Πρωθιερέας Γεώργιος Λάριν: «Τη χαρά από την επικοινωνία με τον άγιο Ιωάννη της Σαγκάης την έχω κρατήσει στην μνήμη μου». Μέρος B.

Ο πρωθιερέας Γεώργιος Λάριν είναι προϊστάμενος του ναού της Αγίας Σκέπης της Παναγίας στην αμερικάνικη πόλη Ναγιάκ. Ο πατήρ Γεώργιος είναι γνώστης πολλών ιστοριών για τον Άγιο Ιωάννη. Ο ίδιος γνώρισε τον δεσπότη, όταν ήταν ακόμα μικρός, στη Σαγκάη, στις αρχές της δεκαετίας του 1940, και νιώθει τη μέριμνα του Αγίου από τότε μέχρι σήμερα.

Ο δεσπότης ανέλαβε επικεφαλής της ρωσικής διασποράς στη Σαγκάη τον καιρό, που για τους Ιάπωνες αυτό αποτελούσε λόγο θανάτου

Υπήρχαν και άλλα περιστατικά στη ζωή μου. Για παράδειγμα, όταν ήμουν 10-11 χρονών, εγώ με άλλα δυο αγόρια, που βοηθούσαν στο Ιερό, φτιάξαμε σφεντόνες και, κατά τη διάρκεια της ολονύκτιας ακολουθίας, όταν ο Δεσπότης έχρηζε με λάδι τους πιστούς, πήγαμε στο βοηθητικό δωμάτιο, βγάλαμε τα στιχάρια μας και τρέξαμε προς τον φράχτη. Από ’κει αρχίσαμε να χτυπάμε τα παράθυρα ενός διπλανού καθολικού σχολείου με τις σφεντόνες μας. Σπάσαμε δύο-τρία παράθυρα και μετά επιστρέψαμε πίσω στον ναό, βάλαμε τα στιχάρια μας και συνεχίσαμε την υπηρεσία μας. Ξαφνικά, στον ναό μπήκαν δύο καθολικοί μοναχοί. Είδαν πως εγώ κρατούσα τη ράβδο και, μάλλον, δεν τόλμησαν ούτε να σκεφτούν ότι αυτό το παλικάρι θα μπορούσε να σπάσει τα παράθυρα. Και τότε συνειδητοποίησα ότι δεν θα με πιάσουν, αφού φοράω άμφια.

Ονομαστική εορτή του Αγίου Ιωάννη. Σαγκάη, έτος 1943

Ο δεσπότης, βέβαια, το έμαθε και μας μάλωσε πολύ αυστηρά, λέγοντας: «Μην κάνετε ποτέ τέτοια πράγματα! Είναι κατά του θελήματος του Θεού!».

Για ’μένα αυτό το περιστατικό έγινε μάθημα, το οποίο κράτησα στη μνήμη μου. Κατάλαβα πως δεν πρέπει να κάνω τέτοια πράγματα και ότι αυτά είναι δυσάρεστα στον Θεό.

Ο δεσπότης μάς μάλωσε πολύ αυστηρά, λέγοντας: «Μην κάνετε ποτέ τέτοια πράγματα! Είναι κατά του θελήματος του Θεού!»

Υπήρχε ακόμη μια άσχημη ιστορία κατά τα παιδικά μου χρόνια.

Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η Σαγκάη καταλήφθηκε από τους Ιάπωνες. Κοντά στο σπίτι μας ζούσαν πλούσιοι Γερμανοί και Γάλλοι. Οι Γιαπωνέζοι τούς πήραν τα σπίτια κι έβαλαν τους στρατιώτες τους να μένουν εκεί. Μια φορά, εγώ μαζί με κάποιους φίλους μου μπήκαμε μέσα σ’ έναν τέτοιο «στρατώνα». Εκεί μέσα υπήρχε ένα ευκτήριο δωμάτιο, μέσα στο οποίο βρισκόταν ένα αγαλματάκι κάποιου ειδώλου. Το ρίξαμε στη γλάστρα και τρέξαμε έξω. Μόνο αργότερα κατάλαβα ότι αν μας είχαν πιάσει, θα μας πυροβολούσαν. Δεν είπαμε σε κανέναν γι’ αυτό το γεγονός, αλλά είμαι σίγουρος ότι ο δεσπότης τα ήξερε όλα και προσευχόταν για μας και γι’ αυτό δεν συλληφθήκαμε.

Είναι παράδοξο ότι από τη μία αγαπούσα πολύ τον δεσπότη και ήθελα να τον μιμηθώ και από την άλλη έκανα τέτοιες τρελές πράξεις.

Στη Σαγκάη είχαμε μέλη της ρωσικής διασποράς, η οποία ψήφιζε τον επικεφαλής της. Συνήθως οι αρχηγοί της διασποράς δεν συμφωνούσαν να εκτελούν τις απαιτήσεις των Γιαπωνέζων και γι’ αυτόν τον λόγο οι Γιαπωνέζοι τους σκοτώνανε κρυφά. Η κατάσταση έφτασε στο σημείο, που οι άνθρωποι άρχισαν να φοβούνται ν’ αναλάβουν αυτήν τη θέση. Ο δεσπότης, όμως, συμφώνησε κι έγινε επίσημος πρόεδρος της Ρωσικής κοινότητας της Σαγκάης.

Οι Γιαπωνέζοι δεν τον πείραζαν. Εκτός τούτου, όταν ανακοίνωναν απαγόρευση κυκλοφορίας και πυροβολούσαν όλους όσοι έβγαιναν έξω τη νύχτα, στον δεσπότη επέτρεπαν να κινείται ελεύθερα. Ήξεραν ότι ο δεσπότης επισκέπτεται τα πνευματικά του τέκνα οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας, και γι’ αυτό δεν τον πείραζαν.

Μετά τον πόλεμο, στη Σαγκάη άνοιξε το Προξενείο της ΕΣΣΔ, το προσωπικό του οποίου μετακόμισε στα δωμάτια, τα οποία προηγουμένως ανήκαν στη ρωσική διπλωματική αποστολή. Πολλοί άνθρωποι, που δεν ήταν και πολύ της εκκλησίας, επηρεαζόμενοι από την προπαγάνδα, έλαβαν σοβιετικά διαβατήρια. Ο δεσπότης προέτρεπε τον κόσμο να μην ακούνε την προπαγάνδα και τους προειδοποιούσε ότι στην ΕΣΣΔ δεν άλλαξε τίποτα, όμως όλοι αυτοί οι άνθρωποι δεν τον άκουσαν. Δυστυχώς, μεταξύ αυτών ήταν και δύο αδελφοί της μητέρας μου, ο θείος Κόλια και ο θείος Σούρα, οι οποίοι σπάνια επισκέπτονταν την εκκλησία. Η σύζυγος του θείου Κόλια, όμως, δεν ήθελε να γυρίσει πίσω και ο θείος απήγαγε κρυφά τον μικρό τους γιο. Μαζί τους πήγε και η γιαγιά μου, Βαρβάρα, η οποία έλεγε ότι ήθελε απλώς να πεθάνει στην πατρίδα και δεν την ένοιαζε τι εξουσία ήταν εκεί.

Η μητέρα μου ανησυχούσε πολύ γι’ αυτό. Έκανε πολλές προσπάθειες να τους βρει και τελικά βρήκε μόνο τον θείο Κόλια. Άρχισε αλληλογραφία μαζί του και τη δεκαετία του ’60 ο θείος μάς επισκέφτηκε την Αυστραλία, λίγο πριν μπω στην Ιερατική Σχολή.

Οι Αμερικανοί γερουσιαστές έλεγαν πως δεν άντεχαν πια τον Ρώσο Άγιο κι έπρεπε ν’ αποδεχτούν γρήγορα τους πρόσφυγες

Όταν οι κομμουνιστές ήρθαν στην εξουσία στην Κίνα, το 1949, οι Ρώσοι ήταν αναγκασμένοι να φύγουν. Η μόνη χώρα που δεν αρνήθηκε να μας δεχτεί ήταν οι Φιλιππίνες. Γι’ αυτόν τον σκοπό οι αρχές των Φιλιππίνων μάς παρείχαν μια περιοχή της πρώην αμερικανικής πολεμικής βάσης στο νησί Τουμπαμπάο, όπου στήσαμε ένα στρατόπεδο και όπου περάσαμε γύρω στους 10 μήνες.

Ο Άγιος Ιωάννης της Σαγκάης και οι Ρώσοι πρόσφυγες στο νησί Τουμπαμπάο

Τριγύριζε στα γραφεία του Κογκρέσου και προσπαθούσε να πείσει τους γερουσιαστές να δώσουν την έγκριση

Ήμουν τότε 14 χρονών και για ‘μένα και τους συνομήλικούς μου εκείνη η περίοδος ήταν μία συνεχής εορτή. Μέναμε σε σκηνές, γεγονός το οποίο μας έκανε να νιώθουμε ότι βρισκόμασταν σε κατασκήνωση προσκόπων. Κάθε μέρα πηγαίναμε στην παραλία και κάναμε μπάνιο στον ωκεανό. Και το πιο βασικό ήταν ότι δεν έπρεπε να πηγαίνουμε στο σχολείο. Είχαν διοργανωθεί κάποια μαθήματα για μικρά παιδιά, πιθανόν, λόγω του ότι υπήρχαν δάσκαλοι γι’ αυτές τις συγκεκριμένες ηλικίες. Για τους μαθητές γυμνασίου, όμως, τα μαθήματα δεν πραγματοποιούνταν, μάλλον επειδή δεν υπήρχαν τ’ απαραίτητα βιβλία.

Ο δεσπότης Ιωάννης δεν έμενε στο νησί Τουμπαμπάο συνεχώς, αλλά πηγαινοερχόταν, τελούσε ακολουθίες στην εκκλησία, την οποία καταφέραμε να χτίσουμε. Αλλά κατά κάποιον τρόπο έπαψα τον βοηθώ πλέον κατά τις ακολουθίες.

Στη συνέχεια, ο δεσπότης πήγε στην Ουάσιγκτον, για να προσπαθήσει να πείσει τις αρχές των ΗΠΑ να επιτρέψουν στους Ρώσους πρόσφυγες να πάνε εκεί. Περνούσε απ’ τα γραφεία του Κογκρέσου και προσπαθούσε να πείσει τους γερουσιαστές να δώσουν την έγκριση. Το γεγονός είναι ότι οι Αμερικάνοι είχαν πολύ αυστηρές ποσοστώσεις και δεν δέχονταν κανέναν, που ερχόταν από την Κίνα.

Η Θεία λειτουργία στο νησί Τουμπαμπάο

Ο δεσπότης μιλούσε Αγγλικά πολύ καλά. Τελικά κυκλοφόρησε μια φήμη ότι οι γερουσιαστές έλεγαν μεταξύ τους πως δεν αντέχουν πια «αυτόν τον Ρώσο Άγιο» και πρέπει να ψηφιαστεί το συντομότερο ο νόμος για την αποδοχή των προσφύγων, με μοναδικό σκοπό να γλυτώσουν από «αυτόν τον Ρώσο». Ένας γερουσιαστής πήγε στο Τουμπαμπάο και είδε πως στο στρατόπεδό μας ζουν αξιοπρεπείς κι έντιμοι άνθρωποι και δεν υπάρχει εγκληματικότητα και στη συνέχεια συνέβαλε στο να ψηφιστεί γρήγορα ο νόμος.

Η Λειτουργία στο νησί Τουμπαμπάο

Οι επιστολές στην Αυστραλία

Ωστόσο, η δική μου οικογένεια δεν βρέθηκε στις ΗΠΑ, αλλά πήγε στην Αυστραλία, όπου η νονά της μεγαλύτερης αδελφής μου, της Τατιάνας, είχε μετακομίσει. Εκείνη, μαζί με τον Άγγλο άντρα της, μας προσκάλεσαν εκεί.

Ο δεσπότης έγραφε συχνά επιστολές σ’ εμένα και στον μικρό μου αδελφό, τον Σεραφείμ. Νομίζω ότι ήταν προορατικός. Κανένας δεν του έλεγε ότι δεν έχω πια εκείνον τον ζήλο, με το οποίο συμμετείχα στις ακολουθίες νωρίτερα και ότι η πίστη μου έχει εξασθενίσει, αλλά εκείνος τα ήξερε όλα. Σ’ ένα γράμμα μού έγραψε ακριβώς αυτό: «Μπορείς να περάσεις τη ζωή σου μια χαρά, αλλά σκέψου τι θα συμβεί στα γηρατειά. Τότε θα είναι αργά, θα μετανιώνεις, που δεν εκπλήρωσες αυτό που ήθελε η καρδιά σου, τη διακονία για την Εκκλησία».

Μ’ έμαθε ένα πολύ σημαντικό πράγμα, ότι τίποτα δεν συμβαίνει τυχαία, παντού ενεργεί η Πρόνοια του Θεού

Ο δεσπότης μάντεψε σωστά. Εκείνον τον καιρό, όντως, άρχισα ν’ απομακρύνομαι από την Εκκλησία. Δεν πήγαινα τακτικά στις ακολουθίες πια και ήθελα ν’ αρχίσω την σταδιοδρομία μου στον κόσμο.

Δόξα τω Θεώ, υπήρχε ακόμα η «κλωστή», που μας συνέδεε, που ήταν τα γράμματά του. Το κύριο πράγμα, για το οποίο έγραφε, ήταν η ανάγκη διακονίας στον Θεό. Εκτός τούτου, μου έμαθε ένα πολύ σημαντικό πράγμα ότι τίποτα δεν συμβαίνει τυχαία, παντού ενεργεί η Πρόνοια του Θεού. Το είχα κρατήσει στη μνήμη μου για όλη μου τη ζωή.

Στις επιστολές του ο δεσπότης εξέφραζε τη λύπη του, σχετικά με το γεγονός ότι η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία στο εξωτερικό στερείται κληρικών και ότι ολόκληρες χώρες και περιοχές δεν έχουν ιερείς. Μου πρότεινε να σκεφτώ ν’ ακολουθήσω αυτόν τον δρόμο. Αυτό ήταν ακόμα ένα πράγμα, που το κράτησα μέσα στην καρδιά μου.

Τελικά, όλες αυτές οι επιστολές αποδείχτηκαν καθοριστικές κι εγώ πήγα στην Ιερατική Σχολή της Αγίας Τριάδος στο Τζόρντανβιλ. Στην Αυστραλία είχα μια πολύ καλή θέση σε μία χρηματοοικονομική εταιρεία και η απόφασή μου ήταν έκπληξη για όλους, μάλιστα μερικοί γελούσαν γι’ αυτό.

Έτσι και αλλιώς πήγα στην Αμερική με πλοίο, καθώς ήταν φθηνότερο από αεροπλάνο. Στο Μαϊάμι πήρα λεωφορείο κι έτσι έφτασα στη Σχολή, που βρίσκεται στα βόρεια της πολιτείας της Νέας Υόρκης.

Στις ΗΠΑ ο δεσπότης με προστάτεψε από τη συκοφαντία

Στη Σχολή είχα τη μοναδική μου συνάντηση με τον δεσπότη, κατά τη διάρκεια της παραμονής μου στις ΗΠΑ, όταν εκείνος επισκέφτηκε το μοναστήρι της Αγίας Τριάδος. Πριν από αυτό, τελευταία φορά τον είχα δει όταν ήμουν ακόμα παιδί. Και να, τώρα, μπροστά του εμφανίστηκε ένας νεαρός με γένια και φορώντας αντερί. Ωστόσο, μπήκε στον ναό και με αναγνώρισε αμέσως. Με πλησίασε. Όλο το βράδυ το πέρασα στο κελλί του. Μιλήσαμε για πολλή ώρα και του έκανα πολλές ερωτήσεις. Ήμουν πολύ χαρούμενος που τον είδα ξανά. Έτρεφα και μεγάλη ευγνωμοσύνη για τα γράμματα, που μου έστελνε στην Αυστραλία.

Χάρη σ’ αυτά τα γράμματα βρέθηκα στην Ιερατική Σχολή. Αρχικά ήθελα να γίνω υποτακτικός στο κελλί του, αλλά αυτός μου έγραφε ότι η Εκκλησία έχει ανάγκη από ιερείς. Θυμάμαι πως αργότερα τον ευγνωμονούσα πολύ για την καθοδήγησή του.

Κήρυγμα στο νεόδμητο ναό της εικόνας της Παναγίας «Πάντων Θλιβομένων η Χαρά». Σαν Φρανσίσκο. Έτος 1965

Ο δεσπότης ήξερε ότι σπουδάζω στην Ιερατική Σχολή. Την πρώτη χρονιά των σπουδών μου, υπήρξε ένα θέμα συκοφαντίας εναντίον μου. Κάποιος φοιτητής έγραψε πως εγώ πριν είχα σπουδάσει στο σχολείο των Ιησουιτών κι εκείνοι μ’ έστειλαν σ’ αυτό το μοναστήρι για να καταλάβω την εξουσία. Αυτή η κατηγορία βασιζόταν στο γεγονός ότι στη Σαγκάη, όντως, πήγαινα στο σχολείο των Καθολικών, το οποίο στην πραγματικότητα δεν είχε καμία σχέση με τους Ιησουίτες.

Ωστόσο, ο διάσημος αγιογράφος αρχιμανδρίτης Κυπριανός (Πιζόβ), ο οποίος ήταν πνευματικός πατέρας για τους περισσότερους φοιτητές, ανησυχούσε πολύ για όλη αυτήν την ιστορία κι έγραψε γράμμα στον δεσπότη Ιωάννη. Ο δεσπότης απάντησε ότι ξέρει πολύ καλά την οικογένειά μου και ότι είμαστε όλοι ορθόδοξοι. Αυτό το μήνυμα καθησύχασε τον πατέρα Κυπριανό. Εκείνος διάβασε αυτήν την επιστολή στη συνεδρίαση του εκκλησιαστικού δικαστηρίου, κατά τη διάρκεια του οποίου εγώ, ιστάμενος μπροστά στον Σταυρό και το Ευαγγέλιο, απαντούσα στις κατηγορίες εναντίον μου.

Πολλοί δίκαιοι άνθρωποι ήταν καταδιωκόμενοι από την Εκκλησία και ο δεσπότης Ιωάννης δεν απέφυγε αυτήν τη μοίρα

Ο ίδιος ο δεσπότης ήξερε τι εστί συκοφαντία. Εξ όσων γνωρίζω, πολλοί δεν τον συμπαθούσαν, αλλά και αυτό είναι επίσης ένα σημάδι της αγιότητάς του, επειδή πολλοί δίκαιοι άνθρωποι ήταν καταδιωκόμενοι από την Εκκλησία και ο δεσπότης Ιωάννης δεν απέφυγε αυτήν τη μοίρα.

Στο Σαν Φρανσίσκο, για κάποια χρονική περίοδο, κατηγορήθηκε για οικονομικές ατασθαλίες, αν και ο ίδιος ήταν υπεράνω χρημάτων και ποτέ δεν κρατούσε λεφτά για τον εαυτό του. Η υπόθεση είχε συνέχεια στο δικαστήριο, μάλιστα, αλλά ο Αμερικανός δικαστής, που είχε αναλάβει την υπόθεση, δεν βρήκε τίποτα το παράνομο.

Άκουσα ότι στην κηδεία του δεσπότη πολλοί, που τον κατηγορούσαν, πλησίαζαν με δάκρυα τον τάφο του και παρακαλούσαν για συγχώρεση. Είμαι σίγουρος ότι τους συγχώρεσε, όπως τους συγχωρούσε όλους, κατά τη διάρκεια της ζωής του. Αυτός πάντα εκπλήρωνε την πιο δύσκολη εντολή του Θεού, το ν’ αγαπάμε τους εχθρούς μας και να ευεργετούμε όσους μας μισούν.

Νιώθω την παρουσία του δεσπότη όλο τον καιρό

Στη ζωή μου δεν είχα κάποια συγκεκριμένα θαύματα, τα οποία θα μπορούσα να τα συσχετίσω με τις προσευχές στον Άγιο Ιωάννη, αλλά νιώθω την παρουσία του όλο τον καιρό. Υπηρετώ στον ναό της Αγίας Σκέπης της Παναγίας στην πόλη Ναγιάκ πάνω από 50 χρόνια και πολλά γεγονότα μπορώ να τα συνδέσω μόνο με τις πρεσβείες του Αγίου. Κάποιες φορές συμβαίνουν μικρά πράγματα, αλλά σ’ αυτά συνίσταται η Πρόνοια του Θεού. Στην αρχή βρέθηκα στο Τζόρντανβιλ, ύστερα συλλειτουργούσα μαζί με τον ιδρυτή της ενορίας μας, τον πατέρα Σεραφείμ Σλομπόντσκι, ο οποίος έγραψε το φημισμένο βιβλίο Θρησκευτικών, και από τον οποίο έμαθα πολλά. Συχνά δεν είχαμε χρήματα για κάποια σημαντικά πράγματα και ξαφνικά εμφανίζονταν κάποιοι ευεργέτες, που ήταν έτοιμοι να δωρίσουν τ’ απαραίτητα ποσά.

Ο πρωθιερέας Γεώργιος Λάριν μαζί με την οικογένειά του και ενορίτες

Για παράδειγμα, ο πατήρ Σεραφείμ ήθελε πολύ να έχει στη διάθεσή του κάποιο κτήριο για το κατηχητικό σχολείο της ενορίας μας, αλλά δεν είχαμε αρκετούς χώρους για κάτι τέτοιο. Υπήρχε μόνο ο ναός και τα παιδιά έκαναν μαθήματα στο υπόγειο. Αλλά εμφανίστηκε ο Μιχαήλ Κονσταντίνοβιτς Κλούγκε, που ήρθε από τη Σαγκάη, και αγόρασε για εμάς όλα τα σπίτια, που ήταν γύρω από τον ναό. Στη συνέχεια, ο Αρτέμι Μιχάιλοβιτς Ζουκόβσκι-Βολίνσκι έδωσε χρήματα για την οικοδόμηση του σχολείου.

Όταν το σχολείο άρχισε τη λειτουργία του, είχαμε ανάγκη από ένα καινούργιο φωτοτυπικό μηχάνημα, που κόστιζε 3-4 χιλιάδες δολάρια. Δεν ξέραμε από πού να πάρουμε αυτά τα λεφτά, αλλά ξαφνικά ήρθε ο πατέρας ενός μαθητή και χάρισε 10 χιλιάδες.

Όλα αυτά είναι αποδείξεις της Πρόνοιας του Θεού

Όλα αυτά είναι αποδείξεις της Πρόνοιας του Θεού κι εγώ πιστεύω ότι ο δεσπότης Ιωάννης, επίσης, προσεύχεται ώστε να συμβούν κατ’ αυτόν τον τρόπο.

Θεωρώ ότι το γεγονός ότι συλλειτουργούσα μαζί με πολλούς Αρχιερείς της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στο εξωτερικό την ημέρα αγιοκατάταξης του δεσπότη το 1994, ήταν και πάλι αποτέλεσμα της Πρόνοιας του Θεού.

Η Θεία λειτουργία πραγματοποιήθηκε στον ναό της εικόνας της Παναγίας «Πάντων Θλιβομένων η Χαρά» στο Σαν Φρανσίσκο, την οικοδόμηση του οποίου είχε ξεκινήσει ο ίδιος ο δεσπότης και όπου τώρα βρίσκονται τα λείψανά του.

Κάποτε είχα ακούσει ότι αμέσως μετά τον θάνατό του, ο δεσπότης εμφανίστηκε στον ύπνο κάποιου και είπε: «Πες σε όλους ότι παρ’ όλο που πέθανα, είμαι ζωντανός».

Δίπλα στα λείψανα του Αγίου Ιωάννη

Και όταν λειτουργούσαμε εκείνην την ημέρα, δεν είχαμε την αίσθηση ότι αποχαιρετάμε κάποιον, που δεν υπάρχει πια. Αντιθέτως, δοξάζαμε έναν ζωντανό άνθρωπο και αυτό ήταν ένα μικρό Πάσχα για ’μας. Ήμουν πολύ χαρούμενος, που επιτέλους δοξάστηκε ένας τόσο μεγάλος άνθρωπος και ότι εγώ, ο αμαρτωλός, είχα την τιμή τον γνωρίσω.