Πρόσωπα της Ιεράς Μονής των Σπηλαίων του Πσκωφ
Ιστορικά και κανονικά ερείσματα ενότητας της Ρωσικής Εκκλησίας
Λιτανεία προς τιμήν του Αγίου Ειρηνάρχου του Εγκλείστου 2019
Μητροπολίτης Ονούφριος μιλά για την πορεία της κανονικής Ορθοδοξίας στην ΟυκρανίαΤην ημέρα της γιορτής των αγίων Πέτρου και Φεβρωνίας, στις 8 Ιουλίου, όπου εορτάζεται στη Ρωσία η Ημέρα της οικογένειας, της αγάπης και της πιστότητας, στο Ρωσικό κέντρο επιστημών και πολιτισμού στις ΗΠΑ, δόθηκε το μετάλλιο «για την αγάπη και την πιστότητα» στον προϊστάμενο του ρώσικου ναού Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στην Ουάσινγκτον, πρωτοπρεσβύτερο Βίκτωρα Ποταπόφ και στη σύζυγό του Μαρία. Για τι να πρωτομιλήσεις με τον παπά, και για τη γιορτή και για τους αγίους, στην τιμή των οποίων είναι αφοσιωμένος, και για την οικογένεια και για την αγάπη;
Ο Πρωτοπρεσβύτερος Βίκτωρ Ποταπόφ με τη σύζυγό του Μαρία. Η επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Ρώσικης Συνεργασίας Όλγα Γκολοβασένκο, και ενορίτες του ναού του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στην Ουάσινγκτον.
– Πάτερ Βίκτωρ, τι σημαίνει για σας αυτό το μετάλλιο;
– Φυσικά είναι τιμή για μένα, δεν ξέρω για ποιο λόγο την αξίζω. Ζω όπως μπορώ. Έχω μια θαυμάσια σύζυγο, με την οποία έχω καλή σχέση από κάθε άποψη. Γνωριστήκαμε πριν 53 χρόνια, είμαστε παντρεμένοι 52 χρόνια. Δόξα τω Θεώ, στη διάρκεια αυτών των χρόνων, ζήσαμε πολλές χαρές, αλλά και πολλές δοκιμασίες. Χάσαμε το πρώτο μας παιδί, είχε μια γενετική ασθένεια και έζησε μόλις 10 μέρες. Αυτό συνέβη στην αρχή της οικογενειακής μας ζωής, δεν ξέραμε αν θα κάνουμε αργότερα παιδιά. Αλλά ο Κύριος -λόγω της υπομονής και της πίστης μας σε Εκείνον- μας έστειλε τρία υπέροχα παιδιά: δύο γιους, τον Μάρκο και τον Σέργιο και μία κόρη, τη Σόνια. Και 8 εγγόνια.
– Είπατε ότι τα εγγόνια είναι λίγα.
– Λίγα, ναι (γελάει). Ήλπιζα ότι τα εγγόνια θα ήταν περισσότερα. Αλλά δεν πειράζει, δόξα τω Θεώ για όλα. Έχουμε υπέροχα παιδιά, μιλούν καλά τα ρωσικά, είναι θρησκευόμενοι, πηγαίνουν στον ναό. Αυτό ισχύει και για τους συζύγους τους. Η Σόνια παντρεύτηκε έναν ρωσο-αυστραλό και ο Μάρκος και Σέργιος ρωσο-αμερικανίδες.
– Πώς καταφέρατε να διατηρήσετε τις ρώσικες παραδόσεις στην οικογένεια; Δεδομένου ότι ούτε εσείς και η σύζυγός σας, ούτε τα παιδιά έχετε ζήσει ποτέ στη Ρωσία.
– Βέβαια, αυτά όλα χάρη στην Εκκλησία. Στην Ορθόδοξη Εκκλησία είμαστε χωρισμένοι σε εθνικότητες – ΡώσικηΕκκλησία, Βουλγάρικη, Σερβική κλπ. Κάθε τοπική Εκκλησία αποτελεί τον συντηρητή των καλών εθνικών, παλιών παραδόσεων. Μπορώ να πω, ότι η Ρώσικη Ορθόδοξη Εκκλησία πραγματικά ανέπτυξε τη ρώσικη παράδοση. Έτσι, εντασσόμενος στη ρώσικη εκκλησιαστική ζωή, εισέπνευσα και τις ρώσικες παραδόσεις. Τηρούμε όλες τις γιορτές, προσπαθούμε να τηρούμε τα έθιμα, διατηρήσαμε τη ρώσικη γλώσσα.
Αποκαλώ ξένη τη Δύση, η ψυχή είναι πάντα με τη Ρωσία. Έχω ρώσικη ψυχή.
Βέβαια ποτέ δεν έζησα στη Ρωσία, μα πάντα αποκαλώ ξένη τη Δύση, η ψυχή είναι πάντα με τη Ρωσία. Έχω ρώσικη ψυχή. Και, για να είμαι ειλικρινής, αν δεν ήμουν προϊστάμενος της ενορίας μας στην Ουάσινγκτον, ίσως θα μετακόμιζα στη Ρωσία στα γεράματα, να ζήσω εκεί και να πεθάνω. Όμως δεν μπορώ. Κάθε ιερέας είναι δεμένος με την ενορία του, και αν έφευγα, θα ήταν σαν να παίρνω διαζύγιο και αυτό δεν είναι σωστό. Ακόμη περισσότερο ότι διακονώ εδώ ήδη σχεδόν 50 χρόνια, η ζωή της ενορίας αναπτύχθηκε στα χρόνια που διακονώ, χτίσαμε τον ναό, εδώ είναι και οι αγαπητοί ενορίτες μας, τους οποίους αγαπώ πολύ. Εδώ βρίσκονται και οι τάφοι των δικών μας. Έτσι, δεν είναι γραφτό να γίνει. Αλλά ζούμε και αναπνέουμε τη Ρωσία.
– Εν μέρει απαντήσατε στην επόμενη ερώτησή μου: δε είναι επίφοβο να πάρετε ρώσικο μετάλλιο στο Ρώσικο κέντρο πολιτισμό, υπό τις τρέχουσες συνθήκες;
– Όχι, καθόλου. Τίποτα δε φοβάμαι στη συγκεκριμένη περίπτωση. Επισκέπτομαι και τη Ρώσικη Πρεσβεία, όταν γιορτάζεται εκεί η Μέρα της Ρωσίας ή όταν γίνονται πολιτιστικές εκδηλώσεις. Το ίδιο και στο Κέντρο πολιτισμού. Θα συμμετέχω ακόμα και στο διοικητικό συμβούλιό του.
– Η Μέρα της οικογένειας, της αγάπης και της πιστότητας συμπίπτει με τη γιορτή του αγίου Πέτρου και της αγίας Φεβρωνίας. Θαυμάσια αφορμή να θυμηθείς αυτούς τους αγίους. Απ’ όσο γνωρίζω, στην οικογένεια δεν έχετε ούτε Πέτρο ούτε Φεβρωνία. Είναι μέρος της ζωής σας, σας συνδέει τίποτα μαζί τους;
– Τους σεβόμαστε πολύ. Η ζωή τους, το παράδειγμα της πιστότητάς τους, φυσικά, δεν μπορεί να μην εντυπωσιάσει. Με τη σύζυγό μου πήγαμε στο Μουρόμ, προσκυνήσαμε τα λείψανά τους και προσευχηθήκαμε, να μας βοηθήσουν να ενδυναμώσουμε την οικογενειακή μας ζωή. Ίσως, κάποιο από τα παιδιά μας αποφασίσει να κάνει παιδί και να το ονομάσει Πέτρο ή Φεβρωνία. Η αλήθεια είναι ότι το όνομα Φεβρωνία στην Αμερική, δεν είναι από τα πιο απλά για να προφέρεις, στα αγγλικά ακούγεται πολύ δυσκολότερο απ’ ό,τι στα ρωσικά. Αλλά Πέτρος, θα μπορούσε, ναι.
Η επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Ρωσικής Συνεργασίας στις ΗΠΑ Όλγα Γκολοβασένκο, απονέμει το μετάλλιο Για την αγάπη και την πιστότητα στον πρωτοπρεσβύτερο Βίκτωρα Ποταπόφ και στη σύζυγό του Μαρία.
– Πώς αισθάνεστε για την ίδια τη γιορτή της οικογένειας, της αγάπης και της πιστότητας;
– Είναι μια θαυμάσια γιορτή που γιορτάζουμε για 16η χρονιά. Απ’ όσο γνωρίζω, δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο παρόμοια γιορτή. Στην Αμερική υπάρχει η Μέρα των Ευχαριστιών, όπου ευχαριστούμε τον Θεό για τα διάφορα αγαθά που μας στέλνει. Αλλά να που υπάρχει μια τέτοια οικογενειακή γιορτή, μοναδική. Φυσικά, είναι πολύ χρήσιμη γιορτή. Δυστυχώς, και στη Ρωσία και στην Αμερική υπάρχουν πολλά διαζύγια, αμβλώσεις. Και αυτή η γιορτή, πιστεύω, σχεδιάστηκε για να υπενθυμίσει στους ανθρώπους ότι υπάρχουν υψηλότερες αξίες στη ζωή. Πράγματι η οικογένεια, είναι μια Εκκλησία στο σπίτι: υπάρχει ένας Πρωτοστάτης – ο πατέρας, και οι βοηθοί του – η μητέρα και τα παιδιά. Είναι, αν θέλετε, ο ακρογωνιαίος λίθος της δημόσιας ζωής. Όπου υπάρχει μια καλή οικογενειακή ζωή, εκεί υπάρχει και ένα πιο ισχυρό κρατικό οικοδόμημα, κατά την άποψή μου. Με τη χάρη του Θεού, στην οικογένεια γεννιούνται παιδιά, και η Ρωσία χρειάζεται νέες γενιές ανθρώπων. Κάθε παιδί, είναι ένα δώρο από τον Θεό.
Όπου υπάρχει μια καλή οικογενειακή ζωή, εκεί υπάρχει και ένα πιο ισχυρό κρατικό οικοδόμημα
– Είπατε ότι με τη σύζυγό σας είστε μαζί 53 χρόνια. Και αυτή είναι μόνο η αρχή.
– Ελπίζω, ο Θεός να μας στείλει δύναμη να ζήσουμε μαζί για καιρό ακόμα, να αγαπάμε ο ένας τον άλλο, να διακονούμε την Εκκλησία και τους ανθρώπους.
Χωρίς εκείνη δε θα τα κατάφερνα. Εκείνη ασχολείται με τη βοήθεια στους αστέγους, σε όσους έχουν ανάγκη, εκείνη έχει περισσότερη υπομονή, ξέρει να παρηγορεί τους ανθρώπους. Χωρίς εκείνη απλώς δε θα μπορούσα.
– Ο Πέτρος ήταν πρίγκιπας, η Φεβρωνία από αγροτική οικογένεια. Ενώ στη δική σας οικογένεια συνέβη το αντίθετο.
– Ναι, προέρχομαι από οικογένεια απλών ανθρώπων, κατά το ήμισυ Ουκρανός από την πλευρά της μητέρας. Ενώ η σύζυγός μου, κατάγεται από αριστοκρατική οικογένεια, του αρχαίου γένους των Τσερτκόφ. Ήταν συγγενείς με τον άγιο πρίγκιπα Μιχαήλ Τβέρσκι και με τον άγιο πρίγκιπα Αθανάσιο Λιουμπλίνσκι. Και τον ΧΧ αιώνα ο Τσερτκόφ ήταν γραμματέας του Λέοντος Νικολάγιεβιτς Τολστόι. Στη Μόσχα, στην οδό Μιασνίτσκα είχε δημιουργηθεί η βιβλιοθήκη Τσερτκόφ, η πρώτη δημόσια βιβλιοθήκη στη Ρωσία.
Επιπλέον, η γυναίκα μου είναι συγγενής με τον Ροντζιάνκο, τον αρχιερέα Βασίλι (Ροντζιάνκο), είναι θείος της.
Γι’ αυτό, ναι, πράγματι σε εμάς ισχύει το αντίθετο: εγώ προέρχομαι από «απλούς», και εκείνη από «σύνθετους», από αριστοκράτες (γελάει). Ίσως, αυτό κάπως να μας ενώνει με τους αγίους Πέτρο και Φεβρωνία.
