Η «σιδερένια» αντοχή του Οσίου Ιώβ του Ποτσάεβ

Όσιος Ιώβ του Ποτσάεβ Στα βόρεια της περιοχής του Τσερνόπολ υπήρξε ένας διάσημος Άγιος, που στάθηκε ακλόνητος εναντίον της Ουνίας, ως αποστασίας ή ως προδοσίας της Ορθοδοξίας. Καταγόμενος από την Κολομίγια, ο ηγούμενος Ιώβ του Ποτσάεβ (1551-1651) έζησε για 100 χρόνια και εν κόσμω αποκαλείτο ως Ιωάννης Ζελέζο (Σ.τ.Μ: Που σημαίνει «σίδερο»).

Στις 10 Σεπτεμβρίου (28 Αυγούστου με το παλιό ημερολόγιο) γιορτάζεται η ανακομιδή των λειψάνων του Αγίου, ο οποίος στάθηκε σαν σιδερένιος τοίχος, υπερασπιζόμενος την Ορθοδοξία της Ρωσίας. Ας μην ξεχνάμε ότι η περιοχή, όπου βρίσκεται η σημερινή Δυτική Ουκρανία, δέχτηκε τη λεγόμενη «Ουνία του Μπρεστ» το 1596, γεγονός το οποίο σήμαινε «την προσχώρηση ορισμένων επισκόπων και Επισκοπών της Ορθόδοξης Μητρόπολης του Κιέβου (ως τμήμα του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως), με επικεφαλής Μητροπολίτη Κιέβου Μαχαήλ Ραγκόζα, από την περιοχή της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας, στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.

Ωστόσο ο Όσιος Ιώβ του Ποτσάεβ, ηγούμενος ενός μοναστηριού, στάθηκε ακλόνητος στην πίστη του και πολέμησε κατά των ουνιτών, που εγκατέλειψαν την Ορθόδοξη Εκκλησία και πέρασαν υπό την προστασία του Πάπα. Ο Όσιος Ιώβ είχε δυνατό πνεύμα και πίστη. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι και σήμερα πολλοί άνθρωποι απ’ όλο τον κόσμο συρρέουν στα άγια λείψανά του, που βρίσκονται στη λειψανοθήκη δίπλα στο σπήλαιο, όπου προσευχόταν ο Άγιος, στο βουνό του Ποτσάεβ.

Και, εν τω μεταξύ, πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί με τους ουνίτες, όπως τότε, πριν από τετρακόσια χρόνια, και τώρα. Από το 1991 άρχισαν να καταλαμβάνουν τους ναούς και τις ενορίες της κανονικής μας Εκκλησίας, η οποία μετά από τη μοιραία Αρχιερατική Σύνοδο στο Χάρκοβ το 1992 άρχισε ν’ αποκαλείται Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία του Πατριαρχείου της Μόσχας. Επιπλέον, οι ουνίτες, για πρώτη φορά στην ιστορία, επί προεδρίας Βίκτορ Γιούσενκο, έχτισαν τον καθεδρικό ναό τους στην αριστερή όχθη του Δνείπερου, στην περιοχή Ντάρνιτσα. Στο πρόσφατο παρελθόν υπήρξαν πολύ ενεργοί, μέσω ...των προσευχών τους, κατά τη διάρκεια του «Ευρωμάινταν» κι έφτασαν μέχρι του σημείου να καλούν κάποιους «ιερείς»-ουνίτες να σκοτώσουν τους «Μοσκαλί» (Σ.τ.Μ: Προσβλητική ονομασία των Ρώσων από τους Ουκρανούς εθνικιστές), τους κομμουνιστές και άλλους. Φαίνεται ότι οι ουνίτες αντιλήφθηκαν το νεοναζιστικό πραξικόπημα στην Ουκρανία ως δικό τους, κάτι που τους επέτρεψε ν’ αυξήσουν δραματικά την προώθησή τους στα ανατολικά της Ουκρανίας, στην περιοχή της κανονικής Ορθοδοξίας, όπου παρίσταντο προηγουμένως μόνο κατά την περίοδο της γερμανοφασιστικής κατοχής.

***

Δεν υπάρχουν πια ευσεβείς πρίγκιπες και οι ευγενείς είναι λίγοι, όλοι έχουν εγκαταλείψει την Ανατολική Ορθοδοξία κι επηρεάστηκαν από τη Δύση. Σπάνια βρίσκεις κάποιον ανάμεσα στον απλό κόσμο, που να είναι ευσεβής και πιστός στην Ορθόδοξη Εκκλησία

Ήταν το θέλημα του Θεού να φανερώσει αυτόν τον άγιο άνθρωπό Του στις περιοχές της Δυτικής Ρωσίας, κατά τη διάρκεια μεγάλων και τρομερών δοκιμασιών, που έπληξαν τον ορθόδοξο κόσμο σ’ εκείνους τους τόπους. Αναφέρουμε τα λόγια του Μητροπολίτη Ησαΐα (Κοπίνσκι) προς τον Πατριάρχη της Μόσχας το 1632: «Δεν υπάρχουν πια ευσεβείς πρίγκιπες και οι ευγενείς είναι λίγοι, όλοι έχουν εγκαταλείψει την Ανατολική Ορθοδοξία κι επηρεάστηκαν από τη Δύση. Σπάνια βρίσκεις κάποιον ανάμεσα στον απλό κόσμο, που να είναι ευσεβής και πιστός στην Ορθόδοξη Εκκλησία». Ακριβώς αυτός ο απλός κόσμος -αγρότες, τεχνίτες, έμποροι και κληρικοί- είχε να παλέψει με την επιρροή των Ιησουιτών, οι οποίοι δραστηριοποιούνταν ιδιαίτερα ενεργά εκείνη την περίοδο. Ο πνευματικός άξονας και το σύμβολο αυτού του αγώνα έγινε ο ηγούμενος της Μονής του Ποτσάεβ, ο Όσιος Ιώβ.

Ο Όσιος Ιώβ ζούσε κατά τη διάρκεια των δύσκολων καιρών για τη Ρωσία, όταν στις απώτερες δυτικές περιοχές της χώρας ο ορθόδοξος λαός της Βολινίας και της Γαλικίας υπέφερε σκληρούς εκκλησιαστικούς διωγμούς και πολιτική καταπίεση από τους Πολωνο-Λιθουανούς ευγενείς. Ο Όσιος Ιώβ ήταν αυτόπτης μάρτυς της Ένωσης του Μπρεστ και της ορμητικής επίθεσης του Καθολικισμού, που ακολούθησε, καθώς και της ολοένα αυξανόμενης επιρροής του Προτεσταντισμού. Ως ηγούμενος μοναστηριού κι έχοντας μεγάλο πνευματικό κύρος, ο Όσιος Ιώβ χρησιμοποίησε όλες τις δυνατότητές που είχε για την ενίσχυση της Ορθοδοξίας και την καταπολέμηση των ετερόδοξων κι αιρετικών επιρροών στη συνείδηση του λαού.

***

Όσιος Ιώβ του Ποτσάεβ Ο μελλοντικός Άγιος γεννήθηκε στο Ποκούτιε της Γαλικίας (νυν περιφέρεια του Λβιβ, κοντά στην πόλη Κολομίγια), στην ευσεβή οικογένεια του Ιβάν και της Αγάφια Ζελέζο, που ήταν αρχοντικής καταγωγής και πιστοί ορθόδοξοι χριστιανοί. Σύμφωνα με τον βίο του Αγίου, τον οποίο έγραψε ο μαθητής του Όσιος Δοσίθεος, είναι γνωστό ότι σε ηλικία δέκα χρονών ο Ιωάννης (Σ.τ.Μ.: Το κοσμικό όνομα του Αγίου), κρυφά από τους γονείς του, πήγε στο Μοναστήρι της Μεταμορφώσεως (Ουγκόρνιτσκι) στα Καρπάθια Όρη, όπου μετά δύο χρόνια εκάρη μοναχός με το όνομα Ιώβ. Πολύ αργότερα (προφανώς λίγο πριν τον θάνατό του, η ακριβής ημερομηνία του οποίου δεν είναι γνωστή) εκάρη μεγαλόσχημος μοναχός.

Οι προσευχές και η ευσεβής ζωή του ασκητή δεν έμειναν κρυφές από τον κόσμο. Η φήμη για τον Άγιο απλώθηκε ευρέως σε όλη την περιοχή.

Οι άρχοντες άρχισαν να συρρέουν στον Άγιο, παρακαλώντας τον για πνευματική καθοδήγηση. Ο Όσιος Ιώβ άρχισε να χαίρει της ιδιαίτερης εμπιστοσύνης και της προστασίας του διάσημου υπερασπιστή της Ορθοδοξίας πρίγκιπα Κωνσταντίνου του Οστρόγκ. Ο πρίγκιπας Κωνσταντίνος απευθύνθηκε στον ηγούμενο του μοναστηρίου Ουγκόρνιτσκι, παρακαλώντας τον ν’ αφήσει τον Όσιο Ιώβ να πάει στο πριγκιπικό του μοναστήρι της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στο Ντούμπνο. Ο ηγούμενος δέχτηκε το αίτημα και μετά από λίγο ο Ιώβ έγινε ηγούμενος στη μονή στο Ντούμπνο. Παρέμεινε ηγούμενος αυτής της μονής για περισσότερα από είκοσι χρόνια και ακριβώς εκείνην την περίοδο πραγματοποιήθηκε η σύναψη της Ένωσης της Βρέστης και η επακόλουθη καταπίεση των ορθοδόξων χριστιανών. Ο πρίγκιπας Κωνσταντίνος, υπό την προστασία του οποίου βρισκόταν ο Όσιος Ιώβ, είχε τεράστια επιρροή στη Βολινία, καθώς επίσης απολάμβανε του σεβασμού του Πολωνού βασιλιά Σιγισμούνδου Γ΄ και του Πάπα Κλήμη Η΄. Γι’ αυτόν τον λόγο οι Ουνίτες και οι Ιησουίτες δεν τολμούσαν να παρέμβουν στις ενέργειες του ηγουμένου από το Ντούμπνο.

Με την ευλογία του Αγίου, κατά τα έτη 1581-1582, ο πρίγκιπας Κωνσταντίνος για πρώτη φορά εκτύπωσε τη Βίβλο στη σλαβική γλώσσα, η οποία σήμερα είναι γνωστή σε όλο τον κόσμο ως η «Βίβλος του Οστρόγκ»

Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Ντούμπνο, ο Όσιος Ιώβ ασχολήθηκε με τη διανομή ορθοδόξων βιβλίων. Γι’ αυτόν τον σκοπό ενθάρρυνε ορισμένους να μεταφράζουν και ν’ αντιγράφουν τα βιβλία. Σύμφωνα με τον βίο του, ο ίδιος ο Όσιος Ιώβ συμμετείχε σ’ αυτό το έργο. Με την ευλογία του Αγίου, κατά τα έτη 1581-1582, ο πρίγκιπας Κωνσταντίνος για πρώτη φορά εκτύπωσε τη Βίβλο στη σλαβική γλώσσα, η οποία σήμερα είναι γνωστή σε όλο τον κόσμο ως η «Βίβλος του Οστρόγκ» (Ostrog Bible).

Οι φροντίδες και οι ανησυχίες για το εκδοτικό έργο, καθώς και η εχθρότητα των Λατίνων, αποσπούσαν την προσοχή του Αγίου Ιώβ από το μοναχικό έργο. Στο μοναστήρι στο Ντούμπνο ο Όσιος Ιώβ πέρασε είκοσι χρόνια και περίπου το 1604, κουρασμένος από τα καθήκοντα του ηγουμένου, εγκατέλειψε αυτό το μοναστήρι. Επιθυμώντας ν’ αφιερώσει τον εαυτό του στον ασκητικό αγώνα, βρήκε καταφύγιο σ’ ένα λιτό μοναστήρι, πάνω στο βουνό Ποτσάεβσκαγια, όπου κατοικούσαν πολυάριθμοι ησυχαστές από καιρό.

***

Ο Όσιος Ιώβ έψαχνε στη Μονή του Ποτσάεβ την αφάνεια και την ελευθερία στην προσευχή, όμως οι μοναχοί, που σύντομα αισθάνθηκαν την πνευματική δύναμη του καινούργιου μοναχού, ομόφωνα και με δάκρυα τον παρακάλεσαν να γίνει ηγούμενός τους. Ο Άγιος αναγκάστηκε να υποχωρήσει και να το δεχτεί. Και σύντομα, με τους κόπους του, το μοναστήρι του Ποτσάεβ ενίσχυσε τη θέση του και απέκτησε κύρος μεγαλύτερο απ’ όλα τα υπόλοιπα δυτικά μοναστήρια της Ρωσίας. Άρχισε ν’ απολαμβάνει χρηματικής υποστήριξης από τους τοπικούς ευγενείς, που απέφυγαν την Ουνία. Έτσι, το 1649, με τις δωρεές των γαιοκτημόνων Φιόντορ και Γιέβα Ντομασέβσκι, στο μοναστήρι χτίστηκε μια πέτρινη εκκλησία, αφιερωμένη στην Αγία Τριάδα, στην οποία στη συνέχεια μεταφέρθηκε η πέτρα με την πατημασιά της Παναγίας, καθώς και η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας του Ποτσάεβ.

Η Λαύρα του Ποτσάεβ σε μια παλιά κάρτα

Σύντομα, όμως, ακολούθησαν δυστυχίες. Το 1607 οι Τάταροι επιτέθηκαν το μοναστήρι, το λήστεψαν και σκότωσαν έναν μοναχό. Το 1620 ο εγγονός της Άννα Γκόισκαγια, ο προτεστάντης Αντρέι Φιρλέι, έδιωξε τους μοναχούς από το Ποτσάεβ, κατάσχεσε τα οικόπεδά τους και, εισβάλλοντας με τους υπηρέτες του στο μοναστήρι, απέσπασε τη θαυματουργή εικόνα. Μετά από αυτό το γεγονός, οι καταστροφές και οι ασθένειες έπληξαν τον οίκο του Φιρλέι και δεν έπαψαν μέχρι την επιστροφή της εικόνας στο μοναστήρι.

Θαυματουργή εικόνα της Παναγίας του Ποτσάεβ Αυτά τα γεγονότα ενέπλεξαν τον Όσιο Ιώβ σε διάφορες κοσμικές υποθέσεις. Επί πολλά χρόνια ήταν αναγκασμένος να παρίσταται σε δικαστήρια και γραφεία, ώσπου η υπόθεση με τον Φιρλέι τελεσιδίκησε υπέρ του μοναστηριού.

Ως αποτέλεσμα μεγάλων προσπαθειών, οι μοναχοί κατάφεραν να σκάψουν ένα πηγάδι στο βουνό του Ποτσάεβ κι έτσι να υδροδοτήσουν το μοναστήρι (οι γειτονικές πηγές είχαν κατασχεθεί από τον Φιρλέι).

Ιδιαίτερα σημαντικές για την ενίσχυση της Ορθοδοξίας στη Βολινία ήταν οι εκδοτικές και λογοτεχνικές δραστηριότητες του Αγίου. Στις αρχές του 17^ου αιώνα υπήρχε μόνο ένα σλαβικό τυπογραφείο στο Ποτσάεβ, το οποίο και χρησιμοποίησε ο Όσιος Ιώβ για να καταπολεμήσει την ετεροδοξία. Εκεί τυπώθηκαν βιβλία καταγγλετικής και δογματικής φύσεως, ορθόδοξες προσευχές, μηνύματα ιδιαίτερα σημαντικά, δεδομένων των συνθηκών της καθολικής επέκτασης στη Δυτική Ρωσία.

Επί πολλά χρόνια (μέχρι το 1932!) η Μονή του Ποτσάεβ διατηρούσε το έργο του ιδίου του Οσίου Ιώβ «Βιβλίο μακαριστού Ιώβ του Ποτσάεβ, γραμμένο από το χέρι του», το οποίο περιείχε γύρω στις 80 συνομιλίες, διδασκαλίες, κηρύγματα, καθώς και αποσπάσματα από τα έργα των Αγίων Πατέρων (δημοσιεύτηκε το 1884 στο Κίεβο, στη ρωσική γλώσσα, με τον τίτλο «Μέλισσα του Ποτσάεβ»).

Το κύριο διακύβευμα γι’ αυτόν τον άγιο γέροντα ήταν η διαπάλη με τους καθολικούς και τους προτεστάντες. Ο Όσιος Ιώβ παρέστη στην Ιερά Σύνοδο του 1628 στο Κίεβο, η οποία συνεκλήθη σε σχέση με την επιστροφή στην Ορθοδοξία του Αρχιεπισκόπου Μελετίου Σμοτρίτσκι, ο οποίος προηγουμένως είχε προσχωρήσει στην Ουνία. Ο Όσιος Ιώβ ήταν εκείνος που συνέταξε το συνοδικό έγγραφο στην τελική του μορφή και το οποίο παρέχει τη μαρτυρία για την αφοσίωση στην Ανατολική Ορθοδοξία.

***

Παράλληλα με τους ορατούς του κόπους, υπήρχε και η αόρατη ζωή προσευχής του Αγίου. Τη μοναξιά, που την αναζητούσε πολύ, ο Όσιος Ιωβ την έβρισκε σε μια έρημη σπηλιά, πάνω στο βουνό του Ποτσάεβ. Αυτό το σπήλαιο ήταν πάρα πολύ μικρό και στενό, μέσα στο οποίο έχυσε πολλά ειλικρινά δάκρυα ο Άγιος, «για τον κόσμο, που κείται εν κακία», όπως έγραψε ο Όσιος Δοσίθεος στον βίο του Αγίου.

Μια φορά, όταν ο Άγιος προσευχόταν εκεί, «ένα ασυνήθιστο φως φώτισε ξαφνικά το σπήλαιο και επί δύο ώρες υπήρχε αντανάκλαση αυτού του φωτός πάνω στην απέναντι εκκλησία».

Μερικές φορές ο Όσιος Ιώβ αποχωρούσε σ’ αυτό το σπήλιο για μια ολόκληρη εβδομάδα, όπου προσευχόταν για την ειρήνη στον κόσμο, νηστεύοντας πολύ αυστηρά. Τι συνέβαινε σ’ αυτό το σπήλαιο κατά τη διάρκεια της προσευχής του κανείς από τους θνητούς δεν μπορεί να το ξέρει και όμως, μια φορά, όταν ο Άγιος προσευχόταν εκεί, «ένα ασυνήθιστο φως φώτισε ξαφνικά το σπήλαιο και επί δύο ώρες υπήρχε αντανάκλαση αυτού του φωτός πάνω στην απέναντι εκκλησία».

Όποιος είχε την ευκαιρία να επισκεφτεί το σπήλαιο στον ναό της Μονής του Ποτσάεβ, όπου και βρίσκονται τα λείψανα των δύο «στύλων» του Ποτσάεβ, του Οσίου Ιώβ και του Οσίου Αμφιλοχίου, θυμάται την ευλάβεια, την οποία αισθάνεται κάθε άνθρωπος που προσκυνά με ευσέβεια τα λείψανα των Αγίων γερόντων, που υπερασπίστηκαν τα πνευματικά σύνορα της Ορθόδοξης Ρωσίας, με χρονική απόσταση τριών αιώνων. Πολύ σωστά τόνισε ο γνωστός Ρώσος πνευματικός συγγραφέας και προσκυνητής Αντρέι Μουραβιόβ (1806-1874) ότι την πρωταρχική ιστορία του όρους του Ποτσάεβ πρέπει να ψάχνουμε όχι «στην κορυφή του», αλλά στο βάθος των σπηλαίων του.

Τα χέρια του Αγίου, που πέθανε πριν από πολλούς αιώνες, και σήμερα παραμένουν ζεστά, μαλακά, όπως σ’ έναν ζωντανό άνθρωπο, καθώς επίσης μοσχοβολούν μ’ ένα υπέροχο άρωμα.

Τα λείψανα του Οσίου Ιώβ διατηρούνται με πολλή ευλάβεια και μεγάλη φροντίδα. Η θαυμάσια διακοσμημένη λειψανοθήκη του Οσίου Ιώβ τοποθετήθηκε μέσα στο φυσικό σπήλαιο, δίπλα από εκεί, όπου ο Άγιος πέρασε τόσες ώρες και τόσες μέρες προσευχόμενος. Μέσα στο σπήλαιο υπάρχουν ισχυροί πέτρινοι θόλοι από γκρίζα αδούλευτη πέτρα και δίπλα στο σπήλαιο υπάρχει ένα μικρό, αλλά πολύ όμορφο, εικονοστάσι, καντηλάκια, κεριά και τα λείψανα του Αγίου. Τα λείψανα καλύπτονται από γυαλί, αλλά όχι εντελώς. Τα άφθαρτα χέρια του είναι ανοιχτά και ο κόσμος τα προσκυνά, όπως προσκυνά το χέρι ενός ζωντανού δικαίου ανθρώπου. Τα χέρια του Αγίου, που πέθανε πριν από πολλούς αιώνες, και σήμερα παραμένουν ζεστά, μαλακά, όπως σ’ έναν ζωντανό άνθρωπο, καθώς επίσης μοσχοβολούν μ’ ένα υπέροχο άρωμα.

Όσοι επιθυμούν, μπορούν να μπουν μέσα στο σπήλαιο του Αγίου και να προσευχηθούν εκεί. Οι άνθρωποι λένε πως η τρύπα, που είναι σαν είσοδος στο σπήλαιο, έχει ένα θαυμάσιο χαρακτηριστικό, επειδή «επιτρέπει» να περάσουν ελεύθερα μέσα μόνο στους μετανοημένους και ταπεινούς ανθρώπους με καθαρή καρδιά, ενώ «αρπάζει» τους αμετανόητους και δεν τους αφήνει, μέχρι να μετανοήσουν μπροστά σε όλους.

Η αίσθηση στο σπήλαιο του Οσίου Ιώβ είναι σαν να σε κρατάει στο χέρι Του ο Κύριος

Αυτοί που «βούτηξαν» (ακριβώς «βούτηξαν», γιατί πρώτα περνάς με το κεφάλι και το σώμα πέφτει κάτω) σ’ αυτό το μικρό σπήλαιο, δεν θα το ξεχάσουν ποτέ. Στην αρχή ούτε καν καταλαβαίνεις πως μπορεί ένας ενήλικας να περάσει μέσα. Όμως κάνεις μια προσπάθεια και βρίσκεσαι στο απόλυτο σκοτάδι. Εκείνην τη στιγμή η αναπνοή πιάνεται, το στήθος σφίγγεται και η καρδιά χτυπά σαν να θέλει να «πηδήξει» έξω, από την επαφή με το άγνωστο. Ένας αόρατος υπηρέτης σε στηρίζει μέσα στο σπήλαιο. Ψηλαφείς στα σκοτεινά τη μικρή εικόνα, την προσκυνάς και λες κάποιες προσευχές. Η αίσθηση στο σπήλαιο του Οσίου Ιώβ είναι σαν να σε κρατάει στο χέρι Του ο Κύριος, με το οποίο σε έσφιξε σαν ένα κομμάτι τυρί, έβγαλε όλο το περιττό από μέσα και σε ξαναγυρίζει στον πραγματικό κόσμο. Είναι μια ξεκάθαρη αίσθηση ότι βρίσκεσαι μπροστά στο πρόσωπο του Κυρίου.

***

Εκτός από την προσευχή και τους πνευματικούς στοχασμούς, ο Όσιος Ιώβ είχε και άλλες ασχολίες στο μοναστήρι. Εργαζόταν στον κήπο της μονής. Επίσης, με τη συμμετοχή του σκάφτηκαν δύο λιμνούλες δίπλα στο μοναστήρι και φτιάχτηκαν φράγματα.

Κατά την περίοδο πολεμικών δραστηριοτήτων του Μπογκντάν Χμελνίτσκι κατά της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας, ο Όσιος Ιώβ παρέσχε καταφύγιο στο μοναστήρι του για πολλούς ανθρώπους. Είναι γνωστό, επίσης, ότι πολλοί διάσημοι άνθρωποι εκείνης της εποχής είχαν τον Όσιο Ιώβ ως πνευματικό πατέρα. Μέχρι το 1649 ο Όσιος Ιώβ παρέμεινε ηγούμενος της μονής και μόλις σε ηλικία 98 χρονών όρισε τον διάδοχό του, αν και συνέχισε να συμμετέχει στις σημαντικότερες υποθέσεις της μονής.

Στις 21 Οκτωβρίου του 1651 ο Άγιος έλαβε την αποκάλυψη για τον επικείμενο θάνατό του. Την 28^η Οκτωβρίου τέλεσε τη Θεία Λειτουργία και κοιμήθηκε εν ειρήνη. Ο Όσιος Ιώβ θάφτηκε κοντά στο σπήλαιό του. Μια θαυμάσια λάμψη φαινόταν συχνά πάνω από τον τάφο του. Ύστερα από εφτά χρόνια από τον θάνατό του, ο Όσιος Ιώβ εμφανίστηκε τρεις φορές στον ύπνο του Μητροπολίτη Κιέβου Διονυσίου (Μπαλαμπάν) και του ανακοίνωσε ότι ήρθε η ώρα ν’ εκθάψει τα λείψανά του.

Επί εφτά χρόνια και 9 μήνες το σώμα του Αγίου έμεινε στη γη μετά από την ταφή του. Η ανακομιδή των λειψάνων του Οσίου Ιώβ τελέστηκε με το εξής τρόπο: Στις 28 Αυγούστου του 1659 ο Μητροπολίτης Διονύσιος προεστάθη όλης αυτής της τελετής ανακομιδής των άφθαρτων λειψάνων του Αγίου, πάνω στα οποία ήταν φανερές οι πληγές στα πόδια, μετά από τις παρατεταμένες όρθιες προσευχές του Αγίου. Ο βίος του Αγίου δεν αναφέρει τίποτα γι’ αυτές τις πληγές, αλλά είναι πολύ πιθανό ότι η υιοθέτηση του ονόματος Ιώβ, προς την τιμήν του Αγίου Ιώβ του Πολύαθλου, έχει άμεση σχέση με τη μεγάλη υπομονή του Οσίου Ιώβ, με την οποία υπέφερε πολλές ασθένειες, διατηρώντας ταπείνωση και προσευχή.

Τότε τα άφθαρτα λείψανα του Αγίου μεταφέρθηκαν στον ναό της Αγίας Τριάδος.

Από αυτά τα λείψανα συνέβησαν πολλά θαύματα. Για παράδειγμα, ο Δοσίθεος, συγγραφέας του βίου του Οσίου Ιώβ, θεραπεύθηκε από μια θανατηφόρα αρρώστια. Το 1675, με την προσευχή του Αγίου, η Παναγία έσωσε το μοναστήρι του Ποτσάεβ από τους Τατάρους και τους Τούρκους, που το πολιορκούσαν. Η Υπεραγία Θεοτόκος μαζί με τον Όσιο Ιώβ εμφανίστηκαν πάνω από το όρος του Ποτσάεβ και απέκρουσε τα βέλη των εχθρών, επιστρέφοντάς τα σε αυτούς. Οι μουσουλμάνοι, φοβισμένοι με αυτό το θαύμα, το έβαλαν στα πόδια.

Στις αρχές του 18^ου αιώνα το μοναστήρι του Ποτσάεβ καταλήφθηκε από τους ουνίτες. Και όμως, τα θαύματα και οι θεραπείες από τα λείψανα του Αγίου δεν έπαυαν. Ακόμη και οι ουνίτες πίστεψαν στην αγιότητά του, έγραψαν την ακολουθία για τον Άγιο μαζί με τους χαιρετισμούς και παρακαλούσαν τον Πάπα για την αγιοκατάταξη του Οσίου Ιώβ. Όμως έλαβαν αρνητική απάντηση, λόγω του ζήλου του Αγίου στην υπεράσπιση της Ορθόδοξης πίστης.

Το 1831 η Μονή του Ποτσάεβ επέστρεψε στη δικαιοδοσία της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Οι θαυματουργικές θεραπείες από τα λείψανα του Οσίου Ιώβ ώθησαν την Ιερά Σύνοδο να προβεί σε επανεκταφή των λειψάνων, γεγονός το οποίο έλαβε χώρα στις 28 Αυγούστου του 1833. Είναι αξιοσημείωτη η σύμπτωση των ημερομηνιών της πρώτης και της δεύτερης ανακομιδής των λειψάνων.

Η λειψανοθήκη του Οσίου Ιώβ του Ποτσάεβ στον ναό του Οσίου Ιώβ

Το 1858 στη θέση του σπηλαίου-ναού χτίστηκε ένας καινούργιος ναός, αφιερωμένος στον Όσιο Ιώβ.

Μέχρι σήμερα, το μοναστήρι του Ποτσάεβ αποτελεί απροαπέλαστο προμαχώνα της Ρωσικής Ορθοδοξίας, στους τόπους που συνεχώς υφίστανται εισβολές των Καθολικών.

Η Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου έλαβε τον τίτλο «λαύρα» πολύ αργότερα από τον ιερό αγώνα του Οσίου Ιώβ. Μέχρι σήμερα το μοναστήρι του Ποτσάεβ αποτελεί απροσπέλαστο προμαχώνα της Ρωσικής Ορθοδοξίας, στους τόπους που συνεχώς υφίστανται εισβολές των Καθολικών. Ας μαθαίνουμε να είμαστε κι εμείς το ίδιο σταθεροί και ανδρείοι, όπως ο Όσιος Ιώβ.

Όσιε Ιώβ, πρέσβευε ύπερ ημών!