«Είμαι ο Μιχαήλ Καλάσνικοφ, χριστιανός ορθόδοξος»

Μιχαήλ Καλάσνικοφ

Αυτό το έτος σηματοδοτεί την 100ή επέτειο από την γέννηση τού M.T. Καλάσνικοφ, τού μεγάλου Ρώσου εφευρέτη, τού Κουλίμπιν^[1] τού εικοστού αιώνα. Αλλά, σε αντίθεση με τις εφευρέσεις τού Κουλίμπιν, οι περισσότερες από τις εφευρέσεις τού Καλάσνικοφ ήταν πολύ απαιτητικές. Το αυτόματο όπλο τύπου Καλάσνικοφ έχει γίνει κατά κάποιο τρόπο «σήμα κατατεθέν» τής Ρωσίας στον σύγχρονο κόσμο. Ωστόσο, το ευρύ κοινό αγνοεί το γεγονός ότι ο Μιχαήλ Τιμοφέεβιτς ήταν πιστός και προς το τέλος της ζωής του βαπτίστηκε Χριστιανός Ορθόδοξος.

Από πού, ποιες είναι οι ρίζες αυτού τού Λεβσά^[2] τής εποχής μας; Οι ρίζες του είναι βαθιά λαϊκές, ρωσικές. Ο πατέρας, Τιμοφέι Αλεξάντροβιτς Καλάσνικοφ (Καλάσνικ) (1883-1930), ήταν ένας αγρότης, γεννημένος στην κωμόπολη Σλάβγκοροντ, τής περιοχής Αχτίρσκι, τής περιφέρειας τού Χάρκοβο. Έφυγε με τούς γονείς του για το Κουμπάν (ΣτΜ: περιοχή στον Βόρειο Καύκασο), όπου παντρεύτηκε την Αλέξανδρα Φρόλοβνα (1884-1957), προερχόμενη από την περιφέρεια Ορυόλ, γόνος μεγάλης οικογένειας. Πολυμελής ήταν κι η οικογένεια των Τιμοφέι και Αλεξάνδρας Καλάσνικοφ: είχαν 19 παιδιά, εκ των οποίων μόνο οκτώ επέζησαν.

Το 1912, στα πλαίσια τής πολιτικής τής μετοίκισης τού Στολύπιν^[3], ο Τιμοφέι Καλάσνικοφ έφυγε με την οικογένειά του στην Δημοκρατία των Αλτάι (ΣτΜ: συνορεύει με Καζακστάν, Κίνα, Μογγολία). Ζούσαν σε ευημερία, χωρίς ελλείψεις, κάτι που έφερε την συμφορά το 1930, την περίοδο τής μεγάλης οικονομικής ύφεσης. Συγκεκριμένα, ορμώμενοι από φθόνο, οι γείτονές τους, έσπερναν παντού την φήμη ότι οι Καλάσνικοφ είναι κουλάκοι (ΣτΜ: εύποροι αγρότες) και χαραμοφάηδες, αν και οι τελευταίοι δούλευαν μόνοι τους χωρίς να καταφεύγουν σε μισθωτούς εργαζόμενους. Με απόφαση των αρμόδιων αρχών, η οικογένεια Καλάσνικοφ απελάθηκε από την περιοχή Αλτάι στην περιοχή Τόμσκ στον συνοικισμό Νίζναγια Μαχοβάϊα.

Ο Μιχαήλ έδειξε ενδιαφέρον για την τεχνολογία από την παιδική ηλικία: τού άρεσε να αποσυναρμολογεί και να μελετά διάφορους μηχανισμούς. Τα αγαπημένα του μαθήματα στο σχολείο τού συνοικισμού ήταν η φυσική, η γεωμετρία και η λογοτεχνία. Μετά την αποφοίτησή του από το σχολείο, ο Μιχαήλ εργάστηκε στο δρόμο τού Τουρκεστάν-Σιβηρίας, όπου το ενδιαφέρον του για την τεχνολογία αναπτύχθηκε περαιτέρω.

Το φθινόπωρο τού 1938, ο Μιχαήλ Καλάσνικοφ κατετάγη στον στρατό. Yπηρέτησε στην Ειδική Στρατιωτική Περιφέρεια τού Κιέβου, όπου έγινε μηχανικός-οδηγός τεθωρακισμένων στην 12η Μοίρα τεθωρακισμένων στην πόλη Stryi (σύγχρονη Δυτική Ουκρανία). Εκεί, ο Μιχαήλ Καλάσνικοφ επέδειξε για πρώτη φορά τις εφευρετικές ικανότητές του: ανέπτυξε έναν αδρανειακό μετρητή βολών πυροβόλου τεθωρακισμένου, μια προσαρμογή στο πιστόλι TT για να πυροβολεί κανείς πιο αποτελεσματικά από τις σχισμές τού πύργου τού τεθωρακισμένου καθώς κι έναν μετρητή διάρκειας ζωής τής μηχανής τού τεθωρακισμένου. Η τελευταία εφεύρεση ήταν ιδιαίτερα σημαντική, δεδομένης τής περιορισμένης διάρκειας ζωής τής μηχανής τού τανκς και τής σημασίας της για την βιωσιμότητα τού οχήματος. Τον M.T. Καλάσνικοφ κάλεσε σε αναφορά ο ίδιος ο διοικητής τής επαρχίας, Στρατηγός Γ.Κ. Ζούκοφ, μελλοντικός στρατάρχης. Μετά από δοκιμές το 1940, δόθηκε το πράσινο φώς γιά μια μαζική παραγωγή τής εφεύρεσης. Δυστυχώς, ο πόλεμος απέτρεψε αυτά τα σχέδια...

ΟΚαλάσνικοφ εισήλθε στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο τον Αύγουστο τού 1941 ως αρχηγός τεθωρακισμένου. Αγωνίστηκε ηρωικά. Στις αρχές Οκτωβρίου του 1941, τραυματίστηκε σοβαρά κατά την διάρκεια των μαχών κοντά στο Μπριάνσκ. Πολλοί κατά τη διάρκεια τής επιχείρησης Typhoon, στόχος τής οποίας ήταν η διάσπαση των μετώπων των γερμανικών τεθωρακισμένων, πέθαναν ή είχαν συλληφθεί. Ο Θεός όμως προφύλαξε τον Μιχαήλ Τιμοφέεβιτς από μια τέτοια μοίρα. Εστάλη στα μετόπισθεν και κατέληξε στο νοσοκομείο, όπου συνέλαβε την ιδέα να δημιουργήσει το δικό του μοντέλο αυτόματου όπλου. Πέρναγε τον ελεύθερο του χρόνο στην ανάγνωση τής συναφούς βιβλιογραφίας, μελετώντας σκίτσα και σχέδια. Ο Μιχαήλ Τιμοφέεβιτς ακολούθησε μια συστηματική προσέγγιση τού θέματος, συλλέγοντας απόψεις των συντρόφων του και συγκρίνοντάς αυτές με τις δικές του εντυπώσεις από το πεδίο μαχών και το περιεχόμενο των βιβλίων που διάβαζε. Ιδιαίτερη σημασία για αυτόν είχαν οι συμβουλές ενός υπολοχαγού αλεξιπτωτιστή, ο οποίος εργάζονταν πριν τον πόλεμο σε Ερευνητικό Ινστιτούτο και γνώριζε καλά τα συστήματα των πυροβόλων όπλων.

"Ο ένας στρατιώτης έφτιαχνε όπλα για έναν άλλον. Εγώ ο ίδιος ήμουν ένας απλός μαχητής και γνωρίζω καλά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο κανείς ως στρατιώτης .. "

"Ο ένας στρατιώτης έφτιαχνε όπλα για τον άλλον. Εγώ ο ίδιος ήμουν ένας απλός μαχητής και γνωρίζω καλά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει κανείς ως στρατιώτης"

Μετά το νοσοκομείο, και ακολουθώντας την συμβουλή των γιατρών, ο Καλάσνικοφ στάλθηκε σε διακοπές για έξι μήνες. Κατά τη διάρκεια των διακοπών, με τη βοήθεια των εργαζομένων τής σιδηροδρομικής αποθήκης στο Ματάι (ΣτΜ: χωριό στο Καζακστάν), σχεδίασε ένα πρωτότυπο πυροβόλο όπλο. Μια βελτιωμένη έκδοση αυτού κατασκευάστηκε στο Αλμάτι ((ΣτΜ: πρώην πρωτεύσουσα τού Καζακστάν), στο Μοσχοβίτικο εργαστήριο αεροναυπηγικής, που μεταφέρθηκε στο Καζακστάν. Τον παρουσιάσανε στον επικεφαλής τής Σχολής. F. Dzerzhinsky, έναν εξαίρετο ειδικό στον τομέα των πυροβόλων όπλων, τον στρατηγό Blagonravov. Αυτός παρατήρησε τόσο τα αρνητικά όσο και τα θετικά χαρακτηριστικά τής κατασκευής. Αργότερα, το πυροβόλο όπλο Καλάσνικοφ παρουσιάστηκε στην Διεύθυνση Κεντρικού Πυροβολικού τού Κόκκινου Στρατού. Τα συμπεράσματα τής ανάλυσης τού όπλου ήταν σε γενικές γραμμές θετικά. Η τελική γνωμοδότηση όμως ήταν να μην περιληφθεί στο εξοπλιστικό πρόγραμμα. Τι συνέβη και η γνωμοδότηση ήταν τέτοια; Από ό,τι φαίνεται το όπλο παρά ήταν ... καλό. Ιδού απόσπασμα τής γνωμοδότησης:

"Το οπλοπολυβόλο Καλάσνικοφ είναι πιο πολύπλοκο και ακριβό στην κατασκευή από το οπλοπολυβόλο Shpagin 41 και το οπλοπολυβόλο Sudaev και απαιτεί χρονοβόρο φρεζάρισμα. Ως εκ τούτου, παρά τις πολλά ελκυστικά χαρακτηριστικά του (ελαφρύ, μικρό μήκος, παρουσία μιας μόνο φωτιάς, επιτυχής συνδυασμός διακόπτη και ασφάλειας, συμπαγής ράβδος καθαρισμού κλπ.), στην παρούσα μορφή του δεν παρουσιάζει ενδιαφέρον για μαζική παραγωγή».

Η λογική πίσω από την γνωμοδότηση είναι κατανοητή: στην διάρκεια τού Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, βασικά κριτήρια για την βιομηχανική παραγωγή όπλων θεωρούνταν το χαμηλό κόστος και η ταχύτητα παραγωγής, κριτήρια που εξασφάλιζαν την παραγωγή σε μεγάλες ποσότητες και βάζαν τα θεμέλια για τη Νίκη. Οι Γερμανοί ενήργησαν σύμφωνα με τη λογική "άριστη ποιότητα μεν, αλλά σε ένα μόνο αντίγραφο για ολόκληρο το Ράιχ", και η τελειομανία τους τούς οδήγησε στην ήττα.

Ωστόσο, ο Καλάσνικοφ δεν το ΄έβαλε κάτω με την πρώτη αποτυχία. Δεδομένου ότι μετά από έναν σοβαρό τραυματισμό δεν μπορούσε πλέον να υπηρετήσει στον στρατό, από το 1942 άρχισε να εργάζεται στο Κεντρικό Ερευνητικό Πεδίο Βολής Πυροβόλων Όπλων και Ολμοστοιχιών τής Διεύθυνσης Κεντρικού Πυροβολικού τού Κόκκινου Στρατού. Κατά τη διάρκεια τής εργασίας του, έκανε διάφορες εφευρέσεις, συμπεριλαμβανομένης τής κατασκευής αυτόματης καραμπίνας. Η εφεύρεση απέσπασε και πάλι την γενική εκτίμηση αλλά ... ούτε αυτήν την φορά μπήκε σε γραμμή παραγωγής. Εντούτοις, χρησίμευσε εν μέρει ως βάση για την τελευταία έκδοση τού τουφεκίου τύπου Καλάσνικοφ.

Από το 1945, ο Μιχαήλ Καλάσνικοφ άρχισε να αναπτύσσει ένα όπλο επίθεσης για ενδιάμεσο φυσίγγιο μεγέθους 7,62 × 39 mm τού μοντέλου τού 1943. Το 1947, συμμετείχε στον διαγωνισμό για την κατασκευή τού καλύτερου αυτόματου και ανακηρύχθηκε νικητής. Η εφεύρεσή του είναι απλή, όπως κάθε ιδιοφυής εφεύρεση, εύκολη στη χρήση, βολική και αποτελεσματική. Εξηγώντας αργότερα την επιτυχία του, ο Μχαήλ Τιμοφέεβιτς σημείωνε:

"Όταν ο σχεδιασμός του περατώθηκε, επισκέφτηκα στρατιωτικές μονάδες και συμβουλεύτηκα ειδικούς. Ακόμη και οι στρατιώτες μού εξήγησαν ποια χαρακτηριστικά τούς αρέσουν και ποια στοιχεία χρειάζονται βελτίωση. Αποδείχθηκε ένα απλό, αξιόπιστο και αποτελεσματικό όπλο. Το AK λειτουργεί υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, συνεχίζει να λειτουργεί άψογα ακόμη κι αν πέσει στο έδαφος, σε βάλτο ή αν πέσει από ύψος πάνω σε σκληρή επιφάνεια. Πρόκειται για μια πολύ απλή κατασκευή. Αλλά θέλω να πω ότι το να φτιάξεις κάτι απλό, είναι μερικές φορές πιο δύσκολο από το να φτιάξεις κάτι το δύσκολο".

Πρόκειται για μια πολύ απλή κατασκευή. Αλλά το να φτιάξεις κάτι απλό, είναι μερικές φορές πιο δύσκολο από το να φτιάξεις κάτι το δύσκολο

Πρέπει να σημειωθεί ότι κάτι που διαφοροποιούσε τον Μιχαήλ Τιμοφέεβιτς από πολλούς επιστήμονες και εφευρέτες, ήταν το ότι «διέθετε» ένα εξαιρετικό σύστημα «ανάδρασης»: όχι μόνο άκουγε τον συνομιλητή του, αλλά λάμβανε αμέσως υπόψη τα σχόλιά του για να τα χρησιμοποιήσει με δημιουργικό τρόπο προς όφελος τής δουλειάς του.

Το 1948, με εντολή τού στρατάρχη τού Πυροβολικού Ν.Ν. Βορόνοφ, ο M.T. Καλάσνικοφ συμμετέχει στην οργάνωση τής παραγωγής τής πρώτης παρτίδας του ΑΚ. Το 1949, η εφεύρεσή του υιοθετήθηκε από τον Σοβιετικό Στρατό και στη συνέχεια διανεμήθηκε σε όλο τον κόσμο. Συνολικά, κατασκευάστηκαν πάνω από 70 εκατομμύρια αντίτυπα σε διάφορες χώρες, αριθμός που αναλογούσε στο 20% τής παγκόσμιας αγοράς όπλων.

Κάποιος άλλος στην θέση του θα μπορούσε να έχει γίνει εκατομμυριούχος ή δισεκατομμυριούχος. Όχι όμως ο Μιχαήλ Τιμοφέεβιτς ... Και το θέμα δεν είναι μόνο το "σοσιαλιστικό σύστημα κατοχύρωσης ευρεσιτεχνιών": μετά το 1991, οποιοσδήποτε στη θέση του Καλάσνικοφ θα μπορούσε να διεκδικήσει διά τής δικαστικής οδού ένα πολύ αξιοπρεπές ποσό. Ο Μιχαήλ Τιμοφέεβιτς δεν ήταν τέτοιος: μέχρι τα βαθιά γηρατειά του, ζούσε σε ένα μικρό διαμέρισμα στον τρίτο όροφο χωρίς ανελκυστήρα. Ήταν πραγματικά αφιλοκερδής, και όταν τον ρώτησαν κάποτε για τη δυνατότητα να γίνει εκατομμυριούχος, απάντησε ενοχλημένα με νεύμα:

"Δεν μπορείτε να μετράτε τα πάντα με χρήματα. Για μένα, το πιο πολύτιμο είναι όταν μού λένε οι άνθρωποι: "Το όπλο σου μού έσωσε την ζωή!" Γιατί δηλαδή χρειάζομαι εκατομμύρια; Κι έτσι ζώ καλά».

Ο Μιχαήλ Καλάσνικοφ και ο Πατριάρχης Αλέξιος Β '

"Δεν μπορείτε να μετράτε τα πάντα με χρήματα. Για μένα, το πιο πολύτιμο είναι όταν μού λένε οι άνθρωποι: "Το όπλο σου μού έσωσε τη ζωή "

Στο γηρατειά του, όμως, ο Μιχαήλ Τίμοφεεβιτς άρχισε να σκέφτεται όλο και πιο πολύ για το τι προσέφερε η εφεύρεσή του στον κόσμο. Αφενός, όταν δημιουργούσε είχε το μυαλό του στραμμένο στην υπεράσπιση τής Πατρίδας, η οποία απειλήθηκε αρχικά από τον θανάσιμό της εχθρό και αργότερα από πρώην συμμάχους. Από την άλλη πλευρά, το όπλο που εφηύρε διανεμήθηκε σε όλο τον κόσμο και δεν έπεφτε πάντα σε «αξιόπιστα χέρια», για να το πούμε ήπια ... Όλες αυτές οι σκέψεις του τον οδήγησαν να συντάξει, το 2012, μια επιστολή προς τον Πατριάρχη Κύριλλο. Η επιστολή περιείχε τα κάτωθι εκπληκτικά λόγια:

"Ο πόνος στην ψυχή μου είναι ανυπόφορος, το ίδιο πάντα αναπάντητο ερώτημα με ταλανίζει: αν είναι αλήθεια ότι το πολυβόλο που εφηύρα αφαίρεσε την ζωή από τόσους ανθρώπους, πάει αυτό να πει ότι, εγώ, ο Μιχάηλο Καλάσνικοφ, ενενήντα τριών ετών, γιός μιας αγρότισσας, χριστιανός ορθόδοξος στην πίστη, είμαι ένοχος για τον θάνατο ανθρώπων, κι ας ήταν και εχθροί; "

Παρατηρούμε εδώ την ευσυνειδησία ​​τού Ρώσου επιστήμονα. Δεν είναι πολλοί οι εφευρέτες όπλων που έθεσαν παρόμοια ερωτήματα: για παράδειγμα, τέτοια ερωτήματα ήταν υπεράνω κάθε φαντασίας για τον εφευρέτη των χημικών όπλων Fritz Haber ή για τον «πατέρα τής βόμβας υδρογόνου» Edward Teller.

Οι σκέψεις τού Μιχαήλ Τιμοφέεβιτς έχουν μεταφυσικό βάθος.

"O αριθμός των ναών και των μοναστηριών στη γη μας όντως αυξάνεται, αλλά από την άλλη το κακό εξακολουθεί να μην μειώνεται! .. Το καλό και το κακό ζούν, συνυπάρχουν, μάχονται το ένα το άλλο και, το χειρότερο απ 'όλα, συμφιλιώνονται στις ψυχές των ανθρώπων - αυτό είναι το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξα στην δύση τής επί γής ζωής μου. Όλο αυτό μοιάζει με ένα είδος μηχανής αέναης κίνησης, την οποία διακαώς ήθελα να επινοήσω στη νεότητά μου. Φως και σκιά, καλό και κακό - δύο αντίθετοι πόλοι ενός και τού αυτού συνόλου, ανίκανα να υπάρξουν το ένα χωρίς το άλλο; Και μήπως κάπως έτσι κανόνισε τα πάντα ο Παντοδύναμος; Και για την ανθρωπότητα να ζήσει αιώνια σε αυτόν τον «συσχετισμό δυνάμεων»; ", αναρωτιέται ο δημιουργός τού AK-47.

Παρ'όλα αυτά, ο Μιχαήλ Τιμοφέεβιτς εκφράζει, σε αυτή την επιστολή, την ελπίδα του για την τελική νίκη τού Καλού. Από πολλές απόψεις, αυτή συνδέεται με τη δραστηριότητα τής Εκκλησίας, η οποία «φέρνει στον κόσμο τις ιερές αξίες τής καλοσύνης και τού ελέους». Σε αυτό το κείμενο, μιλά ιδιαίτερα θερμά για την σημασία τής Εκκλησίας, συμπεριλαμβανομένου τού καθεδρικού ναού τού Αγίου Μιχαήλ που χτίστηκε στο Ιζέβσκ (ΣτM: πόλη στα δυτικά Ουράλια) με τη συμμετοχή του:

"Όταν πέρασα το κατώφλι του Ναού σε ηλικία 91 ετών, η καρδιά μου ήταν γεμάτη συγκίνηση και μια αίσθηση ... ότι ήμουν ήδη εδώ πριν .. Ένα τέτοιο συναίσθημα το βρίσκεις, πιθανότατα, μόνο σε βαπτισμένο άτομο. Τι καλά .. ", σκέφτηκε τότε, " ..ότι αρνήθηκα να οικοδομηθεί σε αυτό το μέρος ένα μουσείο που θα έφερνε το όνομά μου ".

Ο Αγιώτατος Πατριάρχης Κύριλλος στην απαντητική του επιστολή στον διάσημο οπλοποιό, βρήκε τα κατάλληλα λόγια για να τον παρηγορήσει:

«Όταν τα όπλα χρησιμεύουν στην υπεράσπιση τής πατρίδας, η Εκκλησία υποστηρίζει τόσο τους δημιουργούς της όσο και τους στρατιωτικούς που τα χρησιμοποιούν».

Ο Μιχαήλ Τιμοφέεβιτς έφυγε γιά τον Κύριο στις 23 Δεκεμβρίου 2013 σε ηλικία 94 ετών, αφού υπέστη γαστρική αιμορραγία. Πριν από το θάνατό του, πήρε Κοινωνία από τα χέρια τού πνευματικού του, τού π. Βίκτορα. Η κηδεία τού πολεμιστή Μιχαήλ έγινε στον καθεδρικό ναό τού Αγίου Μιχαήλ στο Ιζέβσκ, στις 26 Δεκεμβρίου 2013.