Ιερομόναχος Στέφανος (Νουτσέσκου): “Να είμαστε χριστιανοί 24 ώρες το εικοσιτετράωρο”

Ιερομόναχος Στέφανος (Νουτσέσκου) Ο πατήρ Στέφανος (Νουτσέσκου) έλαβε τη μοναχική του κουρά στην Ιερά Μονή Συχάστρια όταν ακόμα ζούσε ο γέροντας Κλεόπά (Ηλίε). Το 1989 πηγαίνει στο Άγιο Όρος Άθω. Σήμερα, ο γέροντας Στέφανος είναι καθηγούμενος και πνευματικός του κελιού του Ευαγγελισμού της ρουμάνικης σκήτης Λάκου, η οποία υπάγεται στην Ιερά Μονή Αγίου Παύλου.

Η ρουμάνικη σκήτη Λάκου, αφιερωμένη στον Άγιο Μεγαλομάρτυρα Δημήτριο, βρίσκεται βορειο – ανατολικά στη χερσόνησο Άθω, 4 ώρες με τα πόδια από την Ιερά Μονή Αγίου Παύλου. Η σκήτη ιδρύθηκε από τους μοναχούς που προέρχονταν από ρουμανικές και βεσσαραβικές μονές. Η πρώτη γραπτή αναφορά για αυτήν χρονολογείται στις αρχές του 18 αιώνα. Στην αρχή του 19 αιώνα στη σκήτη Λάκου δραστηριοποιούνταν πάνω από 30 κελιά, στα οποία ασκήτευαν πάνω από 100 μοναχοί. Σήμερα, έχει 13 κελιά με 50 μοναχούς.

– Πάτερ, πως επιδρά η αμαρτία στην ψυχή?

– Οι πατέρες έλεγαν ότι η αμαρτία ασκεί παραλυτική επίδραση. Με κάθε τετελεσμένη αμαρτία ο διάβολος σιγά – σιγά καταλαμβάνει μέρος στην ψυχή του ανθρώπου για τον εαυτό του. Έτσι γίνεται ο αόρατος πόλεμος ανάμεσα στη χάρη του Θεού και την αμαρτία. Με κάθε αμαρτία η χάρη αποχωρεί και η αμαρτία παραλύει τις ψυχικές δυνάμεις του ανθρώπου, ειδικά τη βούλησή του και το νου του. Έχετε ακούσει τι λέει ο Άγιος Απόστολος Παύλος: “δεν κάνω το καλό που θα ήθελα, αλλά υπηρετώ το κακό, που δεν το θέλω” (Ρωμ. 7,19). Οι χριστιανοί – ασκητές συνειδητοποιούν αυτήν τη θανατηφόρα ενέργεια της αμαρτίας και αξιοποιούν κάθε δυνατότητα για να καθαριστούν.

Ο πατήρ Παΐσιος λέει ότι με κάθε αμαρτία ο άνθρωπος παραχωρεί στο διάβολο δικαιώματα, του ανοίγει την πόρτα της ψυχής του. Και ο αββάς Δωρόθεος, μιλώντας για το σπίτι της ψυχής, διδάσκει, πώς να βάζουμε θεμέλια, πώς να κτίζουμε τοίχους, μετά στέγη, παράθυρα· και λέει να βάζουμε σίδερα στα παράθυρα για να μην επιτρέπουμε στην αμαρτία να περάσει. Αυτά τα σίδερα είναι η φυλακή των πέντε αισθήσεων, για να μην μπορεί η αμαρτία να περάσει μέσα από αυτά^[1].

Σήμερα πολλοί άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν πόσο σημαντική είναι η πνευματική άσκηση στην καθημερινή ζωή. Χωρίς αυτήν, η ζωή του ανθρώπου περιορίζεται σε αγώνα βιολογικής επιβίωσης, να εξασφαλίζει ο άνθρωπος άνεση, ευδοκία, και μόνο αυτά. Αλλά τον κάθε χριστιανό δεν πρέπει να τον απασχολούν αυτά, αλλά η σωτηρία.

– Έχετε αναφέρει την πνευματική άσκηση. Πως πρέπει να είναι?

– Αυτή, πρώτα από όλα, πρέπει να τελείται υπό την καθοδήγηση πνευματικού. Αυτός είναι πνευματικός οικογενειακός γιατρός. Είναι το ίδιο σαν να πηγαίνεις σε φαρμακείο και να αγοράζεις φάρμακο, με συνταγή που έγραψε ο γιατρός. Δεν το αγοράζεις επειδή το θέλεις, αφού μπορεί και να σε σκοτώσει. Η πνευματική άσκηση σημαίνει ότι εμείς κάνουμε αυτά που μας βάζουν ενώπιον του Χριστού: οι Ευαγγελικές εντολές, οι εντολές της Εκκλησίας. Όλα αυτά είναι απλά πράγματα: “πείνασα, δίψασα, ήμουν άρρωστος, ήμουν φυλακισμένος” κτλ (παραβ.Μτ 25, 35 – 40). Απλά πράγματα που αφορούν στη σχέση που έχουμε με τον εαυτό μας, τον πλησίον και τον Θεό.

Για παράδειγμα, αν αρρωσταίνεις σωματικά, ο γιατρός σου ορίζει δίαιτα, κατά κάποιο τρόπο νηστεία. Και η Εκκλησία ορίζει πολύ πιο αποτελεσματικό καθεστώς διατροφής, πολύτιμο όχι μόνο για το σώμα αλλά και για την αιώνια ζωή. Επειδή το σώμα, κατά κανόνα, αρρωσταίνει επειδή αρρωσταίνει η ψυχή. Εξαιτίας της αμαρτίας αρρωσταίνει η ψυχή, μετά αρρωσταίνει και το σώμα. Είναι συνδεδεμένα.

Οι θεραπευτικές μέθοδοι της Εκκλησίας είναι ξεκάθαρες: είναι νηστεία, προσευχή, Εξομολόγηση, Θεία Κοινωνία, εκκλησιασμός, υπομονή, ελεημοσύνη στις σχέσεις με τους πλησίον, οι δέκα εντολές. Οι εντολές της Εκκλησίας είναι πολύ απλές. Αν ο άνθρωπος τις τηρούσε, θα απέφευγε το διάβολο και θα εργαζόταν για να φτιάξει την ψυχή του όπως διδάσκουν οι άγιοι πατέρες. Όπως η εικόνα, την οποία ο ζωγράφος δημιουργεί στο εργαστήριό του και την καλύπτει με μουσαμά, μέχρι που να ετοιμαστεί, και όταν έρχονται να την παραλάβουν, τοτε όλοι θαυμάζουν την ομορφιά της, έτσι και η ψυχή. Σε αυτή τη ζωή εμείς εργαζόμαστε για να ομορφαίνουμε την ψυχή μας κρυφά, δηλαδή με την κάλυψη του σώματος, και μετά η θέα της ψυχής θα αποκαλυφθεί σε όλο τον κόσμο. Η σημασία αυτής της άσκησης είναι στο να ζωγραφίζουμε την εικόνα του Θεού στον εαυτό μας. Και αυτό μας αφορά όλους, λαικούς, ιερείς ή επισκόπους.

Ο αγώνας κατά της αμαρτίας μας φέρνει αληθινή ευτυχία

– Κάποιοι άνθρωποι ζουν χωρίς καθόλου εγκράτεια: νομίζουν ότι αν στερηθούν κάτι, αν αρχίσουν να ζουν εκκλησιαστική ζωή, αυτό θα τους αναγκάσει να αρνηθούν συγκεκριμένες ηδονές. Έχουν την αίσθηση ότι τάχα θα στερηθούν την “ευτυχία”.

– Η νοοτροπία των σημερινών χριστιανών είναι τελείως παραμορφωμένη. Ονομαζόμαστε χριστιανοί τότε όταν είμαστε οπαδοί του Χριστού. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να κάνουμε αυτό που έκανε ο Χριστός, έτσι δεν είναι; Ο κάθε μαθητής ακολουθεί τα ίχνη του δασκάλου του: “Είμαι ο μαθητής του τάδε”, – “Και εγώ ο μαθητής του τάδε”. Και εμείς ποιανού είμαστε, οι σημερινοί χριστιανοί; Κάποιοι πνευματικοί χρησιμοποιούν την έκφραση “χριστιανοί κατ'όνομα”, ακριβώς τέτοιοι γίναμε. Επειδή λεγόμαστε “χριστιανοί”, ονομαζόμαστε “του Χριστού”, αλλά δεν είμαστε του Χριστού, αφού δεν κάνουμε αυτό που λέει ο Χριστός. Αφού δε συνείδητοποιούμε ότι κουβαλάμε το Σταυρό, δεν έχουμε συνείδηση ότι συμμετέχουμε στη Σταύρωση και στα Πάθη του Χριστού. Και αυτο δεν είναι χριστιανισμός.

Αυτό συμβαίνει ακόμα και με αυτούς τους χριστιανούς, οι οποίοι τακτικά πηγαίνουν στην Εκκλησία, εξομολογούνται και κοινωνούν. Οι σκέψεις τους περιορίζονται στο να τα έχουν όλα καλά: να έχουν υγεία τα παιδιά, να έχουν καλό μισθό, να μην στερούνται σε τίποτα, να μην αρρωσταίνουν, να μην πάθουν κάποια ζημιά, και τέλος, να νομίζουν ότι συν όλα τα άλλα θα εξασφαλίσουν και την Βασιλεία. Κάποιοι, πιθανόν, την εξασφαλίζουν, δεν το ξέρουμε, είναι υπόθεση κρίσεων του Θεού, αλλά το πρόβλημα είναι ότι ο χριστιανός δε σκέφτεται ότι είναι του Χριστού και ότι συμμετέχοντας στη ζωή και τα Πάθη του Χριστού, εξισώνει τον εαυτό του με τον Χριστό.

Πολλοί μάς γράφουν επιστολές και ζητάνε: “Πάτερ, προσευχηθείτε για να με βοηθήσει ο Θεός!” Είχα τηλεφωνική συζήτηση με μια κοπέλα από τη Θεσσαλονίκη, την οποία την βασάνιζε ο διάβολος. Και εγώ τη ρώτησα: “Πηγαίνεις στην εκκλησία;”, – “Πηγαίνω”. – “Νηστεύεις;” – “Ε... δε με έχει απασχολήσει αυτό το ζήτημα”. “Περίμενε, πώς, δηλαδή, δεν σε έχει απασχολήσει αυτό το ζήτημα; Είσαι άρρωστη;” – “Όχι”. Αλλά, η ορθόδοξη νηστεία είναι το πιο ουσιαστικό. Είναι το μέσο, το οποίο σε οδηγεί στη σωτηρία, είναι πολύ σημαντικό για την πνευματική μας πορεία.

– Ερώτημα: Ο Χριστός δε λέει: “Αυτό το γένος δεν βγαίνει παρά μόνο με προσευχή και νηστεία” (Μτ 17,21);

– Ναι. Είσαι χριστιανή, πηγαίνεις στην εκκλησία και... “Εξομολογείσαι;” – “ε... όχι και τόσο”. – “αυτό είναι το πρόβλημα, και ο ακάθαρτος δε θα σε αφήσει σε ησυχία μέχρι να διορθωθείς”. Αυτή είπε: “Θα δοκιμάσω”. Και όταν λένε έτσι, δεν προσπαθούν και πολύ! Αν έλεγε: “Πάτερ, προσευχηθείτε για να βάλω καλή αρχή, και από σήμερα θα ξεκινήσω να το κάνω”, – τότε μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα αρχίσει. Και το “θα δοκιμάσω” – όλο αυτό σημαίνει ότι, σε κάποιο λιγότερο ή περισσότερο μακρινό μέλλον θα θυμηθεί και αν, ότι χρειάζεται να κάνει κάτι.

Στο “γεροντικό” ένας αββάς λέει: “Έχει αφαιρεθεί ο λόγος από τους γέροντες”^[2]. Και γιατί έχει αφαιρεθεί; Επειδή οι μαθητές, πλέον, δε ρωτάνε για να κάνουν το λόγο πράξη, αλλά το κάνουν μόνο για επίδειξη: “έλα να πάμε σε αυτόν, να δούμε τι θα πει και αυτός!” Δηλαδή έτσι απλά, για να αλλάξουν παραστάσεις. Δεν καταλαβαίνουν ότι η αληθινή μακαριότητα βρίσκεται στην πνευματική εργασία, εκεί βρίσκουμε χαρά και ψυχική ειρήνη.

Χρειαζόμαστε να απελευθερωθούμε από την αμαρτία, αντί να αγωνιζόμαστε για τα υλικά αγαθά. Αυτό είναι ξεκάθαρο, και όλοι οι άγιοι λένε ότι την αληθινή μακαριότητα μάς τη φέρνει ο αγώνας κατά της αμαρτίας. Κάποτε, μια μοναχή από τη Σουρωτή ρώτησε τον γέροντα Παΐσιο: “Πάτερ, έχω πάρα πολλούς πειρασμούς. Μπορείτε να μου πείτε, πώς να λύσω τα προβλήματά μου;” ο γέροντας της λέει: “Ναι! Το βρήκα. Θα σου το πώ”. Αυτή χάρηκε που θα μάθαινε το μυστικό για το πως να απαλλαγεί από τους πειρασμούς... Και ο γέροντας της λέει: “Να παλεύεις τους πειρασμούς!” Και αυτή κατσούφιασε.

Λοιπόν, πρέπει να αρχίσεις αγώνα. Δεν υπάρχει άλλη λύση! Ζούμε σε κατάσταση διαρκούς πολέμου: ο άνθρωπος πηγαίνει είτε στον Θεό είτε στο διάβολο. Δεν υπάρχει μια μέση κατάσταση, ουδέτερη. Είσαι ή με τον Έναν ή με τον άλλον.

– Άρα, χρειαζόμαστε να διεισδύσουμε πιο βαθιά μέσα μας και να τα δούμε όλα σοβαρά.

– Χωρίς αμφιβολία. Οι άγιοι πατέρες μας διδάσκουν ότι η όλη εργασία του χριστιανού γίνεται μέσα του. Ο Σωτήρας λέει: “Η Βασιλεία του Θεού εντός ημών εστίν” (Λκ. 17,21). Και ο πατήρ Σωφρόνιος (Σάχαροβ) πολύ ωραία έλεγε ότι η ανθρωπότητα όλη είναι σαν πυραμίδα, στην κορυφή της οποίας είναι ο Χριστός, αλλά μόνο που η πυραμίδα αυτή είναι με την κορυφή προς τα κάτω. Για να φτάσεις τον Χριστό, πρέπει να κατεβαίνεις κάτω και όχι να ανεβαίνεις: να κατεβαίνεις κάτω, στο βάθος της ταπείνωσης. Και όσο πιο πολύ κατεβαίνεις, άλλο τόσο μεγαλώνει η ευθύνη σου για τους άλλους. Ο Σωτήρας είναι κάτω, στην κορυφή της πυραμίδας, δηλαδή στο βάθος της ταπείνωσης, αλλά την ίδια ώρα Αυτός φέρει το βάρος των αμαρτιών όλων των ανθρώπων.

Σε αυτό έγκειται και η εργασία: η κάθοδος προς την ταπείνωση σε βοηθάει να συνειδητοποιήσεις την ευθύνη σου για την ψυχή σου και για τους όμοιούς σου ανθρώπους. Βεβαίως, τόσο μεγάλοι άγιοι, όπως ήταν ο Άγιος Σιλουανός, είχαν “προσευχή για όλο τον κόσμο”. Αλλά εμείς δεν το συνειδητοποιούμε, πια. Είμαστε τόσο επιφανειακοί! Σε αυτό συμβάλλουν και τα ΜΜΕ, και όλη η δαιμονική κοινωνία, η οποία όχι μόνο δε μας βοηθάει να προοδεύουμε πνευματικά, αλλά ακόμα περισσότερο, δε μας δίνει τη δυνατότητα να κρατάμε την ίδια κατεύθυνση, να την πούμε έτσι, ηθική, για να μην μιλήσουμε και για πνευματική, η οποία είναι πολύ πιο πάνω.

Να είμαστε χριστιανοί 24 ώρες το εικοσιτετράωρο

– Ζούμε σε έναν κόσμο γεμάτο από διαφημίσεις διαφόρων βδελυγμάτων και πορνογραφίας. Πώς να παραμένεις έξω από αυτόν ενώ είσαι την ίδια ώρα μέσα σε αυτόν; Πώς να κρατάς την ψυχή σου σε επικοινωνία με τον Θεό;

– Ο σημερινός νέος δε θα κριθεί όπως ο νέος που ζούσε 50 χρόνια πριν. Όπως έλεγε ο γέροντας Παΐσιος, τότε ήταν μόνο ένας τρελός και τον κλείνανε σε πύργο. Και τώρα φτάσαμε σε τέτοιο σημείο που έχει μείνει μόνο ένας σώφρων, και αυτόν οι τρελοί τον κλείνουν σε πύργο. Τόσο πολύ άλλαξε η νοοτροπία και η πνευματικότητα του ανθρώπου. Αλλά, παρόλη την δαιμονική κατάσταση του κόσμου, ο σημερινός χριστιανός πρέπει να εκπληρώσει το καθήκον του: να μείνει κοντά στην Εκκλησία. Και εκεί αρχίζει να μπαίνει σε δράση το καθήκον του ιερέα.

Ο Πατήρ Μωϋσής ο Αθωνίτης, αναφερόμενος στα λόγια του ψαλμωδού: “εἰς πᾶσαν τὴν γῆν ἐξῆλθεν ὁ φθόγγος αὐτῶν καὶ εἰς τὰ πέρατα τῆς οἰκουμένης τὰ ῥήματα αὐτῶν” (Ψαλ.18,5), μιλούσε για τη σπουδαιότητα και τη σημασία του ιερέα στην ενορία. Στις μέρες μας, ο Θεός δε στέλνει τους ιερείς στα πέρατα της γης, αλλά μόνο στην ενορία, αν και πολλοί δεν την κάνουν ούτε αυτή την εργασία. Φυσικά, άλλο είναι να είσαι ιερέας μέσα στον κόσμο και άλλο να είσαι ιερομόναχος σε μοναστήρι. Ο κοσμικός ιερέας έχει κληθεί και έχει σταλεί στον κόσμο να κηρύττει το Ευαγγέλιο “στον κατάλληλο και στον ακατάλληλο καιρό” (παράβ.Β' Τιμ 4,2). Και ο καθένας θα ανταμειφθεί ανάλογα με τις πράξεις του.

– Και όμως, πώς να κρατάμε τον εαυτό μας όσο πιο πολύ καθαρούς μέσα στον κόσμο;

– Με τα Μυστήρια της Εκκλησίας, ιδιαίτερα με την Εξομολόγηση και Θεία Κοινωνία, και, βεβαίως, με την άσκηση, την οποία πρέπει να την κάνει ο καθένας: είναι η νηστεία, η προσευχή, και πιο πάνω από όλα, η φυλακή των αισθήσεων. Η φυλακή των αισθήσεων σε πολλές περιπτώσεις, είναι πιο αποτελεσματική από τη νηστεία και άλλους αγώνες, η αδιάκοπη φυλακή.

Οι αισθήσεις είναι πέντε. Οι άγιοι πατέρες τις ονομάζουν παράθυρα, μέσα από τα οποία η αμαρτία μπαίνει στην καρδιά του ανθρώπου. Η αμαρτία μπαίνει δια μέσου των ματιών, των αυτιών, της γεύσης, της όσφρησης και της ψηλάφισης. Και πρώτα από όλα μπαίνει δια μέσου των ματιών, του άσεμνου βλέμματος. Σύμφωνα με τους αγίους πατέρες, το απλό βλέμμα είναι αθώο, αλλά το βλέμμα με άσεμνη επιμονή είναι βλέμμα πάθους. Γι' αυτό είναι τόσο σημαντικό να προφυλάσσουμε τα μάτια μας, και ο άνθρωπος πρέπει να είναι προσεκτικός, για να μην βλέπει ό,τι βρίσκει μπροστά του. Επειδή, όταν ανοίγεις τα παντζούρια των παραθύρων και αφήνεις την αμαρτία να περάσει μέσα, ο νους βλάπτεται.

Είδατε; Ο Θεός όρισε έτσι ώστε το αμάρτημα ως πράξη να μην μπορεί να γίνεται τόσο εύκολα, γιατί χρειάζεται συγκεκριμένες συνθήκες, ενώ το αμάρτημα με το μυαλό γίνεται αμέσως. Γι' αυτό, ο Σωτήρας, συγκρίνοντας τις εντολές της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης, λέει στο Ευαγγέλιο: “Δόθηκε στους προγόνους μας η εντολή... Εγώ όμως σας λέω πως όποιος βλέπει μια γυναίκα με πονηρή επιθυμία, έχει κιόλας διαπράξει μέσα του μοιχεία μ'αυτήν” (παραβ.Μτ 5,28).

Ή η παρακολούθηση του ίντερνετ, που μπήκε στη ζωή μας ως κάτι αναντικατάστατο. Εσύ μπορείς να τους πεις να μην βλέπουν πλέον τηλεόραση ή ίντερνετ; Και ποιός θα σε ακούσει; Πολύ λίγοι. Τουλάχιστον, αν κρατούσαν την κατάσταση υπό έλεγχο, έτσι ώστε το ίντερνετ να μην είναι πάνω από αυτούς, να μην εξουσιάζει τη ζωή τους... Αλλά, το ιδανικό θα ήταν όλα αυτά να τα κόβεις.

– Εμείς μιλάμε για φυλακή, και τι να κάνουμε που στη Ρουμανία πουλιούνται 90 εκατομμύρια εφημερίδες το μήνα, τα άρθρα των οποίων στην πλεονότητά τους είναι κουτσομπολιά, ερωτικά, ψέματα, οπισθοδρόμηση του ανθρώπου. 90 εκατομμύρια! Για ποιά φυλακή μιλάμε; Άλλο είναι να περνάς δίπλα από διαφημιστικό μπάννερ με ανήθικο περιεχόμενο, και άλλο να αγοράζεις επίτηδες εφημερίδα για να δεις σε αυτήν “την κοπέλα της πέμπτης σελίδας”^[3].

– Ο άνθρωπος δε συνειδητοποιεί πλέον τι είναι καλό και τι είναι αμαρτία. Γι' αυτό, ανοίγει τις πύλες και αφήνει το κάθε ποταπό να περνάει μέσα του. Και νομίζει ότι είναι φυσιολογική κατάσταση. Μετά θέλει να απελευθερωθεί από όλο αυτό αλλά δεν ξέρει πώς. Όταν του προτείνεις τις μεθόδους της Εκκλησίας, αρχικά τις απορρίπτει. Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι ζητάνε από μας προσευχές, προσευχές, προσευχές. Προσευχόμαστε για αυτούς, και το πρόβλημα δε λύνεται. Ο Θεός τους βοηθάει χάρη στις λειτουργίες που τελούμε, αλλά δεν αποφασίζουν να αλλάξουν τη ζωή τους.

Η Ορθοδοξία μας είναι τρόπος ζωής, και αν δεν αφομοιώσεις αυτόν τον τρόπο, δεν μπορείς να λύσεις τα προβλήματά σου. Είναι αποκεκαλυμμένος από τον Θεό, από τον Θεό φερμένος από τους Ουρανούς τρόπος ζωής, αυτός είναι η πραγματική σου φύση, και πρέπει να είναι δικός σου σε κάθε στιγμή της ζωής σου. Ο χριστιανός πρέπει να είναι χριστιανός 24 ώρες το εικοσιτετράωρο. Όπως λέει ο Άγιος Παΐσιος, όλα τα προβλήματα πρέπει να τα λύνουμε μέσα από το πρίσμα του Ευαγγελίου, αλλιώς, θα έρθει η τιμωρία από τον Θεό.

Η Ορθοδοξία είναι ο σωστός τρόπος ζωής και πρέπει να τον κάνουμε δικό μας

– Ποιές αρετές μπορούμε να καλλιεργούμε μέσα μας στην εποχή μας;

– Πολύ συχνά οι άνθρωποι εννοούν ως αρετή ή καλή πράξη την ελεημοσύνη που δίνουν με τη μορφή χρημάτων ή φαγητού. Είναι καλή υλική πράξη και έχει τη σημασία της. Η ελεημοσύνη σου εξέρχεται από την καρδιά σου και παρηγορεί, ελαφραίνει τον πόνο του άλλου. Αλλά είδατε στις Πράξεις των Αποστόλων: οι άνθρωποι έφερναν ό,τι είχαν στα πόδια των Αποστόλων και μετά περίμεναν ότι θα τους φροντίσουν, θα τους ταΐσουν: ήταν και αυτοί άνθρωποι (Παραβ. Πραξ 4, 34 – 37). Και ποιός ασχολούνταν με όλα αυτά; Όταν οι Απόστολοι είδαν ότι η κοινότητα διευρύνεται (ήταν περίπου 2 – 3 χιλιάδες) και αναγκάζονταν να εγκαταλείπουν το κήρυγμα του Θείου λόγου για να εξυπηρετούν τις διανομές τροφίμων, εκλέξανε διακόνους έτσι ώστε αυτοί να φροντίζουν στα τραπέζια (παραβ. Πραξ 6), δηλαδή να προσφέρουν αυτή την ελεημοσύνη, την οποία εμείς τώρα υπερυψώνουμε ως μοναδική και υπέρτερη: την σωματική ελεημοσύνη. Και οι Απόστολοι αφιέρωσαν τον εαυτό τους στο κήρυγμα του λόγου του Θεού, το οποίο είναι η υπέρτερη ελεημοσύνη που είχαν οι Απόστολοι και οι αποστολικοί διάδοχοι, δηλαδή οι ιερείς, μοναχοί και όλοι οι χριστιανοί. Με το Βάπτισμα, στον καθένα από μας, ανατίθεται η αποστολή να κηρύττουμε και να προστατεύουμε τη χριστιανική πίστη εκεί όπου είμαστε, ως μικροί απόστολοι. Αυτή είναι η πιο υψηλή ελεημοσύνη, επειδή αφορά άμεσα την αιώνια ζωή.

Ο Άγιος Ιγνάτιος μιλούσε εξαιρετικά για τις πράξεις της πεπτωκηΐας φύσης, επειδή πολλοί προτεστάντες, ρωμαιο – καθολικοί και άλλοι προσφέρουν πολλή ελεημοσύνη, περισσότερη από τους συνηθισμένους ορθόδοξους ανθρώπους. Και κάποιοι ρωτάνε: “Και γιατί αυτοί δεν πρέπει να σωθούν;” Και ο Άγιος καθαρά απαντάει: “είδατε τον Κορνήλιο Εκατόνταρχο, ειδωλολάτρη, από τους Ρωμαίους. Ήταν ελεήμων, έτσι δεν είναι; Και κάποια στιγμή είδε ένα όραμα: “οι προσευχές σου και οι ελεημοσύνες σου ανέβηκαν μπροστά στον Θεό” (Πραξ 10, 4). δηλαδή ήταν ευχάριστα στον Θεό. Αλλά δεν ήταν αρκετά. Επειδή δεν τα συνέδεσε με τον Χριστό. Γι' αυτό του ειπώθηκε: “Πήγαινε στον Σίμωνα του βυρσοδέψη, θα σου πει τι πρέπει να κάνεις” (παραβ. Πραξ 10, 5 – 6). Λοιπόν, δεν περιορίστηκε μόνο στην ελεημοσύνη”. Όλοι οι ιδρυτές των θρησκειών έχουν κάποιες ηθικούς κανόνες: να είσαι καλός, να μην σκοτώνεις τον πλησίον κτλ. Αλλά αν δεν τα συνδέσουμε με τον Χριστό δεν έχουν καμία αξία.

– Ο άνθρωπος που είναι φορτωμένος με κοσμικές φροντίδες δεν καταλαβαίνει πώς στην πραγματικότητα να εφαρμόζει τη διδασκαλία του Χριστού.

– Εδώ λείπει η προετοιμασία κατήχησης και η αποφασιστικότητα να μπείς στην πάλη. Το πρόβλημα του σημερινού χριστιανού έγινε η επιβίωση. Μας παίρνουν τηλέφωνο και γράφουν επιστολές: “Πάτερ, προσευχήσου, για να βρω δουλειά, για να μην μείνω χωρίς εργασία” κτλ., αλλά κανείς δε ρωτάει: “Πως να καθαριστώ από την αμαρτία; Πως να ξεκινήσω τον πνευματικό αγώνα;” Αν βρεθεί ένας μέσα στα χρόνια...

– Και αν έλυνε αυτά τα προβλήματα, θα λύνονταν και τα υπόλοιπα...

– Χωρίς αμφιβολία. Ο λόγος του Ευαγγελίου είναι αληθής: “Ζητείτε δε πρώτον την Βασιλείαν του Θεού και την δικαιοσύνην αυτού, και ταύτα πάντα προστεθήσεται υμίν” (παραβ.Μτ 6,33). Αλλά εμείς δεν πιστεύουμε πλέον στο Ευαγγέλιο! Ο Άγιος Ανδρέας της Κρήτης έλεγε: “Το Ευαγγέλιο δεν λειτουργεί πλέον!” – δηλαδή το Ευαγγέλιο έγινε νεκρό γράμμα, δυστυχώς. Ο Άγιος Μάρκος ο Ασκητής λέει για το άγιο Βάπτισμα τα εξής: “Είναι μυστήριο που ενεργοποιείται όσο εσύ εργάζεσαι για την τήρηση των εντολών”^[5]. Σε αντίθετη περίπτωση, παραμένει ενέργεια εν δυνάμει: υπάρχει μέσα σου αλλά δεν ενεργεί. Στο μέτρο που τηρείς τις εντολές, αυτή η ενέργεια σιγά – σιγά ενεργοποιείται και γίνεται ενεργή. Και εσύ μπορείς να φτάσεις στο ύψος της θαυματοποιΐας.

– Επειδή στην πραγματικότητα ο προορισμός του χριστιανού είναι να είναι ο γιός του Θεού..

– Βεβαίως. Αλλά το έργο του εχθρού, τον τελευταίο καιρό, είναι να δώσει τελείως διαφορετικό νόημα στην θρησκευτικότητα του ανθρώπου, την οποία δεν μπορεί να διαγράψει από την ψυχή του, όπως έλεγε ο πατήρ Στενιλοάε. Γι' αυτό ο εχθρός προσπαθεί να δώσει άλλο νόημα, να εισαγάγει άλλη θρησκεία, όχι την αληθινή. Η Ορθοδοξία κατέβηκε από τους Ουρανούς, είναι ο σωστός τρόπος ζωής, τον οποίο πρέπει να αφομοιώσουμε και ώστε έτσι να μεταβούμε στους ουρανούς. Αλλά πολλοί λίγοι ζούνε έτσι. Η Ορθοδοξία είναι πράξη, και όχι φιλοσοφικό τέχνασμα.