«Κανένα δάκρυ προσευχής δεν πάει χαμένο»

Η επιτύμβια στήλη του Αγίου Σεραφείμ στην κρύπτη της εκκλησίας. Το μετόχι του Πατριάρχη Μόσχας και πάσης Ρωσίας στη Σόφια «Βηθεσδά της Σόφιας» και οίκος ελεημοσύνης, ονομάζεται η κρύπτη της ρωσικής εκκλησίας του Αγίου Νικολάου, ενός μετοχίου της, στη βουλγαρική πρωτεύουσα, τόπος όπου αναπαύεται ο Άγιος Σεραφείμ (Σόμπολεφ), μαθητής των τελευταίων γερόντων της Όπτινα, ασκητής της ευσέβειας, ένθερμος υπερασπιστής της καθαρότητας της Ορθοδοξίας, άγιος θαυματουργός, ευρέως σεβαστός στη Βουλγαρία, αγιοποιημένος το 2016 από τη Ρωσική και τη Βουλγαρική Ορθόδοξη Εκκλησία.

Αφού έφτασε το 1921 και στην «καλή του πλευρά», όπως του προέβλεψε ο γέροντας, ο επίσκοπος Σεραφείμ υπηρέτησε εκεί πιστά για σχεδόν 30 χρόνια και αναπαύθηκε ανήμερα της εορτής της Ορθοδοξίας το έτος 1950, αφήνοντας ένα σημαντικό ίχνος στην ιστορία της Βουλγαρικής Εκκλησίας, πολλούς οπαδούς, πνευματικούς μαθητές, μεταξύ των οποίων και Βούλγαροι ποιμένες και αρχιερείς, καθώς και πολλά σημαντικά έργα, όπως βιβλία και άρθρα.

Θαύματα, μέσω των προσευχών αυτού του αξιοθαύμαστου αγίου, άρχισαν να συμβαίνουν ακόμη και κατά τη διάρκεια της ζωής του. Πολλά δε περισσότερα και μετά την κοίμησή του. Καθημερινά, στον τόπο της ανάπαυσής του, προσέρχονται πολλοί και διαφορετικοί άνθρωποι, που απευθύνονται σε αυτόν με διάφορα αιτήματα, τα οποία εκφράζονται με διαφορετικούς τρόπους. Λόγου χάρη, μια συντετριμμένη και στα γόνατα προσευχή ή μια επί του πρακτέου ερώτηση προς τους υπηρετούντες στο ναό: «Πού αφήνουμε τα σημειώματα με τις ευχές;». Αλλά σίγουρα κανένα αίτημα δεν μένει αναπάντητο. Εξάλλου, ακόμη και η ανεκπλήρωτη «ευχή» καθώς και η θεραπεία που δεν πραγματοποιήθηκε, είναι επίσης μια απάντηση και επίσης ένα θαύμα, ένα θαύμα που αγγίζει το μυστήριο της πρόνοιας του Θεού. Και ο ίδιος ο επίσκοπος Σεραφείμ έλεγε στα πνευματικά του παιδιά: «Ούτε ένα δάκρυ προσευχής δεν πάει χαμένο. Και στους θλιμμένους επαναλάμβανε τα λόγια από τα στιχηρά της ακολουθίας για τους Τεσσαράκοντα μάρτυρες της Σεβάστειας: «Δριμύς ο χειμών, αλλά γλυκύς ο Παράδεισος».

Η κρύπτη της Ρωσικής Εκκλησίας, όπως αποκαλούν το μετόχιο του Πατριάρχη Μόσχας και πασών των Ρωσιών στη Βουλγαρία, είναι ένα οικείο μέρος για πολλές γενιές Βουλγάρων φοιτητών και ιεροσπουδαστών των θεολογικών σχολών, οι οποίοι επικαλούνται τη βοήθεια του Αγίου για την επιτυχία τους στις εξετάσεις. Είναι επίσης γνωστές περιπτώσεις «βοήθειας» του Αγίου για την εισαγωγή κάποιου σε κάποιο εκπαιδευτικό ίδρυμα.

Θαύματα, μέσω των προσευχών αυτού του αξιοθαύμαστου αγίου, άρχισαν να συμβαίνουν ακόμη και κατά τη διάρκεια της ζωής του. Πολλά δε περισσότερα και μετά την κοίμησή του

Με τη χάρη του Θεού, είχα την ευκαιρία να μεταφράσω από τα βουλγαρικά μαρτυρίες θαυμάτων που συνέβησαν μέσω των προσευχών του αρχιεπισκόπου Σεραφείμ για την επιτροπή αγιοποίησης της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Τέτοιες μαρτυρίες είχαν συγκεντρωθεί και στο παρελθόν, αλλά μετά την ανακοίνωση στη βουλγαρική εθνική τηλεόραση, ότι ετοιμάζεται η αγιοποίηση και ότι το Πατριαρχικό μετόχι στη Σόφια συλλέγει μαρτυρίες, ήρθαν τόσες πολλές που χρειάστηκε να κληθούν βοηθοί για τη μετάφρασή τους. Υπήρχαν μαρτυρίες και από τη Ρωσία. Το κυριότερο, που πρέπει να σημειωθεί, είναι η χαρά και ο ενθουσιασμός με τον οποίο έγινε δεκτή στη Βουλγαρία η είδηση της επικείμενης αγιοποίησης του αρχιεπισκόπου, ο οποίος από καιρό τιμάται στη χώρα ως άγιος και θαυματουργός. Εκατοντάδες άνθρωποι θέλησαν να μοιραστούν τις ιστορίες τους, μερικές φορές πολύ προσωπικές και ασυνήθιστα συγκινητικές, να μοιραστούν τη χαρά τους, την εμπειρία τους από την επαφή τους με την κοινότητα του κόσμου της βασιλείας των ουρανών. Μεταξύ των συγγραφέων υπήρχαν άνθρωποι με βαθιά πίστη, άνθρωποι με μικρή πίστη και άνθρωποι που πίστεψαν μετά από απάντηση στο αίτημά τους. Οι ίδιες οι ιστορίες μαρτυρούσαν ότι κανένας από τους συγγραφείς δεν μπήκε τυχαία στην κρύπτη. Η εργασία για τη μετάφραση πραγματοποιήθηκε υπό το φως αυτής της ήσυχης και απόκοσμης χαράς. Μου το θύμισε ένα πολύ πρόσφατο περιστατικό, που έλαβε χώρα στην κρύπτη της Ρωσικής Εκκλησίας της Σόφιας, πριν από την προσευχή προς τον Άγιο Σεραφείμ.

Το μετόχι του Πατριάρχη Μόσχας και Πασών Ρωσιών στη Σόφια. Η κρύπτη του ναού

***

Μια γυναίκα ρώτησε κάποιους πιστούς, που ήρθαν στην προσευχή, πού να αφήσει ένα σημείωμα, μια αίτηση προσευχής. Εκείνη έβαλε το γράμμα της στο κουτί για τον Άγιο και αναστέναξε με αγωνία: «Μακάρι να το διάβαζε!» Τότε μοιράστηκα μαζί της και θέλω να μοιραστώ εδώ μια μαρτυρία ενός θαύματος που έλαβε χώρα ένα χρόνο μετά την αγιοκατάταξη. Δεδομένου ότι μιλάμε για ένα όνειρο, η μαρτυρία αυτή καταγράφηκε και δημοσιεύθηκε μετά από λίγο καιρό και με την ευλογία του εξομολογητή της οικογένειας, ενός γνωστού και σεβαστού γέροντα. Η εμπιστοσύνη στα όνειρα δεν συνιστάται στους χριστιανούς, αλλά υπάρχουν και όνειρα από τον Θεό. Η περίπτωση που περιγράφεται παρακάτω θεωρήθηκε από έναν έμπειρο κληρικό, έναν μοναχό, ότι είναι ακριβώς μια τέτοια περίπτωση.

Ο επίσκοπος τον πλησίασε και είπε: «Προς ενημέρωση εκείνων που έχουν αμφιβολίες, διάβασα όλα γράμματα!»

Στη βουλγαρική οικογένεια, για την οποία γίνεται λόγος, ο Άγιος Σεραφείμ (Σόμπολεφ) ήταν πολύ σεβαστός. Όταν η μητέρα του επικεφαλής της οικογένειας, του δούλου του Θεού Ζ. (πιστός, αλλά όχι ακόμα βαθιά εκκλησιασμένος), διαγνώστηκε με καρκίνο και προγραμματίστηκε να χειρουργηθεί, ήρθε να προσευχηθεί γι' αυτήν και την κόρη του, η οποία υπέφερε από καταθλιπτικές καταστάσεις, στην κρύπτη του Πατριαρχικού μετοχίου στη Σόφια. Καθώς έγραφε την αίτηση προσευχής, είδε τους νεοκόρους του ναού να βγάζουν ένα κουτί με επιστολές προς τον άγιο (προφανώς ήδη γεμάτο) και σκέφτηκε: «Γιατί, άραγε, βιάστηκαν να τα πάρουν τόσο σύντομα; Πότε οι άνθρωποι παρέδωσαν τα γράμματα και πότε τα διάβασε ο άγιος; Δεν θα είχε χρόνο να τα διαβάσει τόσο γρήγορα!». Σύντομα ο δούλος του Θεού Ζ. έφυγε από τη Σόφια, και 20 ημέρες αργότερα είδε ένα όνειρο: στεκόταν με μια οικογενειακή φίλη, μια Σοφιανή (μεγάλη θαυμάστρια του Αγίου Σεραφείμ), κοντά στην περίφραξη της ρωσικής εκκλησίας, με την πύλη της αυλής κλειστή. Και βλέπει τον Άγιο Σεραφείμ να βγαίνει από την κρύπτη, όπως ακριβώς είναι στο πορτραίτο στην εκκλησία, ντυμένος με τον ίδιο τρόπο (με άμφια), και να περπατάει στην αυλή. Στα περβάζια των παραθύρων της κρύπτης βρισκόταν στοίβες από γράμματα. Κάποια είναι ανοιχτά, κάποια άλλα δεν είναι ακόμα ανοιχτά (οι προσκυνητές που δεν προλαβαίνουν να αφήσουν τα γράμματα πριν κλείσει ο ναός συνήθως τα αφήνουν στο περβάζι του παραθύρου, αλλά ο υπηρέτης του Θεού Ζ. δεν το γνώριζε αυτό). Ο άγιος άνοιξε την πύλη και άφησε τον Ζ. και την σύντροφό του να μπουν στην αυλή και τότε αυτή πήγε να ψάξει για το γράμμα της. Τότε ο επίσκοπος πλησίασε τον Ζ. και του είπε: «Προς ενημέρωση όσων αμφιβάλλουν, διαβάζω όλα τα γράμματα!» και του έδωσε το αίτημά του, στο οποίο ήταν γραμμένο: «Να χαίρεσαι!».

Αργότερα αποδείχθηκε, ότι τα αποτελέσματα της βιοψίας, προς έκπληξη των ογκολόγων, δεν επιβεβαίωσαν την παρουσία καρκίνου στη μητέρα του Ζ., ο όγκος αποδείχθηκε καλοήθης (ίσως το λάδι που ευλογήθηκε στην εικόνα της Παναγίας «Παντάνασσας» έπαιξε ρόλο σε αυτό). Η κατάσταση με την κόρη βελτιώθηκε επίσης. Και ο επικεφαλής της οικογένειας ενισχύθηκε στην πίστη του.

Ταφόπλακα πάνω από τον τόπο της κοίμησης του Αγίου Σεραφείμ (Σόμπολεφ)

Κι όμως, δεν τελειώνουν όλες οι ιστορίες, όπως αυτή. Ακόμα και με τις προσευχές των αγίων ασκητών, ο Θεός δεν χορηγεί πάντα αυτό που ζητούν, και μερικές φορές θαύματα συμβαίνουν χωρίς να τα ζητήσουμε. Αλλά κάθε θαύμα είναι ένα είδος προκαταβολής, μια οδηγία, ένα μήνυμα, μια προειδοποίηση, που πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη.