Το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως σκιαγραφεί τις παραμέτρους μιας νέας Ουνίας

Διάλεξη με τίτλο «Το μέλλον των σχέσεων Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών στις ΗΠΑ» πραγματοποίησε στο Πανεπιστήμιο Fordham (ΗΠΑ), στις 21 Σεπτεμβρίου 2020, ο Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος Λαμπρυνιάδης, επικεφαλής της Ελληνορθόδοξης Αρχιεπισκοπής Αμερικής.

Ο Αρχιεπίσκοπος τόνισε την υποστήριξη του Καρδιναλίου Ντόλαν στο θέμα της Αγίας Σοφίας και ανέφερε ότι «η οικουμενική αλληλεγγύη των τελευταίων μηνών ήταν απίθανη». Κατά τον Ιεράρχη, «ο οικουμενικός διάλογος, και μάλιστα ο διάλογος μεταξύ της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και της Ορθοδόξου Εκκλησίας διεξάγεται πέραν των ιστορικών και θεολογικών ανταγωνισμών»˙ παρ᾽ όλα αυτά, κατά τον ίδιο, η οικουμενική κίνηση γενικότερα διέρχεται μια κρίση.

Ο κ. Ελπιδοφόρος κάλυψε διεξοδικά την ιστορία της οικουμενικής κινήσεως της Κωνσταντινουπόλεως με τη Ρώμη, συμπεριλαμβανομένης και της Βορείου Αμερικής (από αυτή την άποψη, η εισήγηση του ιεράρχη αποτελεί μια όχι και τόσο άσχημη επιθεώρηση για όσους ενδιαφέρονται για τη νεότερη εκκλησιαστική ιστορία).

Πολύ όμως πιο ενδιαφέρον είναι εκείνα, τα οποία ανέφερε ο Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος σχετικά με το παρόν και το μέλλον των σχέσεων Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών, τις οποίες εξετάζει μέσα από το πρίσμα ενώσεως με τους Ρωμαιοκαθολικούς (εκ των πραγμάτων μίας νέας ουνίας): «Σήμερα, περισσότερα από ποτέ άλλοτε, πρέπει να σκεφτόμαστε όχι μόνον για τις διαφορές μας, αλλά και για το πώς μπορούμε να φέρουμε πιο κοντά την ενότητα των Εκκλησιών μας μέσω επαναποκεκαλυμμένης εμπειρίας της επικοινωνίας, η οποία θεμελιώνεται επί: της αμοιβαίας αναγνωρίσεως, της κοινής ομολογίας πίστεως, της αποδοχής της ποικιλομορφίας, της λειτουργικής ανταλλαγής, της συνοδικότητας και της καθολικότητας, της αποστολής και του ευαγγελισμού, της αλληλοσυμπληρώσεως, της ανανεώσεως και της μεταρρυθμίσεως και τελικά, του ρόλου της παποσύνης». Δηλαδή, το θέμα σχετικά με τη θέση του Πάπα Ρώμης στην «ενωμένη εκκλησία» είναι πολύ σπουδαίο και εκτός αυτού, ο Ελπιδοφόρος προσθέτει: «το γεγονός του πώς προσδιορίζουμε την εξουσία μέσα στην Εκκλησία, θα έχει άμεση επίδραση στην ικανότητά μας να ζούμε και να υπάρχουμε ως μια Εκκλησία». Προφανώς, εάν η Μικτή Επιτροπή επί του Θεολογικού Διαλόγου οδηγηθεί στην κατανόηση του ρόλου της παποσύνης, η οποία θα βρίσκει σύμφωνους το Φανάρι και τη Ρώμη, όλα τα ζητήματα (συμπεριλαμβανομένων και των αιρέσεων των Ρωμαιοκαθολικών) δεν θα είναι και τόσο ουσιαστικής σημασία για την επίτευξη μιας νέας Ουνίας.

Μεταξύ άλλων, ο Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος αναφέρθηκε και στη σημασία του συνεορτασμού του Πάσχα, ενώ τάχθηκε εκ νέου υπέρ των γάμων μεταξύ Ορθοδόξων και ετεροδόξων. Είναι αξιοπερίεργο ότι ο εκπρόσωπος του Φαναρίου αποκάλεσε τους Ρωμαιοκαθολικούς «Αδελφή Εκκλησία της Ρώμης».

Ο κ. Ελπιδοφόρος επίσης, άφησε να εννοηθεί ότι τα προβλήματα στις διορθόδοξες σχέσεις εμποδίζουν τον διάλογο Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών: «Το μέλλον των σχέσεων μεταξύ Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών εξαρτάται από την κατάσταση των διορθοδόξων σχέσεων». Δεν είναι δύσκολο να μαντέψει κανείς ότι το κύριο πρόβλημα αποτελεί η λόγῳ του ουκρανικού ζητήματος σύγκρουση μεταξύ του Φαναρίου και της Μόσχας.

Η παρέμβαση του επικεφαλής της Ελληνορθοδόξου Αρχιεπισκοπής Αμερικής, για άλλη μια φορά, δείχνει ότι η στρατηγική πορεία του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως είναι εκ των πραγμάτων μια νέα Ουνία με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. Υπό αυτές τις συνθήκες, η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, από την Πρόνοια, μείωσε τη συμμετοχή της στο διάλογο με τους Ρωμαιοκαθολικούς, αποσυρθείσα από τις εργασίες της Μικτής Επιτροπής. Είθε να δώσει ο Θεός να εξαλειφθεί το «σύνδρομο της Αβάνας» από τη Ρωσική Εκκλησία, η οποία, επανερχόμενη τελικά στις υγιείς θέσεις στο διάλογο Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών, να γίνει φάρος για τους ανά την οικουμένη Ορθοδόξους, διαφυλάττοντας την αγιοπατερική πίστη και προστατεύοντάς τη από τη λατινική αίρεση.