Δεν υπάρχει στραβός δρόμος προς τον Θεό

Γιατί ο Θεός δίνει περισσότερα τάλαντα και περισσότερες δυνατότητες ζωής σε έναν άνθρωπο και στον άλλον λιγότερα; Ποιο είναι το σημαντικότερο ζήτημα για έναν χριστιανό; Πώς η σωστή ομολογία πίστης επιδρά στην προσευχή και στην επίγεια ζωή μας; Γιατί δεν υπάρχει σωτηρία, όταν δεν τηρούμε τις εντολές του Θεού; Σε αυτές και άλλες ερωτήσεις της «Ορθόδοξης Εκκλησιαστικής Εφημερίδας» δίνει απαντήσεις ο Μακαριώτατος Μητροπολίτης Κιέβου και πάσης Ουκρανίας κ.κ.Ονούφριος.

Το Τμήμα Ενημέρωσης και Μόρφωσης της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας δημοσίευσε τη συνέντευξη του Προκαθήμενου, παραμονή της ονομαστικής γιορτής του Μακαριώτατου.

– Μακαριώτατε, ο Θεός αγαπάει όλους τους ανθρώπους το ίδιο. Γιατί τότε στον έναν δίνει περισσότερα τάλαντα και περισσότερες δυνατότητες ζωής και στον άλλον λιγότερα;

– Ναι, βεβαίως, ο Θεός τους αγαπάει όλους και ο Θεός δεν μεροληπτεί. Αυτό σημαίνει, ότι αναφορικά με τον άνθρωπο, ο Θεός δεν κοιτάει την ομορφιά του προσώπου, την ενδυμασία του, την κοινωνική του θέση… Όμως Του είναι πιο ευχάριστοι όσοι Τον αγαπούν, δηλαδή εκείνοι που τηρούν τις εντολές Του. Ο Ίδιος είπε: «ὁ ἔχων τὰς ἐντολάς μου καὶ τηρῶν αὐτὰς, ἐκεῖνός ἐστιν ὁ ἀγαπῶν με·» (Ιω 14,21).

Σε ό,τι έχει να κάνει με τις δυνατότητες και τα τάλαντα, θέλω να πω ότι δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει τάλαντα και ικανότητες. Ο κάθε άνθρωπος έχει τις δικές του ικανότητες. Ο κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός ως προς αυτό. Το ζητούμενο στη ζωή είναι να μη θάβουμε τα τάλαντα, αλλά να τα εξελίσσουμε και να τα χρησιμοποιούμε για τη Δόξα του Θεού και για το καλό των ανθρώπων.

Το τάλαντο μπορούμε να το συγκρίνουμε με το σπόρο, τον οποίον ο Κύριος έσπειρε σε κάθε άνθρωπο, και ο άνθρωπος πρέπει να το καλλιεργήσει για να πάρει πνευματικούς καρπούς. Με τα τάλαντα πρέπει να μαθαίνουμε να προσευχόμαστε, να συγχωρούμε, να υπομένουμε, να αγαπάμε, να ευχαριστούμε τον Θεό, να υμνούμε τον Θεό και να μετανοούμε ενώπιον του Θεού. Τα τάλαντα μας δίδονται με σκοπό ώστε μέσα από αυτά να καλλιεργούμε μέσα μας χριστιανικές αρετές οι οποίες οδηγούν τον άνθρωπο στην αιώνια σωτηρία, στον Ουρανό. Και ως προς το γιατί ο Κύριος δίνει σε άλλον περισσότερα και σε άλλον λιγότερα τάλαντα, να πω αυτό: Είναι υπόθεση του Θεού, και όχι του ανθρώπου. Εμείς πρέπει με ευγνωμοσύνη να δεχόμαστε από τον Θεό τα τάλαντα που μας αξιώνει ο Κύριος, και να προσπαθούμε με προσευχή να τα αυγαταίνουμε.

– Ποιο είναι το σημαντικότερο ζήτημα για ένα χριστιανό αναφορικά με τον Θεό;

– Ένας χριστιανός πρέπει να τελειοποιεί τον εαυτό του συνέχεια. Αν ένας εξαιρετικός γιατρός ή ζωγράφος τελειοποιεί συνεχώς τον εαυτό του για να βελτιώνει και να εκλεπτύνει την τέχνη του, τότε και ο χριστιανός πρέπει να καλλιεργεί τον εαυτό του ασταμάτητα για να βελτιώνει την εικόνα του που του έδωσε ο Θεός.

– Τι είναι το πιο σημαντικό στον πνευματικό αγώνα ενός χριστιανού;

– Το πιο σημαντικό στη ζωή ενός χριστιανού είναι η προσευχή. Η προσευχή έχει τεράστια δύναμη. Η προσευχή φέρνει τον άνθρωπο κοντά στον Θεό. Γκρεμίζει τον τοίχο που εμείς οι ίδιοι κτίζουμε ανάμεσα σε μας και στον Θεό. Δίνει τη δυνατότητα στον άνθρωπο να νιώθει την Αλήθεια και να καταλαβαίνει το θέλημα του Θεού. Όταν ο άνθρωπος κατανοεί το θέλημα του Θεού, το εκπληρώνει σωστά και έτσι γίνεται όμοιος με τον Θεό.

Από την άλλη, η οποιαδήποτε προσευχή δεν είναι αυτή που φέρνει τον άνθρωπο κοντά στον Θεό, αλλά μόνο αυτή που βασίζεται στη ορθή πίστη και στη ορθή γνώση περί του Θεού.

- Χωρίς την ορθή πίστη δεν μπορεί να υπάρχει και η σωστή προσευχή; Πώς η ορθή πίστη μπορεί να βοηθήσει την προσευχή στον Θεό;

– Η ορθή πίστη είναι η βάση της όλης πνευματικής ζωής του ανθρώπου. Αν ο άνθρωπος έχει ορθή πίστη, από την πίστη αυτή γεννιέται και η σωστή ελπίδα: Ο άνθρωπος δεν εναποθέτει ελπίδες στον εαυτό του και στον πλούτο, αλλά στον Θεό. Από την ορθή πίστη γεννιέται και η σωστή αγάπη: Όχι εμπορική αγάπη, αλλά θυσιαστική. Και πάνω στο θεμέλιο της ορθής πίστης τελείται η σωστή προσευχή: Η ταπεινή προσευχή, η προσευχή της μετάνοιας. Είναι αυτή που φέρνει τον άνθρωπο κοντά στον Θεό.

– Ο Θεός είναι τέλειος, και δε χρειάζεται τη δική μας πρόσθετη προσφορά. Γιατί ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός μας προειδοποιεί «ὁ ἔχων τὰς ἐντολάς μου καὶ τηρῶν αὐτὰς, ἐκεῖνός ἐστιν ὁ ἀγαπῶν με·» (Ιω 14,21);

– Οι εντολές τις οποίες ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός μας έδωσε χρειάζονται στον ίδιο τον άνθρωπο, και όχι στον Θεό. Όταν ο Θεός μας προσκαλεί να τηρούμε τις εντολές, μας εξαγγέλλει το θέλημά Του. Ο Κύριος μάς προειδοποιεί ότι για να συμμετέχουμε και να ζούμε σε εκείνες τις ωραίες μονές, που ετοίμασε ο Κύριος για αυτούς που Τον αγαπάνε, πρέπει να ζούμε σύμφωνα με τις εντολές Του. Ο Κύριος μάς έδωσε αυτές τις εντολές για το δικό μας καλό. Εμείς τις χρειαζόμαστε. Αν ένας άνθρωπος παραπλανά, κλέβει ή κάνει άλλες αμαρτίες, με αυτά πληγώνει τον εαυτό του, την ψυχή του, ζημιώνει τον εαυτό του. Ο Θεός δε θέλει ο αμαρτωλός να καταστραφεί, γι‘ αυτό μας δίνει τις εντολές ως φάρμακα. Με τη βοήθειά τους μπορούμε να προφυλάσσουμε τον εαυτό μας ώστε και να μην πέφτουμε σε αμαρτίες και να θεραπευόμαστε από τις αμαρτωλές πληγές, και με αυτόν τον τρόπο να είμαστε μαζί με τον Θεό και εδώ στη γη και στον ουρανό.

Ο Κύριος θέλει ο άνθρωπος να είναι κοινωνός των αγαθών Του, της μακαριότητάς Του. Ο άνθρωπος έχει δημιουργηθεί για μακάρια ζωή, για να ζει μέσα σε ειρήνη, χαρά και ευτυχία. Δεν έχει δημιουργηθεί για να βασανίζεται. Αλλά, δυστυχώς, όλα αυτά τα χάνουμε όταν κάνουμε πράγματα που προκαλούν ζημιά στη φύση μας. Ο Θείος νόμος μας υπενθυμίζει πώς πρέπει να είναι ο άνθρωπος, πώς πρέπει να ενεργεί, τι πρέπει να κάνει, όσο ζει σε αυτή τη γη.

- Κάποιοι άνθρωποι λένε ότι οι εντολές του Θεού είναι τόσο απαιτητικές και δύσκολες στην εφαρμογή (να αγαπάς τον εχθρό σου, να γυρνάς και το άλλο μάγουλο…) έτσι που πολύ λίγοι είναι αυτοί που μπορούν να τις τηρούν και να σωθούν στην αιωνιότητα. Και (λένε) ότι από αγάπη στον άνθρωπο θα ήταν καλό να τις ελαφρύνουμε κάπως, να τις προσαρμόσουμε στον κόσμο μας…

– Δεν είναι σωστό να σκεφτόμαστε έτσι. «Τὰ ἀδύνατα παρὰ ἀνθρώποις δυνατὰ παρὰ τῷ Θεῷ ἐστιν» (Λκ 18,27). Ο Θεός σώζει τον άνθρωπο, αν ο άνθρωπος το θέλει, αν ο άνθρωπος προσανατολίζει όλες του τις προσπάθειες στο να τηρεί τις εντολές του Θεού. «Η βασιλεία τῶν οὐρανῶν βιάζεται, καὶ βιασταὶ ἁρπάζουσιν αὐτήν» (Μτ 11,12). Αλλά ο κόπος που καταβάλλει ο άνθρωπος για τη δική του τη σωτηρία δεν είναι αντίστοιχος με το μεγαλείο με το οποίο θα κοσμήσει ο Θεός εκείνους που θα αξιωθούν να σωθούν στη Βασιλεία των Ουρανών.

Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός είπε ότι «καὶ τὸν ἐρχόμενον πρὸς με οὐ μὴ ἐκβάλω ἔξω» (Ιω 6,37). Στον καθένα που θέλει να σωθεί του απλώνει το παντοδύναμο χέρι Του και τον οδηγεί προς την σωτηρία. Ό Κύριος στην Εκκλησία Του μάς πρόσφερε όλη την πληρότητα της Χάριτος για τη σωτηρία μας. Και όταν ο άνθρωπος εργάζεται πνευματικά, καθαρίζει την καρδιά του και με αυτό τον τρόπο γίνεται ικανός για να δεχτεί τη Χάρη του Θεού. Και τότε όλες οι εντολές του Θεού γίνονται για αυτόν επιθυμητές, χαρούμενες και ελαφριές, επειδή η Χάρη του Θεού παρηγορεί την καρδιά του ανθρώπου και του δίνει τη δύναμη για να τις τηρεί.

Αν σήμερα ο άνθρωπος δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις και τους κανόνες τους οποίους το Ευαγγέλιο μας υπενθυμίζει, αλλά παρόλα αυτά αναγνωρίζει τις εντολές αυτές, διατηρεί τη δυνατότητα να σωθεί. Μπορεί την τελευταία στιγμή, όπως ο ληστής στον σταυρό, να πει: «Συγχώρεσέ με!» και ο Θεός θα τον συγχωρέσει. Ωστόσο, για να γίνει κάτι τέτοιο χρειάζεται να ξέρουμε τον Κύριο. Ο ληστής δεν ήταν αδιάφορος, ενδιαφερόταν για το ποιος και τι σκέφτεται για τον Θεό. Είπε: «Είσαι ο Κύριος, Εσύ πάσχεις άδικα, ενώ εγώ δίκαια πάσχω» (Βλ.Λκ 23,42). Αυτή η ορθή κατανόηση του Θεού κατέστησε τον ληστή ικανό ώστε να σωθεί την τελευταία στιγμή.

– Εσείς ισχυρίζεστε ότι είναι σημαντικό για τη σωτηρία μας να αναγνωρίζουμε τις εντολές του Θεού που περιέχονται στο Ευαγγέλιο και που διατηρούνται στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Τι πρέπει να κάνουμε για αυτό;

– Πρέπει να διατηρούμε την καθαρότητα της αγίας Ορθόδοξης πίστης, η οποία περιέχει άθικτες τις εντολές του Θεού. Να μην αποχωρούμε από την Ορθόδοξη πίστη πουθενά, ούτε αριστερά ούτε δεξιά. Σήμερα, προσπαθούν να μας μπερδέψουν.
Παρεμβαίνουν στις υποθέσεις της Εκκλησίας, μας υποδεικνύουν προς τα που πρέπει να πάμε, τι πρέπει να κάνουμε. Αυτό που πρέπει να κάνουμε, εδώ και πολύ καιρό είναι γραμμένο στους ιερούς κανόνες, και εμείς έχουμε ερμηνευτές αυτών των κανόνων, τους αγίους πατέρες. Αυτοί είναι που ερμηνεύουν σωστά τους ιερούς κανόνες, και όχι οι άνθρωποι που είναι μακριά από την Εκκλησία, οι οποίοι με την πνευματική τους απειρία νομίζουν ότι θέλουν να κάνουν καλό, αλλά αυτό το καλό είναι τελικά κακό.