Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρωσίας θα χαίρεται για την επαναφορά των ακολουθιών μετά το πέρας των έργων αναστηλώσεως στην Ορθόδοξη Ιερά Μονή της Παναγίας Σουμελά στην Τουρκία, παρόλο που οι πιστοί θα έχουν ευλογία να προσκυνήσουν αυτό το αρχαίο μοναστήρι, μόνον μετά την αποκατάσταση της ευχαριστιακής κοινωνίας με την Κωνσταντινούπολη, δήλωσε στο Πρακτορείο RIA Novosti ο Αναπληρωτής Πρόεδρο του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας Πρωθιερέας Νικόλαος Μπαλασώφ.
Σχολιάζοντας, κατόπιν αιτήματος του Πρακτορείου το γεγονός, ο Πρωθιερέας Νικόλαος υπενθύμισε ότι οι ιερές ακολουθίες στην εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στη Μονή Παναγίας Σουμελά, οι οποίες διακόπηκαν μετά το κλείσιμο και τη λεηλασία της το 1922, επαναφέρθηκαν από το 2010, μετά την προ έτους προηγηθείσα επίσκεψη του Πατριάρχη Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών Κυρίλλου στην Τουρκία.
"Το ό,τι οι ακολουθίες εκεί έγιναν δυνατές έστω και μια φορά το χρόνο, αποτελεί μεγάλη προσφορά της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας και της Ρωσίας. Αλήθεια, όταν το θέμα αυτό το 2009 εθίγη στη συζήτηση των δύο Προκαθημένων, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος διατύπωσε μεγάλες αμφιβολίες για το εάν θα ήταν δυνατό να εξασφαλισθεί η άδεια, ενώ εξέφρασε τους φόβους του ότι η ίδια η τοποθέτηση ενός τέτοιου ζητήματος, θα μπορούσε να επιφέρει δυσάρεστες εξελίξεις για το Φανάρι εκ μέρους των Τουρκικών Αρχών. Παρόλα αυτά διεξήγαμε τις απαραίτητες συνομιλίες με εκπροσώπους της Τουρκίας, με όλες τις επιφυλάξεις και την απαιτούμενη διακριτικότητα ", ανέφερε ο κληρικός.
Υπενθύμισε ότι το 2009 ο Πατριάρχης Κύριλλος δεν επισκέφθηκε μόνο την Κωνσταντινούπολη, αλλά και την Άγκυρα, είχε συνάντηση με τον Ερντογάν (τότε Πρωθυπουργό της Τουρκίας) και άλλους Τούρκους πολιτειακούς παράγοντες. Ακολούθησαν διαδοχικά τρία προσκυνήματα πιστών της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας στην αρχαία Τραπεζούντα, με επίσκεψη στην Μονή Παναγίας Σουμελά. Τέλος, τον Αύγουστο 2010, οι Τουρκικές Αρχές έδωσαν άδεια διεξαγωγής της πανηγυρικής ιεράς ακολουθίας στη Μονή, όπου προσήλθαν χιλιάδες πιστοί από την Ελλάδα, τη Ρωσία, την Ουκρανία, τη Λευκορωσία, το Καζακστάν και μερικές άλλες χώρες.
Κατά τον π. Νικόλαο Μπαλασώφ, οι προσκυνητές από τη Ρωσία υπερτερούσαν, αλλά προσκλήθηκαν και αρκετοί πιστοί από την Ελλάδα· οι Έλληνες ομογενείς από τη Ρωσία μάλιστα τούς κάλυψαν και τα ταξιδιωτικά έξοδα. Ειδικότερα δε, μεγάλος ήταν ο ρόλος εδώ του ομογενή βουλευτή της Κρατικής Ντούμας Ιβάν Σαββίδη. Της Θείας Λειτουργίας προέστη ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος, συλλειτουργησάντων του Ρώσου Ιεράρχη Επισκόπου Ποντόλσκ Τύχωνα και του Γραμματέα του ΤΕΕΣ Ιερέα Ίγκορ Γιακιμτσούκ.
Αυτή η ιερά ακολουθία κατέστη δυνατή, χάρι στις συνεννοήσεις, οι οποίες επιτεύχθηκαν μεταξύ του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας και του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκικής Δημοκρατίας καθώς και της διοικήσεως της επαρχίας Τραπεζούντος. Επίσης, παρέστησαν επίσημοι από τη Ρωσία: βουλευτές της Ντούμας και ο Ρώσος Πρόξενος στην Τραπεζούντα.
"Τότε ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος ευχαρίστησε θερμώς τον Πατριάρχη Κύριλλο, τονίζοντας ότι και ο τελευταίος, μέσω του εκπροσώπου του Επισκόπου Τύχωνα και των συνοδών του, συμμετείχε στη γενομένη ιστορική Θεία Λειτουργία. Επίσης, εξέφρασε την ελπίδα ότι τέτοιες ακολουθίες θα τελούνταν και στο μέλλον και ότι σε αυτές θα συμμετείχε αυτοπροσώπως ο Πατριάρχης Κύριλλος, όπως και άλλοι Ιεράρχες της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας. Εν τούτοις, την επόμενη ήδη χρονιά, δεν βρέθηκε θέση ανάμεσα στους συμμετέχοντες στην ακολουθία στη Μονή της Παναγίας Σουμελά για αρχιερέα της καθ’ημάς Εκκλησίας, ο οποίος προσήλθε την ημέρα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου με το νέο ημερολόγιο να συλλειτουργήσει με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο. Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος ανέφερε ότι οι επιθυμούντες είναι πάρα πολλοί, ενώ ο χώρος είναι στενός, προτείνοντας σε αυτόν να προσευχηθεί στο περιθώριο», είπε ο π. Νικόλαος.
Κατόπιν τούτων, η Ρωσική Εκκλησία έπαυσε να αποστέλλει τους εκπροσώπους της πλέον, προκειμένου να «μην επιβαρύνει» τους οικοδεσπότες, αλλά, προς τούτοις, δεν έλαβε πλέον πρόσκληση. "Πολύ σύντομα, λησμονήθηκε η ευγνωμοσύνη προς τους Ρώσους αδελφούς, όπως το έχουμε ξαναζήσει αρκετές φορές στην Ιστορία ", τόνισε ο συνομιλητής του Πρακτορείου, προσθέτοντας ότι το Πατριαρχείο Μόσχας στη συνέχεια, παρακολουθούσε τις εξελίξεις γύρω από την Παναγία Σουμελά, αλλά πλέον μόνο μέσω των ανακοινώσεων των ΜΜΕ.
"Εκφράσαμε τη λύπη μας, που το 2015 διακόπηκε η παράδοση τελέσεως ετησίων ιερών ακολουθιών με το κλείσιμο της Μονής λόγῳ επισκευαστικών έργων. Εάν επαναφερθούν, θα χαρούμε για τους ομοδόξους Έλληνες. Αλλά να δώσουμε ευλογία, έστω στους λαϊκούς μας να πραγματοποιήσουν προσκύνημα σε αυτό το αρχαίο μοναστήρι, δεν θα μπορέσουμε μέχρι να αποκατασταθεί η κοινωνία μας με την Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως, που διακόπηκε εξαιτίας της αντικανονικής εισπηδήσεως του Πατριάρχη Βαρθολομαίου στην Ουκρανία", υπογράμμισε ο Αναπληρωτής Πρόεδρος του ΤΕΕΣ.
Γενικά, ανέφερε ότι «είναι βαθιά θλίψη και συμφορά ότι ο Ορθόδοξος κόσμος βρέθηκε διχασμένος εξαιτίας των ενεργειών του Προκαθημένου Κωνσταντινουπόλεως». Σύμφωνα με τον π. Νικόλαο, τα δυτικά ΜΜΕ μέχρι σήμερα, αναφέρουν μηχανικά, σχετικά με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, ότι «είναι ο πνευματικός ηγέτης των 300 εκατομμυρίων Ορθοδόξων παγκοσμίως». Αυτό και παλαιότερα δεν ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα, ομολόγησε ο εκπρόσωπος της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας, διότι κάθε Τοπική Εκκλησία έχει δικό της Προϊστάμενο· ωστόσο, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος ήταν ο πρώτος μεταξύ ίσων των Προκαθημένων των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών, προέδρευε στις πανορθόδοξες συνελεύσεις και κατείχε την πρώτη θέση σε κάθε συλλείτουργο των αρχηγών των Εκκλησιών.
"Τώρα πλέον, μετά την τυχοδιωκτική επιχείρηση στην Ουκρανία και την αποδοχή στην κοινωνία καθώς και την αμετανόητη συλλειτουργία με σχισματικούς, έστω από πλευράς περιεχομένου αυτού του ιστορικού τίτλου, ούτε να μιλήσουμε δεν μπορούμε για κάποιο ρόλο του Οικουμενικού Πατριάρχη ως ενοποιού και συντονιστή. Προφανώς, αυτή η αποδυνάμωση της ενότητας των Ορθοδόξων αντικατοπτρίζεται και στην κατάσταση στην ίδια την Τουρκία, κάτι που, φυσικά, μόνον να λυπούμαστε μπορούμε", είπε εν κατακλείδι ο συνομιλητής του Πρακτορείου.