Η αγία Μάρτυς Αναστασία η Ρωμαία: η δύναμη του Χριστού

Το μαρτύριο της αγίας Μάρτυρος Αναστασίας της Ρωμαίας

Στα μέσα του 3^ου αιώνα μ.Χ. ο αυτοκράτορας Δέκιος αρχίζει νέο κύμα διωγμών εναντίον των χριστιανών. Ο Ρωμαίος διοικητής της πόλης Πρόβος, κατόπιν εντολής του Καίσαρα, διατάζει να προσαχθεί στο δικαστήριο η νεαρή χριστιανή Αναστασία. Η Αναστασία, που είχε χάσει νωρίς τους γονείς της και που είχε μεγαλώσει στο μοναστήρι με τη φροντίδα της ηγουμένης Σοφίας, με εκπληκτική ψυχραιμία και θάρρος εμφανίζεται ενώπιον του βασανιστή. Το πανίσχυρο ρωμαϊκό κρατικό σύστημα έρχεται και πάλι αντιμέτωπο με μια δύναμη, της οποίας την πηγή και τη φύση δεν μπορούσε να κατανοήσει. Οι άρχοντες είχαν συνηθίσει να βλέπουν στα μάτια των καταδικασμένων το φόβο, τις παρακλήσεις για έλεος. Είχαν συνηθίσει να φιμώνουν με τη δύναμη των βασανιστηρίων ακόμη και τους πιο τολμηρούς επαναστάτες. Ωστόσο, στα μάτια της Αγίας Αναστασίας υπήρχε κάτι διαφορετικό. Στα νεανικά της μάτια δεν υπήρχε ούτε η εδραιωμένη εμπειρία της ζωής, ούτε η βεβαιότητα για τη δύναμη των ομοϊδεατών, ούτε η δύναμη της πεποίθησης – δεν υπήρχε τίποτα από αυτά. Το θάρρος της νεαρής χριστιανής γυναίκας το μαρτυρούσαν μόνο η αγνότητα των σκέψεων και η απουσία θυμού για τον σκληρό κόσμο. Δεν μιλούσε, παρά τις προσδοκίες του Πρόβου, για την ανάγκη να αγωνιστεί εναντίον μιας άδικης κυβέρνησης, ούτε καταριόταν τους διώκτες της, ούτε έκλαιγε για τη ζωή της. Μαρτυρούσε μόνο για την πίστη της σε Εκείνον, τον Οποίον αναγνώριζε ως τον μοναδικό σκοπό της ζωής της. Και αυτό ενοχλούσε ακόμη περισσότερο τους βασανιστές της, ώσπου στο τέλος, σε έξαλλη κατάσταση, να της κόψουν τη γλώσσα.....

Το θάρρος της νεαρής μάρτυρος Αναστασίας δεν μπορεί παρά να εκπλήσσει. Ωστόσο, δεν πρόκειται για ηρωισμό, για τον οποίο η ανθρώπινη ψυχή αποδεικνύεται ικανή σε ορισμένες περιστάσεις, ακόμη και ενάντια στη λογική. Είναι κάτι άλλο. Η δύναμή της είχε μια ασυνήθιστη για την κοσμική αντίληψη απόχρωση αγνότητας, πραότητας, σωφροσύνης, ταπεινότητας. Είναι πολύ πιο οικεία στη ζωή μας από όσο ο ηρωισμός. Είναι η δύναμη των μικρών βημάτων, όπως εύστοχα το έθεσε ο Εξυπερύ.

Εδώ συναντάμε την ευαγγελική δύναμη, η οποία μαρτυρείται επανειλημμένα από τους αποστόλους. Στο κατά Μάρκον Ευαγγέλιο βλέπουμε ότι οι Ιουδαίοι θαύμαζαν τα λόγια του Σωτήρα, «ἦν γὰρ διδάσκων αὐτοὺς ὡς ἐξουσίαν ἔχων, καὶ οὐχ ὡς οἱ γραμματεῖς» (Μκ. 1:22). Βλέποντας με πόση δύναμη ο Κύριος προστάζει τα ακάθαρτα πνεύματα, πώς με έναν λόγο και μόνο θεραπεύει τους ανίατους ασθενείς, οι κάτοικοι της Παλαιστίνης ρωτούσαν ο ένας τον άλλον: «τί ἐστι τοῦτο; τίς ἡ διδαχὴ ἡ καινὴ αὕτη, ὅτι κατ᾿ ἐξουσίαν καὶ τοῖς πνεύμασι τοῖς ἀκαθάρτοις ἐπιτάσσει, καὶ ὑπακούουσιν αὐτῷ;» (Μκ. 1:27). Όλα αυτά είναι εκδήλωση εκείνης της δύναμης, την οποία ο Κύριος υποσχέθηκε και στους πιστούς μαθητές Του: «ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ὁ πιστεύων εἰς ἐμέ, τὰ ἔργα ἃ ἐγὼ ποιῶ κἀκεῖνος ποιήσει, καὶ μείζονα τούτων ποιήσει, ὅτι ἐγὼ πρὸς τὸν πατέρα μου πορεύομαι» (Ιω.14:12). Να σε τι συνίσταται το νόημα του θάρρους των μαρτύρων – στη γνώση του αληθινού σκοπού της ζωής μέσα από την κοινωνία με τον Χριστό.

Χωρίς τη νίκη επί του εαυτού μας, η νίκη επί του διαβόλου είναι αδύνατο να επιτευχθεί

Με αυτόν τον τρόπο, η υπομονή, η αγνότητα και η πραότητα της νεαρής παρθένας Αναστασίας πρέπει να μας εμπνέει και εμάς. Αυτό δεν είναι ένα εξαιρετικό φαινόμενο ασυνήθιστων περιστάσεων, αλλά είναι η δύναμη της χριστιανικής ζωής. Το νόημά της καθορίζεται από τον σκοπό της. Όλα εξαρτώνται ακριβώς από αυτό – σε ποιο βαθμό ο Χριστός και το Ευαγγέλιό Του θα εισέλθουν στη ζωή μας ως ο πρώτος και σημαντικότερος σκοπός. Σε αυτό έγκειται η νίκη του χριστιανού επί του κόσμου, επί των δυσμενών περιστάσεων και, κυρίως, επί της καταπιεστικής καθημερινότητας. Εδώ διεξάγεται ο σημαντικότερος αγώνας για την καρδιά του ανθρώπου. Και αν η ψυχή του χριστιανού μπορέσει να διατηρήσει την επιθυμία να ζήσει κατά το Ευαγγέλιο, μέσα στη μονοτονία της καθημερινότητας, αν σε αυτές τις συνθήκες διαμορφώσει μέσα της ένα ενιαίο κέντρο συνείδησης ριζωμένο στον Χριστό, τότε η δύναμη του Σωτήρα που νικάει την κακία των βασανιστών, θα αποκαλυφθεί στην καρδιά του χριστιανού. Χωρίς αυτή την πρώτη νίκη, τη νίκη επί του εαυτού μας, στις πιο οικείες περιστάσεις της καθημερινής ζωής, η δεύτερη νίκη – επί του διαβόλου – είναι αδύνατο να επιτευχθεί. Αυτός είναι ο νόμος της πνευματικής ζωής: εδώ υπάρχει ο Χριστός και το μηδέν, και όσο περισσότερο το κάτι άλλο, εκτός από τον Χριστό, γίνεται σημαντικό για μας, τόσο λιγότερος χώρος μένει για το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή μας – το Ευαγγέλιο.

Ο χριστιανός δεν αγωνίζεται για τα αγαθά της αυριανής ημέρας. Η νίκη του χριστιανού επί του εαυτού του επιτυγχάνεται εδώ και τώρα. Δεν έχει σημασία γι' αυτόν η βεβαιότητα του μέλλοντος, αλλά η ειλικρίνεια της επιθυμίας του να είναι μαζί με τον Χριστό κάθε συγκεκριμένη στιγμή του παρόντος. Τα υπόλοιπα – οι πολιτικές συνθήκες, οι αλλαγές στη ζωή των πολιτών, η τύχη των αληθινών αξιών στην κοινωνία – όλα αυτά για τους χριστιανούς καθορίζονται από το μέτρο της συμμετοχής τους στη νίκη επί του εαυτού τους, επί των αμαρτωλών επιθυμιών τους, από το μέτρο της προσέγγισής τους στον Χριστό. Να πού αρχίζει η δύναμη που δίνει θάρρος στους νέους, εμπνέει τους κόπους των αποφασισμένων, ενισχύει τους πάσχοντες στην υπομονή και δίνει ελπίδα στους αδύναμους.