«Μη φοβάσαι τίποτα, όλα είχαν θεμελιωθεί εδώ πολύ πριν από σένα» Μέρος Β.

Η Καθηγουμένη Σοφία με τη συνοδεία της

Πώς να λύσεις μια σοβαρή υπόθεση γρήγορα;

Η γερόντισσα της μονής Πιούχτιτσι Βαρβάρα (Τροφίμοβα) φρόντιζε ιδιαίτερα και νουθετούσε τη νεοδιορισμένη καθηγουμένη Σοφία

Παρεμπιπτόντως, ακόμη επί σοβιετικής κυριαρχίας, οι θρυλικές ηγουμένες, η γερόντισσα Βαρβάρα (Τροφίμοβα) της Μονής Πιούχτιτσι και η γερόντισσα Γεωργία (Σιούκινα) της Μονής Ορεινής, κατάφεραν, με κάποιο θαυμαστό τρόπο, να περάσουν από το καλυμμένο με μεταλλικές πλάκες σημείο ελέγχου του Ερευνητικού Ινστιτούτου Ηλεκτρολόγων Μηχανικών, το οποίο καταλάμβανε τους χώρους της μονής Νοβοντέβιτσι. Πήγαν εκεί για να βρουν τους τάφους των πρώην καθηγουμένων της μονής και να προσευχηθούν. Αργότερα, η γερόντισσα Βαρβάρα φρόντιζε ιδιαίτερα και νουθετούσε τη νεοδιορισμένη καθηγουμένη Σοφία. Το μοναστήρι Πιούχτιτσι δεν έκλεισε κι έτσι η παράδοση εκεί δεν διακόπηκε. Ενώ στο μοναστήρι Νοβοντέβιτσι, αρχικά, ούτε τα κτήρια δεν ανήκαν στην Εκκλησία.

Μια φορά, η γερόντισσα Σοφία πήγε στη Πιούχτιτσα για να προσευχηθεί και να παρακαλέσει μια συμβουλή από τη γερόντισσα-οικοδομήτρια, όπως τότε αποκαλούσαν τη γερόντισσα Βαρβάρα. Είχαν ταλαιπωρηθεί αρκετά, προσπαθώντας ν’ αντιμετωπίσουν όλα τα εμπόδια στην αναγέννηση της μονής: Οι ενοικιαστές χώρων δεν ήθελαν με τίποτα να εγκαταλείψουν αυτούς τους παλιούς τοίχους στο κέντρο της πόλης. Και τι άλλο μπορούσε να συμβουλέψει η σοφή γερόντισσα, παρά μόνο η γερόντισσα Σοφία «να προσεύχεται στη Μητέρα του Θεού»; Έτσι, η γερόντισσα Σοφία πήγε στη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Πιούχτιτσα, για να παρακαλέσει με δάκρυα την επίλυση των προβλημάτων της. Είναι μία από λίγες εικόνες, όπου η Παναγία πατά τη γη. Και να, ακριβώς εκείνην τη στιγμή, δίπλα στη γερόντισσα βρέθηκε ξαφνικά ο αντιπεριφερειάρχης της Αγίας Πετρούπολης ο Βαλέρι Ναζάροβ! Ακριβώς εκείνος τότε επέβλεπε την υπόθεση παράδοσης του χώρου της μονής στο μοναστήρι. Έτσι, το θέμα λύθηκε γρήγορα. Και τα κτήρια της μονής παραδόθηκαν στο μοναστήρι όλα και άμεσα.

Από την άλλη πλευρά, τους περίμενε μεγάλο φόρτο εργασίας. Οι αδελφές, όμως, ήξεραν ότι το κυριότερο πράγμα είναι να προσεύχονται και ο Θεός και η Παναγία δεν θα τους στερήσουν τη βοήθειά τους.

Η καθηγουμένη Σοφία μαζί με την καθηγουμένη της Πιούχτιτσα, Βαρβάρα

Σημάδια προσοχής από τον Ουρανό

Η ουράνια προστάτιδα της μονής Νοβοντέβιτσι είναι επίσης η Οσιομάρτυς Μαρία της Γκάτσινα. Δεν ήταν παράλυτη, αλλά είχε μια τέτοια αρρώστια, που κάθε κίνηση τής προκαλούσε μεγάλο πόνο και γι’ αυτόν τον λόγο ήταν αναγκασμένη να παραμένει σχεδόν ακίνητη. Εσωτερικά, όμως, ήταν πολύ δραστήριος και πρόθυμος άνθρωπος! Προσευχόταν συνέχεια για όλους και ο κόσμος δεν έπαυε να έρχεται σ’ αυτήν για συμβουλές ή για παρηγοριά ή για μια λύση των προβλημάτων τους. Ζούσε έτσι, σαν ν’ ακολουθούσε την εντολή του Αγίου Σεραφείμ του Σαρόβ, που κάποτε εμφανίστηκε στον γέροντα Ιωάννη (Κρεστιάνκιν) και είπε: «Όταν έχει υποδουλωθεί το σώμα σου, να διατηρείς αδούλωτη την ψυχή σου».

Κάποιο χρονικό διάστημα μετά την ανακομιδή των λειψάνων της Οσιομάρτυρος Μαρίας της Γκάτσινα, αυτά βρίσκονταν στο μοναστήρι Νοβοντέβιτσι, στην Αγία Πετρούπολη. Μετά τη μεταφορά των λειψάνων στον τόπο του αγώνα της Αγίας, στην Γκάτσινα, με την ευλογία του τοπικού επισκόπου, στο μοναστήρι έμεινε ένα κομμάτι της τίμιας κάρας της. Ακριβώς στη γερόντισσα Σοφία, η οποία συμμετείχε στη διαδικασία ανακομιδής των λειψάνων της Αγίας, έτυχε να βγάλει από τον τάφο την κάρα της Οσιομάρτυρος, που ήταν κομμένη σε τρία μέρη από τους γιατρούς της φυλακής (προφανώς κατά τη διάρκεια της αυτοψίας).

Ακριβώς στη γερόντισσα Σοφία, η οποία συμμετείχε στη διαδικασία ανακομιδής των λειψάνων της Αγίας, έτυχε να βγάλει από τον τάφο την κάρα της Οσιομάρτυρος

Η γερόντισσα Σοφία μάζεψε λίγο χώμα από τον τάφο της Αγίας και το έριξε γύρω από το κτήριο του σχολείου του Αγίου Βλαδιμήρου, επειδή για πολύ καιρό οι αρχές δεν ήθελαν να δώσουν πίσω αυτό το κτήριο στο μοναστήρι. Τώρα, με τη μέριμνα της μονής το εκεί σχολείο λειτουργεί. Δεδομένου ότι κι εδώ όλα τα θέματα επιλύονταν κυρίως με την προσευχή, τα «σημάδια προσοχής» από τον Ουρανό έρχονταν το ένα μετά το άλλο.

Ένα από τα πρώτα τέτοια «σημάδια» ήταν το γεγονός ότι η διευθύντρια της εταιρείας «Μεντικόρ» ήταν η δισέγγονη του επιτρόπου του Ιερού Ναού του Αγίου Βλαδίμηρου, Βασιλιά των Ρώσων, στην Αγία Πετρούπολη, κατά την περίοδο πριν την Επανάσταση. Αυτή η δισέγγονη, όπως και άλλοι εκατό συνεργάτες της, άρχισε να εκκλησιάζεται μετά τη γνωριμία με τη γερόντισσα Σοφία. Όταν η γερόντισσα Σοφία πήγε για πρώτη φορά στη διευθύντρια και η γραμματέας ανήγγειλε ότι ήρθε η γερόντισσα, η διευθύντρια περίμενε να δει μια ηλικιωμένη κυρία, όπως, για παράδειγμα, η γερόντισσα Βαρβάρα (Τροφίμοβα), αλλά είδε μια νέα και λεπτή κοπέλα, ντυμένη σε μαύρα. «Για κάποιο λόγο τη λυπήθηκα πολύ. Φαντάστηκα ότι το έργο της αναγέννησης της μονής θα πέσει σ’ αυτούς τους εύθραυστους ωμούς», μας είπε η Γιελένα Πεστόβα.

«Η σχέση μας είχε συνέχεια και χαρακτηριζόταν από αμοιβαία εμπιστοσύνη», έλεγε η Γιελένα. «Συναντιόμασταν κατά καιρούς. Η γερόντισσα μας επισκεπτόταν για λίγο και από εκείνη μαθαίναμε τα νέα για την αποκατάσταση της μονής. Η γερόντισσα είχε ένα σωρό προβλήματα. Καμιά φορά ερχόταν στο γραφείο μου, “έπεφτε” στην καρέκλα και καθόταν εκεί σιωπηλά. Καταλάβαινα ότι περνούσε δύσκολες στιγμές».

Και όμως, πολλές φορές έτυχε να βεβαιωθώ πως η γερόντισσα, αν και ήταν νέα, είχε έναν ισχυρό χαρακτήρα.

«Ήταν μια δύσκολη περίοδος, όταν παρακάλεσα τη γερόντισσα ν’ “αφήσει” το κτήριο, αυτή όμως δεν έδωσε την ευλογία της», θυμάται η Γιελένα. «Σχεδόν για 20 χρόνια, συντηρώντας και τακτοποιώντας τον οίκο με αριθμό 104 (στη λεωφόρο Μοσκόβσκι της Αγίας Πετρούπολης), πιστεύαμε ότι αυτό κάποια στιγμή θα επιστραφεί στον νόμιμο ιδιοκτήτη του, δηλαδή το μοναστήρι Νοβοντέβιτσι».

Έτσι και συνέβη.

Βέβαια, ο προορατικός γέροντας Νικόλαος Γκουριάνοβ, που ευλόγησε να υπερασπιστούν το μοναστήρι τους και που προσευχόταν για την αναγέννηση της μονής, βλέποντας τα πράγματα μετά από δεκαετίες και γι’ αυτό, όταν κοιτούσε τη φωτογραφία με το παραμελημένο μοναστήρι, έλεγε: «Τι θαυμάσιο και όμορφο μοναστήρι! Πόσο ωραίο είναι!», είναι ένα πράγμα. Όταν, όμως, βρίσκεις δύναμη μέσα σου, για να παλεύεις μέρα με τη μέρα για τη μεταμόρφωση των ετοιμόρροπων κτηρίων σε ομορφιά, που να δοξάζει τον Θεό, καθώς και να δίνεις έμπνευση σε άλλους ανθρώπους, να μην αμφιβάλλουν και ν’ αφιερώνουν τόσο τον χρόνο όσο και τα μέσα για το έργο αυτό επί δεκαετίες, αυτό είναι κάτι εντελώς διαφορετικό.

Επενδύσεις στο Φως

«Μια φορά, στο γραφείο μου ήρθε η δόκιμη Τατιάνα (νυν μοναχή Μαρία)», λέει η Γιελένα, και εκφράστηκε πολύ κατηγορηματικά, ως προς το ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη χρημάτων, και μάλιστα ανέφερε συγκεκριμένο ποσό. Μη λέγοντας τίποτα, άνοιξα το χρηματοκιβώτιο, της έδωσα το ποσό κι εκείνη έφυγε. Όμως, αισθάνθηκα κάπως άβολα. Μετά από μια εβδομάδα, η συγκεκριμένη αδελφή ήρθε ξανά και μου είπε να πάω μαζί της.

Δεν μπορούσα να της αρνηθώ και τη συνόδεψα στο μοναστήρι. Εκείνην την εποχή, στον ναό της εικόνας της Παναγίας του Καζάν όλα τα παράθυρα ήταν κλεισμένα με τούβλα, επειδή τα σοβιετικά χρόνια εκεί λειτουργούσε ένα εργοστάσιο και είχαν φράξει τα παράθυρα. Εγώ και η δόκιμη Τατιάνα μπήκαμε στον ναό και ξαφνικά είδα ένα θαύμα – μια αχτίδα ηλίου από το παράθυρο του Ιερού! Αποδείχτηκε ότι με τα λεφτά που της έδωσα στον ναό εγκαταστάθηκε το πρώτο παράθυρο με τζάμια. Δεν μπορούσα να πω ούτε λέξη από τη χαρά μου. Και η δόκιμη Τατιάνα είπε: “Ορίστε τα χρήματά σας”.

Στη χαρά μου προστέθηκε ένα σημαντικό συναίσθημα: Συνειδητοποίησα τι είναι το να βοηθά κανείς κάποιο μοναστήρι. Όλα τα χρήματα, που δίνει κάποιος για το μοναστήρι, δεν χάνονται, αλλά θα βοηθήσουν τους ανθρώπους, καθώς και τον δωρητή, να μαζέψει “θησαυρούς στον Ουρανό”».

Στο τέλος της συνομιλίας μας, η γερόντισσα Σοφία μάς διηγήθηκε ακόμα ένα όνειρο:

«Το μοναστήρι μας στην Αγία Πετρούπολη βρίσκεται στη λεωφόρο Μοσκόβσκι. Κατευθύνομαι προς αυτό με το τραμ. Είναι σούρουπο και σε λίγο θα πέσει σκοτάδι. Έχοντας ξεχαστεί και έχοντας περάσει μια στάση από αυτήν που έπρεπε να κατέβω, συνήλθα, κατέβηκα, και τρέχοντας πήγα στο μοναστήρι. Μόλις μπήκα στην αυλή της μονής, είδα ότι εκεί ήταν ακόμα μεσημέρι. Πολύ σπάνια θυμάμαι τόσο καλά τα όνειρα. Μετά από κάποιον καιρό, διαβάζοντας ξανά τις σημειώσεις της ηγουμένης Ταϊσίας (Σολόποβα), έμαθα ότι κι εκείνη είδε μια φορά ένα παρόμοιο όνειρο: “Ενώ στον κόσμο είναι βαθύ σούρουπο”, προσπαθούσε να διερμηνεύσει το όνειρο η ηγουμένη, “στα μοναστήρια δεν υπάρχει ηλιοβασίλεμα”. Θεωρώ ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο μάς ενισχύει ο Κύριος».

«– Πάτερ, θα έρθει το τέλος του κόσμου; – Όχι, γιατί θα έρθει το τέλος του σκοταδιού»

Στη ζοφερή μας εποχή, κάποιοι ιερείς αστειεύονται με κάποιο λογοπαίγνιο, απαντώντας στις ερωτήσεις που τους κάνουν οι ενορίτες τους:

– Πότε θα έρθει το τέλος του κόσμου;

– Δε θα έρθει.

– Γιατί;

– Γιατί θα έρθει το τέλος του σκοταδιού*.

*Το λογοπαίγνιο βασίζεται στη διπλή σημασία της λέξεως «σβετ» (δηλ. κόσμος) στα ρωσικά η οποία μπορεί να μεταφραστεί τόσο ως «φως» όσο και ως «κόσμος».