Τι μας συμβουλεύουν οι γέροντες να κάνουμε σε χαλεπούς καιρούς

Το περιοδικό «Ο Θωμάς» συγκέντρωσε αποφθέγματα γνωστών ποιμένων για το πώς να αντιμετωπίζουμε αυτά που συμβαίνουν γύρω μας και μας προκαλούν ανησυχία, σύγχυση και φόβο για το μέλλον.

Αρχιμανδρίτης Ιωάννης Κρεστιάνκιν (1910-2006)

Η αντίστασή μας απέναντι στο μελλοντικό φόβο πρέπει να είναι μια και μοναδική: η πίστη μας στον Θεό, η ζωή μας σύμφωνα με την πίστη. Όλες οι ταραχές, οι αναστατώσεις και οι συγχύσεις μπαίνουν στη ζωή μας με τόση εξουσία, επειδή δεν έχουμε ζωντανή πίστη, δεν έχουμε εμπιστοσύνη στον Θεό. Και όλα αυτά που είναι έργα του εχθρού εκτοπίζουν την ηρεμία του πνεύματος και την καλή ελπίδα. Να ζεις ήρεμα, να προσεύχεσαι στον Θεό και να Τον εμπιστεύεσαι. Υπάρχει περίπτωση να μην ξέρει ο Κύριος πώς να προφυλάξει τα τέκνα Του από χαλεπούς καιρούς; Φτάνει οι καρδιές μας να είναι πιστές σε Αυτόν.

…Η σκληρή ζωή είναι αυτή που καλύτερα από όλα διδάσκει την προσευχή. Να, στη φυλακή προσευχόμουν αληθινά και αυτό επειδή κάθε μέρα ήμουν στο κατώφλι του θανάτου.

***

Πολλοί, χάνοντας την ελπίδα στον Θεό και τη Μητέρα Του, εξαντλημένοι, συχνά κάνουν την ερώτηση: «Γιατί, για ποιο λόγο χρειαζόμαστε μια τόσο βασανιστική και μαρτυρική ζωή;»

…Και η ερώτηση αυτή δεν είναι καθόλου ασήμαντη, αφού εγείρεται μπροστά σε όλους τους ανθρώπους. Την απάντηση σε αυτήν την ερώτηση οι άνθρωποι την παίρνουν από την ίδια τη ζωή και μέσω της ζωής. Αφού η ζωή είναι αυτή που διδάσκει τη ζωή. Και η απάντηση εξαρτάται από το πώς πιστεύει ο άνθρωπος, κάτι που είναι πολύ ουσιαστικό.

…Δε θα κουραστώ να σας επαναλαμβάνω τα λόγια των αγίων πατέρων που έχουν περάσει από το σκληρό σχολείο των βασάνων και που έχουν γνωρίσει την ηρεμία και τη χαρά εν Θεώ. Στα λόγια τους βρίσκεται ο πυρήνας των αντοχών μας για να μην ταλανιζόμαστε: «Στη γη δεν υπάρχει τίποτα άναρχο, επειδή η αρχή των πάντων είναι ο Θεός».

Να σε τι έγκειται η ελπίδα και το στήριγμά μας: στην αδιάσειστη σιγουριά ότι στον κόσμο δεν συμβαίνει τίποτα χωρίς τον Θεό. Τα πάντα γίνονται ή κατά ευδοκία ή κατά παραχώρηση του Θεού. Όλα τα καλά γίνονται κατά ευδοκία Του και με την ενέργειά Του. Το δε κακό γίνεται κατά παραχώρησή Του, όταν η σκέπη του Θεού μας εγκαταλείπει, λόγω της βρωμιάς και σκληρότητας της καρδιάς μας, και επιτρέπει στον διάβολο ή στα αμέτρητα σαρκικά πάθη να μας βασανίζουν.

…Ακριβώς σε κάτι τέτοιες δύσκολες στιγμές εμείς πρέπει να είμαστε βέβαιοι ότι ο Θεός είναι όλο Αγάπη, όλο Αγαθότητα και όλα όσα μας βρίσκουν είναι για το όφελός μας. Όμως, τον τρόπο, με τον οποίο τα κάνει ο Κύριος δεν μπορούμε να τον ερευνήσουμε και δεν πρέπει να θλιβόμαστε, να γογγύζουμε, όταν δεν μπορούμε να καταλάβουμε τι συμβαίνει. Κάτι τέτοιες στιγμές, ο άνθρωπος εκδηλώνει τον αγώνα της πίστης και στεφανώνεται με τη σωτηρία.

Μεγαλόσχημος Ηγούμενος Ιωάννης Αλεξέγιεβ (1873-1958)

Δεν έχουμε εντολή να απαιτούμε από τους άλλους αγάπη και δικαιοσύνη. Εμείς οι ίδιοι πρέπει να τηρούμε την εντολή της αγάπης και να είμαστε δίκαιοι. Ωστόσο, να μην απογοητεύεσαι, όσο διαρκούν οι συμφορές, εσύ να εμβαθύνεις στην Αγία Γραφή και τους αγίους πατέρες και στην προσευχή. Τότε εμπειρικά θα νιώσεις την ειρήνη και την ησυχία στην ψυχή σου. Με το νου μας, όσο και να συλλογιζόμαστε, χωρίς την βοήθεια του Θεού, δεν μπορούμε να γαληνέψουμε οι ίδιοι, ούτε να γαληνέψουμε τους άλλους.

Ηγούμενος Νίκων Βορομπιόβ (1894-1963)

Κάτω από σημερινές συνθήκες, σχεδόν δεν έχουμε τη δυνατότητα να αλλάξουμε την πορεία των πραγμάτων, να αλλάξουμε τους ανθρώπους… Στις γειτονικές πόλεις, μικρές και μεγάλες, ακούς μόνο για άσχημα πράγματα. Και πώς να το διορθώσουμε, ακόμα και όταν έχουμε μια κάποια εξουσία; Δεν πιστεύω στην αναγέννηση, το μόνο που μπορεί να κάνει κανείς είναι να εκτελεί το καθήκον του, ο καθένας από τη θέση του.

Αρχιμανδρίτης Κύριλλος Πάβλοβ (1919-2017)

Να μάθετε… να είστε υπομονετικοί κατά τη διάρκεια των θλίψεων που σας επισκέπτονται και που καμιά φορά είναι πολλές. Να ελπίζετε στον Θεό και από αυτήν την ελπίδα να αντλείτε τη δύναμη και την ανδρεία ώστε να υπομένετε αγόγγυστα τις διάφορες θλίψεις και βιοτικές αποτυχίες. Όσο βαριές και να είναι οι θλίψεις, όσο καιρό και να συνεχίζονται, να πιστεύετε ότι ο Κύριος μπορεί να βοηθήσει και, αργά ή γρήγορα, θα ελαφρύνει τα βάσανά σας, αν έχετε σταθερή και αδιάσειστη ελπίδα στο έλεός Του. Για τον Κύριο όλα είναι δυνατά και μπορεί στη στιγμή να αντικαταστήσει τη θλίψη σας με χαρά.

…Μερικές φορές ευχόμαστε οι δεήσεις μας και οι προσευχές μας να εκπληρώνονται αμέσως, χωρίς να σκεφτόμαστε ότι ο Θεός ξέρει καλύτερα από μας τι είναι ωφέλιμο για μας και πότε να μας δώσει παρηγοριά… Με τις θλίψεις και τα σωματικά βάσανα ο Κύριος γιατρεύει την ψυχή μας, ετοιμάζοντάς την για την αιώνια ζωή, μας διδάσκει την ταπείνωση και την ειλικρινή ελπίδα στο έλεός Του. Το ότι σε επισκέφτηκαν οι θλίψεις βεβαιώνει αδιάψευστα ότι σε αυτό το διάστημα ο Κύριος σε πρόσεξε ιδιαίτερα.

Πρωθιερέας Βαλεριανός Κρέτσετοβ (γενν.1937)

Ο μπαμπάς μου έλεγε: «Πρέπει να πιστεύουμε όχι μόνο στον Θεό, αλλά να πιστεύουμε τον Θεό». Επειδή… δεν είναι αρκετό απλώς να πιστεύουμε ότι ο Θεός υπάρχει. Έχει λεχθεί: «Να έχετε πίστη στο Θεό» (Μκ. 11: 22)…

Ακόμα και πιστοί καμιά φορά αρχίζουν να συζητάνε ορισμένα ζητήματα και κάνουν κρίσεις από δω και από κει, αλλά όλα με βάση την κοσμική γνώση. Ο πνευματικός μου πατέρας [ο πρωθιερέας Σέργιος Ορλόβ - ΣτΣ] έλεγε σε κάτι τέτοιες περιπτώσεις: «Έχετε καταντήσει στο να ξεχνάτε τον Θεό». Και ο μπαμπάς μου το ίδιο έλεγε, αλλά με άλλα λόγια. Καμιά φορά αρχίζαμε να συζητάμε και αυτός τόνιζε: «Ναι, βέβαια! Τον Θεό, όμως; Μήπως ξεχάσατε τον Θεό;» Χωρίς τον Θεό δεν υπάρχει και δεν μπορεί να υπάρχει τίποτα.

***

Τι πόλεμος ήταν αυτός ενάντια στην Εκκλησία! Έπιαναν αθώους ιερείς, μοναχούς, μοναχές, απλούς πιστούς, τους φορούσαν χειροπέδες, τους οδηγούσαν στις φυλακές… Όλο αυτό είναι μαρτυρία του ότι ο κόσμος εν τω κακώ και εν τω πονηρώ κείται και πολεμάει την αλήθεια, την αγάπη και το καλό. Ο πόλεμος αυτός συνεχίζεται ακατάπαυστα.

…Το πιο σημαντικό είναι… να προσπαθούμε, αν είναι δυνατόν, να έχουμε ειρήνη με όλους. Όπως έλεγε ο γέροντάς μας, ο Σέργιος Ορλόβ: «Δεν πρέπει να εκπέμπουμε το κακό». Και για να μην το εκπέμπουμε, πρέπει να το πολεμάμε με κάθε τρόπο, ώστε να μην εμφανίζεται στην ψυχή μας. «Το στόμα μιλάει απ’ το περίσσευμα της καρδιάς» (Μτ.12:34, Λκ. 6:45).

***

Ήξερα τους δούλους του Θεού που ήταν πάνω από 90 χρονών (πλέον, έχουν πεθάνει), οι γέροντες της Όπτινα τους είχαν προειδοποιήσει ότι θα δουν τον αντίχριστο. Δεν τον πρόλαβαν. Και ο πατήρ Ιωάννης της Κρονστάνδης έλεγε: να, εκείνοι που θα δουν τους έσχατους καιρούς. Όμως, αυτοί οι άνθρωποι έχουν φύγει. Τι να λέμε, και στα χρόνια του Ιωάννη του Χρυσοστόμου νόμιζαν ότι το τέλος θα ερχόταν σύντομα. Χίλια πεντακόσια χρόνια πέρασαν από τότε… Όλες αυτές οι προφητείες θα εκπληρωθούν, όπως εκπληρώθηκαν τα λόγια του προφήτη Ιωνά για την καταστροφή της Νινευή, αλλά αυτό θα γίνει μετά από μερικές εκατοντάδες χρόνια. Όταν οι κάτοικοι της πόλης μετανόησαν, ο Κύριος τους ελέησε. Γι΄αυτό, το σημαντικότερο από όλα είναι ο καθένας να ζει χριστιανικά.

…Πρέπει κανείς να ζει, να εργάζεται, να προσεύχεται, να προσπαθεί στην οικογένειά του να φροντίζει για την ειρήνη και την αγάπη και όλα τα υπόλοιπα, τα μεγάλα θα τα κάνει ο Κύριος…

Πρωθιερέας Νικόλαος Γκουριάνοβ (1909-2002)

Μην ξεχνάς να ευχαριστείς τον Θεό ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές της ζωής σου. Το περιμένει και θα σου δώσει πολύ περισσότερα αγαθά. Ο άνθρωπος που έχει ευγνώμονα καρδιά δεν έχει ανάγκη ποτέ και για τίποτα.