Ποτσάεβ – Ο οίκος της Υπεραγίας Θεοτόκου

Φωτογραφία https://www.flickr.com/photos/d-f/4592769700/in/photolist-7ZR9qu-7YW6FL-7ZR9qQ-7YFH1A-7ZR9qY-7YFH1L-7YW6FY-uraaf3-tuxZ3A-upfqA9-urznTK-urM6iH-u9Zjwy-urM66Z-tuJgzH-ua86RM-u9ZiTQ

Η Αγία Λάβρα της Κοίμησης του Ποτσάεβ, πήρε το όνομά της, από την τοποθεσία Ποτσάεβ, η οποία βρίσκεται μεταξύ των πόλεων Κρεμένιετς και Μπρόντι στην περιοχή Τερνόπολης της Ουκρανίας.

Το μοναστήρι καταλαμβάνει ένα λόφο, που υψώνεται πάνω από τη γύρω περιοχή σε ύψος περίπου 70 μέτρων και ονομάζεται όρος Ποτσάεβ. Σύμφωνα με την παράδοση, ακόμη και στην αρχαιότητα, δύο μοναχοί της Μονής Πετσέρσκι του Κιέβου, που γλίτωσαν από τους Τατάρους, εγκαταστάθηκαν στις σπηλιές της περιοχής, οι οποίες ήταν φυσικές σπηλιές σε βράχο. Αυτοί οι δύο μοναχοί, αφιερώθηκαν στα κατορθώματα της προσευχής, της αποχής και παρέμειναν ταπεινοί, καλυμμένοι με τη χάρη του Θεού.

Ο θρύλος λέει, επίσης, ότι κάποτε στο λόφο όπου ζούσαν οι μοναχοί, εμφανίστηκε η Μητέρα του Θεού εν μέσω πυλώνος φωτιάς. Η αρχαία παράδοση της Λαύρας, αναφέρει αυτό το γεγονός στα 1240 ή 1261. Πιστεύεται, ότι μετά την προσευχή, ένας από τους ασκητές του όρους Ποτσάεβ, αποφάσισε να ανέβει στην κορυφή. Ξαφνικά, είδε την Υπεραγία Θεοτόκο να στέκεται πάνω σε μια πέτρα εν μέσω μιας στήλης φωτιάς. Ο έκπληκτος γέροντας, κάλεσε αμέσως τον αδελφό του, που ζούσε μαζί του. Αυτό, το είδε και ο βοσκός Ιωάννης Μποσόι με τα βοσκόπουλά του, ο οποίος φρόντιζε το ποίμνιό του κάτω από το βουνό. Έτρεξε στο βουνό και είδε εκεί τους δύο μοναχούς να δοξάζουν τη Μητέρα του Θεού.

Η Αγνή Παρθένος, άφησε ένα αποτύπωμα του δεξιού ποδιού της στην κορυφή του λόφου, από το οποίο άρχισε να ρέει νερό, προικισμένο με τo χάρισμα της θεραπείας. Άνθρωποι άρχισαν να καταφθάνουν στην ευλογημένη πηγή. Με την πάροδο του χρόνου και με τις δωρεές τους, οι μοναχοί έχτισαν μια πέτρινη εκκλησία αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου στη νότια πλαγιά του λόφου. Στο αποτύπωμα του Πέλματος της Υπεραγίας Θεοτόκου – το μεγάλο ιερό του όρους Ποτσάεβ — υπάρχει ακόμα το αγίασμα των ιαμάτων.

... Το 1721, οι καθολικοί Ουνίτες κατέλαβαν το μοναστήρι. Ήταν μια δύσκολη στιγμή για το μοναστήρι, αλλά ακόμη και τότε το μοναστικό χρονικό κατέγραψε 539 θαύματα από το κύριο ιερό – την εικόνα Ποτσάεβ.

Αλλά, οι Ουνίτες, έκλεισαν την πρόσβαση και σε ένα άλλο ιερό — τα λείψανα του Αγίου Ιώβ. Ωστόσο, μετά από 20 χρόνια, τα θαύματα του Αγίου, τους ανάγκασαν να δεχτούν πιστούς σε αυτούς.

Κατά τη διάρκεια της βασιλείας των Ουνιτών, στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα, για παράδειγμα, ο Ουνίτης κόμης Νικολάι Ποτότσκι, έγινε ακόμη και ευεργέτης της Μονής του Ποτσάεβ. Αυτό συνέβη χάρη σε μια υπέροχη συγκυρία. Κατηγορώντας τον αμαξά του, ότι τα φρενήρη άλογα ανέτρεψαν την άμαξα, ο κόμης έβγαλε ένα πιστόλι για να τον σκοτώσει. Ο αμαξάς, γυρίζοντας στο όρος Ποτσάεβ, σήκωσε τα χέρια του και αναφώνησε:

«Μητέρα του Θεού, που αποκαλύφθηκες στην εικόνα του Ποτσάεβ, σώσε με!».

Ο Ποτότσκι προσπάθησε αρκετές φορές να πυροβολήσει με ένα πιστόλι, που δεν τον είχε απατήσει ποτέ. Κι όμως, το όπλο απέτυχε. Ο αμαξάς παρέμεινε ζωντανός.

Ο κόμης γύρισε αμέσως στη θαυματουργή εικόνα και αποφάσισε να αφιερώσει τον εαυτό του και όλα τα υπάρχοντά του στην ίδρυση του μοναστηριού. Ο καθεδρικός ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου και το κτίριο της αδελφότητας, χτίστηκαν με δικά του έξοδα.

Το 1831, οι Ουνίτες επανενώθηκαν με τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία. Τα λείψανα του Αγίου Ιώβ άνοιξαν και πάλι επίσημα και η Μονή Ποτσάεβ κατέστη Λαύρα.

Άποψη του περιβάλλοντος χώρου της Λαύρας Ποτσάεβ, φωτογραφία www.flickr.com

Η επιστροφή του Ποτσάεβ στους κόλπους της Ορθοδοξίας, πιστοποιήθηκε από τη θαυματουργή θεραπεία μιας τυφλής κοπέλας, της Άννας Ακιμτσούκοβα, η οποία προσήλθε να προσκυνήσει το ιερό με μια εβδομηντάχρονη γιαγιά, 200 μίλια μακριά από το Κρεμένιετς-Ποντόλσκ. Εις ανάμνησιν αυτού του γεγονότος, ο αρχιεπίσκοπος του Βολίν, άγιος αρχιμανδρίτης της Λαύρας Ινοκέντιος (1832-1840) καθιέρωσε εβδομαδιαία ανάγνωση του «Ακαθίστου» στον καθεδρικό ναό, τη μέρα του Σαββάτου μπροστά από την εικόνα του Ποτσάεβ.

Κατά τη διάρκεια της διοίκησης της Λαύρας από τον άγιο αρχιμανδρίτη Αγαθάγγελο, Αρχιεπίσκοπο του Βολίν (1866-1876), οργανώθηκε στις 23 Ιουλίου 1875, ειδικό παρεκκλήσι-διακονητήριο αφιερωμένο στις χορωδίες του Ναού της Αγίας Τριάδας εις ανάμνησιν της νίκης επί των Τούρκων.

…Κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου, τα μέλη Μπαντέρα πυροβόλησαν τον μητροπολίτη Αλέξιο (Γκρομάντσκι) του Κιέβου και πάσης Ουκρανίας, τον Επίσκοπο Μανουήλ του Μουκάτσεβο και Ταρνάβας και πολλούς ιερείς κοντά στη Λαύρα Ποτσάεβ, επειδή αρνήθηκαν να στραφούν σε σχίσμα, διατηρώντας την ενότητα με τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία.

...Αυτή είναι η ιστορία της Αγίας Λαύρας της Κοίμησης του Ποτσάεβ, η δεύτερη πιο σημαντική στην Ουκρανία. Ακόμη και μια πρόχειρη ματιά στο παρελθόν, αρκεί για να δει κανείς, ότι αυτή η ιστορία συνδέεται στενά με ανθρώπους που φρουρούσαν την πνευματική ενότητα της ιστορικής Ρωσίας και της Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησίας. Σήμερα, το μοναστήρι παραμένει το κύριο προπύργιο της Ορθοδοξίας στα δυτικά της Ουκρανίας.