Λίγοι ιατροί είναι άθεοι

Παραμονές της εορτής του διακεκριμένου χειρούργου και Ιεράρχη, του Αγίου Λουκά της Κριμαίας, το 2018, ο Πρωθιερέας Ιωάννης Ντροζντόβ, εφημέριος του Ιερού Ναού του Αγίου Λουκά στην Ιατρική Ακαδημία Σ.Ι.Γκεοργκιέβσκι της Συμφερούπολης, μίλησε στη δημοσιογράφο του πρακτορείου ειδήσεων "Интерфакс-Религия" (Interfax-Religion), κυρία Ελένη Βεριόβκινα, για την κληρονομιά του μεγάλου ιατρού, το βιβλίο του οποίου ακόμα μελετούν φοιτητές της ιατρικής. Μίλησε, επίσης, για τα θαύματα του Αγίου, όπως και για τον εορτασμό της μνήμης του Αγίου Λουκά στην πρωτεύουσα της Κριμαίας.

– Πάτερ Ιωάννη, γίνονται συχνά θαύματα από τον Άγιο Λουκά;

– Τα θαύματα του Αγίου Λουκά καταγράφονται και ύστερα δημοσιεύονται στις εκδόσεις του βίου του και των μεταθανάτιων θαυμάτων του από την επαρχία Συμφερουπόλεως και Κριμαίας. Σε αυτά βασίστηκε η αγιοκατάταξή του. Τεράστια συμβολή σε αυτήν την στατιστική προσφέρουν ορθόδοξοι Έλληνες. Αυτοί έρχονται προσκυνητές στα λείψανα του Αγίου, με επικεφαλής τον Μητροπολίτη Νεκτάριο, ο οποίος είχε θεραπευτεί και ο ίδιος από τον Άγιο Λουκά κάτι που στάθηκε αφορμή για να τον τιμούν παντού ορθόδοξοι Έλληνες. Κάθε χρόνο κάνουν προσκύνημα την ημέρα εορτής του Αγίου Λουκά, στις 11 Ιουνίου, στην Ιερά γυναικεία Μονή της Αγίας Τριάδας.   

Ο Μητροπολίτης Νεκτάριος είχε θεραπευτεί από καρκίνο. Επρόκειτο να κάνει μια τελευταία εξέταση προκειμένου να ορίσουν την έκταση της επέμβασης και ο Μητροπολίτης, που τότε ήταν ακόμα αρχιμανδρίτης, καταλάβαινε πολύ καλά ότι όποιας έκτασης και να ήταν η επέμβαση, θα του αφαιρούσε τη δυνατότητα να μιλάει. Και για έναν ιερέα αυτό θα σήμαινε ουσιαστικά το τέλος του λειτουργήματός του, καθώς είναι σχεδόν αδύνατο να λειτουργεί δίχως να είναι σε θέση να κάνει εκφωνήσεις. Αυτό του προκαλούσε πολλά ηθικά και σωματικά βάσανα. Δε διανοούταν να μην μπορεί να λειτουργεί. Για αυτό το λόγο και έκανε πολύ θερμές προσευχές στον Άγιο Λουκά ο οποίος, τότε, εδώ, στην Κριμαία, τιμόταν ως τοπικός άγιος. Το πρωί που έγινε η εξέταση, ήδη ο Μητροπολίτης Νεκτάριος ένιωθε πολύ καλύτερα και, μετά από μια ακόμα εξέταση, το χειρουργείο ματαιώθηκε ως περιττό και πήρε εξιτήριο.

Στη δική μας Ιατρική Ακαδημία Συμφερούπολης διεξάγονται πνευματικο-ιατρικά συνέδρια. Έχουν ήδη διεξαχθεί επτά τέτοια συνέδρια. Σε αυτά πολύ συχνά είναι παρών και ο Μητροπολίτης Νεκτάριος και κάθε φορά φέρνει όλο και νέες καταγραφές με τις θεραπείες στην Ελλάδα. Στις καταγραφές πάντα επισυνάπτει τα αντίγραφα από τα ιστορικά των ασθενών και τις πιστοποιήσεις των θεραπόντων ιατρών. Όλο αυτό συντελείται στην αίθουσα συνεδριάσεων, όπου είναι παρόντες διακεκριμένοι καθηγητές, ιατροί της Κριμαίας και των γειτονικών χωρών.  

- Την παραμονή της εορτής του Αγίου Λουκά, στα λείψανα του Αγίου αγιάζονται ιατρικές ρόμπες. Τι ακολουθία είναι αυτή; Για ποιον προορίζονται αυτές οι ρόμπες στη συνέχεια;

– Το 2001, με την ευλογία του Μητροπολίτη Κριμαίας και Συμφερουπόλεως κ.Λάζαρου είχε συσταθεί η Εταιρεία Ορθόδοξων Ιατρών της Κριμαίας, όπου εξ αρχής είχαν συμμετάσχει πιστοί ορθόδοξοι ιατροί και αρχίατροι των νοσοκομείων της Συμφερούπολης. Μετά η Εταιρεία επεκτάθηκε και σε άλλες πόλεις της Κριμαίας. Στην Ιατρική Ακαδημία έχει κτιστεί ο Ιερός Ναός του Αγίου Λουκά. Όπως αποδείχθηκε, τον είχαν κτίσει στη θέση ενός κατεστραμμένου ναού της Υπαπαντής του Κυρίου, στο χώρο του γυναικείου σπουδαστηρίου της επαρχίας, που στη συνέχεια αποτέλεσε τη βάση για τη δημιουργία της Ιατρικής Σχολής της Συμφερούπολης.

Από το 2001 και μετά, την παραμονή της εορτής του Αγίου Λουκά, στην Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδας, όπου φυλάγονται τα λείψανα του Αγίου Λουκά, τελείται δέηση και παράκληση, στην οποία πρωτοστατεί ο Μητροπολίτης Συμφερουπόλεως και Κριμαίας κ.Λάζαρος. Στο τέλος της ιερής ακολουθίας ο Μητροπολίτης μας αγιάζει τις ιατρικές ρόμπες. Εκείνη την ημέρα, οι αρχίατροι των νοσοκομείων της Συμφερούπολης και των γύρω πόλεων θεωρούν καθήκον τους να έρθουν στην ιερή ακολουθία. Παρόντες στην ακολουθία είναι ο Υπουργός Υγείας της Κριμαίας, πιστοί ιατροί και φοιτητές οι οποίοι φέρνουν τις ρόμπες τους για να τις ραντίσει με αγιασμό ο Μητροπολίτης Λάζαρος. Οι ιατροί ζητάνε από τον Θεό να τους βοηθήσει στη δουλειά τους και στο να κρατούν τη συνείδησή τους καθαρή, να τελούν, όπως πρέπει, ενώπιον του Θεού και των ανθρώπων, το ιατρικό τους καθήκον. Αυτές οι ρόμπες συμβολίζουν ότι ο κάθε υγειονομικός υπηρετεί πρώτα από όλα τον Θεό και τον άρρωστο άνθρωπο.

– Εσείς έχετε σπουδάσει ιατρική. Θεωρείτε ότι ο ιατρός έχει δικαίωμα να ελπίζει στο θαύμα, όταν θεραπεύει έναν ασθενή;

– Εμείς όλοι πρέπει να επιτελούμε πλήρως τα καθήκοντά μας, χωρίς να παύουμε να ελπίζουμε στην Πρόνοια του Θεού. Το να ελπίζεις ότι θα γίνει το θαύμα, χωρίς να προβαίνεις σε καμία ιατρική πράξη, αυτό μάλλον είναι αμαρτωλό. Ακόμα και στην Αγία Γραφή βλέπουμε τον τρόπο με τον οποίον ο Κύριος εκφράστηκε σε σχέση με το διάβολο που τον πείραζε: «οὐκ ἐκπειράσεις Κύριον τὸν Θεόν σου». Ο κάθε ιατρός πρέπει να επιτελεί πλήρως τα ιατρικά του καθήκοντα και στις περιπτώσεις που δεν επαρκούν οι δικές του ανθρώπινες δυνάμεις, δεν επαρκούν οι ιατρικές του γνώσεις, όταν καταλαβαίνει ότι σε μια συγκεκριμένη στιγμή ο ασθενής βρίσκεται στα χέρια του Θεού, πρέπει να βοηθάει τον ασθενή ώστε να ελπίζει ότι το έλεος του Κυρίου είναι ατελεύτητο και ότι ενδέχεται να θεραπευτεί. Όμως, η Πρόνοια του Θεού είναι πολύπλευρη. Πρέπει να καταλάβουμε ότι ο σκοπός της ζωής του ανθρώπου είναι η αιώνια σωτηρία του και η μακάρια αιωνιότητα. Με ποιους δρόμους ο Κύριος θα τον οδηγήσει προς τη μακαριότητα, δεν το γνωρίζουμε. Ίσως, μέσα από τα βάσανα. Ίσως, με την αρρώστια. Μπορεί και μέσα από την εμπειρία της θαυμαστής θεραπείας ο άνθρωπος να αισθανθεί μια τεράστια ώθηση στη μετέπειτα ζωή του και να ομολογεί την πίστη στον Κύριο. Με ποιο ακριβώς τρόπο δεν το γνωρίζουμε.

– Πόσο δύσκολο είναι για έναν φοιτητή ιατρικής, έχοντας μελετήσει όλο το εσωτερικό της ανθρώπινης ανατομίας, να έλθει στην πίστη;

– Το ένα δεν εμποδίζει το άλλο. Η πίστη δεν εμποδίζει τον άνθρωπο να είναι ιατρός. Είναι άλλο το να είναι ένας άνθρωπος, εξ αρχής, άθεος, να έχει ανατραφεί χωρίς πίστη, να είναι πεπεισμένος άθεος. Τότε, είναι δύσκολο να έλθει στην πίστη, ακριβώς λόγω της ανατροφής του. Αν ο άνθρωπος δεν είναι ένας μαχόμενος αρνητής του Θεού και έχει θρησκευτικό συναίσθημα (η ψυχή του ανθρώπου, όπως έλεγε ο Άγιος Τερτυλλιανός, κατά φύση είναι χριστιανή), τίποτα δεν τον εμποδίζει να έλθει στην πίστη μέσα από τη διαδρομή του στην άσκηση της ιατρικής. Το αντίθετο, μάλιστα, καθώς βλέπει τα βάσανα των ασθενών, βλέπει και πόσο πάνσοφα είναι δημιουργημένος ο ανθρώπινος οργανισμός και πόσο αρμονικά δουλεύουν όλα τα όργανα και τα συστήματα, είναι πολύ δύσκολο να παραμένει κανείς άπιστος και να μην θαυμάζει την Πρόνοια του Θεού στη δημιουργία αυτού του κόσμου, του ανθρώπου και του όλου σύμπαντος.   

– Υπάρχουν πολλοί οι ιατροί που είναι πιστοί;

– Είναι λίγοι οι άπιστοι.

– Είναι αλήθεια ότι οι φοιτητές της ιατρικής, μέχρι και σήμερα, σπουδάζουν με τα βιβλία του Αγίου Λουκά;

– Μπορούμε να το πούμε και αυτό. Παρόλο που έχουμε μπει στην εποχή των αντιβιώσεων, ένα τόσο πολύ δημοφιλές βιβλίο, όπως τα «Δοκίμια για τη χειρουργική των πυογόνων λοιμώξεων», για μας είναι το υπόδειγμα επιστημονικής σκέψης και έρευνας. Ο Άγιος Λουκάς στον καιρό του, όταν η θεραπεία με αντιβιώσεις δεν είχε εξελιχθεί, και σε κάποια μέρη ήταν τελείως άγνωστη, έκανε θαύματα στο τραπέζι του χειρουργείου, διέσωζε τα όργανα και τα άκρα των στρατιωτών που είχαν σοβαρά τραυματιστεί στο μέτωπο του πολέμου. Ο Άγιος Λουκάς στα απομνημονεύματά του γράφει ότι πολύ συχνά οι στρατιώτες τους οποίους θεράπευε, κάθε φορά που έμπαινε για επίσκεψη στους θαλάμους του νοσοκομείου, τον χαιρετούσαν με κινήσεις των χεριών και των ποδιών που τα είχε αποκαταστήσει. Κάτι που ήταν η καλύτερη επιβράβευση για τον ίδιον.  

Το βιβλίο του, ακόμα και τώρα, είναι βιβλίο αναφοράς για κάθε ιατρό που σέβεται τον εαυτό του. Κάθε ιατρός πρέπει να διαβάσει αυτό το βιβλίο, να διεισδύσει σε αυτό, να καταλάβει πώς πρέπει να είναι ένας χειρούργος, πώς πρέπει να βλέπει τον ασθενή, να προσέχει τις λεπτομέρειες, τις οποίες πολύ συχνά προσπερνάμε. Μερικές φορές, ο ασθενής λέει κάτι και εμείς δε δίνουμε σημασία σε αυτό. Θέλουμε αμέσως να βλέπουμε κάτι το σημαντικό, όμως, με τις λεπτομέρειες διαμορφώνεται η εικόνα μιας ασθένειας.

Το βιβλίο είναι γραμμένο σε μια πολύ απλή, κατανοητή γλώσσα. Ακόμα και ένας που δεν έχει σχέση με την Ιατρική, νιώθει αισθητική απόλαυση με την ανάγνωση αυτού του βιβλίου. Διαβάζεται ως μυθιστόρημα. Τις εικόνες και τα σκίτσα αυτού το βιβλίου τις έκανε ο ίδιος ο Άγιος Λουκάς. Ήταν μεγάλος ανατόμος και ωραίος ζωγράφος.  

Στην Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδας στη Συμφερούπολη, βρίσκεται το μουσείο που είναι αφιερωμένο στη μνήμη του Αγίου. Εκεί βρίσκονται τα προσωπικά του πράγματα, τα αρχιερατικά του άμφια, τα χειρουργικά του εργαλεία, η ρόμπα, που χρησιμοποιούσε στα χειρουργεία του. Όλα αυτά χαράζουν ανεξίτηλες εντυπώσεις στην ψυχή των πιστών προσκυνητών και, κατά κανόνα, όσοι έχουν επισκεφτεί την Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδας και τα λείψανά του, έστω μια φορά, την ημέρα της εορτής του Αγίου Λουκά, θυμούνται όλα αυτά σε όλη τους τη ζωή και προσπαθούν και τις επόμενες χρονιές, την ημέρα της εορτής, να κάνουν προσκύνημα στη γη της Κριμαίας.