Πάσχα Κυρίου, Πάσχα

Ήρθε το Πάσχα και πολλά γεγονότα της Αγίας Γραφής ενσαρκώθηκαν. Συμβαίνει πολύ συχνά ν’ ακους λόγια ξανά και ξανά, χωρίς να καταλαβαίνεις, όμως, το νόημά τους. Αλλά μετά έρχεται μια πείρα εσωτερική κι έτσι κάτι που έχεις μόνο ακούσει, μετατρέπεται σε μια αληθινή γνώση της καρδιάς. Πιο πέρα χρειαζόμαστε τη μνήμη της καρδιάς να την κρατήσουμε αυτήν τη γνώση και να μην έρθει η λήθη και η ραθυμία.

Λοιπόν, ήρθε το Πάσχα και τι μπορούμε να καταλάβουμε με την καρδιά κι όχι με το ψυχρό νου; Μπορούμε να καταλάβουμε τον Σεραφείμ του Σάρωφ, που από κάποια στιγμή άρχισε να λέει σε κάθε άνθρωπο που ερχόταν σ’ αυτόν: «Χριστός Ανέστη, χαρά μου!» Η ψυχή του, δηλαδή, βρισκόταν σε μια κατάσταση, στην οποία εξαφανίζονταν και εξαλείφονταν όλες οι ασθένειες και θλίψεις των ανθρώπων. Και αυτήν την κατάσταση μπορούσε όχι μόνο να τη διατηρήσει, αλλά και να τη μεταδώσει από την καρδιά του στην καρδιά του άλλου. Το Πάσχα για τον Άγιο Σεραφείμ δεν ήταν μια ετήσια εορτή, αλλά εορτή συνεχής και αιώνια.

Αν έχουμε υπ’ όψιν μας ότι το Πάσχα έχει μέσα του κάτι από την αιωνιότητα, θα καταλάβουμε για ποια χαρά λέει ο κύριος στον αγαθό δούλο του: «Εἴσελθε εἰς τὴν χαρὰν τοῦ κυρίου σου» (Ματθ. 25,23). Η αιώνια ζωή δεν συνίσταται στο να είσαι ξαπλωμένος και νυσταγμένος στον Παράδεισο, στη σκιά των θάμνων, αλλά στο να έχεις κάποια «χαρά ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ» (Ρωμ. 14,17). Και δεν μπορεί να είναι αυτή καμία άλλη χαρά, παρά μόνο αυτή για τον Αμνό Που ήταν νεκρός, αλλά τώρα ζει και θα ζει εις τους αιώνας των αιώνων. Η χαρά της βασιλείας του Θεού είναι αληθινά η ίδια χαρά του Πάσχα πολλαπλασιασμένη επί εκατό. Και ακριβώς σε αυτήν τη χαρά, εν μέρει, εισέρχονταν οι μάρτυρες, όσιοι και δίκαιοι άνθρωποι, που είχαν την δυνατότητα να λένε κάθε μέρα: «Χριστός Ανέστη, χαρά μου!»

Η χαρά πραγματικά συνταράζει τον ουρανό. Και σε μας εδώ η θάλασσα δεν είναι πολύ ταραγμένη με ακίνδυνα κύματα μέσου ύψους. Και αυτή η θάλασσα κυματίζει διαφορετικά, ανάλογα με την πίστη της καρδιάς, με το μέγεθος της προσπάθειας κατά τη διάρκεια της νηστείας, με το μέτρο της εργασίας της μετάνοιας που καθένας είχε αναλάβει εθελοντικά και έγκαιρα. Κάποιος χασμουριέται στη νυχτερινή ακολουθία, κάποιος άλλος κοιμάται στο συνηθισμένο του κρεβάτι όπως σ’ έναν τάφο και κάποιος τρίτος λάμπει από χαρά. Δεν είναι δυνατόν να χαίρονται όλοι αυτοί με τον ίδιο τρόπο και στο ίδιο βαθμό.

Και δεν ταιριάζει στον αμαρτωλό να χαρεί τόσο πολύ. Αν βάλουν πολύ νέο κρασί σε παλαιά ασκιά, τότε τα ασκιά θα σπάσουν και το κρασί θα χυθεί. Γι’ αυτό η χαρά του Πάσχα συνοδεύεται με το αίσθημα της αναξιότητας. Το Πάσχα δεν είναι ένα συμπόσιο που αξίζεις, αλλά ένα δώρο που δεν αξίζεις, «ἵνα μή τις καυχήσηται». Και είναι απαραίτητο να ισορροπήσει ο Θεός την Χάρη που δίνει, με την αποκάλυψη των πνευματικών ασθενειών που κρύβονται μέσα στην ψυχή του ανθρώπου. Αλλιώς θα χαθεί ο άνθρωπος. Αν του ανοίξει ο Θεός μόνο τις κρυφές του αδυναμίες, θα πεθάνει από τη θλίψη ή μπορεί ν’ αυτοκτονήσει. Και αν δώσει ο Θεός μόνο τη Χάρη του, τότε θα γίνει ο άνθρωπος ένας καινούργιος Διάβολος. Γι’ αυτό οι μέρες που είναι γεμάτες με τη Χάρη ανοίγουν, επίσης, και πολλές πληγές στον χριστιανό. Και αυτές οι πληγές δεν τον εμποδίζουν να γιορτάσει το Πάσχα, αλλά τον εμποδίζουν να περηφανεύεται και να παινεύεται. Και στην ημερήσια διάταξη βρίσκεται το πρόβλημα της διατήρησης της Χάριτος. Επειδή πολλά βιβλία έχουν γραφτεί, για παράδειγμα, για την προετοιμασία στη Θεία Κοινωνία, αλλά δεν έχω δει βιβλία που θα εξηγούσαν πώς πρέπει να προσεύχεσαι και τι να κάνεις μετά την Κοινωνία. Μπορείς να πάρεις πολλά από τον Θεό, γιατί δεν είναι φιλάργυρος, αλλά το θέμα είναι αν σου προκύψει να τα χρησιμοποιήσεις σωστά αυτά το δώρα.

Λοιπόν, ήρθε το Πάσχα και θ’ αποχωρήσει στην ώρα του, όμως η ζωή θα εξακολουθήσει. Για πόσο καιρό θα λείπει το Πάσχα; Μόνο για μια βδομάδα. Κάθε Κυριακή είναι η μέρα του Πάσχα. Ο αληθινός δούλος του Αναστημένου Χριστού δεν είναι εκείνος που μια φόρα τον χρόνο έρχεται στην μακριά και ιδιαίτερη ακολουθία με τα χέρια του φορτωμένα με διάφορα φαγητά, αλλά αυτός που κάθε βδομάδα την ημέρα του Κυρίου τιμάει και δοξολογεί τον Νικητή του θανάτου -τον Ιησού. Και μόνο σ’ αυτήν την αντίληψη του Πάσχα του Χριστού περιέχεται ο σημαντικότερος και ο πιο απαραίτητος καρπός όλων των πανηγύρεων της Λαμπρής. Αν γίνει κάτι τέτοιο, κατόπιν πολλά άλλα από τα θέματα της πίστης μας θα ενσαρκωθούν, θα βρουν την εσωτερική κατανόηση και θα φέρουν τον αναγκαίο καρπό -θα καρποφορήσουν τριάντα και εξήντα και εκατό φορές περισσότερο.