Το Μοναστήρι στο όρος Χριστιανή

Στο μοναστήρι του Αγίου Σεργίου του Ράντονιεζ στο Μαυροβούνιο στο Όρος Ρούμια

Προς τιμήν του Αγίου Σεργίου του Ράντονιεζ

Και πού δεν υπάρχουν στον κόσμο ναοί αφιερωμένοι προς τιμήν του Αγίου Σεργίου του Ράντονιεζ! Σύμφωνα με τα εγχειρίδια, υπάρχουν τουλάχιστον 1200 από αυτά, και ως επί το πλείστον βρίσκονται στο ευρωπαϊκό τμήμα της ευρασιατικής ηπείρου μας, αλλά υπάρχουν και στην Ασία, την Αφρική, τη Βόρεια Αμερική, στην εξωτική Ταϊλάνδη και την Ινδονησία. Υπάρχουν επίσης μοναστήρια, όπου προσεύχονται συνεχώς στον άγιο και τον τιμούν ως τον κύριο προστάτη του μοναστηριού.

Η μητέρα Θεοδώρα με τα λείψανα του Αγίου Σεργίου του Ράντονιεζ

Ο ναός της Μονής του Αγίου Σεργίου του Ράντονιεζ

Στους πρόποδες αυτού του βουνού, μοναχές από το μοναστήρι προς τιμήν του ονόματος του Αγίου Σεργίου του Ράντονιεζ, ζουν και προσεύχονται

Τη χρονιά που γιορτάστηκε πανηγυρικά η 700ή επέτειος του μεγάλου Ρώσου αγίου, έτυχε να επισκεφθώ το Μαυροβούνιο, στο Όρος Ρούμια. Μία από τις παραλλαγές της μετάφρασης αυτής της λέξης από τα αραβικά είναι «Χριστιανή». Στους πρόποδες αυτού του βουνού, μοναχές από το μοναστήρι προς τιμήν του ονόματος του Αγίου Σεργίου του Ράντονιεζ, ζουν και προσεύχονται. Ήταν μια τόσο τυχαία και χαρούμενη σύμπτωση! Και το Ιωβηλαίο, και το άγιο βουνό που ονομάζεται «Χριστιανή», και αυτή η ουράνια κατοικία, όπου, όπως στην αρχαία έρημο, αγγίζει κανείς τη σιωπή της πραγματικής μοναξιάς.

Ρούμια

Εκκλησία της Αγίας Τριάδας στην κορυφή της Ρούμιας

Από την αρχαιότητα, η Ρούμια ήταν ένας ιδιαίτερος και ιερός τόπος για τους Ορθόδοξους Χριστιανούς στο Μαυροβούνιο. Υπήρξε μια εποχή, που η κορυφή της στέφθηκε από ναό προς τιμήν της Αγίας Τριάδας. Όταν οι Τούρκοι κατέλαβαν τα Βαλκάνια, καταστράφηκε, γύρω στο 1571. Οι άνθρωποι εκεί έλεγαν: συνέβη για τις αμαρτίες του λαού. Από τότε, κάθε προσκυνητής που ανέβαινε στο ιερό όρος, έπρεπε να φέρει μαζί του μια πέτρα, ως σημάδι μετάνοιας. Στη δεκαετία του 1950, οι κομμουνιστικές αρχές της Γιουγκοσλαβίας, στην οποία συμπεριλαμβανόταν το Μαυροβούνιο, απαγόρευσαν τις θρησκευτικές πομπές και τις αναβάσεις στη Ρούμια. Αλλά έχουν παρέλθει περίπου 30 χρόνια και η παράδοση έχει ξαναρχίσει.

Οι άνθρωποι εκεί έλεγαν, επίσης, ότι όταν συγκεντρώθηκαν αρκετές πέτρες στην κορυφή του βουνού, ο νέος ναός θα κατέβαινε στην προηγούμενη θέση του, απευθείας από τον ουρανό. Και η παλαιά πρόβλεψη έγινε πραγματικότητα. Είτε ήταν θαύμα, είτε όχι, εξαρτάται από οποιονδήποτε να αποφασίσει, αλλά το 2005, ένα ελικόπτερο κατέβασε έναν μικρό προκατασκευασμένο ναό πάνω από τη Ρούμια, συγκολλημένο από Μαυροβούνιους τεχνίτες με εξαρτήματα αλουμινίου.

Όλα αυτά συνέβησαν χάρη στην επιμέλεια και την ειλικρινή θέρμη ενός κατοίκου της περιοχής, του Μόλο Ντράγκοβιτς. Αυτός ο άνθρωπος μετέφερε πέτρες μετάνοιας στο βουνό για περισσότερα από 40 χρόνια. Αφού επισκέφτηκε ένα άλλο ιερό βουνό, το Άγιον Όρος στον Άθωνα, είδε σε ένα όνειρο μια λευκή εκκλησία στην κορυφή της πατρίδας του της Ρούμιας και ένιωσε ότι είχε έρθει εκείνη η ώρα:

«Άναψε μέσα μου η επιθυμία να κάνω κάτι καλό για τους πιστούς, που την ημέρα της Αγίας Τριάδας, ανέβηκαν στη Ρούμια, άναψαν κεριά και προσευχήθηκαν. Συνειδητοποίησα, ότι ήταν απαραίτητο να χτιστεί, ή μάλλον να αποκατασταθεί, μια εκκλησία που βρισκόταν σε αυτό το σημείο για πολλούς αιώνες».

Οι άνθρωποι έλεγαν, ότι όταν συγκεντρωθούν αρκετές πέτρες στην κορυφή του βουνού, ο νέος ναός θα κατέβαινε στην προηγούμενη θέση του, απευθείας από τον ουρανό. Και η παλαιά πρόβλεψη έγινε πραγματικότητα.

Το πολυαναμενόμενο γεγονός είχε συμβεί, αλλά οι άνθρωποι εξακολουθούσαν να ανεβαίνουν στο ιερό όρος με πέτρες στα χέρια τους και με μετάνοια στις καρδιές τους, τόσο για τον εαυτό τους, όσο και για τους αγαπημένους τους.

Όπως πριν, οι άνθρωποι ανεβαίνουν ακόμα στο ιερό βουνό με πέτρες στα χέρια τους και με μετάνοια στις καρδιές τους

Απεριόριστη σιωπή στην καρδιά

Θυμάμαι πώς στο δρόμο προς τη Ρούμια, σε κάθε στροφή της σερπαντίνας του βουνού, ο κινητήρας του τζιπ μούγκριζε με αγωνία. Αλλά ο γαλάζιος ουρανός χωρίς σύννεφα, πλησίαζε! Εκείνη τη χρονιά, όλα ήταν τόσο υπέροχα συνυφασμένα και ξεδιπλωμένα: πήγα στο ορεινό μοναστήρι, αφιερωμένο προς τιμήν του Αγίου, ακριβώς 10 χρόνια αφότου επισκέφτηκα ένα άλλο μοναστήρι, η ύπαρξη του οποίου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον Άγιο Σέργιο, την Λαύρα της Αγίας Τριάδας του Αγίου Σεργίου.

Αυτό το ταξίδι και η προσευχή στα λείψανα του μεγάλου ασκητή, έγιναν πραγματικά μοιραία για μένα! Και τώρα, όταν έχουν εκπληρωθεί κάποιες ώρες και προθεσμίες, είμαι και πάλι με τον Άγιο, όχι μόνο στη Ρωσία, αλλά στο ιερό όρος του Ορθόδοξου Μαυροβουνίου. Και πάλι η ψυχή είναι γεμάτη ελπίδες και πόθους…

Μοναχή της Ρούμιας

Η σιωπή γύρω από το μοναστήρι είναι καταπληκτική! Μόνο οι φωνές των πουλιών διέκοπταν περιστασιακά τον επίσημο λειτουργικό ήχο του. Ο τόπος είναι τόσο απομονωμένος και απρόσιτος για τους επισκέπτες (οι προσκυνητές στο μοναστήρι είναι σπάνιοι), που αισθάνεσαι σε κάθε ίνα της ψυχής σου, ότι είναι πραγματικά ένας τόπος διαμονής για μοναχούς, ανθρώπους που έχουν παραιτηθεί από τον κόσμο.

Στη μικρή και άνετη εκκλησία ήταν επίσης πολύ ήσυχα, 2 υποτακτικές, 5 μοναχές και πέντε επισκέπτες, συμπεριλαμβανομένου ενός ιερέα. Κάθε λέξη της προσευχής ακουγόταν καθαρά. Η φωνή της ψάλτριας καλόγριας αναφυσούσε ειρήνη και ευλάβεια. Ο Κύριος είναι ανάμεσά μας.....

Μετά τη λειτουργία, πλησίασα την κιβωτό σε ένα τεμάχιο των λειψάνων του Αγίου Σεργίου του Ράντονιεζ. Δεν μπορούσα να απομακρυνθώ για πολλή ώρα. Ήθελα να πω στον Άγιο, όλα όσα έβλαψαν, όσα βασάνισαν την ψυχή μου με άλυτες ερωτήσεις και να τον ευχαριστήσω για την τελευταία συνάντηση, εκεί, στο Σέργκιεβ Ποσάντ. Στο μοναστήρι υπάρχουν επίσης λείψανα της Οσιομάρτυρος Μεγάλης Δούκισσας Ελισάβετ, η μνήμη της οποίας γιορτάζεται την ίδια ημέρα με τον Άγιο Σέργιο, ήτοι στις 18 Ιουλίου.

Και όταν, τελικά, έκανα ένα βήμα έξω από το ναό, βρέθηκα... στα σύννεφα. Με περιέβαλλαν, όπως και τον ναό και ολόκληρο το μοναστήρι σε μια πυκνή, στροβιλισμένη ομίχλη και όλα κυλούσαν αργά προς τη θάλασσα, η οποία ήταν αμυδρά ορατή μακριά στον ορίζοντα. Θυμήθηκα το δικό μου τετράστιχο:

Αυτό είναι! Ήσυχη ευτυχία!
Απεριόριστη σιωπή στην καρδιά.
Σαν να μαζεύεται ολόκληρος ο ουρανός σε αυτήν,
Και κοιτάς στα μάτια τον Κύριο.

Επουράνια κατοικία

Φωτογραφία: radiovera.ru

Η ηγουμένη της Μονής, μας προσκάλεσε εγκάρδια στην τράπεζα. Μιλήσαμε μαζί της για την ιστορία του μοναστηριού, για τη ζωή των μοναχών σε αυτό το ουράνιο μέρος. Όλες οι αδελφές είναι ρωσίδες. Ήρθαμε να ζήσουμε σε ένα ορεινό φαράγγι μεταξύ της Αδριατικής Θάλασσας και της λίμνης Σκάνταρ το 2009, με την ευλογία του Μητροπολίτη Μαυροβουνίου και Πριμόριε, Αμφιλοχίου.

Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας με την ηγουμένη Θεοδώρα (Σουμπότινα) και τις αδελφές, υπήρξε μεταξύ μας κάποια ιδιαίτερη απλότητα, ειλικρίνεια και εμπιστοσύνη. Οι ενοικούντες της μονής, επικοινωνούσαν μαζί μας όπως και με τους συγγενείς τους, πνευματικά, έκαναν πολλές ερωτήσεις και άκουγαν τις απαντήσεις με τη μεγαλύτερη, σεβαστή προσοχή. Υπάρχουν πάρα πολλά βιβλία στη βιβλιοθήκη του μοναστηριού — όλοι οι τοίχοι είναι επενδεδυμένοι με ράφια. Και οι μοναχές με πραότητα και ειλικρίνεια ρωτούσαν για όσα είχα διαβάσει, μάθει και δει μέσα από το έργο μου στα Ορθόδοξα μέσα ενημέρωσης. Η χοράρχης της χορωδίας της Μονής ενθουσιάστηκε, όταν ανέφερα ότι εργαζόμουν με πολύ ενδιαφέροντα κείμενα για τη μεταγλώττιση στα ρωσικά του σερβικού ντοκιμαντέρ «Λειτουργία». Αργότερα της έδωσα ένα δίσκο με μια ηχογράφηση.

Ενοικούντες της μονής

Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας, ήταν δύσκολο να πάρω το βλέμμα μου από το πρόσωπο της ηγουμένης Θεοδώρας. Απλώς, επειδή τα μάτια της χαμογελούσαν και αδιάκοπα φεγγοβολούσαν χαρωπά, χωρίς καμμιά σκιά θλίψης, κόπωσης ή ανησυχίας. Μακάρι να μπορούσα να μάθω να απολαμβάνω τη ζωή και τους ανθρώπους τόσο, χωρίς να εξαρτάται αυτό από τίποτε! Αλλά υπάρχουν τόσο λίγοι επισκέπτες στα βουνά, και η ζωή είναι αρκετά σκληρή. Το καλοκαίρι, ο ήλιος, τα λουλούδια, οι μέλισσες, τα πουλιά και η ομορφιά τριγύρω είναι απερίγραπτη! Και το χειμώνα; Πώς είναι σε υψόμετρο 1600 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας την κρύα εποχή του χρόνου; Στο κάτω μέρος, στην ακτή της Αδριατικής, το κλίμα είναι υποτροπικό, η θερμοκρασία δεν πέφτει ποτέ κάτω του μηδενός.

«Και εδώ είναι οι άνεμοι, — λέει η ηγουμένη. — Τόσο ισχυροί, που δεν διακινδυνεύουμε να απομακρυνθούμε από τα κελλιά. Υπάρχει χιόνι, πάγος. Ο δρόμος παγώνει και γίνεται επικίνδυνος για αναρρίχηση, τότε κανείς δεν μπορεί να φτάσει σε εμάς για μεγάλο χρονικό διάστημα — απόλυτη μοναξιά και ερημιά».

Και τα μάτια της, όπως πριν, χαμογελούν ακόμα πιο χαρούμενα, σαν να μην μιλάει για τις δυσκολίες της, αλλά για τους αρχαίους ερημίτες.

Ξεφύγετε από την έλξη της αμαρτωλής γης

Στην ιερή πηγή

Πριν την κατάβαση, κάνουμε στάση στην ιερή πηγή για να πιούμε και να συλλέξουμε θεραπευτικό αγιασμένο νερό. Εδώ, πάνω στο βράχο, υπάρχει το θαυμαστό πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου και τα όμορφα πέτρινα ανάγλυφα που δημιούργησε ένας διάσημος γλύπτης... Η ψυχή ξεχειλίζει από εντυπώσεις…

Ανάγλυφα στην ιερή πηγή: kromni.livejournal.com

Ο κινητήρας του τζιπ βρυχάται ξανά σε κάθε στροφή της σερπαντίνας — κατεβαίνουμε προς τη θάλασσα. Το στερέωμα είναι και πάλι φωτεινό, χωρίς σύννεφα, όπως και η ψυχή μου. Αποχαιρετώντας τα βουνά, σκέφτομαι: άλλωστε, η κορυφή οποιουδήποτε βουνού είναι ένα σύμβολο, μια εικόνα αυτού του ύψους και της εγγύτητας με τον ουρανό, στην οποία κάθε μετανοημένος αμαρτωλός μπορεί να ανέβει και να εξετάσει το κύριο, το γνήσιο και το ζωτικό πράγμα που είναι απρόσιτο στο εσωτερικό μάτι της ψυχής, ανάμεσα στις γήινες έγνοιες και ανησυχίες. Αυτά, όπως και πολλές οροσειρές καλυμμένες με πυκνό δάσος, κρύβουν από εμάς τον ορίζοντα, την ατελείωτη απόσταση της πνευματικής ύπαρξης, την ομορφιά και το μεγαλείο του.

Η ψυχή είναι σαν τη γυναίκα του Λοτ,
Δεν μένει ψηλά για πολύ.
Αντικρύζοντας πίσω στα Σόδομα,
Βρίσκει το σπίτι της εκεί
Και, απολιθωμένη, κοιτάζει σε αυτή την κοιλάδα,
Όπου ο θάνατος έχει απωθέσει τον πόνο του.

Αυτό είναι περίπου το ίδιο πράγμα, μόνο με τους στίχους και τις εικόνες ενός ποιήματος του αρχιεπισκόπου Ιωάννη (Σαχόφσκι).

Και όμως υπάρχουν μέρη σε αυτόν τον κόσμο, όπως υπάρχουν και στιγμές, χάρη στις οποίες, μπορεί κανείς να ανέβει πάνω από τα γήινα — κυριολεκτικά και μεταφορικά — ελπίζοντας να ξεφύγει από την έλξη της αμαρτωλής γης και να ζητήσει την επουράνια μεσολάβηση των μεγάλων Αγίων, του ίδιου του Αγίου Σεργίου του Ράντονιεζ.

Ρούμια. Φωτογραφία: radiovera.ru