Ίγκορ Ασμάνοβ: «Οι πληροφορικοί είναι πρόσφορο ακροατήριο για χριστιανικό κήρυγμα»

Σε μια εποχή που επιβάλλεται παγκόσμια ψηφιοποίηση, τι μπορούμε να κάνουμε για την εκκλησιαστική αποστολή στο διαδίκτυο, και η Εκκλησία για ποιες προκλήσεις πρέπει να προετοιμάζεται; Αυτά είναι τα θέματα για τα οποία θα συζητήσουμε με έναν από τους κυριότερους εμπειρογνώμονες της Τεχνολογίας Πληροφοριών και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) της Ρωσίας, που είναι μέλος του Συμβουλίου του Προέδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας για την ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών και για τα ανθρώπινα δικαιώματα και πρόεδρος της εταιρείας «KRIBRUM» Ίγκορ Ασμάνοβ.  

Ο Ίγκορ Ασμάνοβ

Την ψηφιοποίηση την προωθούν εκείνοι που επέτρεψαν να κλαπούν προσωπικά δεδομένα εκατομμυρίων πολιτών

– Κύριε Ασμάνοβ, σήμερα, πολλοί προβληματίζονται με την «καλπάζουσα», όπως την χαρακτηρίσατε, ψηφιοποίηση. Όμως, αν τον κόσμο, που δεν είναι εξοικειωμένος με τις ΤΠΕ, προσπαθούν να τον αποκοιμίσουν με το επιχείρημα ότι «όλος ο κόσμος ψηφιοποιείται» και «δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα με αυτό», εσείς με αυτά τα κόλπα δεν είναι δυνατόν να ξεγελιέστε. Τι συμβαίνει στην πραγματικότητα;

– Προφανώς, στην κοινωνία μας σήμερα προσπαθούν να επιβάλουν μια νέα τεχνολογική οιονεί θρησκεία, έναν νέο ειδωλολατρικό θεό, τον ονομάζω «θεό των τεχνολογιών», ο οποίος τάχα θα δώσει στον άνθρωπο ό, τι παλαιότερα του είχε υποσχεθεί η θρησκεία: ευημερία, δικαιοσύνη, υγεία, αθανασία. Και αυτό όχι στον μέλλοντα αιώνα, αλλά εδώ και τώρα. Όλα αυτά, χωρίς αυτές τις σκουριασμένες απαιτήσεις, τους περιορισμούς, τον ασκητισμό, το θάνατο, την Φοβερά Κρίση. Όλα εδώ και τώρα, απλά πρέπει να περιμένουμε λίγο (ως συνήθως).

Γίνεται πολύ ενεργή προπαγάνδα υπέρ αυτής της νέας οιονεί θρησκείας. Στο δημόσιο χώρο συνέχεια αναμασούν ισχυρισμούς όπως: πόσο άνετα θα είναι με όλα αυτά, πόσο προοδευτικά, όλος ο κόσμος πάει προς τα κει, όλοι θα είμαστε εκεί, την εξέλιξη δεν μπορείς να την σταματήσεις κτλ.

Η τεχνολογία αποκτάει χαρακτηριστικά μαγικής ουσίας στη μαζική συνείδηση

Η τεχνολογία αποκτάει χαρακτηριστικά μαγικής ουσίας στη μαζική συνείδηση. Κάτι σαν μαγικό ραβδί, το οποίο ο περισσότερος κόσμος δεν μπορεί να το κατανοήσει και το οποίο εξασφαλίζει καινούργια θαυμάσια αγαθά. Αυτή η τεχνολογία έχει τους δικούς της λειτουργούντες ιερείς και κήρυκες, εννοώ προγραμματιστές, αξιωματούχους, δημοσιογράφους, ειδικούς του μάρκετινγκ. Αποκαλούν κιόλας τον εαυτό τους «ευαγγελιστές» της ψηφιοποίησης.

Να σημειώσουμε ότι όλο αυτό το προωθεί η εκείνη η κατηγορία των «ψηφιακών» υπαλλήλων και των αρμοδίων που επέτρεψαν να κλαπούν προσωπικά δεδομένα εκατομμυρίων πολιτών από τις τράπεζες και από τους παρόχους κινητής τηλεφωνίας, κατά το προηγούμενο στάδιο της ψηφιοποίησης. Σε όλους αυτούς δεν καταλογίστηκε καμία ευθύνη για εκείνο το κύμα των παραπλανητικών τηλεφωνικών κλήσεων, με τις οποίες έκλεψαν εκατοντάδες δισεκατομμύρια ρούβλια από τους πολίτες της Ρωσίας, στα τελευταία 3 χρόνια. Ορισμένους από τους απλούς υπαλλήλους, που πουλούσαν τα δεδομένα, τους εντόπισαν, μερικούς τηλεφωνικούς απατεώνες τους έπιασαν φέτος (αν και αμφιβάλλω να έχετε δει πολλές δημόσιες δίκες για διαρροές και πωλήσεις δεδομένων). Κανένας, ωστόσο, από τους «ευαγγελιστές» της ψηφιοποίησης δεν έχει λογοδοτήσει που δεν είχε προβλέψει, ότι μπορούσε να συμβεί κάτι τέτοιο, και που δεν είχε πάρει προληπτικά μέτρα. Ούτε καν ζήτησε κανείς συγγνώμη.

Τώρα προσπαθούν να μας πείσουν όλους ότι η βιομετρία είναι μια ακόμα νέα, περισσότερο προοδευτική τεχνολογία, η οποία θα λύσει σχεδόν όλα τα προβλήματα της ασφάλειας. Όπως για τη διαρροή των δεδομένων μέχρι τώρα δεν έχει λογοδοτήσει κανείς, έτσι και η βιομετρία, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, θα κλαπεί και θα πουληθεί.

– Συνήθως, οι δημιουργοί και οι οπαδοί των ψευδολατρειών, όπως συνέβαινε και με την ιδεολογία του κομμουνισμού (με το Μαυσωλείο τους που ακόμα δεν έχει αποσυναρμολογηθεί), πάντα πολεμούν την Εκκλησία. Αυτό γίνεται και τώρα;

– Βεβαίως. Το να μην το καταλαβαίνουμε είναι το ίδιο όπως με το να αναρωτιόμαστε, αν έχει προτεραιότητα για τη Ρωσία, για παράδειγμα, η αντιπαράθεση με την Αμερική; Αφού δεν είμαστε εμείς που επιλέγουμε αν θα μπούμε σε αυτόν τον πόλεμο ή όχι. Σε όλες τις στρατηγικές τους οι ΗΠΑ βάζουν τη Ρωσία ως εχθρό νούμερο ένα. Αυτοί είναι που πολεμούν εναντίον μας.

Το ίδιο με την ψηφιοποίηση. Οι «ευαγγελιστές» της ψηφιοποίησης, ως επί το πλείστον, αντιλαμβάνονται την Ορθόδοξη Εκκλησία ως εμπόδιο, ως το δικό τους άμεσο εχθρό, από τον οποίο πρέπει να πάρουν την εξουσία πάνω στις ψυχές, επειδή τις ψυχές τώρα πρέπει να τις διοικεί το σμάρτφον. Και η Εκκλησία εδώ δεν έχει άλλη επιλογή. Πρέπει να αντισταθεί σε αυτό. Δεν είναι η Εκκλησία που όρισε τον εαυτό της εχθρό της ψηφιοποίησης, αλλά εκείνοι που προωθούν αυτή την ψηφιοποίηση θεωρούν την Εκκλησία εχθρό τους.

Δεν είναι η Εκκλησία που όρισε τον εαυτό της εχθρό της ψηφιοποίησης, αλλά εκείνοι που προωθούν αυτή την ψηφιοποίηση θεωρούν την Εκκλησία εχθρό τους

– Και πώς μπορεί η Εκκλησία να αντισταθεί σε αυτό;

– Δεν μπορώ να δώσω άμεσα συγκεκριμένες οδηγίες και σχέδιο δράσης. Θα συμπλήρωνα μάλιστα: ευτυχώς που δεν είναι η αρμοδιότητά μου.

Είναι γνωστό ότι η Εκκλησία υφίστατο και υφίσταται πληροφοριακό πόλεμο. Τον μελετάμε στην εταιρεία μας, την «KRIBRUM», είναι πραγματικότητα. Οι επιθέσεις τώρα είναι συνεχείς, με σκοπό να καταστήσουν την Εκκλησία τοξική στο χώρο των μίντια, έτσι ώστε οι άνθρωποι, σε καμία περίπτωση, να μην απευθύνονται στην Εκκλησία.

Αν και, κατά τη γνώμη μου, το βασικό πρόβλημα δεν είναι αυτό. Στη χώρα μας, μπορώ να πω ότι η κοινή γνώμη μάλλον έχει την τάση προς τον χριστιανισμό, και όποιος άνθρωπος μεγαλώνει έχει την έλξη προς τα κει. Αφού όλος ο πολιτισμός και η ιστορία μας σφραγίζονται από τον χριστιανισμό. Το σύμβολο της Ρωσίας είναι οι τρούλοι. Η γλώσσα και η λογοτεχνία, η τέχνη είναι γεμάτες από χριστιανικές παραστάσεις, παροιμίες, λεξιλόγιο κτλ. Αλλά, η Εκκλησία, μου φαίνεται, σε μεγάλο βαθμό, δεν κάνει τίποτα για να προσελκύει τους ανθρώπους.

Πού είναι οι συζητήσεις;

– Μα καλά, αφού την Εκκλησία την κατηγορούν κιόλας, ότι προσελκύει τον κόσμο για να φέρνει δωρεές.

– Όχι, ο προσηλυτισμός στην Εκκλησία μας ποτέ δεν ήταν σε υπόληψη. Αλλά και τώρα σχεδόν δε γίνεται. Όποιος έρχεται στην εκκλησία μόνος του, με αυτόν θα μιλάνε.

Μου φαίνεται, ότι τα εκκλησιαστικά ΜΜΕ, ως επί το πλείστον, μιλάνε γλώσσα που δεν είναι κατανοητή για έναν τεράστιο τμήμα του πληθυσμού της χώρας μας. Εγώ, για παράδειγμα, δεκάδες χρόνια, επικοινωνώ με μια αρκετά μεγάλη ομάδα προγραμματιστών, πληροφορικών. Αυτοί δεν έχουν κανένα κίνητρο να πάνε στην εκκλησία. Για λόγους αρχής δε θα διαβάζουν τίποτα που να έχει σχέση με την Εκκλησία, με τη μορφή που αυτά παρουσιάζονται στις εκκλησιαστικές ιστοσελίδες και στα εκκλησιαστικά βιβλία. Δεν τους προτείνεται μια νοηματική γέφυρα. Έχω την εντύπωση ότι στην Εκκλησία ούτε καν σκέφτονται ότι πρέπει να διευκολύνουν την είσοδο σε όσους θέλουν να μπουν στην Εκκλησία.

Να αναφέρω μια μεταφορική εικόνα, την οποία είχα βρει για τον εαυτό μου, για να κατανοήσω αυτό το χάσμα: εκείνοι που ήδη είχαν μεταστραφεί προς την Ορθοδοξία, που είναι ενεργά μέλη της Εκκλησίας, είναι σαν να ανέβηκαν σε κάποιο ύψωμα, σε μια πλατειούλα, από όπου το σκαλοπάτι της εισόδου δε φαίνεται, δεν μπορούν να διακρίνουν από πάνω τι ύψος έχει. Στην πραγματικότητα, όμως, είναι πολύ δύσκολο να φτάσεις εκεί από το «πάτωμα». Ένα βασικό πρόβλημα είναι η εκκλησιαστική σλαβονική γλώσσα, η οποία φαίνεται δύσκολη για τον νεοεισερχόμενο και είναι εμπόδιο.  

Ένας άνθρωπος που δεν είναι της Εκκλησίας και που δεν ξέρει τις παραδόσεις, δεν μπορεί να καταλάβει τίποτα στην αρχή

Ένας άνθρωπος που δεν είναι της Εκκλησίας και που δεν ξέρει τις παραδόσεις, δεν μπορεί να καταλάβει τίποτα στην αρχή, στην εκκλησία. Ούτε την τάξη, ούτε τη γλώσσα της ακολουθίας, ούτε γιατί σήμερα λειτουργούν έτσι και αύριο αλλιώς, ούτε τι είναι η εξομολόγηση και γιατί να προστρέχουμε σε αυτήν, κτλ. Πρέπει να βοηθάμε τους ανθρώπους να ανεβούν σε αυτό το σκαλοπάτι της κατανόησης της εκκλησιαστικής πραγματικότητας και πρακτικής.

Γιατί να μην κατατοπίζουμε με βιβλία τους άπιστους (ή αυτούς που έχουν αμφιβολίες ή και ενδιαφέρον για την πίστη) την εικόνα του ναού με αριθμούς που να δείχνουν που βρίσκεται το κάθε τι στο ναό, πού είναι και για ποιο λόγο είναι εκεί; Το ίδιο να κάνουμε και με τα ιερατικά άμφια. Να εξηγούμε λεπτομερώς τις ιερές ακολουθίες. Μπορεί να ακούγομαι υπερβολικός, αλλά στην πραγματικότητα ένας άνθρωπος που δεν είναι της Εκκλησίας δεν καταλαβαίνει τίποτα. Όλα τον τρομάζουν, όλα είναι άγνωστα. Και όλα αυτά που αναφέρω κάπου υπάρχουν (βλέπω στις ακολουθίες τους ενορίτες που ακολουθούν την ακολουθία από κείμενο στο σμάρτφον). Αλλά ένας που δεν έχει μεταστραφεί ακόμα, ή που είναι αθεϊστής ή που ενδιαφέρεται ή αμφιβάλλει που να τα βρει όλα αυτά;

Υπάρχουν βιβλιαράκια με συχνές ερωτήσεις και απαντήσεις «για αρχάριους» σε όλους τους τομείς. Και οι εκκλησιαστικοί συγγραφείς το κάνουν. Βέβαια, αυτά τα βιβλιαράκια πάλι βρίσκονται κάπου στα ράφια των εκθετηρίων των εκκλησιών. Και στο διαδίκτυο κυκλοφορούν μιμίδια που έχουν ως θέμα τη δυσκολία κατανόησης στοιχειωδών πρακτικών της Εκκλησίας. Γιατί χτυπάνε οι καμπάνες – είναι εκνευριστικό, γιατί υπάρχει η Εξομολόγηση, αφού υπάρχουν οι ψυχαναλυτές. Μπορούμε να βάλουμε ακόμα και πιο χαζές ερωτήσεις, οι οποίες, ας σημειώσουμε, προκαλούν τις πιο καυτές συζητήσεις ανάμεσα στους αθεϊστές: γιατί οι ιερείς, κατά μέσον όρο, είναι τόσο χοντροί; Θα μπορούσαμε να το εξηγήσουμε πολύ απλά: τρώνε πολλά ζυμαρικά στις νηστείες (και οι μοναχοί δεν τρώνε καθόλου κρέας), συχνά αργά το βράδυ, μετά από μια δύσκολη εργάσιμη μέρα, τρώνε πριν κοιμηθούν κτλ. Αυτά πρέπει να τα εξηγούμε.   

Για το ότι η Εκκλησία είναι τάχα πλούσια, τρώει με χρυσά κουτάλια, τα πάντα τα κάνει με κρατικά χρήματα, οι παπάδες κυκλοφορούν με μερσεντές, ακόμα και σε κοινόχρηστους χώρους βάζει χέρι, κάνει κατάληψη μουσείων και τα μετατρέπει σε ναούς, αυτά ακούγονται από παντού. Αλλά για την πραγματική οικονομική κατάσταση της Εκκλησίας, για το πού βρίσκει τα λεφτά, για το ότι δεν υπάρχουν κρατικά κονδύλια, ή το ότι οι περισσότερες ενορίες είναι πολύ φτωχές, για το ότι δεν υπάρχουν χρήματα για τις επισκευές των ναών, για το ότι στην Εκκλησία επιστράφηκε μόλις ένα ασήμαντο μέρος από αυτά που είχαν αρπαγεί επί της ΕΣΣΔ (Ένωσης Σοσιαλιστικών Σοβιετικών Δημοκρατιών), για το πώς ζει ένας μέσος ιερέας με οικογένεια, για όλα αυτά πού να διαβάσουμε; Σχεδόν δεν υπάρχει τίποτα.

Τα ζητήματα που δεν έχουν επαρκώς εξηγηθεί αναφορικά με την Εκκλησία είναι πολλά. Οι αθεϊστές και οι δυνάμει πιστοί πολλές ώρες την ημέρα στριφογυρίζουν στο διαδίκτυο, χάνονται στα κοινωνικά δίκτυα, στις οθόνες των τηλεοράσεων – πού να βρουν τέτοιες συζητήσεις;

Στην Εκκλησία υπάρχουν πολλοί λαμπροί πολεμιστές με ευφράδεια λόγου. Γιατί να μην καλέσουμε για συζήτηση αυτούς που μπορούν και είναι έτοιμοι να υπερασπιστούν την πίστη, την Εκκλησία; Τους πρώτους αιώνες του χριστιανισμού, ακόμα και στον Μεσαίωνα, οι συζητήσεις για την πίστη ήταν συνηθισμένη πρακτική.

Επιχείρημα για προγραμματιστή

– Μέχρι πρόσφατα, στο κανάλι «Σπας» (Ελλ: Σωτήρας - ΣτΜ) υπήρχε η εκπομπή «Δεν πιστεύω! Συνομιλία με έναν αθεϊστή». Η αλήθεια είναι ότι αθεϊστές την έβλεπαν. Βέβαια, μετά εξαφανίστηκε. Και πληροφοριογραφήματα εμφανίζονται, πού και πού, μόνο που αυτά, πράγματι, τα βρίσκει κανείς σε κάποιες εσωτερικές εκκλησιαστικές πηγές, με την προτροπή να τα δείξουμε σε κάποιο συγγενή ή συνάδελφο που δεν εκκλησιάζεται. Μήπως, όλη αυτή η δουλειά οργάνωσης του διαλόγου με ανθρώπους εκτός Εκκλησίας δε γίνεται με σύστημα και δεν είναι αρκετή;

– Ναι, αυτό που γίνεται είναι καλό, αλλά είναι λίγο. Πρέπει να καταλάβουμε ότι ένας προγραμματιστής δε θα πάει να δει το κανάλι «Σπας» έτσι, στα καλά καθούμενα. Με κάποιον τρόπο, πρέπει να τον προσελκύσουμε σε αυτή τη συζήτηση. Στην πραγματικότητα, δεν είναι και τόσο δύσκολο να εξηγήσεις ότι το να είσαι άπιστος είναι εκπληκτική χαζομάρα, ενώ το να είσαι πιστός είναι πολύ ωραίο.

Το να είσαι άπιστος είναι εκπληκτική χαζομάρα, ενώ το να είσαι πιστός είναι πολύ ωραίο

Οι προγραμματιστές πάλι είναι τεχνοβάρβαροι. Αρχίζουν να ορίζουν πολλά πράγματα στη ζωή μας με όρους της δικής τους κατανόησης της ηθικής, την οποία «εγγράφουν» στα ψηφιακά συστήματα ελέγχου.

Ωστόσο, γενικώς, δεν τείνουν προς το κακό. Απλά είναι άξεστοι. Πρόκειται για μια δευτερογενή αγριότητα, που εμφανίστηκε τη δεκαετία του 1990 και που επηρέασε κάμποσες γενιές, όταν ακόμα και αυτή η σοβιετική κουλτούρα είχε χαθεί, και τη θέση της δεν την πήρε κάτι άλλο, πέρα από ταινίες του Χόλυγουντ και τις ανοησίες των κοινωνικών δικτύων. Όμως, οι πληροφορικοί, όσο και να ακούγεται παράδοξο, είναι εξαιρετικά πρόσφορο ακροατήριο για χριστιανικό κήρυγμα.

– Γιατί;

– Γιατί, γενικώς, είναι υπέρ της τάξης, της οργάνωσης της ζωής. Ένας προγραμματιστής όλη τη ζωή του σκέφτεται πώς να κάνει το σωστό, πώς να φτιάξει αλγορίθμους, να τακτοποιήσει την πραγματικότητα. Είχα ένα επεισόδιο με έναν προγραμματιστή που άρχισε να μου λέει: «Δεν καταλαβαίνω γιατί χρειάζεται όλη αυτή η πίστη; Και γιατί είναι χειρότερο το Ισλάμ;». Του λέω: «Ξέρεις, ο κάθε έξυπνος Ρώσος στο τέλος ασπάζεται την Ορθοδοξία, αν είναι έξυπνος». Βλέπω κάτι σαν σοκ στο πρόσωπό του. Με κοιτάζει με ένα αγριωπό βλέμμα. Επειδή τελικά σέβεται τη λογική και το νου και είναι ο πυρήνας της ζωής του, άρχισε να το σκέφτεται. Μετά από ένα ή δύο χρόνια, με κάλεσαν σε βαφτίσια. Σταδιακά είχε ωριμάσει, είχε αρχίσει να διαβάζει, και στη συνέχεια μόνος του κατάλαβε. Είχε αποδώσει η συνήθειά του να διαβάζει τις οδηγίες χρήσης και να βγάζει άκρη. Αυτή η αρχική στροφή στο θέμα ήταν αρκετή.

– Μπορεί να έπαιξε ρόλο και το κύρος σας ως επαγγελματία στον τομέα σας.

– Απλώς η συζήτηση στράφηκε σε κάτι που είναι σημαντικό για τον συνομιλητή. Του φαινόταν ότι το να είσαι πιστός είναι χαζό, ότι αυτά είναι μόνο σαχλαμάρες για σκοτεινούς, αμόρφωτους ανθρώπους, για αδύναμους, για χαζούς. Δεν είχε σκεφτεί ποτέ ζητήματα της ύπαρξης, δεν είχε διαβάσει χριστιανικά βιβλία, επειδή αυτά είναι «παραμύθια για πρωτόγονους κτηνοτρόφους». Του είχα πει: «Κοίτα, αυτά είναι πολύ δύσκολα πράγματα. Αμφιβάλλω αν θα μπορέσεις να βγάλεις άκρη στο άψε σβήσε, μπορεί το μυαλό σου να μην φτάνει». Αυτό τον ακούμπησε, γιατί το μυαλό του για εκείνον είναι κάτι για το οποίο νιώθει περήφανος.

Αλλά δε μιλάει σχεδόν κανείς αυτή τη γλώσσα με τους πληροφορικούς, τους προγραμματιστές, τους τεχνικούς διανοούμενους.

Υπάρχει μια κατηγορία πιο απλών ακόμα ανθρώπων, οι οποίοι δυνάμει έχουν μεγαλύτερη συγγένεια με τον χριστιανισμό. Συμβατικά μιλώντας, ας πάρουμε για παράδειγμα έναν τεχνικό αυτοκινήτου. Τον ίδιο δεν τον απασχολεί καθόλου η πίστη. Τα βράδια, μάλλον, μεθάει με τους φίλους του. Ξέρει, όμως, ότι η γυναίκα του πηγαίνει για κάποιο λόγο στην εκκλησία, η γιαγιά του επίσης. Αυτός επί της αρχής δεν είναι αρνητικός, σε αντίθεση με τους διανοούμενους… Πάλι, θα μπορούσαμε να τον πλησιάσουμε, να του μιλήσουμε τη γλώσσα που καταλαβαίνει (μάλλον, θα είναι άλλη). Έχω, όμως, την αίσθηση ότι κανένας δεν ψάχνει αυτή την κοινή γλώσσα για να επικοινωνήσει με την πλειονότητα των μη θρησκευόμενων ανθρώπων.  

– Εσείς έχετε καταφέρει να κάνετε τέτοιες κάπως πιο επεξεργασμένες συζητήσεις; Ποια άλλα επιχειρήματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν;

– Στο διαδίκτυο κάνω πολλές συζητήσεις. Αλλά εκεί κυριαρχούν παντελώς ακραίοι αντικληρικοί και χοντροκέφαλοι αθεϊστές. Τελείως, όμως! Συνήθως, μετά τη δεύτερη ή τρίτη φράση φεύγουν, με μπλοκάρουν ή περνάνε σε χυδαιότητες και βρισιές, επειδή δεν έχουν σκεφτεί ποτέ σοβαρά τον χριστιανισμό και το δικό τους «καθημερινό αθεϊσμό». Ουσιαστικά, δεν μπορούν να τον υπερασπιστούν. Ο αθεϊσμός ή ο αγνωστικισμός τους δεν είναι προσωπικές τους πεποιθήσεις, όσο είναι απόψεις, και συνήθως, δανεισμένες από κάπου.

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, οι άνθρωποι απλώς έχουν κάποια άποψη εναντίον της Εκκλησίας, που την βρήκαν στα κοινωνικά δίκτυα

Υπάρχουν πεποιθήσεις, υπάρχουν και απόψεις. Οι απόψεις δεν κοστίζουν απολύτως τίποτα. Οι πεποιθήσεις, ωστόσο, είναι κάτι για το οποίο ο άνθρωπος έχει αφιερώσει ενέργεια, «έχει επενδύσει» χρόνο για να δουλέψει το μυαλό του, έχει συλλογιστεί, έχει βρει επιχειρήματα και είναι έτοιμος για να τις υπερασπίζεται, επειδή συνδέει την προσωπικότητά του με τις πεποιθήσεις του. Αλλά, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, οι άνθρωποι απλώς έχουν κάποια άποψη εναντίον της Εκκλησίας, που την βρήκαν στα κοινωνικά δίκτυα την προηγούμενη βδομάδα. Δεν μπορούν καν να την υπερασπιστούν στοιχειωδώς. Πετάνε στερεότυπα, όπως: «Η θρησκεία είναι για αδύναμους χαζούς ανθρώπους». Ρωτάω: «Είσαι πιο έξυπνος, για παράδειγμα, από τον Ισαάκ Νεύτωνα;» - «Ε, Νεύτων… Πότε ήταν αυτό…» - «Ωστόσο, ο Νεύτων έβαλε τις βάσεις όλης της σύγχρονης φυσικής. Ήταν χαζός που ήταν και χριστιανός θεολόγος;» - «Έχω διαβάσει ότι πάλευε εκεί με την υπάρχουσα Εκκλησία και τις πεποιθήσεις των εκκλησιαστικών…» - «Βέβαια, λογομαχούσε με τον καθολικισμό, επειδή ήταν αγγλικανός. Ξέρεις τη διαφορά;». Αλλά δεν τα σκέφτονται αυτά, δε διαβάζουν, δεν κατέχουν τα θεμελιώδη. Αρκούνται σε στερεοτυπικές διατυπώσεις της σειράς. Πρέπει κάποιος να κάνει αυτές τις συζητήσεις μαζί τους.

(Ακολουθεί συνέχεια…)