Γιατί ο Χριστός λέει στους αποστόλους να μην χαιρετάνε τους ανθρώπους στο δρόμο;

Τζουζέππε Βερμίλιο (;), αρχές 1580 – 1675 (;). Οι απόστολοι Ιακώβ ο Μικρός, Πέτρος, Παύλος, Ιωάννης, Θωμάς…

Στο κατά Λουκά Ευαγγέλιο, στο δέκατο κεφάλαιο, αναφέρεται ότι ο Ιησούς Χριστός, αφού είχε συγκεντρώσει τους εβδομήκοντα αποστόλους, τους αποστέλλει να κηρύττουν και τους δίνει, εκτός των άλλων, και την εξής εντολή: «μὴ βαστάζετε βαλάντιον, μὴ πήραν, μηδὲ ὑποδήματα, καὶ μηδένα κατὰ τὴν ὁδὸν ἀσπάσησθε» (Λκ. 10: 4). Γιατί, όμως, ο Κύριος απαγορεύει στους αποστόλους να χαιρετάνε εκείνους που θα συναντήσουν στο δρόμο; Άραγε, δε χρειάζεται να μεταδώσουν το φως του Ευαγγελίου και σε αυτούς τους ανθρώπους;

Το θέμα είναι ότι οι ανταλλαγές χαιρετισμών στους ανατολικούς λαούς που κατοικούσαν, εκτός των άλλων, και στην Ιουδαία ήταν ολόκληρο τελετουργικό που συμπεριελάμβανε πολλές ευχές ευημερίας στον άνθρωπο και σε όλο το σπίτι του: «καὶ ἐρεῖτε τάδε· εἰς ὥρας· καὶ σὺ ὑγιαίνων, καὶ ὁ οἶκός σου, καὶ πάντα τὰ σὰ ὑγιαίνοντα» (Α΄ Βασ. 25, 6).   

Οι ανατολικοί χαιρετισμοί προϋπόθεταν επίσης πολλές χειραψίες, αγκαλιές και φιλιά: «ἐξῆλθε δὲ Μωυσῆς εἰς συνάντησιν τῷ γαμβρῷ καὶ προσεκύνησεν αὐτῷ καὶ ἐφίλησεν αὐτόν, καὶ ἠσπάσαντο ἀλλήλους· καὶ εἰσήγαγεν αὐτοὺς εἰς τὴν σκηνήν» (Εξ. 18, 7).

Στη συνέχεια συνήθως ακολουθούσαν ερωτήσεις αναφορικά με την υγεία του ίδιου του ταξιδιώτη και της οικογένειάς του, το σπίτι του και τις δουλειές του.

Έτσι χαιρετιούνταν μεταξύ τους όχι μόνο γνωστοί, αλλά και εντελώς άγνωστοι άνθρωποι.

Η σκόπιμη αποφυγή αυτής της παράδοσης συναντάται ήδη στην Παλαιά Διαθήκη. Ο Προφήτης Ελισαίος, όταν έστειλε το μαθητή του Γιεζή να αναστήσει τον γιο της χήρας σαμαρείτιδας, τον νουθετούσε: «ζῶσαι τὴν ὀσφύν σου καὶ λαβὲ τὴν βακτηρίαν μου ἐν τῇ χειρί σου καὶ δεῦρο· ὅτι ἐὰν εὕρῃς ἄνδρα, οὐκ εὐλογήσεις αὐτόν, καὶ ἐὰν εὐλογήσῃ σε ἀνήρ, οὐκ ἀποκριθήσῃ αὐτῷ» (Δ΄ Βασ. 4, 29).

Ο Χριστός λέει στους Αποστόλους ότι δεν πρέπει να χάνουν χρόνο σε αργολογίες, επειδή η δουλειά τους είναι επείγουσα: πρέπει να βιαστούν να μιλήσουν στους ανθρώπους για την έλευση του Σωτήρα. Αυτοί είναι απεσταλμένοι, αγγελιαφόροι, και οι αγγελιαφόροι σύμφωνα με την παράδοση δεν ήταν υποχρεωμένοι να χαιρετάνε με τελετουργίες εκείνους που συναντούσαν στο δρόμο.

Στη Βίβλο με ερμηνευτικά σχόλια του καθηγητή Λοπουχίν Α.Π. σημειώνεται ότι, εκτός των άλλων, ο Χριστός δίνει τη συγκεκριμένη εντολή στους μαθητές Του, επειδή το κήρυγμα του Λόγου του Θεού δεν πρέπει να γίνεται στο δρόμο, δηλαδή, βιαστικά και παρεμπιπτόντως, αλλά ότι πρέπει να εκφέρεται με επιμέλεια και προσοχή στα σπίτια και στις πόλεις.

Όταν ο Χριστός αποστέλλει τους μαθητές Του να κηρύττουν, δε συνιστά στους μαθητές Του να είναι αγενείς ή να στερούν τους συνοδοιπόρους τους τη δυνατότητα να ευαγγελιστούν. Υποδεικνύει ότι οι απόστολοι πρέπει να βιάζονται να πάνε στις πόλεις να κηρύττουν, χωρίς να χάνουν χρόνο στο δρόμο, και όταν κηρύττουν, αντιθέτως, να αποφεύγουν κάθε βιασύνη.