Ο διοικητής της Ρωσικής Κοσμοναυτικής

Σεργκέι Κορολέφ. Οι λέξεις «αεροπορία», «κατασκευή πυραύλων» και «ιδιοφυΐα» έρχονται αμέσως στο μυαλό, μόλις ακούσεις αυτό το όνομα. Αλλά, εκτός από την ιδιοφυΐα, στον καθένα χρειάζεται και η αγάπη για τη δουλειά του, η ευθύνη και το ακατάβλητο. Όλες αυτές τις ιδιότητες τις κατείχε, ο ιδρυτής της πρακτικής κοσμοναυτικής, ο μεγάλος Ρώσος επιστήμονας... και ορθόδοξος χριστιανός, Σεργκέι Κορολέφ.

Σεργκέι Κορολέφ

Η ιστορία της ζωής και της δραστηριότητάς του, μόλις και μετά βίας χωράει σε χοντρά βιβλία. Ένα από τα συντομότερα εγκυκλοπαιδικά άρθρα αναφέρει: Κορολέφ Σεργκέι Πάβλοβιτς (1907-1966) — επιστήμονας και σχεδιαστής, ακαδημαϊκός της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ (1958), δύο φορές Ήρωας της σοσιαλιστικής εργασίας (1956, 1961). Έγκλειστος το 1938, εξέτισε την ποινή του στην Κολυμά (1938-1940) και στη συνέχεια στα γραφεία σχεδιασμού καθεστώτος στη Μόσχα (1940-1942) και στο Καζάν (1942-1944). Υπό την καθοδήγηση του Σ. Π. Κορολέφ κατασκευάστηκαν βαλλιστικοί και γεωφυσικοί πύραυλοι, οι πρώτοι τεχνητοί δορυφόροι της γης, δορυφόροι για διάφορους σκοπούς, τα διαστημόπλοια «Βοστόκ» και «Βοσχόντ», με τα οποία για πρώτη φορά στην ιστορία, πραγματοποήθηκε ανθρώπινη διαστημική πτήση και η έξοδος του ανθρώπου στο ανοιχτό διάστημα…

Η ουσία των ξηρών γραμμών, ζωντανεύει στις αναμνήσεις του ίδιου του Κορολέφ: «Άρχισα πρακτικά να δουλεύω σε ρουκέτες μόνο το 1932 στην ΕΟΠΑ (Ερευνητική Ομάδα Προώθησης Αεροσκαφών). Ωστόσο, παρά τη δυσκολία, καθώς και την πλήρη καινοτομία της υπόθεσης και την έλλειψη βοήθειας ή ακόμη και συμβουλών, εγώ και οι συνάδελφοί μου (1935-1938), επιτύχαμε θετικά αποτελέσματα. Ένας αριθμός πειραματικών πυραύλων αναπτύχθηκαν και εφαρμόστηκαν με συνέπεια (№48, 06, 216, 212, 217, 201301). Οι εργασίες ήδη έχουν ξεκινήσει στο πρώτο πυραυλικό αεροπλάνο. Παράλληλα, σε αυτό το πειραματικό έργο, έχει γίνει πολλή δουλειά και στη θεωρία της τεχνολογίας των πυραύλων.

Υπήρχαν και άνθρωποι με επιρροή, οι οποίοι απέρριψαν τις προτάσεις μας. Κάποιοι μας κατηγόρησαν, ότι παρεμβαίνουμε σε αμυντικές δραστηριότητες. Καταλαβαίνετε την έννοια μιας τέτοιας κατηγορίας εκείνα τα χρόνια. Είχαμε χάσει πολύ χρόνο και μερικούς σπουδαίους και δημιουργικούς ανθρώπους. Ήταν τρομερά χρόνια».

Εικάζεται, ότι, ίσως κατά τη διάρκεια αυτών των τρομερών ετών, ήταν, που ο Σεργκέι Πάβλοβιτς στράφηκε προς τον Θεό. Σήμερα, μπορείτε να διαβάσετε πολλά απομνημονεύματα ανθρώπων, που γνώριζαν προσωπικά τον επιστήμονα, τα οποία δείχνουν ότι ο ακαδημαϊκός Κορολέφ, ήταν ένας βαθιά θρησκευόμενος άνθρωπος. Η πιο διάσημη από αυτές τις μαρτυρίες, ανήκει στη μοναχή Σιλουανή, κατά κόσμον Ναντέζντα Αντρέγιεβνα Σόμπολεβα, ενώ καταγράφηκε και δημοσιεύθηκε από τον ορθόδοξο συγγραφέα Αλεξάντρ Τρόφιμοφ.

«Στη δεκαετία του 1950, η φτώχεια ήταν τρομερή στο μοναστήρι Πιουχτίνσκι,— διηγείτο η μοναχή Σιλουανή. — Ήταν αδιανόητο να ζεις με το φαγητό της μονής. Τρώγαμε πατάτες με σάλτσα μανιταριών. Δεν υπήρχε καθόλου ψωμί. Έστελναν κάτι σχεδόν σε όλους — για μένα, δεν υπήρχε κανείς να μου το στείλει, αλλά η Μητέρα του Θεού, μου το κράτησε. Ήμουν υπεύθυνη του ξενοδοχείου εκείνη την εποχή.

Μια μέρα, ένας ευπαρουσίαστος άντρας με δερμάτινο μπουφάν ήρθε σε εμάς. Του έδωσα ένα δωμάτιο, του μίλησα ευγενικά, του έφερα φαγητό — ακριβώς το ίδιο φαγητό, πατάτες με σάλτσα μανιταριών. Έμεινε για δύο μέρες, αλλά τον έβλεπα ότι γινόταν όλο και πιο έκπληκτος. Τελικά αρχίσαμε να κουβεντιάζουμε. Είπε, ότι ποτέ δεν περίμενε να δει τέτοια φτώχεια εδώ, ακόμη και μιζέρια. «Πάντα ήθελα να βοηθήσω τους ναούς. Θέλω πραγματικά να βοηθήσω το μοναστήρι σας, η καρδιά μου ράγισε, όταν είδα πώς ζείτε. Έχω πολύ λίγα χρήματα μαζί μου αυτή τη στιγμή και με κάποιο θαύμα ήρθα ως εδώ — πρέπει να επιστρέψω στη δουλειά και δεν ξέρω αν θα μπορέσω να ξανάρθω σύντομα σε εσάς».

Μου άφησε τη διεύθυνση και τον αριθμό τηλεφώνου του, και μου είπε, ότι αν έρθω στη Μόσχα, σίγουρα θα πάω σε αυτόν. Τον ευχαρίστησα και του έδωσα τη διεύθυνση ενός φτωχού ιερέα, που ζούσε με τη σύζυγό του με 250 ρούβλια το μήνα (αυτά ήταν παλιά χρήματα), ζητώντας του να τον βοηθήσει.

Ένα μήνα αργότερα, μου επετράπη να πάω στη Μόσχα με την ευλογία της ηγουμένης. Έφτασα και βρήκα τη διεύθυνση που μου άφησε. Βλέπω έναν τεράστιο φράχτη, έναν φύλακα στο φράχτη. Με ρωτάει, «Ποιον θέλετε να δείτε;» Έδωσα το επώνυμό του. Με άφησε να περάσω και είπε: «Σας περιμένουν». Καθώς περπατάω, εκπλήσσομαι όλο και περισσότερο. Υπήρχε ένα αρχοντικό στο πίσω μέρος της αυλής. Τηλεφωνώ. Άνοιξε ο ιδιοκτήτης, ο ίδιος άνθρωπος που ήρθε σε μας. Πόσο χαρούμενη ήμουν! Με συνόδευσε επάνω, στον δεύτερο όροφο. Πηγαίνω στο γραφείο του και βλέπω: υπάρχει ένας ανοιχτός τόμος της «Φιλοκαλίας» στο τραπέζι, στη γωνία υπάρχει μια ντουλάπα με ανοιχτές τις πόρτες, στο πίσω μέρος της οποίας υπάρχουν εικόνες. Φώναξε μια γυναίκα για να μαγειρέψει τα πάντα. Πριν φύγει, μου έδωσε ένα φάκελο και είπε: «Υπάρχουν πέντε εδώ». Νόμιζα ότι ήταν 500 ρούβλια, αλλά αποδείχθηκε, ότι ήταν 5 χιλιάδες ρούβλια. Πόσο μεγάλη βοήθεια ήταν αυτή για εμάς!

Είχε περάσει πολύς καιρός. Και να, εδώ, έρχεται και πάλι ο φίλος μου (και ήταν ο ακαδημαϊκός Κορολέφ). Καθόμαστε στο κελλί μου και πίνουμε τσάι. Με ευχαριστεί: «Ξέρετε, χάρη σε σας, βρήκα έναν πραγματικό φίλο και ποιμένα: αυτόν τον φτωχό ιερέα για τον οποίο μου μιλήσατε. Του έστειλα αμέσως χίλια ρούβλια κατά την άφιξή μου στη Μόσχα και τον κάλεσα να έρθει σε μένα. Ήρθε, με ευχαρίστησε τόσο πολύ, είπε ότι ήταν απελπισμένος, αυτός και η σύζυγός του, γιατί ήταν τόσο πεινασμένοι — σκεφτόταν ακόμη και να φύγει από την ενορία. Μετά, όποτε ερχόταν στη Μόσχα, κατέληγε σε μας και έμενε μαζί μας…»

Διαβάζοντας αυτά τα απομνημονεύματα, με κάποιο τρόπο αρχίζεις να ανακαλύπτεις στοιχεία για την εκπληκτική διαίσθηση του Κορολέφ, που τον βοηθούσε να παίρνει σαφείς αποφάσεις σε δύσκολες και υπεύθυνες καταστάσεις. Ο Μπόρις Βικτόροβιτς Ράουσενμπαχ, παραθέτει τα λόγια του ίδιου του Σεργκέι Πάβλοβιτς, ο οποίος έλεγε, ότι περίμενε πάντα την επιβεβαιωτική φωνή της διαίσθησης, «όπως το τρίτο κουδούνι»... «Πως συχνά, βασιζόμενος στη διαίσθηση, έλυνε αμφιλεγόμενα ζητήματα και ποτέ δεν έκανε λάθη!»,— αναφωνεί με θαυμασμό ο Ράουσενμπαχ. Δεν μπορεί κανείς παρά να αναρωτηθεί, αν αυτές οι εκπληκτικές επινοήσεις ήταν το αποτέλεσμα της απάντησης μιας μυστικής προσευχής. Υπάρχουν μαρτυρίες [συγκεκριμένα, ο συγγραφέας αυτού του άρθρου, το άκουσε από έναν συγγενή που εργάστηκε στη ΕΠΕ (σ.τ.μ. Επιστημονική Παραγωγική Ένωση) «Ενέργεια»], ότι ο Σεργκέι Πάβλοβιτς κρατούσε μια εικόνα της Θεομήτορος στο γραφείο του.

Ενθυμούνται, ότι κάθε συνάντηση και κάθε συζήτηση με τον ακαδημαϊκό Κορολέφ, έφερνε χαρά στους ανθρώπους. Το εύρος των προβλημάτων, που επέλυσε ο επιστήμονας ήταν εκπληκτικό, ενώ η ένθερμη πίστη του στις απεριόριστες δυνατότητες του ανθρώπου και το γεγονός, ότι η εξερεύνηση του διαστήματος θα έφερνε ευτυχία και καλό στους ανθρώπους, τον κατέκτησε. Σήμερα γνωρίζουμε, ότι ο μεγάλος αυτός επιστήμονας, πίστευε όχι μόνο στις δυνατότητες του ανθρώπου, πραγματικά κολοσσιαίες, αλλά και σε Αυτόν που δημιούργησε τον άνθρωπο, με τη δική Του εικόνα και ομοίωση.

Ο Σεργκέι Πάβλοβιτς σεβόταν τους ανθρώπους και, όπως φαίνεται από την παραπάνω ιστορία της μοναχής Σιλουανής, τους αντιμετώπιζε πάντα ευγενικά. Ταυτόχρονα, ήταν και ένας αρκετά αυστηρός διοικητής. Ο Ράουσενμπαχ θυμάται, ότι η συνεργασία με τον Κορολέφ ήταν δύσκολη, αλλά ενδιαφέρουσα. Γιατί; Αυξημένες απαιτήσεις, σύντομες προθεσμίες και καινοτομία. «Πάντα ήθελε να γνωρίζει τις λεπτότητες των προβλημάτων, που επιλύουν οι συνεργάτες του, απευθυνόμενοι σε αυτόν με το ένα ή το άλλο ερώτημα και τους άκουγα συχνά: «δεν κατάλαβα, επαναλάβετε». Αυτό το “δεν κατάλαβα” θα μπορούσε ο κάθε διοικητής να μην το επιτρέψει, υπό τον φόβο, μήπως χάσει το κύρος του μπρος στα μάτια του υφισταμένου του. Όμως, τέτοιες ανθρώπινες αδυναμίες, ήταν εντελώς ξένες για τον Σεργκέι Πάβλοβιτς. Όλα τα σχέδιά μας ενσωματώθηκαν στην τεχνολογία πυραύλων, πρώτα απ' όλα, χάρη στον Σ. Π., τον οποίο κανείς και τίποτα δεν μπορούσε να σταματήσει, εάν χρειαζόταν κάτι στο έργο του».

Και ακόμη, ο Μπόρις Ράουσενμπαχ, γράφει ότι ο Σεργκέι Πάβλοβιτς ήταν ένας εξαιρετικός ψυχολόγος, προσέγγιζε κάθε άτομο χωρίς προκατάληψη και όχι μονόπλευρα. Δεν ξεχώριζε τους ανθρώπους σε «λευκούς» και «μαύρους», τους δεχόταν με όλες τις «ρίγες» και τα «στίγματά» τους. Αυτό, τον βοήθησε να αξιοποιήσει πλήρως το ταλέντο του ως ηγέτη, ενώ ήταν σε θέση να μπολιάζει τους άλλους με τη διάθεσή του: για ενθουσιασμό, για βιασύνη ή, αντίθετα, για ηρεμία και με λίγα λόγια, γι αυτό που θεωρούσε απαραίτητο για το έργο του τη δεδομένη στιγμή.

«Ίσως το πιο αξιοσημείωτο πράγμα στον χαρακτήρα του Σεργκέι Πάβλοβιτς Κορολέφ, ήταν η ικανότητα να ονειρεύεται»,— γράφει ο Γ. Σ. Βέτροφ στο έργο του «Το φαινόμενο του Σεργκέι Πάβλοβιτς Κορολέφ».— Επιπλέον, τα όνειρά του έμοιαζαν περισσότερο με πραγματικές προβλέψεις και ίσως γι' αυτό ήταν πρόθυμος να τα μοιραστεί. Η εμπιστοσύνη και ο σεβασμός των εργαζομένων γι' αυτόν βασίστηκαν κυρίως στο γεγονός, ότι μετέτρεπε τα όνειρά του σε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα δράσης, ενώ ο ίδιος ήταν ο πιο ενεργός εκτελεστής τους. Ωστόσο, εάν δεν είχε αποφασιστικό χαρακτήρα και διπλωματικές ικανότητες, πολλά ζητήματα σε ένα τόσο περίπλοκο θέμα, όπως η τεχνολογία των πυραύλων, θα είχαν αυξηθεί εξαιτίας του τεράστιου αριθμού συντονιστικών και διευκρινιστικών εγγράφων και ο μηχανισμός ανάπτυξης πυραύλων θα είχε σταματήσει εντελώς. Και ακόμη θα ήταν όλα μάταια, αν δεν προσπαθούσε να περιβάλλει τον εαυτό του με ανθρώπους που ήταν επίσης αποφασισμένοι και ικανοί να αναλάβουν την ευθύνη.

Η ανάπτυξη πυραύλων και διαστημικών σκαφών, συνδέθηκε με καθημερινούς, ωριαίους τεχνικούς γρίφους, που απαιτούσαν άμεση δράση. Ως εκ τούτου, ήταν απαραίτητο να διατηρηθεί μια κατάσταση συνεχούς ετοιμότητας στην ομάδα εργασίας, για να αντιμετωπίσει το πιο δύσκολο έργο, δηλαδή να καλλιεργήσει το άμεσο ενδιαφέρον για κάθε συμμετέχοντα σε αυτό. Όταν η επιτυχία ενός εγχειρήματος, εξαρτάται από τις ενέργειες της ομάδας, είναι πολύ σημαντικό ο ηγέτης να έχει την ικανότητα να επενεργεί στους υφιστάμενους σε αυτόν, όχι μόνο με τη βοήθεια οδηγιών και εντολών, αλλά και με τη δύναμη της εξουσίας του».

Εάν ήταν απαραίτητο να χαρακτηρίσουμε τον Σεργκέι Κορολέφ με μια λέξη, τότε θα άξιζε να ακούσουμε τους ανθρώπους που συνεργάστηκαν μαζί του, οι οποίοι είναι σίγουροι, ότι ο ορισμός που του ταιριάζει καλύτερα δεν ήταν «επιστήμονας», αλλά «διοικητής». Η πίστη στη νίκη, η ικανότητα να «αιχμαλωτίζει» και να καθοδηγεί τους ανθρώπους καθώς και η αφοσίωση, έκαναν τον Σεργκέι Πάβλοβιτς Κορολέφ αυτό που έγινε. Και η πίστη στο Θεό, να προσθέσουμε εμείς. Εκπληρώνοντας την εντολή Του για τα τάλαντα, ο Σεργκέι Κορολέφ εκατονταπλασίασε το δώρο του Κυρίου — με αγάπη και προς όφελος της γης του και του λαού του.