Στην μνήμη τού ιερομάρτυρα Σέργιου Μαχάεφ (1874-1937)

Ο πάτερ Σέργιος Μαχάεφ με τις αδελφές τής φιλανθρωπικής κοινότητας Ιβήρων

Τον αγιομάρτυρα Σέργιο Μαχάεφ θυμούνται όχι μόνο οι ενορίτες τής Εκκλησίας τής Αχειροποίητης Εικόνας τού Σωτήρος (Εξαρχία τού Οντίτσοβο τής Μόσχας), ένα από τα παρεκκλήσια τής οποίας είναι αφιερωμένο στην μνήμη τού νεομάρτυρα, αλλά και οι κάτοικοι τής κοντινής κωμόπολης Ούσοβο. Πάνω από 50 χρόνια πριν από την επανάσταση, ο πατέρας τού αγιομάρτυρα, ο Πρωτοπρεσβύτερος Κωνσταντίνος Μαχάεφ, διατέλεσε ηγούμενος τής πολύ φτωχής Εκκλησίας τού Σωτήρος. Και οι απόγονοι των συγχρόνων του μπορούν να διηγηθούν πολλά για την προ-επαναστατική ζωή τής κωμόπολης.

"Υπήρξε πάντα και αποτελεί ακόμη παράδειγμα για εμάς τούς ενορίτες"

Tα πολλά χρόνια υπηρεσίας στην ενορία τού Ούσοβο, έκαναν τον πάτερ Κωνσταντίνο Μαχάεφ να κερδίσει τον μεγάλο σεβασμό των συμπολιτών του. Έχει διαφυλαχθεί μέχρι τις μέρες μας ένα αξιοσημείωτο έγγραφο - μια έκκληση απευθυνόμενη στον Πατριάρχη Τύχωνα, των ενοριτών τής Εκκλησίας τού Σωτήρος τής κωμόπολης Ούσοβο, τής περιφέρειας Μόσχας το 1923, η οποία αποτυπώνει πολλά στοιχεία τού χαρακτήρα τού πατρός Κωνσταντίνου και η οποία μάς επιτρέπει να αναπλάσουμε στον μυαλό μας την ηθική ατμόσφαιρα στην οποία τα παιδιά του πέρασαν την παιδική τους ηλικία:

Ο πάτερ Κωνσταντίνος "λειτουργούσε ανελλιπώς για πενήντα χρόνια στην φτωχή ενορία μας και ποτέ δεν σκέφτηκε να ζητήσει μια μεταφορά σε άλλη ενορία, πάντα εκπληρώνοντας με ζήλο τα αιτήματά μας, δεν επικαλούνταν ποτέ το αργόν τής ώρας ή τις κακές καιρικές συνθήκες, αλλά ήταν πάντα έτοιμος. Εμάς, τούς ενορίτες, δεν μάς κατανάγκασε ποτέ, ήταν πάντα ευχαριστημένος με τα πάντα και δούλευε την γη, όργωνε και θέριζε, πάντα ήταν και αποτελεί ακόμη παράδειγμα για εμάς τούς ενορίτες κι, έχοντας υπηρετήσει όλη του την ζωή, ήταν και είναι ο παπάς μας».

Ένα ακόμη γεγονός. Η εκκλησία τού Σωτήρος δεν έκλεισε μέχρι το θάνατο τού πατρός-ηγουμένου στις αρχές τής δεκαετίας τού 1930 (αξίζει να θυμηθούμε ότι αμέσως μετά την επανάσταση εμφανίστηκαν στις τοποθεσίες αυτές τα εξοχικά των πρώτων προσώπων τού κράτους). Και πριν από την επανάσταση, στα μέρη αυτά - Ιλίινσκι, Ούσοβο – βρίσκονταν τα αυτοκρατορικά κτήματα τού Μεγάλου Δούκα Σεργκέι Αλεξάντροβιτς και τής συζύγου του Ελιζαβέτας Φιόντοροβνας. Οι Μεγάλοι Δούκες συνδέονταν με πολύχρονη γνωριμία με την οικογένεια τού πατρός Κωνσταντίνου και με την οικογένεια τού τελευταίου ιεροδιάκονου τής Εκκλησίας τού Σωτήρος, Βασίλι Σόκολοφ, των οποίων οι απόγονοι εξακολουθούν να ζουν στο ίδιο το Ούσοβο και στήν γειτονική Περιφέρεια Μόσχας. Ο δισέγγονος τού ιεροδιάκονου, Ντένις Κουζιάκιν, θυμάται ακόμη με πόσο σεβασμό αντιμετώπιζαν οι Μεγάλοι Δούκες την οικογένειά τους.

Ο πάτερ Κωνσταντίνος Μαχάεφ με τη σύζυγό του

Η Μεγάλη Δούκισσα Ελισάβετα Φιόντοροβνα βοηθούσε τούς Μαχάεφ, προσευχόμενη για αυτούς

Η μεγαλύτερη κόρη τών Σόκολοφ, Όλγα, ήταν παντρεμένη με έναν από τους αδελφούς Μαχάεφ – τον Γεώργιο. Η οικογενειακή παράδοση μαρτυρεί ότι η Μεγάλη Δούκισσα τούς βοήθησε με ιδιαίτερο τρόπο. Στο γάμο τής Όλγας και τού Γεωργίου ετοίμασε για προίκα μια κασετίνα με κοσμήματα, χάρη στα οποία ο Γεώργιος ήταν σε θέση να παρατείνει την ζωή του, λαμβάνοντας την απαραίτητη θεραπεία για την πληρωμή τής οποίας χρησιμοποιούσε τα λεφτά που λάμβανε από την πώληση των κοσμημάτων. Ο Ντένις συνειδητοποίησε ότι ήταν η προσευχή τής οσιομάρτυρος που έσωσε αυτή την οικογένεια από τη σύλληψη κατά τα χρόνια των διωγμών. Και να που περί τού πατρός Σεργίου oι συγγενείς δεν μίλησαν ποτέ. Τώρα ο Ντένις κατανοεί ότι η παλαιότερη γενιά προστάτευε τοιουτοτρόπως την νεολαία από ανεπιθύμητες συνέπειες. Η τραγική ζωή τού ιερέα τελείωσε μόνο στις αρχές της δεκαετίας του 2000, με την αγιοκατάταξή του από την Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία.

Ο Ντένις βαφτίστηκε απολύτως συνειδητά σε ηλικία των 16 ετών. Ακόμη και τότε, ακόμη νεαρός άνδρας, έχοντας συναντήσει την πομπή, θυμήθηκε ακούσια τούς προγόνους του κι αυτή η ενθύμηση έκανε την ψυχή του να στραφεί προς την πίστη. Άνθρωπος με βάθος, σκεπτόμενος, με λεπτή αίσθηση τής σχέσης του με το παρελθόν, ο Ντένις ενώνει σήμερα όλους τούς απογόνους τής μεγάλης και καταξιωμένης οικογένειάς του. Το Ούσοβο είναι γι 'αυτόν η "Αγία Γη". Η μητέρα του τον έφερε πολύ νεαρό στη γιαγιά του, την κόρη τού Βασίλη Σόκολοφ, την Βαρβάρα Βασίλιεβνα, εδώ έμαθε να περπατάει, να μιλάει, κι έφτασε να γνωρίζει κάθε γωνιά στο μέρος αυτό. Ήταν στην οικογένεια τής γιαγιάς του που άκουγε διαρκώς ιστορίες για τους Μεγάλους Δούκες, την οικογένεια τού ηγούμενου Κωνσταντίνου Μαχάεφ, από τον οποίο η μικρή Βάρια αγαπούσε τόσο πολύ να λαμβάνει Κοινωνία. Η γιαγιά, πριν πεθάνει, ακόμη πριν από την κατασκευή τής εκκλησίας τού Σωτήρος, ευλόγησε τούς απογόνους να πάνε να λειτουργούνται εκεί.

Νομίζω ότι δεν είναι διόλου τυχαίο που στα χέρια τού Ντένις έπεσε το οικογενειακό άλμπουμ τής Όλγας και τού Γεωργίου Μαχάεφ. Οι φωτογραφίες από αυτό το άλμπουμ αποτέλεσαν τη βάση της έκθεσης που παρουσιάστηκε στο εκπαιδευτικό κέντρο τού Σωτήρος τού Ούσοβο τής εκκλησίας τού Σωτήρος σε τελετή αφιερωμένη στην 145η επέτειο από τη γέννηση τού αγιομάρτυρα Σεργίου, στις 2 Δεκεμβρίου 2019.

Στον καθεδρικό ναό των Θεοφανίων τού Νόγκινσκ

Μεταξύ των φιλοξενουμένων σε αυτήν την έκθεση ήταν και ο κληρικός τής Εξαρχίας τού Μπογκορόντσκ, πάτερ Ιλία Μαξίμοφ. Ο καθεδρικός ναός των Θεοφανίων τού Νόγκινσκ (πρώην Μπογκορόντσκ) ήταν ο χώρος τής τελευταίας υπηρεσίας τού πατρός Σέργιου Μαχάεφ. Σε αυτό το μέρος έμελλε να ανέβει τον Γολγοθά του με την εκτέλεσή του στο γήπεδο τού Μπούτοβο στις 2 Δεκεμβρίου 1937. Κατά τη διάρκεια τής εορταστικής συνάντησης, ο πάτερ Ιλία θα σημειώσει πολύ σωστά ότι για τις Εξαρχίες μας και τις κοινότητές μας αυτή είναι μια κοινή γιορτή.

"Ο αγιομάρτυρας Σέργιος, μην έχοντας δικά του παιδιά, αφιέρωσε ολόκληρη τη ζωή του στην υπηρεσία των ανθρώπων, κατέβαλε τεράστιες προσπάθειες στον τομέα τής διδασκαλίας", έτσι τον είδε κι αισθάνθηκε ο πάτερ Ιλία, "και στο τέλος τής ζωής του, ο Κύριος τού έδωσε το στέφανο τού μάρτυρα, τον οποίο πολλοί Χριστιανοί ονειρεύονται, αλλά όχι όλοι αξίζουν ".

Ήταν στις 2 Δεκεμβρίου κατά τη διάρκεια τού εορτασμού που ο ηγούμενος της Εκκλησίας τού Σωτήρος, πάτερ Διονύσιος Καζάντσεφ ευλόγησε την διοργάνωση προσκυνήματος στον καθεδρικό ναό των Θεοφανίων τού Νόγκινσκ.

"Τον θάψαν ζωντανό"

Στις 14 Φεβρουαρίου τού τρέχοντος έτους ημασταν στο Νογκίνσκ. Οι ενορίτες του καθεδρικού ναού των Θεοφανίων έχουν τρείς ουράνιους προστάτες από τούς νεομάρτυρες, κάτι που μαρτυρούν οι αναμνηστικές πλάκες στην είσοδο. Εισερχόμαστε στον καθεδρικό ναό μέσα από μια τεράστια ξύλινη πύλη. Όλα φαίνεται να είναι όπως πριν από την επανάσταση. Κατά την διάρκεια των εργασιών αναστήλωσης τού ναού την δεκαετία τού ΄90, ανασύρθηκε κάτω από ένα στρώμα γύψο η εικόνα τής Μητέρας τού Θεού τού Τιχβίν φτιαγμένη σύμφωνα με τα σχέδια τού Βίκτωρα Βασνετσόφ. Στον καθεδρικό ναό υπάρχουν και εικόνες με κομμάτια από λείψανα ...

Κατά την διάρκεια των εργασιών αναστήλωσης τού ναού στη δεκαετία τού 1990, ανασύρθηκε κάτω από ένα στρώμα γύψου η εικόνα τής Μητέρας τού Θεού τού Τιχβίν

Και όμως, ο πρώτος που συναντά αόρατα όλους όσους εισέρχονται στον καθεδρικό ναό είναι ο νεομάρτυρας Κωνσταντίνος τού Μπογκορόντσκ. τα λείψανα τού οποίου σώζονται στον καθεδρικό ναό. Οι κάτοικοι τού Νόγκινσκ θεωρούν ότι ο νεομάρτυρας είναι ο ουράνιος προστάτης τους. Πιθανότατα για πολλούς από αυτούς, ο πάτερ Κωνσταντίνος, κατά τον τρόπο που είναι ο ιερομάρτυρας Σέργιος για τους ενορίτες τής Εκκλησίας τού Σωτήρος, είναι ένα πολύ πραγματικό πρόσωπο. Έχουν διασωθεί πολλά στοιχεία που καταδεικνύουν πόσο έχει βοηθήσει ο άγιος τούς σύγχρονούς μας.

Ο πάτερ Κωνσταντίνος Γκολουμπιόφ άσκησε καθήκοντα ηγούμενου τού Καθεδρικού Ναού των Θεοφανίων και πρωτοεφημέριου τής περιοχής Μπογκορόντσκ για πάνω από 20 χρόνια. Ήξερε πολλούς ντόπιους, είχε βαφτίσει ή τελέσει νεκρώσιμη ακολουθία για πολλούς, έζησε πολύ κοντά στο ποίμνιό του. Ήταν ένας ποιμένας με πολύ ζήλο με ένα ιδιαίτερο χάρισμα τού αποστολικού λόγου. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που το 1895 στάλθηκε εδώ στην επαρχία τού Μπογκορόντσκ, ενός εκ των βασικών κέντρων τών Παλαιών Πιστών (ΣτΜ: αυτών που, εναντιωνόμενοι στην απόφαση τού Πατριάρχη Νίκωνα να ευθυγραμμίσει, ως προς λειτουργικά κείμενα όπως το Τυπικόν, το Ευχολόγιο κι άλλα, αλλά και το τελετουργικό, την Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία στην Ελληνική Ορθόδοξη, διαχωρίστηκαν μετά το 1666-1667 απο΄ την Ρωσική Εκκλησία) τής χώρας. Όλα τα χρόνια υπηρεσίας του, μετέστρεψε πολλούς από τούς Παλαιούς Πιστούς και σεκταριστές στην Ορθοδοξία, έκανε τεράστιο έργο στον τομέα εκπαίδευσης τού τοπικού πληθυσμού, έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στην εκπαίδευση των γυναικών, ορθώς πιστεύοντας ότι από τις γυναίκες εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η θρησκευτική και ηθική εκπαίδευση τής νεότερης γενιάς.

Πάτερ Κωνσταντίνος Γκολουμπιόφ Στην εκκλησία, ακριβώς απέναντι από την αποκαλυφθείσα εικόνα τής Θεομήτορος τού Τιχβίν, βρίσκεται μια τεράστια νωπογραφία που απεικονίζει την Σύνοδο των νεομαρτύρων τού Μπογκορόντσκ. Δίπλα στον πάτερ Κωνσταντίνο είναι ο αγιομάρτυρας Σέργιος Μαχάεφ. Εδώ αισθάνεται κανείς με ιδιαίτερο τρόπο αυτή την πνευματική συγγένεια δύο μαρτύρων για την πίστη τους, οι οποίοι, καίτοι πιθανότατα δεν γνώριζαν ο ένας τον άλλον κατά τη διάρκεια τής ζωής τους, είναι κοντά ο ένας στον άλλον στη Βασιλεία των Ουρανών. Κάτω από τη νωπογραφία τής Συνόδου - τα λείψανα δύο ανώνυμων νεομαρτύρων.

Μετά την επίσκεψη στον καθεδρικό ναό, κατευθυνόμαστε έξω προς την πόλη: κάποτε εκεί, στο δάσος, υπήρχε ένα μικρό λατομείο όπου γίνονταν εκτελέσεις. Σχεδόν μέχρι τον τάφο τού ιερομάρτυρα Κωνσταντίνου, πήγαινε ένα ασφαλτοστρωμένο μονοπάτι. Για πολλά χρόνια, οι κάτοικοι τής πόλης έρχονταν εδώ σε πομπή. Και ακολουθούμε αυτό το θλιβερό μονοπάτι στα χνάρια τού μάρτυρα τής πίστης και είναι σαν να μην μάς χωρίζει ο χρόνος. Σαν να βλέπουμε κοντά στον ποιμένα να πηγαίνουν τα πνευματικά του παιδιά - κατά κάποιον τρόπο είχαν μάθει για την επερχόμενη εκτέλεση. Λέγεται ότι οι κάτοικοι του Μπογκορόντσκ αγαπούσαν τον ηγούμενο και πρωτοεφημέριό τους τόσο πολύ που με την σύλληψή του έγραψαν πολλές αναφορές στη νέα κυβέρνηση ζητώντας την απελευθέρωσή του. Ακόμη και τώρα, στην τελευταία γήινη ώρα του είναι δίπλα του. Κλαίνε, αναστενάζουν, κάνουν τον σταυρό τους ... Κάποιος ακούει τον ιερέα να προσεύχεται για τούς βασανιστές του: "πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι ".

Ο πάτερ Κωνσταντίνος στην ύστατή του ώρα προσεύχονταν για τούς βασανιστές του: " πάτερ, ἄφες αὐτοῖς "

Ο πάτερ Κωνσταντίνος υπήρξε ένα από τα πρώτα θύματα τής Κόκκινης Τρομοκρατίας. Η εκτέλεσή του έλαβε χώρα στις 2 Οκτωβρίου 1918. Ο Αρχιμανδρίτης Σέργιος (Σέιν), στον οποίος δόθηκε εντολή από την Σύνοδο τού 1917/1918 να προβεί σε αναφορά για την δίωξη τής Εκκλησίας και περί των νεομαρτύρων, περιγράφει το θάνατο τού πάτερ Κωνσταντίνου ως εξής:

"Πριν την εκτέλεση, στο Μπογκορόντσκ τής Μητροπόλεως Μόσχας, τού πρωθιερέα Κωνσταντίνου Γκολουμπιόφ, οι δολοφόνοι όχι μόνο τού προξένησαν πλήθος πληγών αλλά τον έριξαν ακόμα ζωντανό στο λάκκο και άρχισαν να τον καλύπτουν με χώμα. Ο καημένος σήκωσε το κεφάλι του από το λάκκο και ικέτευσε να τον αποτελειώσουν. Η κόρη του, που ήταν πεσμένη στα γόνατά του, ικέτευε με οδυρμούς, να μην αφήσουν τον πατέρα να ταφεί ζωντανός, αλλά τίποτα δεν βοηθούσε, και το κακό ολοκληρώθηκε – τον θάψαν ζωντανό".

Εικόνα τής Συνόδου τών νεομαρτύρων τού Μπογκορόντσκ Μια από τις πνευματικές του κόρες έσπευσε στην υπεράσπιση τού ποιμένα, συγκλονισμένη από αυτό που συνέβαινε ... Η σπαρακτική εικόνα τής θηριωδίας άγγιξε την καρδιά ενός άλλου μάρτυρα – κάποιου τού Κόκκινου Στρατού. Δεν μπορούσε να απλώσει το χέρι του στον ανυπεράσπιστο. Αυτών τα ανώνυμα κειμήλια βρίσκονται σήμερα στην Εκκλησία των Θεοφανίων κάτω από τη νωπογραφία τής Συνόδου των νεομαρτύρων τού Μπογκορόντσκ. Τα ονόματά τους δεν διασώθηκαν από την ιστορία, αλλά ο Ουράνιος Πατέρας τούς δόξασε, ακόμη και μπροστά στους ανθρώπους.

Αυτές είναι οι μαρτυρίες από τα τελευταία λεπτά τής ζωής τής οσιομάρτυρος Ελιζαβέτας. Τα ίδια λόγια περί άφεσης αμαρτιών, με την μοναχή Βαρβάρα δίπλα στη μητερούλα της (ΣτΜ: η αναφορά εδώ είναι στην μοναχή Βαρβάρα Γιάκοβλεβα και την ηγουμένη Μεγάλη Δούκισσα Ελιζαβέτα Φιόντοροβνα. Η μοναχή Βαρβάρα υπηρετούσε στο κελί τής ηγουμένης Ελιζαβέτας η οποία ήταν ηγουμένη τού Μοναστηριού που η ίδια ίδρυσε. Την νύχτα τής 17^ης προς 18^η Ιουλίου τού 1918, οι Μπολσεβίκοι οδήγησαν τούς Ρομανόφ και οικείους τους στο ορυχείο τού Αλαπάιεβσκ, για να τούς εκτελέσουν. Ένας από τους αγρότες, ο οποίος έτυχε να είναι αυτόπτης μάρτυρας εκείνη την τρομερή νύχτα, διηγήθηκε ότι η Ελιζαβέτα, που στέκονταν στην άκρη τού ορυχείου, κι έβλεπε πώς σκότωναν τον Μεγάλο Δούκα, επανέλαβε τα λόγια τού Σωτήρος ["πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι"]. Λίγο αργότερα, στο ίδιο σημείο, οι Μπολσεβίκοι σκότωσαν και τις Ελιζαβέτα και Βαρβάρα). Όλα, όπως στα παλιά Πατερικά κείμενα. «εἰ ἐμὲ ἐδίωξαν, καὶ ὑμᾶς διώξουσιν·» (κατά Ιωάννη 15,20).

Ο τάφος τού δολοφονημένου πατρός Κωνσταντίνου Γκολουμπιόφ διατηρήθηκε χάρη στη μνήμη του λαού. Εδώ και τα χρόνια των πιο σοβαρών διώξεων, «η κοσμοσυρροή ποτέ δεν έπαψε» (ΣτΜ: σε αυτό το σημείο η Σ.Π. παραθέτει στίχο τού Πούσκιν από το ποίημά του «Μνημείο», οι πρώτες δύο λέξεις τού οποίου είναι από ωδή τού Οράτιου, «Exegi monumentum» :: ‘Ανήγειρα μνημείο φτιαγμένο όχι από ανθρώπινα χέρια, κι ο κόσμος όλος και πιο πολύς σε αυτό θα συρρέει΄). Ανάβαν κεριά και καντήλες, έφερναν λουλούδια. Υποθέτω, οι αρχές προσπάθησαν να μην αφήσουν τούς ανθρώπους μέσα, τούς απαγόρευαν, τούς απειλούσαν. Αλλά είναι δυνατόν να "αποκοπείς από την αγάπη του Θεού";

Το 1995, μετά τη ανακομιδή τους, τα λείψανα τού ιερομάρτυρα φυλάχθηκαν στον ναό τού Τιχβίν. Όσο για τον Καθεδρικό τού Μπογκογιαβλένσκ, αυτός επεστράφη στους πιστούς το 1989. Δυστυχώς, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, τον ναό κατέλαβαν οι σχισματικοί. Και μόνο το 1997 ο Καθεδρικός ναός επεστράφη στην Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πρώτη Λειτουργία στoν Καθεδρικό Ναό μετά την επιστροφή ετελέσθη στις 2 Οκτωβρίου, ημέρα μνήμης τού ιερομάρτυρος Κωνσταντίνου.

Ο πρωτοεφημέριος τής Εξαρχίας τού Μπογκορόντσκ π. Μάρκος Ερμολάιεφ στην παρουσίαση τής ταινίας στο Ούσοβο

Το 2018, η Εξαρχία τού Μπογκορόντσκ εόρτασε με επίσημο και πανηγυρικό τρόπο την 100ή επέτειο από τη δολοφονία τού Κωνσταντίνου τού Μπογκορόντσκ. Λίγο αργότερα, στις 2 Δεκεμβρίου 2018, ο πρωτοεφημέριος των εκκλησιών τής επαρχίας τού Μπογκορόντσκ, πρωθιερέας Μάρκος Ερμολάιεφ θα παρουσιάσει μια ταινία για τον ιερομάρτυρα Κωνσταντίνο στο εκπαιδευτικό κέντρο τής εκκλησίας τού Σωτήρος.

«Οι συντελεστές παραγωγής τής ταινίας είχαν για πυξίδα τους την πεποίθηση ότι τέτοια έργα αποτελούν μία από τις μορφές διαιώνισης τής μνήμης ενός αγίου, τού οποίου το όνομα είναι καταγεγραμμένο στην ιστορία τής Ρωσικής Εκκλησίας, και αποτελούν επίσης τρόπο διάδοσης αυτής τής μνήμης», δήλωσε ο πάτερ Μάρκος κατά την διάρκεια τής παρουσίασης.

Ο ιερέας είναι πεπεισμένος ότι στον σημερινό ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο μια τέτοια μορφή κηρύγματος, σαν κι αυτή που προσφέρει η ταινία, επιτρέπει να φτάσει κανείς γρήγορα στις καρδιές και τον νου τού σύγχρονου ανθρώπου. Στο τέλος τής ταινίας, που γυρίστηκε με την ευλογία τού Μητροπολίτη Γιουβενάλιου (ΣτΜ: Πογιάρκοφ) τού Κρουτίτσι και Κολόμενσκογιε, ακούμε βαθυστόχαστα λόγια τού ιερομάρτυρα, τα οποία, σύμφωνα με την πεποίθηση τού πατρός Μάρκου, μπορούν να αποτελέσουν ορόσημο για όλους μας: «Οι δίκαιοι ζουν αιώνια». Και το ότι η μνήμη μάς επιτρέπει να υπερβαίνουμε τον χρόνο, επιβεβαιώνεται με σαφήνεια στα παραδείγματα τού βίου τού πατρός Κωνσταντίνου Γκολουμπιόφ και τού πατρός Σέργιου Μαχάεφ και πολλών εκατοντάδων νεομαρτύρων – επωνύμων και ανωνύμων.

"Το Φως τού Κυρίου εξακολουθεί να λάμπει"

Ο μέλλων αγιομάρτυρας Σέργιος Μαχάεφ έγινε ηγούμενος τού Καθεδρικού ναού των Θεοφανίων στο τραγικό έτος 1937. Λίγα είναι γνωστά για την εποχή της διαμονής του στο Νόγκινσκ. Ο πάτερ Σέργιος εγκαταστάθηκε στην άκρη τής πόλης – στον οικισμό Ζούκοβκα, στη διεύθυνση: Κλιζμίνσκαγια 15, στην οικογένεια τού Αρχίππου Μπογκατσιόφ. Η τρομοκρατική μηχανή κέρδισε σε δυναμική. Πολλοί κληρικοί συνελήφθησαν, φυλακίστηκαν, κι ακόμη εστάλησαν στη εξορία. Αυτούς και τις οικογένειές τους, πολλοί από τους οποίους ζούσαν σε βαθιά φτώχεια, ήταν που βοήθησε ο ιερέας. Οι επιστολές όπου αιτούνταν βοήθειας έφθαναν στην ενορίτισσα τού Καθεδρικού Ναού των Θεοφανίων Αναστασία Ιβάνοβνα Κούλεβα. Οι τελευταίοι από τούς "πιστούς" δεν είχαν την παραμικρή ψευδαίσθηση για τη μελλοντική τους μοίρα, και, όπως σημειώνει ο πάτερ Ιλία Μαξίμοφ, ονειρεύονταν τον στέφανόν τού μαρτυρίου ...

Το σπίτι στο οποίο ζούσε ο π. Σέργιος Μαχάεφ στο Νογκίνσκ το 1937

Αλλά κάποιος λύγισε. Τον Αύγουστο του 1937, συνελήφθησαν όλα τα μέλη τού «Συμβουλίου των Είκοσι» (ΣτΜ: εκτελεστικό όργανο που προβλέπονταν από τον Κανονισμό Οργάνωσης/Διοίκησης τής Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας) τής εκκλησίας. Για να αποφύγει το ολικό κλείσιμο τής εκκλησίας (κατά τα μετα-επαναστατικά χρόνια, ο πατέρας Σέργιος είχε αποκομίσει πλούσια εμπειρία στον τομέα "διάσωσης" των εκκλησιών), ο ηγούμενος οργάνωσε την δημιουργία ενός νέου «Συμβουλίου των Είκοσι», μερικοί από τούς οποίους όμως, από φόβο για τις συνέπειες, αποσύρθηκαν πάραυτα. H ενέργεια αυτή οδήγησε, στην συνέχεια, στην διατύπωση τής κατηγορίας ότι ο ιερέας άσκησε πίεση στους πιστούς και, επιπλέον, διόρισε "πρόσωπα με αντι-σοβιετικό προσανατολισμό" στο εκκλησιαστικό συμβούλιο.

Στις 22 Νοεμβρίου 1937, ο πάτερ Σέργιος συνελήφθη με την κατηγορία «πρόκλησης αντεπαναστατικής αναταραχής» και φυλακίστηκε στο Νόγκινσκ. Σε εκείνα τα χρόνια, πολλοί πιστοί πυροβολούνταν ή έλιωναν στα κρατητήρια. Και κανείς δεν έγραψε επιστολές προς υπεράσπιση τού μέλλοντος ιερομάρτυρα. Αλλά τα ερευνητικά θέματα το 1937 ήδη "μαγειρεύονται σαν πίτες". Αλλά, ανακρίσεις και παρόμοιες διαδικασίες γίνονταν το 1937 κυριολεκτικά στα πεταχτά. Καταστρώθηκαν σκληρά σχέδια για την καταστροφή των υπολειμμάτων των "ταξικών εχθρών". Στις 22 Νοεμβρίου, ανακρίνανε τον πάτερ Σέργιο. Αρνήθηκε οποιαδήποτε ενοχή, αν και, στην πραγματικότητα, η ομολογία δεν ήταν πλέον απαραίτητη ...

Η Τελευταία σύλληψη τού π. Σέργιου Μαχάεφ

Ο π. Σέργιος αρνήθηκε τα πάντα, αλλά το 1937 δεν απαιτούνταν πλέον καμία ομολογία

Την ίδια ημέρα, ο επικεφαλής τού νομαρχιακού τμήματος Νόγκινσκ τού Λαϊκού Κομισαριάτου Εσωτερικών Υποθέσεων, υπολοχαγός κρατικής ασφάλειας, συνέγραψε το κατηγορητήριο. Στις 25 Νοεμβρίου, η τρόικα τού Γραφείου Εσωτερικών Υποθέσεων τής ΕΣΣΔ τής Περιφέρειας Μόσχας αποφάσισε, κατά την διάρκεια τής συνεδρίασής της το εξής: "Να εκτελεστεί διά πυροβολισμού ο Σέργιος Κωνσταντίνοβιτς Μαχάεφ". Η ποινή εκτελέστηκε στις 2 Δεκεμβρίου 1937 στο πολύγωνο τού Μπούτοβο.

Ολόκληρη η μετα-επαναστατική ζωή τού π. Σεργίου είναι γεμάτη με διωγμούς, μια αγωνιώδη αναζήτηση απαντήσεων στις πολλές προκλήσεις τής τρομαχτικής αυτής εποχής: μετάνοια για την πλάνη σε σχέση με τον «Ανακαινισμό» (ΣτΜ: ή, τής «Ζώσας Εκκλησίας», σχισματικό κίνημα στην Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία το 1922-1940, όπου μέρος τής Εκκλησίας, καθοδηγούμενο, από νωρίς, από τα όργανα τής Εξουσίας, αποπειράθηκε να διαχωριστεί από την Διοίκηση τού Μητροπολίτη Μόσχας και Πασών Ρωσιών, Τύχωνα. Ο θάνατος, το 1946, τού ηγέτη τού κινήματος, Αλεξάντερ Ββεντένσκι, σήμανε και το τέλος τού κινήματος), "προάσπιση" τής Εκκλησίας τού Πέτρου και Παύλου στην Γιακιμάνκα (ΣτΜ: δρόμος τής Μόσχας), τέλεση Λειτουργιών στις εκκλησίες τού Ερημίτη Μάρωνα (ΣτΜ: μετέπειτα Άγιος Μάρωνας (350-410 μ.Χ.). Έζησε κοντά στο Όρος Ταύρος στην περιοχή της Απάμειας στη Συρία, τότε τμήμα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας) στο Στάρι Πάνι (ΣτΜ: συνοικία στην Μόσχα όπου από το 1508 φιλοξενούνταν η Πολωνική Διπλωματική Αποστολή) και στο Οστάνκινο, η υπηρεσία ως ηγούμενος τού Καθεδρικού των Θεοφανίων στο Νόγκινσκ, σύντομες μέρες αναμονής τού θανάτου στο Μπούτοβο. Όπως υπενθυμίζουν οι σύγχρονοί του, ο π. Σέργιος διακρίνονταν για την ιδιαίτερη πνευματική προδιάθεση σε σχέση με τούς πλησίους του και τα γεγονότα. Ήταν αυτή η ισχυρή πίστη και ελπίδα στον Θεό που βοήθησε τον ιερέα να βρει το μονοπάτι τής Αλήθειας, το οποίο τελικά τον οδήγησε στην κορυφή τού μαρτυρίου.

Στο σημείο εκτέλεσης τού αγιομάρτυρα Κωνσταντίνου τού Μπογκορόντσκ

"Όχι, να σβήσει από τη ζωή τού κόσμου ένα τόσο μεγάλο ζωηρό ιστορικό φαινόμενο όπως αυτό τής ανιδιοτελoύς αγάπης, δεν μπορεί κανείς", έγραφε στο έργο του "Οι ασκητές τής ευσπλαχίας" το 1914. «Το φώς τού Κυρίου εξακολουθεί να λάμπει στις ψυχές τών ανθρώπων και το σκότος δεν πρόκειται ποτέ να το καλύψει».

Ο βίος του στάθηκε ένα παράδειγμα του πώς ο Κύριος φωτίζει, μετασχηματίζει τις ψυχές εκείνων που είναι έτοιμοι να τον ακολουθήσουν στο Γολγοθά τους. Αυτές είναι οι ψυχές στις οποίες ο Κύριος χαρίζει τον στέφανο τού μαρτυρίου.

Θα συνεχίζουμε να φέρνουμε στο φως τις σελίδες τής ζωής τού αγιομάρτυρος Σέργιου Μαχάεφ. Μία επόμενη τέτοια σελίδα θα αφορά στην περίοδο τής ζωής του από το 1925 έως τη δεκαετία τού 1930 που τελούσε Λειτουργία στην εκκλησία τού Μάρωνα τού Ερημίτη στο Στάρι Πάνι.