Πρόσωπα της Ιεράς Μονής των Σπηλαίων του Πσκωφ
Κατά τη διάρκεια των πιο σοβαρών σοβιετικών διωγμών του 20ού αιώνα, παρέμεινε το μοναδικό ανδρικό μοναστήρι της ΕΣΣΔ, που δεν έκλεισαν οι Μπολσεβίκοι.
Ιστορικά και κανονικά ερείσματα ενότητας της Ρωσικής Εκκλησίας
Тου Καθηγητή της Θεολογικής Ακαδημίας Μόσχας,Ιερέα Μηχαήλ Ζελτόφ.
Λιτανεία προς τιμήν του Αγίου Ειρηνάρχου του Εγκλείστου 2019
Οι προσκυνητές καλύπτουν περίπου 70 χιλομέτρα τις πρώτες τέσσερις μέρες και διανυκτερεύουν δίπλα σε ανακαινιζόμενες εκκλησίες
Μητροπολίτης Ονούφριος μιλά για την πορεία της κανονικής Ορθοδοξίας στην Ουκρανία
Το Τμήμα Πληροφοριών και Μορφώσεως της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας δημοσίευσε τη συνέντευξη του Μακαριωτάτου Μητροπολίτου Κιέβου και πάσης Ουκρανίας κ.κ. Ονουφρίου στο περιοδικό «Pastyr i pastva» («Ο Ποιμένας και το ποίμνιο»).

Μαρία Σκορίχινα: «Αποφάσισα ότι αφού δεχόμουν την χαρά τότε πρέπει να δεχτώ και τις θλίψεις»

Την νύχτα των Χριστουγέννων 6 προς 7 Ιανουαρίου 2020 μια τραγωδία συνέβη στο χωριό Κούτσερι, της περιοχής Μπορισογκλέμπσκι, περιφέρειας Γιαροσλάβ όταν, γύρω στα μεσάνυχτα, ξέσπασε φωτιά σε ένα από τα παλιά ξύλινα σπίτια. Στο σπίτι βρισκόταν πενταμελής οικογένεια: Αλεξέϊ και Μαρία Σκορόχινι με τα τρία τους παιδιά. Την στιγμή της τραγωδίας όλοι τους κοιμόντουσαν ετοιμαζόμενοι να πάνε το πρωί στην πανηγυρική Θεία Λειτουργία στην εκκλησία του προφήτη Ηλιού στο χωριό Ιβάνοβκογιε. Μόνο οι γονείς σώθηκαν. Και τα τρία παιδιά χάθηκαν...

Είχαμε γράψει επανειλημμένα για αυτήν την ιστορία και τώρα, δύο χρόνια μετά, συζητάμε με τη Μαρία Σκοριχίνα, την νεοεκλεγείσα διευθύντρια του γυμνασίου του Ιβάνοβο, για εκείνη την τραγική νύχτα, τη σχολική καθημερινότητα και για τον ναό που χτίζεται στον τόπο της τραγωδίας.

ΤΡΟΜΑΚΤΙΚΗ ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΤΟΥ 2020

– Αυτά τα Χριστούγεννα θυμηθήκαμε τη δεύτερη επέτειο από την τρομερή τραγωδία στο χωριό Κούτσερι. Τι θυμάστε από εκείνες τις μέρες;

– Τα πρώτα εικοσιτετράωρα ήμουν σχεδόν αναίσθητη. Εν μέρει, επειδή έπαθα σοκ, σχεδόν τυφλώθηκα, είχα χάσει την φωνή μου, στα χέρια μου είχα εγκαύματα και εν μέρει λόγω των επιπτώσεων ορισμένων φαρμάκων. Ταυτόχρονα, για κάποιο λόγο, καταλάβαινα πολύ καλά τι γινόταν. Ξύπνησα στο περιφερειακό νοσοκομείο του Μορισογκλέμπ και το πρώτο πράγμα που θυμάμαι, εκτός από τους γιατρούς, ήταν η παρουσία της Tατιάνα Βίκτοροβνα, της συζύγου του πατρός Βλαδιμήρου Μαρτίσιν, η οποία προσφέρθηκε να καθίσει δίπλα μου και να διαβάσει κάτι. Νομίζω ήταν το Ευαγγέλιο. Ένιωσα αμέσως πιο ήρεμη και γαλήνια γιατί οι λέξεις όπως «υπομονή, είμαστε μαζί σου» και άλλα παρόμοια προκαλούν αντίθετο αποτέλεσμα και αντί να παρηγορήσουν τα κάνουν πιο δύσκολα, πιο οδυνηρά, πιο ακατανόητα.

«Κάποιες φορές με συνέθλιβε η μαυρίλα με τόσο έντονο τρόπο που δεν ήθελα να ζήσω

Στην αρχή ήθελα να σκέφτομαι συνέχεια ότι αυτό που συνέβη δεν ήταν αλήθεια, ότι ήταν ένα όνειρο. Έλεγα μέσα μου: τώρα θα ξυπνήσω και θα πάμε στη εκκλησία να γιορτάσουμε τα Χριστούγεννα. Κάποιες φορές με συνέθλιβε η μαυρίλα και το βάρος των σκέψεων με τόσο έντονο τρόπο που δεν ήθελα να ζήσω. Με βασάνιζαν οι συνεχείς σκέψεις ότι όλα θα μπορούσαν να ήταν διαφορετικά. Με βασάνιζε ένα αίσθημα ενοχής για ό,τι είχε συμβεί και γενικά για όλη μου τη ζωή, για το πού και τι έκανα λάθος, πως επέτρεψα να συμβεί αυτό, γιατί δεν πέθανα εγώ ή ο άντρας μου... Ήταν ο πιο δυνατός πειρασμός. Νομίζω ότι ήταν μια στιγμή πάλης μεταξύ φωτεινών και σκοτεινών δυνάμεων για την ψυχή μου, όταν θα μπορούσε να κλίνει προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση.

​Ποιος σας βοήθησε τότε;

– Ο Κύριος, έχοντας στείλει μια δοκιμασία μας έστειλε και την υποστήριξη. Και τι υποστήριξη! Λόγω της δημοσιότητας, πολλοί άνθρωποι προσεύχονταν για εμάς. Και είμαι σίγουρη ότι, οι προσευχές αυτές ήταν εκείνες που μας στήριξαν εκείνες τις τρομερές πρώτες ημέρες. Οι ιερείς στην κυριολεξία δεν μας άφησαν ούτε μια μέρα μόνους. Ανά πάσα στιγμή είχαμε την ευκαιρία εξομολόγησης. Με τον τρόπο αυτό διώχναμε όλες τις σκοτεινές αμφιβολίες που ταλαιπωρούσαν την ψυχή μας πριν προλάβουν να ριζώσουν μέσα και μας κάνουν πικρόχολους. Μας κοινωνούσαν σχεδόν κάθε μέρα και λίγες μέρες, αφότου καταλήξαμε στο νοσοκομείο, λάβαμε την χάρη του Ιερού Ευχελαίου. Δεν γνωρίζω αν είχαν καταρτήσει κάποιο πρόγραμμα επισκεπτηρίου αλλά οι ιερείς μας, από την περιοχή Μπορισοκλέμπσκ και το Γιαροσλάβλ, εμφανίζονταν στο νοσοκομείο κάθε μέρα. Σίγουρα, αυτό απαιτούσε πάρα πολύ κόπο, αν σκεφτούμε ότι πολλοί ιερείς είναι πολύτεκνοι, με τις δικές τους ανησυχίες και τις δικές τους οικογένειες και για να βρίσκονται κοντά μας, έπρεπε να διανύουν, καθημερινά, περισσότερα από 100 χιλιόμετρα δρόμου μέσα από χιονισμένο δρόμο. Ήταν μια εκδήλωση αληθινής χριστιανικής αγάπης και αληθινής ποιμαντικής διακονίας. Είμαι πεπεισμένη ότι αυτές οι πράξεις χριστιανικής αγάπης, εκείνο το καιρό, μας έδωσαν τη δύναμη να επιβιώσουμε και να μην απαρνηθούμε τον Θεό. Ο Θεός να έχει καλά αυτούς και τις οικογένειές τους!

Τα αποκαΐδια της οικίας της οικογένειας των Σκορίχιν. Φωτογραφία από το αρχείο του Υπουργείου Έκτακτων Αναγκών της περιφέρειας Γιαροσλάβλ. Τα αποκαΐδια της οικίας της οικογένειας των Σκορίχιν. Φωτογραφία από το αρχείο του Υπουργείου Έκτακτων Αναγκών της περιφέρειας Γιαροσλάβλ.

Οι άνθρωποι μας περιέλαβαν με την φροντίδα τους

Γενικά, όλοι οι άνθρωποι μας περιέλαβαν με την φροντίδα τους. Δεν αξίζαμε, καθόλου, τέτοια προσοχή και σε όλες αυτές τις καταστάσεις δεν μείναμε μόνοι μας. Πολύς κόσμος και μεταξύ αυτών, συγγενείς και άγνωστοι, μας βοηθούσαν ανιδιοτελώς.

Για άλλη μία φορά σας ευχαριστούμε θερμά! Δόξα τω Θεώ που υπάρχουν άνθρωποι με μεγάλη και ευγενική καρδιά!

– Εκτός από τη βοήθεια των ανθρώπων, έχετε βρει κάποιες σκέψεις ή κάποιες συμβουλές για τον εαυτό σας που σας παρηγορούν και συνεχίζουν να σας παρηγορούν ως Χριστιανή;

– Το πρώτο πράγμα, προς υποστήριξή μας, που ήρθε στο μυαλό όλων ήταν το Βιβλίο του Ιώβ. Να διαβάσω μόνη μου δεν μπορούσα επειδή είχα τυφλωθεί, ενώ ο Αλεξέϊ, το πρώτο καιρό και λόγω μεγάλης απώλειας αίματος, είχε έντονη αδυναμία. Ο πατέρας Σέργιος Βασίλιγιεβ ήταν ο πρώτος που μας επισκέφθηκε και ξεκίνησε να διαβάζει το Βιβλίο του Ιώβ. στη συνέχεια άλλοι φίλοι που μας επισκέφτηκαν το διάβασαν στο νοσοκομείο αρκετές φορές σε κύκλο. Στη συνέχεια οι φίλοι που μας επισκέπτονταν στο νοσοκομείο συνέχιζαν να διαβάζουν το Βιβλίο του Ιώβ, ξανά και ξανά.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου διαβάσαμε πολλά παραδείγματα για το πώς οι άνθρωποι υπέμειναν, παρόμοιες με εμάς, δοκιμασίες ή πώς προσπάθησαν να τις αποτρέψουν παρακαλώντας τον Κύριο για τη ζωή των παιδιών τους (όπως στο περίφημο όνειρο της μητέρας του Ριλέγιεφ). Αλλά πιστεύουμε ότι ο Κύριος είναι ελεήμων και μας παίρνει, κοντά του, την καλύτερη στιγμή για εμάς.

Ο γιος μου Βάνια έλεγε πάντα: «Κύριε, ας ζήσουμε μέχρι το τέλος της μεθαυριανής προσευχής του»

Αξιοσημείωτο είναι ότι την παραμονή εκείνων των Χριστουγέννων, όταν ήδη είχαν ξεκινήσει οι διακοπές, έγινε μια από τις συζητήσεις για την προσευχή με τα παιδιά μας. Ο γιος μου Βάνια έλεγε πάντα: «Κύριε, ας ζήσουμε μέχρι το τέλος της μεθαυριανής προσευχής του». Σκέφτηκε μόνος του αυτή τη φράση και σχεδίασε για μεθαύριο στην περίπτωση που μια μέρα θα κοιμόταν κατά λάθος ή για κάποιο άλλο λόγο δεν θα μπορούσε να προσευχηθεί. Και ξαφνικά η Νάστια αγανάκτησε: γιατί του επιτρέπω να μιλάει έτσι; Δεν είναι πια μωρό και πρέπει να ξέρει ότι μπορούμε να ζητάμε από τον Θεό μόνο «τα τέλη ἀνώδυνα, ἀνεπαίσχυντα, εἰρηνικά», αλλά όχι έτσι όπως αυτός! Έπρεπε να του εξηγήσω ότι ο Κύριος μας παίρνει, κοντά του, την καλύτερη στιγμή για εμάς. Κι αν, την ημέρα την οποία ζητήσαμε από τον Κύριο να ζήσουμε θα κάνουμε μια μεγάλη αμαρτία και εξαιτίας της πάμε στη κόλαση; Προφανώς, όπως κατάλαβα μελλοντικά, αυτή η συζήτηση ήταν για μένα... Ο Βάνια σταμάτησε να μιλάει έτσι 3-5 ημέρες πριν από τη πυρκαγιά.

Βάνια Σκορίχιν Βάνια Σκορίχιν Φυσικά, ο πόνος του χωρισμού με τα παιδιά είναι δυνατός και προφανώς θα παραμείνει έτσι για πάντα αλλά για έναν πιστό άνθρωπο, αυτός ο πόνος έχει κάτι το φωτεινό... Η πιθανότητα τα παιδιά μας να βρίσκονται τώρα στην Βασιλεία των Ουρανών τείνει στο 100% και ποιος ξέρει τι πιθανότητες θα είχαν αν ζούσαν 100 χρόνια. Δεν τολμώ να υποθέσω ότι θα μπορούσα να τους αναθρέψω σωστά, για να παραμείνουν σε όλη τους τη ζωή τόσο καλοί και αγαθοί, όσο ήταν τη στιγμή της μεταστάσεώς των ενώπιον του Θεού. Δυστυχώς, οι σκέψεις μου αυτές προκαλούν αγανάκτηση στους ανθρώπους που βρίσκονται μακριά από τον Θεό…

– Και σας λένε αυτοί οι άνθρωποι;

– Είδα σχόλια στο διαδίκτυο ότι μια τρελή μητέρα χαίρεται που τα παιδιά της κάηκαν ζωντανοί και απορούσαν - πού κοιτάει η αστυνομία, πού είναι οι ψυχίατροι; Αλλά αν δεν μιλήσω γι’αυτό, τότε είναι αδύνατο να εξηγήσω τη στάση μου απέναντι στην τραγωδία συνολικά και στο πώς και με ποιο τρόπο επιβιώνω τώρα. Στο κάτω κάτω, αυτές είναι οι βαθιά χριστιανικές μας έννοιες με τις οποίες ζούμε! Είναι, σχεδόν, απίθανο να μπορέσω να μεταφέρω αυτήν την χριστιανική κατανόηση του θανάτου σε κανέναν από αυτούς τους ανθρώπους, πράγμα που είναι λυπηρό…

Μια γνωστή με αγκάλιασε και σκέφτηκα ότι αυτή ήταν σε πολύ χειρότερη κατάσταση από εμένα

Ένα περιστατικό, ακόμα θυμάμαι ξεκάθαρα. Ήταν λίγο καιρό μετά την κηδεία αλλά ήμουν ακόμα σε πολύ άσχημη κατάσταση. Μια γυναίκα, που γνώριζα, ήρθε κοντά μου για να μου εκφράσει τα συλλυπητήριά της και να με αγκαλιάσει. Έχει έναν ενήλικο γιο με τόσα πολλά προβλήματα και αμαρτίες που η ίδια υποφέρει εξαιτίας αυτών. Υποφέρει γιατί αδυνατεί να τον επηρεάσει και να αλλάξει οτιδήποτε. Και όταν με αγκάλιασε, σκέφτηκα ότι αυτή ήταν σε πολύ χειρότερη κατάσταση από εμένα. Και υπάρχουν πολλοί γονείς που βασανίζονται έτσι! Βλέπουν την απώλεια των παιδιών τους, που αναπόφευκτα έρχεται, ανήμποροι να κάνουν το οτιδήποτε... Βοήθησέ τους, Κύριε και ενδυνάμωσέ τα!

– Απρόσμενη σκέψη!

– ​Όταν, κάπως, ηρέμησα σε μεγαλύτερο βαθμό αποδέχτηκα τα πάντα, ένιωσα μέσα μου ντροπή. Αφού τέτοιες στιγμές είναι που ο Κύριος δοκιμάζει τη σταθερότητα της πίστης μας! Είναι εύκολο να είσαι πιστός όταν όλα βαίνουν καλώς, όταν ακόμη και μερικές από τις μικρές αμαρτίες σου περνούν απαρατήρητες και όλα γίνονται με τον καλύτερο τρόπο. Και αναρωτήθηκα: αν πιστεύω στο Ευαγγέλιο και στον τρόπο με τον οποίον πορεύτηκε ο Κύριος, κατά την επίγεια παρουσία του, γνωρίζοντας όλα τα μαρτύρια τα οποία πρόκειται να υπομείνει, τότε τι παράπονα μπορεί να έχω εγώ; Η ίδια η γιορτή της Γεννήσεως του Χριστού εναρμονίζεται, στην τραγικότητά της, με την δική μας ιστορία. Ο Θεός, ο Δημιουργός των πάντων, στέλνει τον Μονογενή Του Υιό στον κόσμο, όπου γεννιέται σε μια σπηλιά για τα ζώα, σε μια φτωχή οικογένεια, στην βρομιά. Και για ποιο λόγο; Για να σώσει τον καθένα από εμάς, κάθε ψυχή τόσο βρώμικη όσο ήταν εκείνη η σπηλιά. Γνωρίζοντας ότι έπρεπε να περάσει από μια θλιβερή οδό, να προδοθεί και να σταυρωθεί! Κατά τον ίδιο τρόπο και στην δική μας ιστορία δεν υπάρχει καμία κοσμική λογική: «ουδαίοις μὲν σκάνδαλον, Ἕλλησι δὲ μωρίαν»…

Νάστια Σκορίχινα Νάστια Σκορίχινα Αποφάσισα ότι αφού δεχόμουν την χαρά τότε πρέπει να δεχτώ και τις θλίψεις. Αφού ο Κύριος με άφησε να ζήσω, σημαίνει ότι με άφησε για κάποιο λόγο και αυτό που θέλω περισσότερα από όλα είναι να καταλάβω – το γιατί. Και τουλάχιστον να ζήσω ακόμα λίγο κάνοντας το θέλημα του Θεού.

– Υπάρχει κάποια σκέψη που έγινε φανερή για εσάς μετά από αυτή την τραγωδία;

– Το βασικό μάθημα ή το βασικό συμπέρασμα (δεν ξέρω ποια λέξη θα μπορούσε να ταιριάξει εδώ), το πιο σημαντικό σύνθημα που δια πυρακτωμένου σιδήρου ανεξίτηλα εγγράφηκε στην καρδιά μου είναι το εξής: «Σε καμία περίπτωση δεν μπορείς να χαραμίζεις την ζωή σου! ” Κάθε μέρα μπορεί να είναι η τελευταία για εσένα ή τον διπλανό σου, έναν αγαπημένο σου άνθρωπο, που σημαίνει ότι ούτε μια μέρα δεν πρέπει να ζήσεις μάταια. Δεν μπορούμε να ζούμε χωρίς νόημα και σκοπό. Πρέπει να θέτουμε προτεραιότητες και όχι επιφανειακά αλλά στο βάθος για να μπορούμε με ειλικρίνεια να απαντήσουμε στον εαυτό σας στις ερωτήσεις: γιατί ζούμε, τι κάνεις, γιατί το κάνεις αυτό, πως θέλεις να πετύχεις στο τέλος…

ΤΟ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ

– Συγχωρέσατε μου την ερώτηση αλλά πως και δεν θέλατε να μετακομίσετε, να φύγετε από αυτόν τον τόπο της προσωπικής σας θλίψης;

– ​Ακόμα στο νοσοκομείο πήρα την απόφαση ότι σε καμία περίπτωση δεν θέλω να ξεχάσω οτιδήποτε σχετίζεται με τα παιδιά μου. Πολλοί νόμιζαν ότι θα πήγαινα κάπου αλλού να ζήσω. Ο άντρας μου και εγώ είμαστε από το Γιαροσλάβλ. Οι γονείς μου μένουν εκεί. Μας πρότειναν επιλογές, προσπαθούσαν να μας πείσουν ότι, ίσως, δεν πρέπει να γυρίσουμε πίσω, γιατί όλα εκεί θα μας θυμίζουν τα παιδιά μας. Δεν μπορούσα να εξηγήσω, αμέσως, στον εαυτό μου γιατί τέτοιες σκέψεις ήταν έντονα δυσάρεστες σε μένα και μου προκαλούσαν ένα αίσθημα προδοσίας απέναντι στα παιδιά μου. Και επίσης αποφασίσαμε να μην αλλάξουμε τίποτα, ριζικά, στη ζωή μας για 3 χρόνια, να δεχτούμε όλα όσα στέλνει ο Κύριος, για να μπορέσουμε να καταλάβουμε με ποιο τρόπο πρέπει να διακονήσουμε προς δόξαν Θεού εδώ, στην γή.

Οικογένεια των Σκορίχιν Οικογένεια των Σκορίχιν

– ​Και πως βρεθήκατε στο χωριό Κούτσερι;

– Καταλήξαμε εδώ, ακριβώς, επειδή ήρθαμε στο σχολείο Ιβάνοβο για την εκπαίδευση των παιδιών μας. Και μάθαμε για αυτό το σχολείο, κάποτε, από ένα άρθρο της Ιρίνα Ουσακόβα στον ιστοσελίδα Pravoslavie.Ru: "Κλείσιμο ή αναβίωση ενός αγροτικού σχολείου;". Αλλά αυτή είναι μια ξεχωριστή ιστορία.

– Τώρα έχετε εκλεγεί διευθύντρια αυτού του σχολείου. Ίσως αυτό είναι το κύριο διακόνημά σας σήμερα;

– Δεν ήταν εύκολη απόφαση. Πρόσφατα, με συνεχάρησαν για τη θέση της διευθύντριας με τα εξής λόγια: «Χαίρομαι για σένα γιατί είναι ένα έργο τόσο καλό, υπεύθυνο και συναισθηματικό». Νομίζω ότι όσοι καταλαβαίνουν, τουλάχιστον, κατά προσέγγιση το είδος του συγκεκριμένης δουλειάς αυτή τη στιγμή χαμογέλασαν μέσα τους, γιατί στη σύγχρονη πραγματικότητα αυτό το έργο έχει μετατραπεί σε κάποιου είδους φάρσας της γραφειοκρατίας και όχι σε εκπαιδευτική διαδικασία. Και, το χειρότερο από όλα ότι πολλά σχολεία ζουν έτσι - μια πλήρης τυπικότητα, χαρτιά και αναφορές, επίπεδα των εξετάσεων. Και τα παιδιά το αισθάνονται αμέσως. Ως αποτέλεσμα, αποθαρρύνεται, εντελώς, η επιθυμία για διάβασμα, για παραμονή στο σχολείο, σε μία ομάδα, και γενικά να ασχοληθούν και να ενδιαφερθούν για κάτι άλλο εκτός από τα gadget. Το παιδί «κολλάει» στο τάμπλετ και όλα καλά. Όλοι είναι ικανοποιημένοι. Επικρατεί ησυχία και το παιδί δεν ενοχλεί κανέναν. Αλλά αυτό είναι ένα ξεχωριστό, μεγάλο και επώδυνο θέμα.

– ​Όμως γνωρίζατε τι έπρεπε να αντιμετωπίσετε

– Φυσικά, συνεργαζόμουν με τον πατέρα Βλαδίμηρο Μαρτίσιν, τον ιδρυτή της σχολής, για πολύ καιρό, χέρι-χέρι σαν αδελφές ψυχές αλλά ήλπιζα ότι ο Κύριος θα έστελνε κάποιον άλλον για την θέση του διευθυντή, επειδή δεν είχα εμπιστοσύνη στις προσωπικές μου δυνάμεις. Πρώτα από όλα γιατί ήταν επίφοβο λόγω δικού σου λάθους να μετατρέψεις ένα ειδικό σχολείο σε συνηθισμένο. Εννοείται πως ο πατέρας Βλαδίμηρος έκανε ένα εξαιρετικό ξεκίνημα για το μέλλον του σχολείου, ετοιμάζοντας μια ομάδα δασκάλων και εκείνων των ανθρώπων, που μετακόμισαν πιο κοντά στο σχολείο για να ζήσουν, και να μεγαλώσουν τα παιδιά τους. Το σχολείο μας είναι ένα μοναδικό μέρος με ξεχωριστό περιβάλλον, με τις δικές του δυσκολίες και ελλείψεις, χαρές και επιτεύγματα.

Η διευθύντρια Μαρία Σκορίχινα Η διευθύντρια Μαρία Σκορίχινα

– Ποιος είναι ο στόχος σας ως διευθύντρια;

Το εκπαιδευτικό σύστημα, σήμερα, σε πολλά σημεία στοχεύει στην αυτοκαταστροφή του και στη μετατροπή της νέας γενιάς σε μια κοινωνία εύπλαστων καταναλωτών.

– Υπάρχουν πολλά ανούσια πράγματα στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, σήμερα, που δύσκολα αντέχονται και, ειλικρινά, σε πολλά σημεία, το ίδιο το σύστημα, στοχεύει στην αυτοκαταστροφή του και στη μετατροπή της νέας γενιάς σε μια κοινωνία εύπλαστων καταναλωτών που θα είναι έτοιμη να δεχτεί ό,τι θα της προσφέρουν. Αυτή τη στιγμή το έργο που επιτελώ στο σχολείο μας, στο Ιβάνοβο, είναι η διακονία μου στους συνανθρώπους μου και στην Πατρίδα.

Στόχος μας είναι να διατηρήσουμε την πορεία που είχε χαράξει ο πατήρ Βλαδίμηρος το 1994. Δημιούργησε το πρόγραμμα της Σχολής Ολιστικής Ανάπτυξης, το οποίο βασίζεται στην αρχή μιας τριαδικής διαδικασίας ολοκλήρωσης του ανθρώπου, δηλαδή - ανάπτυξη του σώματος, ανατροφή της ψυχής και ανάταση του πνεύματος. Σύμφωνα με αυτήν την θεωρία καταρτίσθηκε και το σχολικό πρόγραμμα. Στο σχολείο μας διδάσκονται μοναδικά μαθήματα: φιλοκαλία, τοπική ιστορία, γενεαλογία, καλλιγραφία, χορογραφία και άλλα. Πολλά έχουν γραφτεί για το σχολικό μας πρόγραμμα τα οποία μπορείτε να τα διαβάσετε στον ιστότοπο του σχολείου: ivan-shkola.ru.

Είναι δύσκολο να χωρίσουμε το διοικητικό μας έργο στη ζωή του σχολείου, του χωριού και της ενορίας, γιατί έχουμε τα πάντα ενωμένα με τα ίδια πιστεύω και με τους ίδιους στόχους

Η ζωή στο σχολείο είναι σε πλήρη εξέλιξη προς όλες τις κατευθύνσεις. Είναι και το εκπαιδευτικό έργο καθαυτό, και οργάνωση εκδηλώσεων. Εδώ θα αντέξουμε και τις ανησυχίες μας για τα προβλήματα και την ψυχική υγεία μαθητών, καθώς και την χαρά για όσους βελτιώνονται. Είναι και το διοικητικό μας έργο στη ζωή του σχολείου, του χωριού και της ενορίας, γιατί έχουμε τα πάντα ενωμένα με τα ίδια πιστεύω και με τους ίδιους στόχους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο πατέρας Θεόδωρος Μποζκόφ, προϊστάμενος ιερού ναού προφήτου Ηλιού, της οποίας είμαστε ενορίτες, είναι πρακτικά ανεξάρτητος υπάλληλος του σχολείου μας. Πιθανόν, σπάνια, να μην περνάει μια μέρα που δεν μας επισκέπτεται και πόση βοήθεια, και δουλειά παρέχει θα μπορούσε να γραφτεί ξεχωριστό άρθρο. Τώρα, μαζί με τον πατέρα Θεόδωρο ιδρύουμε έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό, προκειμένου να συμμετέχουμε, ανεξάρτητα, σε επιχορηγήσεις, συμπεριλαμβανομένων και των προεδρικών, με σκοπό την προσέλκυση των χρηματοδοτήσεων για σχολικά έργα, για τα οποία δεν υπάρχουν αρκετά χρήματα στον περιφερειακό προϋπολογισμό.

– Τι ακριβώς θα θέλατε να κάνετε;

– Το σχολείο μας δεν διαθέτει γυμναστήριο. Θα πίστευε κανείς ότι πρέπει, απλώς, να κάνουμε το σχετικό αίτημα στις αρχές και όλα θα γίνουν. Αλλά αυτό δεν είναι καθόλου έτσι. Μπορούν, απλά, να μας κλείσουν λόγω μη συμμόρφωσης του σχολείου με τις σύγχρονα πρότυπα, και τέλος!

Πέρυσι ασχοληθήκαμε με το θέμα της αντικατάστασης των ηλεκτρικών μετασχηματιστών στα χωριά. Δόξα τω Θεώ, ένας δικηγόρος και η οικογένειά του ήρθαν στην περιοχή μας για μόνιμη κατοικία και ο οποίος, εν τέλη, με πολλή δουλειά και κόπο, κατάφερε να αντικαταστήσει τους μετασχηματιστές στο χωριό μας Κούτσερι και Ιβανόβσκογιε.

– Είχα ακούσει ότι λόγω ελαττωματικών μετασχηματιστών ξέσπασε φωτιά στο σπίτι σας.

Η αιτία της πυρκαγιάς στο σπίτι μας ήταν η μακροχρόνια παροχή χαμηλής τάσης.

– Ναι, η αιτία της πυρκαγιάς στο σπίτι μας ήταν η μακροχρόνια παροχή χαμηλής τάσης. Ένα χρόνο νωρίτερα, ασχολήθηκα με αυτό το θέμα με αποτέλεσμα την αντικατάσταση των παλαιών λεπτών καλωδίων με SIP (αυτοφερόμενα καλώδια). Αλλά στο Ιβανόβσκογιε και στα γειτονικά χωριά, τα καλώδια είναι ακόμα παλαιού τύπου, λεπτά, ενώ το φορτίο στο δίκτυο είναι πλέον υψηλό επειδή όλοι έχουν μεγάλο αριθμό ηλεκτρικών συσκευών, και δεν μπορούμε παρά να τις χρησιμοποιήσουμε. Τι να κάνουμε τώρα; Να ζεστάνουμε το τσάι στη φωτιά; Αυτή η συνεχής πηγή κινδύνου, για πολλές οικογένειες, είναι ένα άλλο θέμα της διαρκούς ανησυχίας και του έργου μου.

Πρόσφατα, ως αγροτικός οικισμός και όχι ως σχολείο, κερδίσαμε έναν διαγωνισμό για την κατασκευή παγοδρόμιο χόκεϊ. Για πρώτη φορά, τα παιδιά μας έπαιξαν σε ένα πραγματικό γήπεδο χόκεϊ - πριν από αυτό, παίζαμε πάντα σε μια λίμνη, που είναι και πιο επικίνδυνο, και πιο δύσκολο οργανωτικά. Και έχουμε πολλούς παίκτες, περίπου 60 άτομα. Υπάρχουν τρεις ηλικιακές ομάδες και μια ξεχωριστή ομάδα μπαμπάδων, και ο προπονητής μας είναι υπέροχος. Ξεκίνησα να ασχολούμαι με αυτό το θέμα απευθυνόμενη στις Αρχές το 2019 επειδή ο γιος μου ο Ιβάν έπαιζε στην ομάδα χόκεϊ. Επίσης το τμήμα χόκεϊ μας είναι πολύτιμο και επειδή ο προπονητής μας δεν θέτει ως σκοπό - να μεγαλώσει επαγγελματίες παίκτες χόκεϊ. Αυτό πουθέλουμε είναι να ενσταλάξουμε στα παιδιά μας τη συνήθεια της υγιεινής και ενδιαφέρουσας ψυχαγωγίας, την δημιουργία ομαδικού πνεύματος. Επιθυμούμε τα παιδιά μάθουν να χαίρονται για τον αντίπαλο, να μην στεναχωριούνται με τις ήττες και να βοηθάνε ο ένας τον άλλον. Για να δώσουμε μια αντικατάσταση στα gadget, και στο μέλλον, ίσως, και στο αλκοόλ.

Όλα αυτά δεν φαίνεται να είναι η δουλειά του διευθυντή του σχολείου, αλλά αυτή είναι η ζωή μας και εδώ τα αντιλαμβανόμαστε όλα ως σύνολο και κάνουμε ό,τι μπορούμε.

Ο ΝΑΟΣ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ… ΤΟΥ ΘΑΥΜΑΤΟΣ

Η εξόδιος ακολουθία των παιδιών Σκορίχιν Η εξόδιος ακολουθία των παιδιών Σκορίχιν

– Μιλήστε μας για το ποιος και πώς σκέφτηκε να χτιστεί ένας ναός στον τόπο της τραγωδίας.

– Δεν καταλήξαμε αμέσως στο θέμα της ανέγερσης ναού στη θέση του καμένου μας σπιτιού. Όταν ο σύζυγός μου και εγώ συνήλθαμε, ήρθε και η κατανόηση ότι δεν θα μπορούσαμε να βλέπουμε εγκαταλελειμμένο αυτό το μέρος. Επίσης, δεν θέλαμε να μένει κάποιος άλλος εδώ. Ειδικά, όταν τα χρόνια θα περάσουν, θα φύγουμε και εμείς από αυτήν την ζωή, και όλα θα ξεχαστούν. Θα εγκατασταθούν κάποιο άλλοι που μπορεί να βεβηλώσουν αυτό το μέρος. Στην αρχή, σκεφτήκαμε απλώς να εγκαταστήσουμε ένα σταυρό και να καθαρίσουμε την τοποθεσία γύρω του αλλά μετά αποφασίσαμε ότι θα ήταν κάπως λυπηρό, κάτι που δεν ταίριαζε καθόλου. Ο άντρας μου κι εγώ αποφασίσαμε να φτιάξουμε ένα παρεκκλήσι για να μπορέσουμε να προσευχηθούμε εκεί, να ανάψουμε ένα κερί και ένα καντηλάκι. Και καταλήξαμε, τελικά, στο ότι το παρεκκλήσι από έναν κανονικό ναό ξεχωρίζει η απουσία ιερού βήματος, ενώ αν υπήρχε το ιερό θα μπορούσε να τελείται εκεί η Θεία Λειτουργία.

Η ιδέα της ανέγερσης ενός ναού ήρθε σε πολλούς ανθρώπους ταυτόχρονα

Η ιδέα της ανέγερσης ενός ναού ήρθε σε πολλούς ανθρώπους ταυτόχρονα. Το γεγονός αυτό μας εξέπληξε. Και τότε συνέβη ένα άλλο θαύμα. Ο Κύριος μας έστειλε έναν υπέροχο εκκλησιαστικό αρχιτέκτονα τον Αλεξέϊ Μιχάϊλοβιτς Μαμόνωφ, ο οποίος απλόχερα μας δώρισε τα σχέδια ενός πανέμορφου ναού.

Ένα άλλο κίνητρο για την κατασκευή του ναού ήταν το γεγονός ότι μετά την τραγωδία οι άνθρωποι έστελναν χρήματα αλλά για μάς, αυτά τα λεφτά φαινόντουσαν, κατά μία έννοια ήταν ιερά και δεν μπορούσαμε να τα ξοδέψουμε σε κάποια είδη πολυτελείας. Αγοράσαμε τα απαραίτητα, ολοκληρώσαμε τις επισκευές για να μπορέσουμε να ζήσουμε αλλά τα χρήματα περίσσευαν. Οι άνθρωποι δεν έστελναν αυτά που τους περίσσευαν (αυτό ποτέ δεν υπάρχει γιατί ο καθένας θα βρει πού να τα ξοδέψει) αλλά μοιράζονταν τα λίγα που είχαν. Άλλωστε είναι αδύνατον να μου δώσει κάποιος τα λεφτά τα οποία και ο ίδιος έχει ανάγκη και πως μπορώ να τα διαχειριστώ; Θα αγοράσω ένα αυτοκίνητο που δεν έχει αυτός; Και τι λόγο θα δώσω μετά στον Κύριο; Και τώρα μερικές φορές ένα άνισο ποσό έρχεται ως δωρεά για την κατασκευή του ναού - για παράδειγμα, 364 ρούβλια, και συνοδεύεται από ένα μήνυμα: «Ό,τι υπήρχε στην κάρτα. Είθε να σας βοηθήσει ο Κύριος!». Αυτά τα χρήματα, φυσικά, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για άλλα έργα ελεημοσύνης (δυστυχώς, πολλά προβλήματα συμβαίνουν στον κόσμο), αλλά αποφασίστηκε να ξεκινήσει η κατασκευή του ναού με αυτά τα χρήματα και με ειλικρινή ευγνωμοσύνη, και προσευχή για όλους τους δωρητές, των οποίων τα ονόματα ο ίδιος ο Κύριος γνωρίζει.

Το σχέδιο του ιερού ναού Γεννήσεως Χριστού στο χωριό Κούτσερι Το σχέδιο του ιερού ναού Γεννήσεως Χριστού στο χωριό Κούτσερι

Δημιουργήσαμε ιστοσελίδες σε κοινωνικά δίκτυα (https://vk.com/hramkuchery και https://www.facebook.com/groups/hramkuchery) σχετικά με την κατασκευή του ναού, όπου ήμουν υπεύθυνη για ειδήσεις και αναφορές σχετικά με την πρόοδο της ανέγερσης. Όμως κάποια στιγμή σταμάτησα να γράφω κάτι, επειδή, απροσδόκητα για μένα, εμφανίστηκαν πολλοί κακοπροαίρετοι άνθρωποι που ήταν αρνητική στην ανέγερση του ναού. Και, για να είμαι ειλικρινής, μετά τα αρνητικά σχόλια, δεν ήθελα να ξαναανεφερθώ σε αυτήν την ιστορία. Ίσως, επειδή ορισμένα από τα σχόλια ήταν δικαιολογημένα και εγώ, η ίδια, δεν μπορώ να απαντήσω πλήρως στο ερώτημα σχετικά με τη σκοπιμότητα της κατασκευής ενός ναού σε αυτόν τον τόπο. Τις σκέψεις που μου ήρθαν (ίσως λανθασμένες αλλά εντελώς ειλικρινείς) τις μοιράστηκα πρόσφατα στα κοινωνικά δίκτυα.

– Και ποια επιχειρήματα πρόβαλαν οι πολέμιοι της ανέγερσης του ναού στο Κούτσερι;

Το νόημα υπάρχει στο ίδιο το γεγονός της αναστήλωσης του ναού ή στις ακολουθίες, στα μυστήρια, στη σωτηρία των ψυχών των ανθρώπων;

– ​Κάποιοι είπαν: γιατί να χτίσετε νέο ναό; Αποκαταστήστε τους παλιούς - άλλωστε υπάρχουν τόσοι κατεστραμμένοι ναοί! Συμφωνώ. Και η ενορία μας ασχολείται με την αναστήλωση του ναού στο χωριό Πογκορέλκα της περιοχής Ούγκλιτς. Σταδιακά, καθαρίζουμε και άλλες εκκλησίες στην περιοχή Μπορισογκλέμπσκ. Σε τέτοιες δραστηριότητες συμμετείχαν ενεργά και τα παιδιά μου. Έτυχε όμως να καθαρίσουμε την εκκλησία στο χωριό Πογκορέλκα, το προστατέψουμε από την περαιτέρω καταστροφή και τελούμε, κατά περιόδους, την Θεία Λειτουργία εκεί με τη δική μας ενορία, τουλάχιστον μία φορά το χρόνο. Αλλά στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει λόγος ύπαρξης ναού εκεί γιατί δεν υπάρχει πληθυσμός κοντά του. Το καλοκαίρι υπάρχουν λίγοι παραθεριστές ενώ το χειμώνα είναι αδύνατη η πρόσβαση με το αυτοκίνητο εκεί. Και αν ο ναός αποκατασταθεί πλήρως, τότε πρέπει με κάποιο τρόπο να διατηρηθεί το χειμώνα, να θερμανθεί, να προστατευτεί... Όλα αυτά απαιτούν μεγάλα κεφάλαια αλλά μήπως δεν έχει νόημα η αποκατάσταση του ναού δεδομένης της κατάστασης; Η μήπως ο σκοπός του ναού είναι στις ιερές ακολουθίες και στα μυστήρια που τελούνται εκεί προς σωτηρία των ψυχών ανθρώπων ευρισκομένων σε αυτό; Ο ναός, ωστόσο, δεν είναι, πρωτίστως, μόνο αρχιτεκτονική κατασκευή…

Άλλοι λένε ότι θα ήταν καλύτερα να χτιστεί ένα νέο σπίτι. Επίσης καλή σκέψη και κάτι που μας πρότειναν αυτήν την επιλογή. Αλλά τι να το κάνουμε το καινούργιο σπίτι; Είμαστε αρκετά ικανοποιημένοι με αυτόν στον οποίο ζούμε. Το νέο σπίτι δεν θα μας φέρει χαρά αφού μείναμε μόνοι με τον άντρα μου και τη γάτα μας. Δεν θέλουμε πολλά. Δεν βλέπω νόημα το να σπαταλάμε χρήματα σε αυτό.

Κατασκευή θεμελίων του ναού Κατασκευή θεμελίων του ναού Κάποιοι μας ρωτάνε σε τι χρηματοδότηση υπολογίζουμε; Και απαντώ: σε καμία εντελώς, παρά μόνο στην βοήθεια του Θεού, που πραγματοποιείται με τα χέρια και τις καλές καρδιές σας. Αυτή τη σεζόν ρίξαμε τα θεμέλια και τώρα η ανέγερση έχει σταματήσει λόγω έλλειψης πόρων. Η αίσθηση είναι ότι ο Κύριος μας επέτρεψε να λάβουμε ακριβώς όσα θα μπορούσαμε να καταφέρουμε μόνοι μας. Η χειμερινές κατασκευαστικές εργασίες είναι πολύ πιο ακριβές από άλλες εποχές του χρόνου, πράγμα που σημαίνει ότι δεν το επιλέγουμε κιόλας. Θεού θέλοντος, όταν χρειαστεί, θα υπάρξουν και τα χρήματα.

Υπήρχαν και εκείνοι που έγραφαν ότι πρόκειται για «ένα ακόμη επιχειρηματικό εγχείρημα της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας». Αυτό είναι εντελώς αναληθές. Λάβαμε την ευλογία της Μητρόπολης για την κατασκευή, και αυτό είναι όλο... Αν δείτε τον χάρτη, το χωριό Κούτσερι (και είναι το μοναδικό στη χώρα με αυτήν την ονομασία) είναι αρκετά απομακρυσμένο. Τα μέσα μαζικής μεταφοράς, εδώ, είναι σχεδόν ανύπαρκτα, οπότε το να υπολογίζεις σε κάποια έσοδα, μετά την ολοκλήρωση του ναού, δεν μπορείς.

Τάνια Σκορίχινα Τάνια Σκορίχινα – Σίγουρα, κάποιος ενδιαφέρθηκε για το γιατί αποφασίστηκε να χτιστεί ένας ναός, ειδικά, σε αυτό το μέρος.

– Ναί. Θα σας πως ότι η ερώτηση αυτή με βασάνιζε για πολύ καιρό. Πράγματι, η ενορία μας έχει ένα μικρό ξύλινο εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία στο γειτονικό χωριό Ιβάνοβσκογιε. Και αυτός ο ναός μας είναι αρκετός, αν και αρχικά, χτίστηκε για 15 άτομα, ενώ τώρα είμαστε περισσότεροι από 200. Επιπλέον, η εκκλησία δεν έχει και τη πιο βολική μορφή, επειδή επεκτάθηκε δύο φορές. Στο Ιβάνοβο ο ναός είναι ξύλινος και είναι δύσκολο να τον συντηρήσεις. Χτίστηκε τη δεκαετία του 1990 στη θέση μιας μεγάλης πέτρινης εκκλησίας που καταστράφηκε από τους Μπολσεβίκους και στην οποία υπήρχαν τρία παρεκκλήσια: προς τιμή της Γέννησης του Χριστού, του Προφήτη Ηλία και του μεγαλομάρτυρος Δημητρίου του Μυροβλύτου.

Αλλά όλα αυτά, φυσικά, δεν μπορούμε να τα εκλάβουμε ως ρεαλιστικά επιχειρήματα. Προφανώς, αυτό δεν μπορεί να εξηγηθεί καθόλου αντικειμενικά. Βέβαια, παλαιότερα η χώρα μας ήταν γεμάτη με ναούς, που χτίστηκαν είτε ως έκφραση ευγνωμοσύνης προς τον Θεό για κάποια ευεργεσία είτε για να τιμήσουν έναν συγκεκριμένο άγιο ή μία γιορτή, καθώς και στην ανάμνηση σημαντικών γεγονότων.

Για όσους προσπαθούν να βρουν μια ορθολογιστική δικαιολογία για την ανέγερση αυτού του ναού, θα πω ότι δεν τη βρήκα ούτε εγώ. Ίσως κάποιος άλλος μπορεί να την βρει.

Το σχέδιο του ιερού ναού Γεννήσεως Χριστού στο χωριό Κούτσερι Το σχέδιο του ιερού ναού Γεννήσεως Χριστού στο χωριό Κούτσερι

– ​Τότε για ποιο λόγο; Πως θα μπορούσατε να απαντήσετε στην ερώτηση αυτή;

Ο ναός χτίζεται σε αυτό το μέρος γιατί ακριβώς εδώ συντελέστηκε ένα…θαύμα

– Ο ναός χτίζεται σε αυτό το μέρος γιατί ακριβώς εδώ συντελέστηκε ένα… θαύμα, ένα τραγικό θαύμα. Εδώ, τα μεσάνυχτα των Χριστουγέννων του 2020, ο Κύριος κάλεσε κοντά του τις ψυχές των τριών παιδιών. Αγαθών, αγνών, έξυπνων, καλών, ορθόδοξων παιδιών. Και τα τρία παιδιά είχαν προετοιμαστεί για να μεταλάβουν των Αχράντων Μυστηρίων, το πρωί, στην πανηγυρική Θεία Λειτουργία. Εμείς, οι γονείς, πριν, και δόξα τω Θεώ, και μετά το συμβάν, παραμείναμε βαθιά θρησκευόμενοι ορθόδοξοι χριστιανοί. Όλα τα γεγονότα που συνέβησαν, η ίδια η φωτιά, όλα έγιναν αναπόφευκτα, με ένα εξουσιαστικό αόρατο χέρι και έγιναν με τέτοιο τρόπο, που δεν υπήρχε δυνατότητα να σωθούν τα παιδιά.

Αλεξέϊ και Μαρία Σκορίχιν στον τάφο του Ιωάννη, της Αναστασίας και Τατιανής, 8 Ιανουαρίου 2022 Αλεξέϊ και Μαρία Σκορίχιν στον τάφο του Ιωάννη, της Αναστασίας και Τατιανής, 8 Ιανουαρίου 2022 Προφανώς και θα σκεπτόμαστε για πάντα αν υπήρχαν επιλογές να σωθούν τα παιδιά. Φταίμε εμείς οι γονείς για ότι συνέβη; Αναμφισβήτητα και φταίμε αλλά το κακό έγινε. Μπορείτε να βρείτε κάποιο νόημα, με την κοσμική έννοια, σε αυτό το γεγονός; Όχι, απολύτως κανένα! Τι ήθελε να μας δείξει ο Κύριος με αυτό τον τρόπο ας το σκεφτεί ο καθένας μόνος του. Και γι' αυτό ζητώ η όποια βοήθεια, για την ανέγερση του ναού μας, να είναι μόνο από τα βάθη της καρδιάς. Αν κάποιος δεν συμφωνεί με αυτό το έργο ή νιώθει άβολα, τότε θα μπορούσε να βρει άλλους τρόπους να εκφράσει την ελεημοσύνη του.

Η βασική και ποιο σημαντική διακονία μας εδώ είναι η εκπαίδευση των παιδιών. Οι περισσότεροι από εμάς εργαζόμαστε στο σχολείο του Ιβάνοβο και πολλοί από εμάς (συμπεριλαμβανομένου και εμού) εγκαταλείψαμε τις μεγάλες πόλεις για αυτό το σκοπό. Όλοι όσοι μένουν εδώ και συμμετέχουν στην ανέγερση του ναού δεν είναι πλούσιοι άνθρωποι, οπότε θα είμαστε ευγνώμονες για κάθε συμβολή. Ταυτόχρονα, ως μητέρα, μου είναι, γενικά, πολύ δύσκολο να ζητάω χρήματα για την ανέγερση. Θα ‘λέγε κανείς αφού θέλετε λεφτά – δουλέψτε. Αυτό ακριβώς και κάνουμε. Αλλά οι ναοί δεν χτίζονται κατά μόνας γιατί αυτό, πιθανώς, να οδηγεί σε σοβαρά προβλήματα υπερηφάνειας. Στο κάτω κάτω ούτε σπίτι είναι, ούτε παλάτι αλλά ούτε και ένα μνημείο. Αν θέλει ο Θεός, ο ναός μας θα χρησιμοποιηθεί από πολλές γενιές μετά από εμάς.

Σχόλια
Μπορείτε να αφήσετε το σχόλιό σας παρακάτω (μέχρι 700 σύμβολα). Όλα τα σχόλια θα διαβαστούν από τους συντάκτες του Ορθοδοξία. Συνδεθείτε μέσω (κοινωνικών δικτύων) ή πληκτρολογήστε τα στοιχεία σας.
Enter through FaceBook
Το όνομα σας:
Το e-mail σας:
Πληκτρολογήστε τον αριθμό στην εικόνα:

Characters remaining: 4000

×