«Η ανθρωπότητα θα σωθεί μόνο με μετάνοια»

Ο Αγιορείτης γέροντας Γαβριήλ είναι σήμερα ένας από τους πιο γνωστούς στον κόσμο Έλληνες πνευματικούς. Εδώ και πάρα πολλά χρόνια ασκητεύει στο κελί του Αγίου Χριστοδούλου κοντά στις Καρυές. Μετά από παράκληση της πύλης “pravoslavie.ru” ένας από τους συγγραφείς μας στη διάρκεια της προσκυνηματικής του εκδρομής στο Άγιο Όρος υπέβαλε στον γέροντα τις πιο σημαντικές ερωτήσεις που απασχολούν τους πιστούς.

Γέροντας Γαβριήλ (από τις Καρυές)

– Γέροντα, βλέπουμε πως παντού υποχωρούν οι παραδόσεις οι οποίες στους αιώνες φαίνονταν ακλόνητες. Πιο πολύ ανησυχεί η υποχώρηση της αξίας της οικογένειας. Πώς να αναθρέψουμε τα παιδιά έτσι ώστε να γίνουν πραγματικοί χριστιανοί σε αυτές τις συνθήκες;

– Οι γονείς πρέπει να συμβουλεύουν τα παιδιά με μέτρο: το να συμβουλεύεις συνέχεια είναι μεγάλο παιδαγωγικό λάθος. Τα παιδιά δεν έχουν ανάγκη από συμβουλές, έχουν ανάγκη από καλά παραδείγματα για να τους μοιάζουν. Τα αυτιά των παιδιών είναι κλειστά στις συμβουλές και τα μάτια τους είναι προσκολλημένα στους γονείς: παρατηρούν τις καλές τους πράξεις. Αυτός που δίνει καλή συμβουλή, χτίζει με ένα χέρι. Αυτός που δίνει καλή συμβουλή και δίνει το καλό παράδειγμα, χτίζει με δύο χέρια. Αυτός που δίνει καλή συμβουλή και κακό παράδειγμα, με το ένα χέρι χτίζει και με το άλλο γκρεμίζει το σπίτι του.

Όταν εγώ με το καλό μου παράδειγμα προσπαθώ να διορθώνω τον αδελφό, τότε και εκείνον διορθώνω και εμένα βοηθάω. Όταν προσπαθώ να διορθώνω τον αδερφό μόνο με τα λόγια, χωρίς το καλό παράδειγμα, τότε άδικα κοπιάζω. Γύρω μας διαχέεται πνευματική ατμόσφαιρα την οποία δεν μπορείς να ακούσεις αλλά μπορείς να την δεις.

Ένας ιερέας απευθύνθηκε στους εκπαιδευτικούς διάφορων βαθμίδων εκπαίδευσης πριν την έναρξη του σχολικού έτους με την εξής συμβουλή: “Αγαπητοί εκπαιδευτικοί, σας λέω: το πιο πολύτιμο πράγμα που έχουμε είναι τα παιδιά μας. Βεβαίως, το ξέρετε και εσείς, και ζητώ συγγνώμη που σας το υπενθυμίζω. Τα παιδιά μας τα μαθαίνουμε όχι αυτό που θέλουμε εμείς ούτε αυτό που ξέρουμε αλλά αυτό που είμαστε. Αν τα παιδιά μας διαπιστώνουν να λέμε ψέματα, αν βλέπουν ότι δεν πηγαίνουμε εκκλησία την Κυριακή, αλλά κοιμόμαστε στο σπίτι, αν μπροστά στα μάτια τους μαλώνουμε με τη μαμά τους, αν βλέπουν και άλλα απαράδεκτα πράγματα που κάνουμε, τότε, αναμφίβολα, εμείς θα πέσουμε πολύ χαμηλά στα μάτια τους, και δε θα έχουμε κανένα αποτέλεσμα, και όταν αυτοί μεγαλώσουν, θα μας αποφεύγουν”. Ένας νεαρός μου έλεγε ότι κάποτε που ήταν ακόμα παιδί, είχε πάει στο σπίτι τους ένας ταλαιπωρημένος άνθρωπος και ζητούσε ελεημοσύνη. “Ο πατέρας μου του έδωσε ελεημοσύνη και στα μάτια μου ο πατέρας ανέβηκε πολύ ψηλά”, όπως μου έλεγε.

Οι γονείς που πηγαίνουν στην εκκλησία, νηστεύουν, προσεύχονται, μελετάνε την Αγία Γραφή και καλλιεργούν τις αρετές και την αγάπη προς τον πλησίον, με αυτά δίνουν στα παιδιά τους το καλό παράδειγμα. Και έχουν ελπίδα ότι τα παιδιά τους δε θα πέσουν στην παγίδα του διαβόλου.

– Πως να μην θλιβόμαστε, βλέποντας ότι καταστρέφονται χώρες, ότι υποθάλπεται η ανηθικότητα;

– Πρέπει να μελετάμε την Αγία Γραφή για να στερεωθεί η πίστη μας και η ελπίδα μας. Σε όλον τον πλανήτη δεν υπάρχει σουπερμάρκετ για να αγοράσουμε ένα κιλό πίστη, ένα κιλό ελπίδα και αγάπη και άλλες αρετές. Δε θα μπορέσουμε κιόλας να τα αγοράσουμε. Την πίστη μπορούμε να την αποκτήσουμε μόνο αν διαβάζουμε Ευαγγέλιο, προσευχόμαστε, εξομολογούμαστε, νηστεύουμε, κοινωνάμε. Ας μην απελπίζεται ποτέ κανείς για κανένα θέμα. Στην Αγία Γραφή υπάρχουν πολλά παραδείγματα ανθρώπων που έπεσαν πολύ χαμηλά, αλλά ο Θεός τους βοήθησε, επειδή μετανόησαν για τις πράξεις τους.

– Υπάρχει αίσθηση, ότι ο κόσμος με γρήγορους ρυθμούς πλησιάζει στο τέλος του.

– Οι άγιοι λένε ότι θα έχουμε τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο· για αυτό έγραφε ο Όσιος Λαυρέντιος Τσερνίγκοβσιϊ, Ρώσος άγιος που έχει πολλά πνευματικά χαρίσματα. Απεβίωσε το 1950. Έλεγε ότι θα υπάρξει ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος. Πότε; Δεν το αναφέρει, αλλά λέει ότι ο πόλεμος αυτός θα επιτραπεί όχι για την μετάνοια αλλά για την καταστροφή της ανθρωπότητας.

Κάποτε ρώτησαν τον Αϊνστάιν, το μεγαλύτερο επιστήμονα του προηγούμενου αιώνα· με ποιο τρόπο θα διεξάγεται ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος; Και απάντησε: “Δεν ξέρω πως θα είναι ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος αλλά ξέρω σίγουρα ότι στον Τέταρτο θα πολεμάνε με ξύλα και πέτρες”. Επειδή θα υπάρξει τέτοια φρικτή καταστροφή στη Γη που οι άνθρωποι θα επιστρέψουν στην εποχή που δε γνώριζαν ακόμα το μέταλλο και χρησιμοποιούσαν πέτρες ως όπλα.

Η ανθρωπότητα θα σωθεί μόνο με μετάνοια, χωρίς αυτήν δε θα σωθεί κανείς. Και αν δεν μετανοήσουμε αυτό θα οδηγήσει σε ολοκληρωτική καταστροφή.

– Στο Άγιο Όρος έρχονται πολλοί προσκυνητές από παντού. Ποιά πνευματικά προβλήματα είναι τα πιο διαδεδομένα στην εποχή μας στους ορθόδοξους χριστιανούς; Πώς μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε;

– Τα βασικά προβλήματα είναι όταν έχουμε ανεργία, όταν διαλύονται οικογένειες, όταν χωρίζουν οι άνθρωποι, όταν τα παιδιά αρχίζουν να κάνουν χρήση ναρκωτικών. Και όλο αυτό είναι η συνέπεια της αμαρτίας. Αν προσπαθούσαμε να ζούμε σύμφωνα με το νόμο του Θεού, ο Θεός δε θα επέτρεπε όλα αυτά τα δεινά. Ο Κύριος μας αγαπάει. Δε θέλει να γίνονται πόλεμοι στην ανθρωπότητα. Δε θέλει να υποφέρουμε. Ο Κύριος καθόλου δε θέλει να πάμε στην κόλαση. Ο Κύριος θέλει να σωθούν όλοι οι άνθρωποι και να γνωρίσουν σε βάθος την αλήθεια. Ο Θεός χαίρεται τον μετανοούντα αμαρτωλό, τον αγκαλιάζει και τον δέχεται.

– Ένας χριστιανός πρέπει να αγαπάει την επίγεια Πατρίδα; Υπάρχει αντίφαση στο να αγαπάς ταυτόχρονα την επίγεια Ελλάδα και την επουράνιο Ιερουσαλήμ;

– Να αγαπάμε την επίγεια Πατρίδα; Ναι, βεβαίως! Επειδή ζούμε ο καθένας στη δική του πατρίδα, πρέπει να ενδιαφερόμαστε για την ευδοκίμησή της. Χωρίς προετοιμασία δεν μπορούμε να αποκτήσουμε την επουράνιο Ιερουσαλήμ. Από την άλλη, πρέπει να προσευχόμαστε ο Κύριος να μας δίνει τη Χάρη να Τον αγαπάμε με όλη την καρδία και με όλες τις δυνάμεις της ψυχής και της καρδιάς. Και τον πλησίον ως εαυτόν. Η καρδιά μας πρέπει να γίνει μεγάλη για να χωρέσει μέσα όλους τους ανθρώπους. Πρέπει να θεωρούμε όλους τους ανθρώπους του πλανήτη Γη αδέρφια μας και τέκνα Θεού και εικόνα Θεού. Έχουμε έναν Ουράνιο Πατέρα, είμαστε όλοι αδέρφια. Να μην είμαστε σοβινιστές, που αγαπάμε μόνο το λαό μας και δεν πρέπει να ευχόμαστε κακό στους άλλους λαούς. Τα δυνατά κράτη πρέπει να υποστηρίζουν τα πιο μικρά. Η Εκκλησία μας απαγορεύει πολέμους με εθνικιστικό χαρακτήρα, όμως ευλογεί πολέμους όταν κινδυνεύει η την Πατρίδα μας.

– Παρακαλούμε, μιλήστε μας για τις συναντήσεις σας με τον γέροντα Παΐσιο.

– Ναι, ήξερα προσωπικά το γέροντα Παΐσιο. Αλλά δεν συναναστρεφόμασταν πολύ συχνά. Άλλοι πατέρες που ζούσαν δίπλα είχαν πιο στενές σχέσεις μαζί του. Αναμφίβολα, ήταν Άγιος. Πάντα ήταν ο μεγάλος ασκητής της εποχής μας. Ήταν υπόδειγμα μοναχού των παλαιών εποχών.

– Μήπως γνωρίζατε τον γέροντα Πορφύριο η αγιοκατάταξη του οποίου έγινε πρόσφατα;

– Ναι, τον Άγιο Πορφύριο ήξερα πολύ καλά. Η Εκκλησία τον δόξασε με αγιοκατάταξη, και αυτό πιστοποιεί ότι όλες οι κατηγορίες που δέχτηκε ήταν αβάσιμες. Ο πατήρ Χρυσόστομος από την Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου διηγείται, ότι όταν ο γέροντας μιλούσε για την αγάπη προς τον Θεό, εννοούσε ότι η μετάνοια και η ταπείνωση πρέπει να είναι στο ίδιο πακέτο. Χωρίς την ταπείνωση δεν μπορεί να υπάρχει πραγματική αγάπη προς το Θεό. Ο Άγιος Πορφύριος είχε το χάρισμα της προορατικότητας, απέραντη αγάπη στους ανθρώπους, στους οποίους αφιέρωσε όλη την ζωή του. Δεχόταν πολύ κόσμο για εξομολόγηση, τους συμβούλευε, προσευχόταν για αυτούς. Όλο, όλο του τον εαυτό τον αφιέρωσε στο να υπηρετεί τον πλησίον.

– Τι συμβουλές θα μπορούσατε να δώσετε στους αναγνώστες αυτής της συνέντευξης στη Ρωσία;

– Τους εύχομαι η ευλογία του Θεού να είναι μαζί με το ρωσικό λαό και σε αυτήν τη ζωή και στη μέλλουσα. Εύχομαι αυτοί που διοικούν τώρα τη Ρωσία να μην επικυρώνουν νόμους αντίθετους στο Νόμο του Θεού. Εύχομαι να ληφθούν μέτρα ώστε να σταματήσουμε τον εκμαυλισμό των ανθρώπων, να μην διαλύονται οι οικογένειες, να απαγορευτούν οι αμβλώσεις, οι ελεύθερες άγαμες σχέσεις, ομοφυλόφιλοι γάμοι, ο πολιτικός γάμος, αποτέφρωση των κεκοιμημένων. Εύχομαι στα σχολεία σας να μην εμποδίζεται η διδασκαλία του Νόμου του Θεού (των Θρησκευτικών). Εύχομαι να μην κάνουν Νόμους αντίθετους στο Νόμο του Θεού, αλλιώς όλα τα δεινά που ο ρωσικός λαός έζησε επί Λένιν και Στάλιν, θα επαναληφθούν πιο σκληρά. Εύχομαι αυτοί που διοικούν τον λαό να έχουν υπ' όψη ότι διοικούν ανθρώπους και όχι ζώα. Ο Κύριος θα τους ζητήσει λόγο για το πως αξιοποίησαν την εξουσία που τους έδωσε. Εύχομαι ο Κύριος να δώσει στη Ρωσική Κυβέρνηση που διοικεί τη χώρα τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος· Πνεύμα Σοφίας και Νου, Πνεύμα Συνείδησης και Δύναμης, Πνεύμα Γνώσης, Ευλάβειας και Φόβου Θεού. Εύχομαι ο ρωσικός λαός να προσπαθήσει και ο Κύριος θα βοηθήσει να μπουν οι άνθρωποι στη Βασιλεία του Θεού, στον Κόλπο του Αβραάμ μαζί με τον Ισαάκ και Ιακώβ και με όλους τους Αγίους.