«Γνωρίζετε τον Γέροντα Παΐσιο τον Αγιορείτη; Είμαστε συνομίλικοι! Είμαι και λίγο μεγαλύτερη από αυτόν: αυτός γεννήθηκε κάπου το καλοκαίρι και εγώ στις αρχές τού έτους, Φεβρουάριο μήνα». Η Μοναχή Γιεκατερίνα γεννήθηκε τον ίδιο χρόνο με τον Γέροντα Παΐσιο - το 1924. Τώρα είναι 96 ετών, και αν αντ΄αυτού μετρήσουμε τον χρόνο αρχής γενομένης από την μοναστική κουρά (το 2019), τότε είναι μόνο ενός έτους. Είναι γεμάτη πνευματική δύναμη, χαρά και ευγνωμοσύνη στον Θεό, και μπορεί να μιλήσει στον κανέναν σε οποιονδήποτε περί ευτυχίας.
Είναι γεμάτη πνευματική χαρά, χαρά και ευγνωμοσύνη στον Θεό.
Όλοι οι άνθρωποι επιθυμούν την ευτυχία. Για χάρη της γίνονται κι όσα γίνονται σε αυτόν τον κόσμο. Ακόμη και πόλεμοι, επαναστάσεις λαμβάνουν χώρα επειδή οι άνθρωποι αγωνίζονται για ευτυχία. Αλλά ποιόν έκανε ποτέ μια επανάσταση ευτυχισμένο; Κανέναν. Και τι λοιπόν; Δεν υπάρχει ευτυχία; ΟΧΙ υπάρχει.
- Τι είναι ευτυχία; Ναι, ξέρω. Από ευτυχία άλλο τίποτε στη ζωή μου. Ξέρετε, γεννήθηκα πριν από πολύ πολύ καιρό - το 1924, ακριβώς 2 εβδομάδες μετά τον θάνατο του Λένιν - λέει η Μοναχή Αικατερίνη.
Η ιστορία τής ζωής της είναι τόσο απλή όσο και θαυμάσια - όπως άλλωστε κι η ιστορία οποιασδήποτε ψυχής που έχει βρει τον Θεό μετά από πολλά χρόνια ζωής χωρίς Αυτόν.
Τίποτε δεν είναι τυχαίο
Το νέο καθεστώς προσπάθησε να σβήσει το όνομα τού Θεού από τη συνείδηση τού σοβιετικού λαού
Η ασυνήθιστα καλή μνήμη τής Μοναχής Γιεκατερίνα διατήρησε λεπτομερώς τις αναμνήσεις τής μακρινής δεκαετίας τού ΄20, τής οικογένειάς της, τής παιδικής της ηλικίας. Ο πατέρας της ήταν, ακολουθώντας την οικογενειακή παράδοση, ράφτης, η μητέρα της ασχολούνταν με τα οικοκυρικά. Το 1923, οι γονείς μετακόμισαν στο Γιεκατερινμπούργκ.
- Γεννήθηκα στο Γιεκατερινμπούργκ. Στο Γιεκατερινμπούργκ, και όχι στο Σβερντλόβσκ, η Μοναχή Γιεκατερίνα δείχνει ένα ξεθωριασμένο, μαυρισμένο από τον χρόνο, πιστοποιητικό γέννησης, στο οποίο αν και δυσανάγνωστο, μπορεί κάποιος να διαβάσει: «Γιεκατερινμπούργκ».
Όμως στο Γιεκατερινμπούργκ, η νεογέννητη Γκαλίνα (έτσι ονομάζονταν η Μοναχή Γιεκατερίνα κατά κόσμο) δεν έζησε για πολύ - ήταν μόλις μερικών μηνών όταν οι αρχές αποφάσισαν να μετονομάσουν την πόλη. Προτάθηκαν διαφορετικά ονόματα: Κρασναουράλσκ, Κράσνιι Ουράλ και ακόμη και Ρεβάνσμπουργκ (με υπαινιγμό για τη δολοφονία τής οικογένειας τού Τσάρου στο Γιεκατερινμπούργκ). Τελικά, το Νοέμβριο του 1924, το Γιεκατερινμπούργκ μετονομάστηκε επίσημα σε Σβερντλόφσκ. Η πόλη έχασε όχι μόνο την ιστορική ονομασία της, αλλά και σχεδόν όλες τις εκκλησίες της. Την δεκαετία του 1920, η Μονή Νοβο-Τιχβίνσκιι, η Εκκλησία τής Αναλήψεως και η Εκκλησία "Μικρός Χρυσόστομος" έκλεισαν. Και μόνο το 1930, ανατινάχτηκαν οι καθεδρικοί ναοί τής Αγίας Αικατερίνης τής Μεγαλομάρτυρος και των Θεοφανίων, ο ναός "Μεγάλος Χρυσόστομος", έκλεισαν οι εκκλησίες της Αγίας Τριάδας και τής Κοίμησης της Θεοτόκου. Το νέο καθεστώς προσπάθησε να σβήσει το όνομα τού Θεού από τη συνείδηση τού σοβιετικού λαού.
«Δεν μιλάγαμε καθόλου περί πίστης», θυμάται η Μοναχή Γιεκατερίνα. – «Αλλά κάθως περπατούσαμε η μητέρα μου (θυμάμαι ακόμη και εκείνο το μέρος!), ξαφνικά έλεγε: "Παναγία, χαίρε ...". Και μετά : "Πατέρ ημών, ο εν τοίς ουρανοίς...". Και έμενε σιωπηλή, δεν έλεγε τίποτε περισσότερο ... Πόσα χρόνια έχουν περάσει, αλλά για κάποιο λόγο το θυμάμαι ακόμα. Τώρα καταλαβαίνω ότι αυτό δεν έγινε τυχαία - ο Κύριος άναψε μια σπίθα μέσα στην καρδιά μου».
Η μακρά οδός προς την ευτυχία
Στην συνέχεια όλα κύλισαν όπως στην ζωή ενός τυπικού σοβιετικού κοριτσιού. Η Γκαλίνα αποφοίτησε από το σχολείο, έκανε καμιά φορά μαθήματα αγγλικών, και βρήκε δουλειά σαν δασκάλα σε ένα κολέγιο κατασκευών. Εκεί συνάντησε τον μελλοντικό της σύζυγο. Ο Ιγκόρ Ντούντιν ήταν μαθητής της. Είχαν μια διαφορά 6 ετών μεταξύ τους, αλλά ερωτεύτηκε τον δάσκαλό του με την πρώτη. Για πολύ καιρό δεν τολμούσε να τής κάνει πρόταση και γενικά να ανοίξει την καρδιά του σε αυτήν. Αρχικά αποφάσισε να λάβει μια βασική εκπαίδευση - μετά την τεχνική σχολή πήγε να σπουδάσει στο Λενινγκράντ, στην Σχολή Πυροβολικού. Η Σχολή αυτή ήταν το πρώην Σώμα τών Παίδων τής Αυλής[1] και την δεκαετία τού ΄40, εργάζονταν ακόμη εκεί οι δάσκαλοι που δίδασκαν επί Τσάρου.
Η Σχολή αυτή έκανε τον Ιγκόρ Ντούντιν έναν πραγματικό Ρώσο αξιωματικό - ευγενή, με εξαιρετικούς τρόπους. Ονειρεύονταν να επιστρέψει στο Σβερντλόφσκ και να παντρευτεί την Γκαλίνα. Μάλιστα! Να την παντρευτεί. Κάποτε στο Λένινγκραντ, σε μια από τις εκκλησίες, είχε δει ένα ζεύγος και το θαύμασε ... Ο Ιγκόρ πήγαινε στην εκκλησία από την παιδική του ηλικία, η γιαγιά του τού δίδαξε ότι, όταν έμπαινε στην εκκλησία, έπρεπε να κάνει τον σταυρό του και να προσκυνεί την εικόνα.
‘Πάντα αγαπούσε τούς πάντες και ήταν σε ειρήνη με όλους
Επιστρέφοντας στο Σβερντλόφσκ, ο Ίγκορ έκανε τελικά την πρόταση στην Γκαλίνα κι αυτή συμφώνησε. Μαζί πλέον απέκτησαν δύο κορίτσια.
- Όλα ήταν καλά για μένα. Ζούσαμε βέβαια διαφορετικά τότε, αλλά υπήρχε αγαθότητα και φωτεινότητα. Ο Κύριος πάντα με καθοδηγούσε με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, - λέει η Μοναχή Γιεκατερίνα. «Τότε ακόμη, δεν το καταλάβαινα, βέβαια, ότι ήταν ο Κύριος που με καθοδηγούσε. Απλώς άφηνα τα πράματα να πάρουν τον δρόμο τους κι όπου μάς έβγαζε. Όλα μού άρεσαν, όλα μού ήταν καλά ... Επιζήσαμε κι από τον πόλεμο. Βαριά εμπειρία, τρομακτική, αλλά τα χρόνια αυτά τα θυμάμαι να ήταν φωτεινά, είχαμε πολλή δουλειά να κάνουμε, αλλά όλοι ήταν χαρούμενοι.»
Οι συγγενείς τής Γκαλίνα δεν ενθυμούνται να έχει τσακωθεί ποτέ με κάποιον έστω και μία φορά. Πάντα αγαπούσε τούς πάντες και ήταν σε ειρήνη με όλους. Είχε τα πάντα: έναν στοργικό σύζυγο, καλά παιδιά, μια δουλειά που αγαπούσε. Τι άλλο να χρειαστεί; Κι όμως, από ό,τι φάνηκε αργότερα, η υψηλότερη ευτυχία δεν είχε ακόμη έρθει.
"Υπάρχει Θεός!"
- Διάβαζα πάντα πολύ, είχα διαβάσει όλους τούς κλασικούς. Και όχι μόνο τούς κλασικούς. Μού άρεσε, όπως και σε πολλούς άλλους στη Σοβιετική Ένωση, η επιστημονική φαντασία - λέει η Μοναχή Γιεκατερίνα και γελά.
Λένε ότι ο Θεός ψάχνει μια οδό στην καρδιά τού κάθε ανθρώπου. Μερικές φορές μέσα από τα βιβλία, άλλοτε μέσα από την μουσική. Έτσι ήταν και με την Γκαλίνα. Θαύμαζε την αρμονία των λέξεων στα βιβλία, την αρμονία των ήχων στις αγαπημένες της μελωδίες. Συνέβαινε καμιά φορά να ακούει μια μελωδία στο ραδιόφωνο και να φωνάζει στις κόρες της: «Ακούστε τι όμορφη που είναι αυτή η μουσική! Είναι η ‘Σονάτα υπό το Σεληνόφως’ τού Μπετόβεν».
Το σπίτι των Ντούντιν είχε μια πλούσια βιβλιοθήκη, ειδικά από τότε που άρχισαν να αλλάζουν οι καιροί: τις δεκαετίες τού '40 και '50 τής πείνας αντικατέστησαν οι πιο ευημερούσες δεκαετίες τού '60 και '70, ακολουθούμενες από την Περεστρόικα, την επαναφορά στην Δημοκρατία ...
Ήταν μέσα από την ανάγνωση - την αγαπημένη της ασχολία - που ο Θεός τής αποκαλύφτηκε σε κάποια στιγμή
Εκείνη την εποχή, άρχισαν να εμφανίζονται βιβλία και περιοδικά περί πίστης. Η Γκαλίνα διάβαζε ακόμα πολύ, και μέσω της ανάγνωσης - τής αγαπημένης της ασχολίας- ο Θεός τής αποκαλύφτηκε σε κάποια στιγμή.
«Κάποτε διάβαζα κάτι περί πίστεως, δεν θυμάμαι καν τι», λέει η μοναχή Γιεκατερίνα. – «Θυμάμαι όμως, ότι κάτι, στην κυριολεξία, με συνετάραξε: υπάρχει Θεός!» (κλαίει - ΣτΕ). Και λέω στις κόρες μου: "Κορίτσια, κάντε γρήγορα τον σταυρό σας!"».
Από τότε, ολόκληρη η οικογένεια άρχισε να παρευρίσκεται στην Εκκλησία του Αγίου Αλεξάνδρου Νέβσκι, την οποία είχαν πρόσφατα επιστρέψει στους πιστούς (και σύντομα έγινε ο κύριος ναός τής Μονής Νοβο-Τιχβίνσκιι λειτουργούσε και πάλι). Αυτό σήμανε και την απαρχή μιας εντελώς νέας ζωής για την Γκαλίνα.
- Ήμουν ακόμα πολύ νέα τότε, μόλις 70 ετών.
"Πόσο εύκολο να ζώ μαζί Σου, Κύριε!"
Πέρασαν πολλά χρόνια. Και οι δύο οι κόρες τής Γκαλίνα έγιναν μοναχές. Ο σύζυγος Ίγκορ αρρώστησε στα γηρατειά του και το 2008 πέθανε ειρηνικά στην αγκαλιά τού πνευματικού του. Και η Γκαλίνα έμεινε ... όχι, όχι μόνη. Με τον Θεό.
Δεν απουσίασε ούτε μια φορά από την την Θεία Λειτουργία στην εκκλησία, κάθε Κυριακή και όλες τις αργίες μπορεί κανείς να την δει στον καθεδρικό ναό Αλέξανδρος Νέφσκι τής Μονής Noβo-Τίχβινσκιι, στο ίδιο πάντα μέρος, στο νότιο παρεκκλήσι. Αυτή η συνομιλία με τον Θεό συνεχίζεται εδώ και σχεδόν 30 χρόνια ...
- Πάω με ταξί στην εκκλησία για 5 χρόνια τώρα, όλοι οι οδηγοί με γνωρίζουν. Όταν έρχονται σε μένα, με ρωτούν: ποια γιορτή είναι σήμερα; Και ενώ πηγαίνουμε στην εκκλησία, τούς μιλώ, τούς διαφωτίζω, λέει η Μοναχή Γιεκατερίνα.
Η συνομιλία της με τον Θεό συνεχίζεται εδώ και 30, σχεδόν, χρόνια.
Και στο τέλος, ήρθε η ώρα για την μοναχική κουρά. Ακριβώς όταν η ίδια η Γκαλίνα από μόνη της άρχισε να το σκέφτεται, τής τηλεφώνησε από το μοναστήρι η κόρη της και την ρώτησε αν θα ήθελε να γίνει καλόγρια.
- Μού προτείναν αρχικά το όνομα Όλγα, αλλά απάντησα αμέσως: «Μπορείτε παρακαλώ Γιεκατερίνα; Γεννήθηκα στο Γιεκατερινμπούργκ και έχω και μετάλλιο προς τιμήν της Αγίας Αικατερίνης».
Υπάρχουν ακόμα πλάνα αυτού τού γεγονότος, στο οποίο, ο Μητροπολίτης Γιεκατερινμπούργκ και Βερχοτούρ Κύριλλος απονέμει ένα μετάλλιο στην 94χρονη Γκαλίνα Λεωνίντοβνα. Η Γκαλίνα Λεωνίντοβνα τιμούσε την Αγία Αικατερίνη στο παρελθόν, και το μετάλλιο έγινε γι 'αυτήν, όπως και ήταν, οιωνός ότι αυτή η Αγία ήταν η Επουράνια προστάτιδά της. Αυτός ήταν κι ο λόγος για τον οποίο ζήτησε να τής δώσουν αυτό το όνομα στην κουρά. Τώρα είναι η μεγαλύτερη στην ηλικία Μοναχή τής Μονής Noβo-Τίχβινσκιι.
- Δεν είστε ποτέ λυπημένη που είστε μόνη;
- Μα τι μού λέτε τώρα, έχω τόσα πολλά πράγματα να κάνω: να προσευχηθώ και να διαβάσω Ευαγγέλιο και Ακάθιστο. Μοναξιά το λέτε αυτό; Δεν είμαι μόνη, είμαι μαζί με τον Θεό. Και, Θεός σημαίνει χαρά.
Η Μοναχή Γιεκατερίνα μιλά για αυτά που γνώρισε μέσα από την εμπειρία η ψυχή της. Ακόμα και πριν από την κουρά κάλεσε κάποτε την κόρη της στο μοναστήρι και τής ζήτησε να τής κάνει μια όμορφη επιγραφή: "Τι εύκολο που μού είναι να ζώ μαζί Σου, Κύριε!" Αυτές οι λέξεις έγιναν έκφραση τού εσωτερικού της κόσμου. Δεν είναι εκπληκτικό αυτό; Να βλέπεις μια 96χρονη γυναίκα, μοναχική, αδύναμη γεμάτη με τέτοια χαρά που ούτε οι νέοι δεν μπορούν να βρουν στην ψυχή τους.
Η Μοναχή Γιεκατερίνα περπατούσε προς την ευτυχία όλη της τη ζωή. Για πολλά χρόνια δεν ήξερε τίποτε περί Θεού, αλλά κι από την άλλη, δέχτηκε με ευγνωμοσύνη όλα όσα τής έδωσε. Ήταν χαρούμενη για τα πάντα: την φύση, την ομορφιά, την οικογένεια και τούς φίλους της, για οποιαδήποτε δουλειά. Όταν ήταν δύσκολα τα πράματα, δεν το έβαζε κάτω, και δεν κατηγόρησε ποτέ κανέναν, έδωσε αγάπη σε όλους. Και έτσι η ψυχή της ετοιμαζόταν για να γνωρίσει τον Θεό.
Για πολλά χρόνια δεν ήξερε τίποτα περί Θεού, αλλά ταυτόχρονα δέχτηκε με ευγνωμοσύνη όλα όσα Τής έδωσε.
- Ο Κύριος μού έδωσε πολλά. Πολλές ήταν οι χαρές στη ζωή μου. Και έτσι βίωσα και την ευτυχία τού να βρω τον Θεό, και ακόμη παραπέρα, τού να με τιμήσει ο Κύριος με την κουρά. Η ευτυχία είναι στον Θεό. Στον να ζεις για Αυτόν.
«Είσαι υπέροχος, Κύριε. μεγάλη η δύναμή Σου και άπειρη η Σοφία Σου. Και να Σε δοξάσει θέλει ο Άνθρωπος, το σωματίδιο αυτό τής Δημιουργίας σου. Mάς τέρπεις με την δόξα αυτή, γιατί μάς δημιούργησες για Σένα, και ανάπαυση δεν βρίσκει η καρδιά μας παρά μόνον όταν στηρίζεται σε Σένα». (Άγιος Αυγουστίνος).
Αδελφές τού μοναστηριού Αλέξανδρος Νέφσκι, Νέο Τίχβιν