Ομιλία για την Εκκλησία του Xριστού

Ο αρχιμανδρίτης Ιουστίνος Πάρβου (1919-2013) ήταν ένας απ’ τους διασημότερους πνευματικούς της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ρουμανίας. Σας παραθέτουμε τη συνομιλία με τον π .Ιουστίνο για την Εκκλησία του Χριστού.

Μοναστήρι κι ενορία

Αρχιμανδρίτης Ιουστίνος (Πάρβου) – Ποιες πνευματικές σχέσεις πρέπει να ισχύουν μεταξύ των μοναστηριών και των ενοριών;

– Έχουν την ίδια αποστολή, γι’ αυτό και οι προσπάθειές τους πρέπει να είναι ανάλογες και οι σχέσεις να είναι αρμονικές. Δεν ξέρω, αν είναι πιο εύκολη η ζωή στο μοναστήρι, σε σχέση με την ενορία. Ένας ενοριακός ιερέας πρέπει να παλεύει για τις αξίες της Εκκλησίας περισσότερο από έναν μοναχό, επειδή βρίσκεται μέσα σε πλήθος πειρασμών.

– Ο πατήρ Δημήτριος Μπεζάν (1) έλεγε: «Ο Δαίμων πυροβολεί από ένα μεγάλο κανόνι, από βαρύ πυροβολικό δηλαδή, και κυρίως σε μοναστήρια. Απ’ όλους τους χριστιανούς έχουν ως στόχο κυρίως τους μοναχούς! Βρίσκονται σε μάχη εκ του σύνεγγυς. Ο Σατανάς έχει πολύ ισχυρή δύναμη πυρός. Κάποια στιγμή, μπορεί να υποκύψει κάποιος». Μπορείτε να το σχολιάσετε;

– Ο μοναχός έχει δύσκολη αποστολή. Είναι σαν στρατιώτης, που πολεμά στην πρώτη γραμμή της πίστεως! Πρέπει να είναι προετοιμασμένος να νικάει, αλλά και να πέφτει, όταν παραστεί ανάγκη. Όλα εξαρτώνται από τη δύναμη της προσευχής.

– Ο π. Μπεζάν έλεγε, επίσης: «Τα μοναστήρια πρέπει να επιστρέψουν στην πλήρη τήρηση των κανόνων του Αγίου Βασιλείου του Μεγάλου. Όλοι οι μοναχοί πρέπει ν’ αναβιβάζουν εαυτόν στην τελειότητα, αφήνοντας πίσω όλα τα προβλήματα της κοινωνικής ζωής. Έχουν μόνο ένα έργο κι έναν δρόμο, δηλαδή με πολύ κόπο να φτάσουν την πύλη του Παραδείσου». Και τι να κάνουμε με τα μοναστήρια, μέσα στα οποία παρεισέφρησε ο πολιτισμός με όλους τους πειρασμούς του, τα οποία καταφεύγουν στα δικαστήρια για την κυριότητα των οικοπέδων και των ακινήτων τους; Τι να κάνουμε μ’ εκείνους τους μοναχούς, που προβάλλουν τον εαυτό τους πιο έντονα από τις διάσημες προσωπικότητες αυτού του κόσμου; Πολλοί χριστιανοί, που έχουν ασθενή πίστη και, προφανώς, μπερδεύουν την Εκκλησία και τη χριστιανική ζωή με τον τρόπο ζωής ορισμένων εκ των αντιπροσώπων της, κρίνουν το σύνολο της Ορθοδοξίας με βάση τις συμπεριφορές κάποιων μελών της, που ελπίζω ν’ αποτελούν εξαιρέσεις.

– Ο ζήλος και η χάρη του ιερέα ή του μοναχού γίνονται πιο φανεροί ανάμεσα στο πλήθος του κόσμου παρά στην έρημο. Στην έρημο αναλαμβάνεις την ευθύνη για τον εαυτό σου μπροστά στον Θεό, ενώ ανάμεσα στους ανθρώπους αναλαμβάνεις την ευθύνη για κάθε μια ψυχή.

– Υπάρχει διαφορά μεταξύ ενός υποτακτικού του σήμερα κι ενός υποτακτικού του τότε, όταν εσείς ξεκινήσατε τη μοναχική ζωή σας; Είναι αρκετά τα παραδείγματα προς μίμηση για νέους ανθρώπους, οι οποίοι εισέρχονται στο μοναστήρι;

Το πρώτο παράδειγμα, χρονικά, πρέπει να είναι ο ενοριακός ιερέας, ο οποίος θα του δείξει την πνευματική ζωή

– Το παράδειγμα για κάθε νέο παλικάρι, που θέλει να μπει στο μοναστήρι, παραμένει ο Ιησούς Χριστός. Μετά στη σειρά είναι οι Άγιοι Πατέρες και ύστερα είναι οι μοναχοί και οι ιερείς. Το πρώτο παράδειγμα, χρονικά, πρέπει να είναι ο ενοριακός ιερέας, ο οποίος θα του δείξει την πνευματική ζωή. Ο ιερέας, που θ’ ανοίξει την ψυχή και την καρδιά ενός νεαρού για τη μοναχική ζωή, θ’ αποκτήσει έναν πρεσβευτή για τη σωτηρία της ψυχής του.

– Ποια άποψη έχετε για την πνευματική ανανέωση της ρουμάνικης θεολογίας;

– Δεν πρέπει να την ανανεώσουμε, αλλά πρέπει να τη διατηρήσουμε. Η Εκκλησία της Ρουμανίας έχει την ιστορία και τη ζωή της, γεμάτη με παραδείγματα, αγίους και μάρτυρες! Το υψηλότερο υπόδειγμα της ζωής είναι ο Ιησούς Χριστός. Η ανανέωση υποδηλώνει τη διάβρωση αυτής της ζωής.

– Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, που πραγματοποιήθηκαν στην κοινωνία μας, η Εκκλησία απολαμβάνει της υψηλότερης εμπιστοσύνης από τους Ρουμάνους. Αυτή η εμπιστοσύνη αποτυπώνεται στην πίστη του λαού μας;

Το υψηλότερο υπόδειγμα της ζωής είναι ο Ιησούς Χριστός. Η ανανέωση υποδηλώνει τη διάβρωση αυτής της ζωής.

-Κανείς δεν μπορεί να καταβάλει τη Ζώσα Εκκλησία του Ιησού Χριστού, ενώ υπάρχουν άνθρωποι, γνωστοί και άγνωστοι, που προσεύχονται και νηστεύουν. Αν πρόκειται για μια τέτοια Εκκλησία, τότε, αν ο άνθρωπος τρέφει εμπιστοσύνη για την Εκκλησία, αυτό σημαίνει ότι είμαστε στον σωστό δρόμο! Επειδή, όμως, πρόκειται για έναν θεσμό, που εμπεριέχει ανθρώπους και τις αμαρτίες τους, τότε πρέπει να προσευχόμαστε στον Θεό, ώστε Αυτός να κατευθύνει τους πάντες και τα πάντα προς τη σωστή πορεία, και να μας προστατεύει από το σύνολο των πειρασμών, που βάλλουν πανταχόθεν εναντίον της κατά παράδοση Εκκλησίας μας.

Αρχιμανδρίτης Ιουστίνος (Πάρβου)

Οικουμενισμός

– Πιστεύετε πως κάποια στιγμή όλες οι χριστιανικές Εκκλησίες θα ενωθούν γύρω από την Ορθοδοξία;

– Αυτό είναι ένα πολιτικό ερώτημα. Είναι ευκαιρία για τις άλλες Εκκλησίες να επιστρέψουν στις πρωταρχικές τους ρίζες, τις οποίες φυλάττει η Ορθοδοξία. Ωστόσο, βλέποντας πώς συμπεριφέρονται σήμερα οι άλλες χριστιανικές Εκκλησίες, καταλήγω στο συμπέρασμα ότι δεν θέλουν να κατευθυνθούν προς την Ορθοδοξία. Το κύρος της Ορθοδοξίας τούς εμποδίζει. Εκείνοι θέλουν η Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία μ’ έναν θαυμαστό τρόπο διατήρησε τη δύναμή της στη διάρκεια των δύο χιλιάδων χρόνων κι ενίοτε την αύξανε, κατά τις δοκιμασίες που υπέστη, να εξασθενήσει.

– Πιστεύετε πως η Ρουμάνικη Εκκλησία, ως θεσμός, θα υποκύψει στον οικουμενικό πειρασμό, που προπαγανδίζουν οι σύγχρονες τάσεις, οι οποίες έρχονται εδώ από τη Δύση; Ο οικουμενισμός αποτελεί τη λύση προβλήματος της αντίστασης στον «ισλαμικό φονταμενταλισμό», που τρομάζει την Ευρώπη;

Ένας απλός χριστιανός παραπονιέται ότι δεν μπορεί να δει τώρα πια τον Θεό πίσω από το μεγαλείο των ιεραρχών Του!

– Δεν κινδυνεύει η Εκκλησία μας από τον ισλαμικό φονταμενταλισμό, αλλά από τις πολιτικές τάσεις, που φανερώνονται στις αρχές και στη δομή της. Ένας απλός χριστιανός παραπονιέται ότι δεν μπορεί να δει τώρα πια τον Θεό πίσω από το μεγαλείο των ιεραρχών Του!

– Τι κακό μπορεί να προκαλέσει ο Οικουμενισμός στην Ορθοδοξία;

– Θ’ αλλάξει εκείνο, που η Ορθοδοξία διατηρούσε στη διάρκεια δύο χιλιάδων χρόνων. Αν προσπαθείς να υπονομεύσεις τα θεμέλια του σπιτιού, δεν εκθέτεις το σπίτι στον κίνδυνο να καταρρεύσει; Αντί ν’ ασχολούμαστε με το μέλλον των πιστών μας, της πίστεως του καθενός, της ζωής της Εκκλησίας μας, εμείς καταρτίζουμε σχέδια για επέκταση. Και κάποια στιγμή θα δούμε πως τα οργανώσαμε όλα μια χαρά, κάναμε σχέδια και τα πραγματοποιήσαμε, αλλά δεν θα έχουμε πια ν’ απευθυνθούμε σε κανέναν. Επειδή ο χριστιανός, που έχασε κάποτε τον δρόμο του, θα μείνει πλανεμένος για πάντα.

Αρχιμανδρίτης Ιουστίνος (Πάρβου)

– Τι θα έχανε πρακτικώς η Ορθόδοξη Εκκλησία, στην περίπτωση που θα έπαιρνε αυτήν την απόφαση;

– Αγαπητέ μου, η Ορθοδοξία είναι φάρμακο για ν’ αναγεννηθούν οι Δυτικές Εκκλησίες. Η Εκκλησία μας αποτελεί την πνευματική δύναμη κι ενέργεια της Ευρώπης, χωρίς επιφυλάξεις. Ας πούμε, βρεθήκανε ένας χριστιανός ορθόδοξος κι ένας χριστιανός καθολικός, π.χ. από την Ισπανία, την Ιταλία, τη Γερμανία. Και ο καθολικός ρωτάει τον ορθόδοξο: «Και γιατί έχετε ανάγκη τη νηστεία; Γιατί έχετε όλες αυτές τις γιορτές; Νηστεύετε, «στεγνώνεστε», τηρείτε όλους τους κανόνες και γίνατε φτωχοί!». «Ναι, -θα μπορούσε να του απαντήσει ο ορθόδοξος- η εγκράτεια μέσω νηστείας είναι φάρμακο για την ψυχή και το σώμα, είναι μια δοκιμή του χαρακτήρα, είναι η σχέση μας με τους πρώτους χριστιανούς. Αν χάσουμε αυτήν τη σχέση, θα χάσουμε τα πάντα. Εάν δεν θυσιάζουμε τίποτα, τότε πώς να καταλάβουμε τι είναι η σωτηρία;»

Εάν δεν θυσιάζουμε τίποτα, τότε πώς να καταλάβουμε τι είναι η σωτηρία;

Εξάλλου, η Ορθοδοξία σήμερα έγινε ιεραποστολή στην Ευρώπη. Κάθε ορθόδοξος Ρουμάνος, που φεύγει στις δυτικές χώρες, επιτελεί ιεραποστολικό έργο. Ακόμη και ο Καθολικισμός είναι πιο δυνατός εδώ παρά στη Δύση. Ό,τι υπήρχε σε σχέση με την Ορθοδοξία, διατήρησε την πρωταρχική του ενέργεια και δύναμη.

– Με ποια λόγια θ’ απευθυνόσασταν στους αντιπροσώπους της Εκκλησίας μας, οι οποίοι θα λάμβαναν μια απόφαση προς την κατεύθυνση του Οικουμενισμού, εξηγώντας ότι αυτό απαιτεί η «ιστορική στιγμή» ή η παγκοσμιοποίηση ή η ένωση με την Ευρώπη;

– Ας επιστρέψουν στον λόγο του Χριστού, στις συμβουλές των Αγίων Πατέρων. Εκεί βρίσκονται οι απαντήσεις σε όλες τις πρωτοβουλίες τους.