδώ τελείωσε».

«Αγαπητέ μου Μπαμπά. Σήμερα συμπληρώνονται δύο χρόνια από τότε που ξεκινήσαμε να δουλεύουμε στο στρατιωτικό νοσοκομείο. Είναι τρομερό πόσο γρήγορα περνάει ο χρόνος. Σου έστειλα τη σωστή ταμπακιέρα; Μην ξεχάσεις να μου στείλεις το κλειδί από το γραφείο σου. Θυμάμαι πολύ καλά τι μου είχες πει για το πού και πώς να βρω».

Η Τατιάνα παρακολούθησε μαθήματα νοσηλευτικής χειρουργείου και βοηθούσε τους γιατρούς στις πιο περίπλοκες επεμβάσεις

Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, αποκαλύφθηκε ακόμα πιο λαμπερά ο ολοκληρωμένος και γενναίος χαρακτήρας της Μεγάλης Δούκισσας. Παρακολούθησε μαθήματα νοσηλευτικής χειρουργείου, βοηθούσε τους γιατρούς στις πιο περίπλοκες επεμβάσεις και σχεδόν κάθε μέρα πήγαινε στο νοσοκομείο για να αλλάζει επιδέσμους στους τραυματίες στρατιώτες που είχε αναλάβει. Ένας τραυματίας, νεαρός αξιωματικός ονόματι Δημήτρης Μάλαμα, πριν επιστρέψει στο μέτωπο, της χάρισε σκυλάκι – ένα γαλλικό μπουλντόγκ. Η Τατιάνα δέχτηκε το δώρο, ονόμασε το σκυλί Ορτίπο και δεν το αποχωρίστηκε ποτέ μέχρι το θάνατό της.

Στο ημερολόγιο της Μεγάλης Δούκισσας Τατιάνας διαβάζουμε:

«Το πρωί ήμασταν στη Θεία Λειτουργία. Πριν από αυτό μίλησα στο τηλέφωνο με τον Μάλαμα (Ο Δημήτρης του Ιακώβ Μάλαμα – Ρώσος αξιωματικός Προεδρικής Φρουράς)».

«Η Άννα (η Κυρία επί των τιμών Άννα Βίρουμποβα) μου έφερε από τον Μάλαμα ένα μικρό γαλλικό μπουλντόγκ. Είναι απίστευτα γλυκός. Χαίρομαι τόσο πολύ».

«Το σκυλάκι είναι τρομερά γλυκό».

«Το σκυλάκι μου, ο Ορτίπο, έτρεχε στο δωμάτιο και έπαιζε την ώρα του τσάι».

Οι Μεγάλες Δούκισσες Τατιάνα και Αναστασία και το μπουλντόγκ Ορτίπο

Εκτός από αυτά, κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Μεγάλες Δούκισσες Τατιάνα και Όλγα ταξίδευαν μόνες τους στην Πετρούπολη για να προεδρεύσουν στις φιλανθρωπικές επιτροπές που έφεραν το όνομά τους, για να συγκεντρώσουν δωρεές με σκοπό την αρωγή σε οικογένειες των στρατιωτών και την παροχή προσωρινής βοήθειας στα θύματα των πολεμικών καταστροφών.

Σε επιστολή της Αυτοκράτειρας Αλεξάνδρας Φεοντόροβνα διαβάζουμε:   

«Η Τατιάνα ήταν στη συνεδρίαση της Επιτροπής της, η οποία διήρκεσε 1,5 ώρα. Μας βρήκε στη κοινότητα αδελφών του ελέους, στην οποία είχαμε πάει με την Όλγα μετά από την αποθήκη».

Η Μεγάλη Δούκισσα Όλγα γράφει στο ημερολόγιό της:

«Περάσαμε από την αποθήκη ρούχων για πρόσφυγες που είχε στην ευθύνη της η Τατιάνα. Στη συνέχεια εγώ πήγα για δωρεές και η Τατιάνα στην Επιτροπή».

Από επιστολή της Μεγάλης Δούκισσας Μαρίας:

«Αύριο η Όλγα και η Τατιάνα πηγαίνουν στην Πετρούπολη. Η πρώτη για δωρεές και η δεύτερη για την Επιτροπή».

Γενικώς, όλα τα παιδιά του Τσάρου ασχολούνταν με τη φιλανθρωπία. Ζητούσαν συχνά από τον πατέρα τους να βοηθάει ανθρώπους που γνώριζαν προσωπικά ή που συνάντησαν τυχαία στην εκκλησία ή στο δρόμο. Συμμετείχαν στο φιλανθρωπικό παζάρι «Λευκό Λουλούδι» στην Κριμαία, όλα τα έσοδα του οποίου προσφέρονταν σε ασθενείς με φυματίωση. Οι Μεγάλες Δούκισσες αγαπούσαν πολύ τα μικρά παιδιά και συχνά πήγαιναν σε ορφανοτροφεία για να επισκεφθούν και να παίξουν μαζί τους.

Οι Μεγάλες Δούκισσες

Τα παιδιά του Τσάρου, εξαιρετικά σεμνά στην καθημερινή τους ζωή, όταν, το 1917, στερήθηκαν την ελευθερία τους, την υψηλή κοινωνική τους θέση, την περιουσία τους, και που ήταν σοβαρά άρρωστα από ιλαρά, παρέμειναν ήρεμα και χαρούμενα, αναζητώντας παρηγοριά στην προσευχή και την μεταξύ τους επικοινωνία. Στις φωτογραφίες εκείνων των χρόνων βλέπουμε τα χλωμά μετά την αρρώστια πρόσωπά τους, τα οποία συχνά εκδηλώνουν θλίψη και αγωνία για το μέλλον. Όμως, λόγω της νεότητας και της ευθυμίας τους, συνέχιζαν μερικές φορές να χαμογελούν στις λίγες φωτογραφίες του 1917 και του 1918 που έχουν διασωθεί.

Η Μεγάλη Δούκισσα Τατιάνα έκρυβε όλα τα συναισθήματα και τις ανησυχίες της στα βάθη της ψυχής της. Όταν, όμως, κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού της οικογένειας στο Τσάρσκοε Σελό, συνελήφθη η Τζούλια Ντεν, αφοσιωμένη φίλη της αυτοκράτειρας, η Μεγάλη Δούκισσα Τατιάνα ήταν εκείνη που έκλαψε πικρά.

Οι Μεγάλες Δούκισσες, ενώ βρίσκονταν εξόριστες στο κρύο Τομπόλσκ, συνέχισαν τα μαθήματά τους, το εργόχειρό τους και έδιναν θεατρικές παραστάσεις. Όταν ο αυτοκράτορας, η αυτοκράτειρα και η Μαρία μεταφέρθηκαν πρώτοι στο Γιεκατερινμπούργκ, η Τατιάνα με τη μεγαλύτερη αδελφή της Όλγα έμειναν για να φροντίσουν τα μικρότερα παιδιά, την Αναστασία και τον Αλέξιο, ο οποίος ήταν άρρωστος εκείνη την εποχή.

Η Μεγάλη Δούκισσα Τατιάνα έκρυβε όλα τα συναισθήματα και τις ανησυχίες της στα βάθη της ψυχής της

Στο Γιεκατερινμπούργκ, τα κορίτσια μάθαιναν να μαγειρεύουν και να ψήνουν ψωμί. Η Τατιάνα, που αγαπούσε το εργόχειρο, ασχολήθηκε με πλέξιμο δαντέλας από εναπομείναντα διαθέσιμα υλικά.

Από το ημερολόγιο της Αυτοκράτειρας Αλεξάνδρας Φεοντόροβνα μαθαίνουμε:

«Απόψε η Τατιάνα θα πλέκει δαντέλες».

Οι φρουροί της βασιλικής οικογένειας λεηλατούσαν τα μπαούλα τους και έπαιρναν προσωπικά τους οικιακά αντικείμενα, παπούτσια τους. Πήραν όλα τα τιμαλφή τους και τη φωτογραφική μηχανή των Δουκισσών. Οι φρουροί έπαιρναν και τα είδη παντοπωλείου, τα οποία έστελναν μοναχές από το κοντινό μοναστήρι του Νόβο-Τίχβιν. Τα παιδιά υπέμεναν όλες τις κακουχίες με αληθινή χριστιανική ταπείνωση, παρά το νεαρό της ηλικίας τους. Αλλά από τα γράμματά τους προς τους λίγους πιστούς και κοντινούς τους ανθρώπους έβγαινε συχνά μια θλίψη.

Τις τελευταίες ημέρες πριν από το μαρτυρικό της τέλος, η Μεγάλη Δούκισσα διάβαζε πνευματικά βιβλία στην οικογένειά της και στην αυτοκράτειρα μητέρα της.

Η Μεγάλη Δούκισσα Τατιάνα διαβάζει και χαϊδεύει γατάκι

Η αυτοκράτειρα Αλεξάνδρα Φεοντόροβνα γράφει στο ημερολόγιό της:

«1/15 Ιουνίου, Παρασκευή. Η Τατιάνα διάβαζε για μας»

«7/20 Ιουνίου, Πέμπτη. Η Τατιάνα μου διάβαζε πνευματικά βιβλία».

«1/14 Ιουλίου, Κυριακή. Όλοι έκαναν βόλτα, η Όλγα ήταν μαζί μου. Πέρασα ξανά την ημέρα μου στο κρεβάτι. Η Τατιάνα το μεσημέρι έμεινε μαζί μου. Πνευματικά αναγνώσματα: Άγιος Προφήτης Ωσηέ, κεφ.4 – 14 και Προφήτης Ιωήλ, κεφ.1 – μέχρι το τέλος».

«2/15 Ιουλίου, Δευτέρα. Το πρωί η Τατιάνα μού διάβαζε πνευματικά βιβλία».

«3/16 Ιουλίου, Τρίτη. Το πρωί όλοι βγήκανε για μισή ώρα. Εγώ και η Όλγα τακτοποιούσαμε τα φάρμακά μας. Η Τατιάνα διάβαζε πνευματικά βιβλία. Όλοι φύγανε. Η Τατιάνα έμεινε μαζί μου και διάβαζε τον Άγιο Προφήτη Αμώς και τον Προφήτη Αβδιού».

Αυτή η καταχώρηση της 16ης Ιουλίου είναι η τελευταία σημείωση στο ημερολόγιο. Τη νύχτα της 17ης Ιουλίου, ολόκληρη η βασιλική οικογένεια, ο γιατρός Ευγένιος Μπότκιν και μερικοί πιστοί υπηρέτες πυροβολήθηκαν στο υπόγειο της οικίας Ιπάτιεφ στο Εκατερινμπούργκ.

Τη στιγμή του μαρτυρικού της τέλους, η Μεγάλη Δούκισσα Τατιάνα ήταν 21 ετών. Το 2000, αγιοκατατάχθηκε, μαζί με την οικογένειά της, από τη Αρχιερατική Σύνοδο της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.