Ιατροί εντατικής για τους πνευματικά νεκρούς

Αν δεν τιμάμε τους νεομάρτυρες, αυτό δεν σημαίνει ότι υπάρχει κάτι λάθος μαζί τους. Ίσως εμείς είμαστε τόσο νεκροί, που δεν αισθανόμαστε κατά πόσο αυτοί είναι ζωντανοί!

Αρχιποιμένες και ποιμένες της Εκκλησίας μοιράζονται την εμπειρία τους, όσον αφορά στον σεβασμό και στην προσευχή προς τους Ρώσους νεομάρτυρες και ομολογητές.

Ας επιθυμούμε αυτό που είναι αρεστό στον Θεό

Ο Μητροπολίτης Λίπετσκ και Ζάντονσκ Αρσένιος (Επιφάνοφ):

- Ο καθένας έχει τη δική του άποψη ως προς το με ποιο τρόπο να πορεύεται στη ζωή του, συμπεριλαμβανομένου και του να σέβεται τους αγίους. Αν ακολουθεί κανείς τον δρόμο του ωφελιμισμού, του εγωισμού, τότε βέβαια η μνήμη των νεομαρτύρων δεν παρουσιάζει ενδιαφέρον γι’ αυτόν. Όμως μπορεί να μιλήσει και η συνείδηση. Αυτή είναι αναζωογόνηση και δόξα τω Θεώ που έχουμε τη δυνατότητα να προσφύγουμε σ’ αυτήν με αυτόν τον έμμεσο τρόπο, μέσω της εμπειρίας των νεομαρτύρων, με το ν’ απευθυνόμαστε σε αυτούς.

Στους ανθρώπους πάντα χρειάζεται βεβαίως πραγματική βοήθεια. Όμως ποια βοήθεια; Γράφει στον Απόστολο: «καὶ οὐκ ἔχετε, διὰ τὸ μὴ αἰτεῖσθαι ὑμᾶς», - προσεύχονται σήμερα στους νεομάρτυρες; και παρακάτω στον Απόστολο: «ἰτεῖτε καὶ οὐ λαμβάνετε, διότι κακῶς αἰτεῖσθε» (Ιακ. 4:3). Όμως είναι ντροπή να ζητάμε από τους νεομάρτυρες κάτι που είναι «κακῶς».

Εγώ πάντα προσεύχομαι στους νεομάρτυρες. Και πολλοί συγγενείς μου άφησαν τα οστά τους στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Κάρλαγκ. Καλό είναι να προσευχόμαστε στους νεομάρτυρες. Μια και ο κόσμος προσεύχεται στην οσία Ματρώνα της Μόσχας, να πάτε στη Μονή της Αγίας Σκέπης και να δείτε τι γίνεται εκεί. Και στους νεομάρτυρες πρέπει να προσευχόμαστε. Ίσως τότε και οι επιθυμίες μας να κατευθυνθούν στον Κύριο.

Πυξίδα

Οι νεομάρτυρες και οι ομολογητές της Ρωσικής Εκκλησίας είναι μια μεγάλη χάρη του Θεού για εμάς, παράδειγμα και υπόδειξη του δρόμου προς τη Βασιλεία των Ουρανών

Ο Μητροπολίτης Βοσκρεσένσκ Διονύσιος (Παρουμπάι), Πρωτοσύγκελλος του Πατριαρχείου Μόσχας, Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Νοβοσπάσκι της Μόσχας:

- Δεν έχει υποσχεθεί ο Κύριός καμία πλούσια και άνετη ζωή. Αντιθέτως, έλεγε: «ἐν τῷ κόσμῳ θλῖψιν ἕξετε» (Ιω. 16:33). Αλλά υπάρχει μια μεγάλη χαρά και παρηγοριά για τον χριστιανό στα παρακάτω λόγια: «ἀλλὰ θαρσεῖτε, ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον» (Ιω. 16: 34). Χωρίς τον σταυρό, όπως έλεγε ένας ασκητής, δεν θα δούμε τον Χριστό. Ο σταυρός είναι ο δρόμος οποιουδήποτε ανθρώπου, είτε ζει στην εποχή ανοιχτών διωγμών είτε στην εποχή μας, καμιά φορά όχι λιγότερο δύσκολη και περίπλοκη.

Σήμερα είναι δύσκολο να προσανατολιστεί κάνεις, ως προς το πώς ν’ ακολουθεί τον δρόμο του Χριστού. Όσον αφορά στην πατρίδα μας, οι νεομάρτυρες και οι ομολογητές της Ρωσικής Εκκλησίας είναι μια μεγάλη χάρη του Θεού για εμάς, παράδειγμα και υπόδειξη του δρόμου προς τη Βασιλεία των Ουρανών. Άλλοι λαοί το στερούνται αυτό, γεγονός που καθρεφτίζεται στην πορεία τους. Εμείς, όμως, μπορούμε να ελπίζουμε ότι, αφομοιώνοντας ζωηρά και αποτελεσματικά τους άθλους των νεομαρτύρων μας, δεν θα παρασυρθούμε στον δρόμο του σημερινού σκότους.

Σήμερα για τον χριστιανό μια τέτοια περιπλάνηση αποτελεί μεγάλο κίνδυνο. Αν παλιότερα όλα ήταν σαφή -αυτός είναι ο διώκτης και αυτός είναι ο διωκόμενος- σήμερα όλη η χριστιανική κοινωνία, αλλά και όλη η ανθρωπότητα, κυριεύεται από το αντιχριστιανικό σκότος, από τη σύγχυση τῶν ἐννοιών, όταν το καλό φαίνεται να είναι κακό και το κακό φαίνεται να είναι καλό, γι' αυτό πρέπει να έχουμε μια πυξίδα. Και αυτή η πυξίδα για μας είναι οι άθλοι των νεομαρτύρων .

Ο κόσμος μάς σταυρώνει για τις χριστιανικές αξίες

Ο Ἐπίσκοπος Ρίμπινσκ καὶ Ντανίλοφ Βενιαμὶν Λιχομάνοφ:

- Ο κόσμος μάς σταυρώνει για τις χριστιανικές αξίες. Είναι δύσκολο για τον Ρώσο να υπερασπίζεται την αληθεια, όταν από πολλές μεριές αυτοί που σταυρώνουν τον Χριστό ἐξεγείρονται ἐνάντια στους ομολογητές του. Μα πώς να μην τιμάμε τους νεομάρτυρες και τους ομολογητές της Ρωσικής Εκκλησίας, να μην προστρέχουμε σε αυτους, αν σηκώνουμε κι εμείς τον ίδιο σταυρό -να διατηρούμε την ορθόδοξη πίστη!

Αν προσευχόμαστε στους νεομάρτυρες, αυτοί γίνονται θαυματουργοί

Ο Επίσκοπος Βιντνόφσκι Τύχων (Νεντοσέκιν), βικάριος της επαρχίας της Μόσχας, Ηγούμενος της Ιεράς ανδρώας Μονής της Αγίας Αικατερίνης (όπου στη σοβιετική εποχή υπήρχε μία από τις τρομερές φιλακές της NKVD, η «Σουχάνοβκα» ή «Σπιτάκι βασανιστηρίων», όπως λεγόταν):

- Και σήμερα έχουμε πολλές επιθέσεις στην Εκκλησία. Πρέπει να μάθουμε από τους νεομάρτυρες την αντοχή στην ομολογία της πίστης και ν’ αντλούμε την επιδίωξη της ζωής εν πνεύματι, αφήνοντας την ευχαρίστηση της σάρκας. Πώς θα μπορούσαν να τα καταφέρουν να μην εξοργιστούν και να παραμείνουν με τον Θεό την ώρα της τελευτής, αν θεώρησαν τη στιγμιαία απόλαυση του σώματος πιο σημαντική από την αθάνατη ψυχή; Διαπερνώντας στο βάθος την υπεράσπιση της του Χριστού πίστης τους, εμείς οι ίδιοι τελειοποιούμαστε πνευματικά και μεγαλώνουμε. Κάποιος από το πλήθος των νεομαρτύρων είναι ιδιαίτερα κοντά για οποιονδήποτε από εμάς.

Εμείς στο μοναστήρι τιμάμε ιδιαίτερα τους νεομάρτυρες της περιοχής μας. Αυτός είναι ο ιερομάρτυρας Γιαροσλάβ Σαβίτσκι και ο οσιομάρτυρας Ιωάσαφ Κρίμζιν. Και οι δύο αυτοί πυροβολήθηκαν στο πολύγωνο Μπούτοβο περίπου τον ίδιο καιρό. Ο πατήρ Ιωάσαφ συνελήφθη στις 18 Νοεμβρίου και καταδικάστηκε σε τουφεκισμό στις 25 Νοεμβρίου, τουφεκίστικε στις 2 Δεκεμβρίου. Ύστερα από αυτόν, στις 27 Νοεμβρίου, συνελήφθη ο πατήρ Γιαροσλάβ, καταδικάστηκε σε θάνατο την 1η Δεκεμβρίου και εκτελέστηκε στις 8 Δεκεμβρίου. Εκείνον τον καιρό υπήρχαν μαζικές εκτελέσεις.

Ο πατήρ Ιωάσαφ κατοικούσε στο μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης, ήδη τις ημέρες της επανάστασης, στις 19 Μαρτίου 1917, τον χειροτόνησαν ιερέα. Το γεγονός αυτό για εκείνον τον καιρό σήμαινε μια ολοφάνερη εισαγωγή στον δρόμο του σταυρού. Είχε έρθει από την πόλη Γκρόντνο της Λευκορωσίας, μαζί με δύο διωγμένες αδερφές του μοναστηριού Κρασνοστόξκι της Γεννήσεως της Θεοτόκου, στις οποίες εδωσαν ευλογία να εγκατασταθούν στο Μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης.

Φρόντιζε να παρέχει πνευματική τροφή στις αδερφές, ακόμα και όταν το σοβιετικό καθεστώς κατάργησε την κοινότητα και για ένα καιρό οι αδελφές έζησαν σαν γεωργική κοινότητα εργασίας. Μετά την διέλυσαν κι εκείνη. Ο παπάς υπηρέτησε ως προϊστάμενος του Ιερού Ναού Φλώρου και Λαύρου του χωριού Γιαμ, της περιφέρειας Ποντόλσκ της Μόσχας. Το σπίτι του κληρικού κατασχέθηκε από την ενορία κι έτσι ο ιερέας μαζί με την οικογένεια και τα τρία παιδιά του βρεθηκαν στον δρόμο. Τους στέγασε μια ενορίτισσα. Ήταν αγαπητός στο εκκλησίασμα, ενώ εξακολουθούσαν να υπάρχουν πολλές επιθέσεις και παρενοχλήσεις από το σοβιετικό καθεστώς.

Το 1933 το Λαϊκό Δικαστήριο τον καταδίκασε σε πενταετή φυλάκιση, λόγω αγοράς κεριών. Η υπόθεση κατηγορίας πλαστογραφήθηκε τόσο πρόχειρα, γι' αυτό το δικαστήριο της περιοχής της Μόσχας ακύρωσε την απόφαση. Λίγο καιρό μετά, όμως, κάποιοι ακτιβιστές, που μισούσαν τον κλήρο, βρήκαν έναν τρόπο να βγάλουν από τη μέση τον ηγούμενο. Μαζί με τον π. Ιωάσαφ τους καταλόγισαν ότι διεξάγουν αντεπαναστατικές δραστηριότητες, όμως οι πατέρες δεν παραδέχτηκαν τις παράλογες κατηγορίες.

Επίσης τιμάμε τον ιερομάρτυρα Βασίλη Οζερετσκόβσκι. Υπήρξε ο τελευταίος προϊστάμενος της Ιωάννο-Τερεμέτσκι εκκλησίας της Γεννήσεως της Θεοτόκου, όπου σήμερα έχουμε μετόχι. Εκτέλεσαν διά τυφεκισμού τον παπά τόσο γρήγορα μετά την απόφαση της θανατικής ποινής, με την ίδια κατηγορία, στο ίδιο πολύγωνο Μπούτοβο, νωρίτερα, στις 21 Οκτωβρίου. Τα εννιά παιδιά του παπά έμειναν ορφανά.

Πάντοτε προστρέχουμε με τις προσευχές μας σε αυτούς και η βοήθεια έρχεται!

Όλοι αυτοί οι -τιμώμενοι από εμάς- νεομάρτυρες είναι θαυματουργοί άγιοι της Μονής μας. Πάντοτε προστρέχουμε με τις προσευχές μας σε αυτούς και η βοήθεια έρχεται! Σε τι φανερώνεται αυτή; Σε επίλυση οποιωνδήποτε περιστάσεων ζωής, που φαίνονται καμιά φορά άλυτες.

Αφού αποκαταστήσαμε το μοναστήρι, διαρκώς κάτι χρειαζόταν. Προσευχόμασταν στους αγίους και ο Κύριος, μετά το αίτημά τους, μας έστελνε τα πάντα. Για περισσότερο από ένα τέταρτο του αιώνα από την αναβίωση της Ιεράς Μονής μας, πάντα νιώθαμε τη φροντίδα τους.

Και ζητάμε βοήθεια από αυτούς όχι μόνο για τη σωτηρία των ψυχών, αλλά και σε δύσκολες καταστάσεις ζωής. Κι έχουμε την πραγματική βοήθεια.

Η ευθύνη μας

Ο Επίσκοπος Σέργιεβ Ποσάντ Παράμονος (Γκαλούμπκα), Καθηγούμενος της Λαύρας του Αγίου Σεργίου, βικάριος του Αγιωτάτου Πατριάρχη Μόσχας και Πασών των Ρωσιών:

- Σε κάθε εποχή οι άνθρωποι περνάνε τις δικές τους δυσκολίες. Οι νεομάρτυρες και ομολογητές της Ρωσικής Εκκλησίας έφεραν σταυρό μαρτυρίου, ενώ εμείς έχουμε αυτό το ασκητικό. Στην εποχή τους ναοί και μοναστήρια καταστρέφονταν, ενώ σήμερα πολλοί αξιώθηκαν να εργάζονται με αυταπάρνηση στην αναστήλωση των αγίων τόπων.

Οι πρόγονοί μας άντεχαν εν μέσω διωγμών κι έμειναν αφοσιωμένοι στον Χριστό. Σήμερα υπάρχει ο δρόμος του σταυρού, να ξεπερνάει τους κοσμικούς πειρασμούς. Η απουσία των φυσικών τιμωριών, τυφεκισμών, φανερών διωγμών δεν πρέπει να μας παραπλανά και να μας βυθίζει στην απραξία ενός χαλαρού εφησυχασμού. Ο σταυρός μας είναι να γρηγορούμε και να διατηρούμε αυτό, για το οποίο οι νεομάρτυρες και οι ομολογητές μας υπέφεραν και θυσίασαν τις ζωές τους.

Έχουμε κληθεί να έχουμε κι εμείς τόσο ισχυρή πίστη, για να τη μεταδώσουμε, με την ίδια διάπυρη και καθαρή δύναμη, την οποία έχουμε δανειστεί από αυτούς τους μάρτυρες, στις επόμενες γενιές των Ρώσων.

Οι πιο τρομεροί διωγμοί είναι όταν δεν υπάρχουν διωγμοί

Ο Αρχιμανδρίτης Ιανουάριος (Νεντάτσιν), δισέγγονος του ιερέα που εκτελέστικε το 1918, κοσμήτορας της Ιεράς Σταυροπηγιακής ανδρώας Μονής της Μεταμορφώσεως του Κυρίου Σολοβκί, ιστορικός της εκκλησίας:

- Όπως σημείωσε ένας ερευνητής, υπήρχαν περισσότεροι άθεοι στη Ρωσία το 1870 απ’ ό,τι υπήρχαν το 1970. Παράδοξο δεν είναι; Θυμάστε τον βίο του Αγίου Ιγνατίου (Μπριαντσιανίνοφ); Ήταν αξιωματικός ευγενικής καταγωγής.

Όλοι οι αξιωματικοί έπρεπε να μεταλαμβάνουν μία φορά τον χρόνο, τη Μεγάλη Σαρακοστή. Όταν θέλησε να μεταλαμβάνει από το Αγιο Δισκοπότηρο πιο συχνά, οργανώθηκε μια ολόκληρη επιτροπή, με θέμα: Μήπως είναι τρελός; Ο Αλεξέι Χομιακόφ είχε την ίδια ιστορία. Ήθελε να μεταλαμβάνει πιο συχνά -συνάντησε εμπόδια απ’ ολόκληρο το περιβάλλον.

Το Πάσχα του 1916 μετέλαβε περίπου το 95% του ρωσικού στρατού, ενώ το Πάσχα του 1917 λιγότερο από το 10%, γιατί δεν υπήρχε πλέον υποχρέωση της Θείας Μετάληψης, για να υπηρετεί κανείς στον στρατό.

Έτσι, λοιπόν, πριν από την Επανάσταση, σχεδόν όλοι ήταν τυπικά Ορθόδοξοι, όμως στην πραγματικότητα, όταν ήρθε η ώρα των διωγμών, διαπιστώθηκε ότι υπάρχουν πολύ λιγότεροι αληθινά πιστοί.

Στο τέλος του εικοστού αιώνα, αντίθετα, στην εκκλησία πήγαιναν κυρίως εκείνοι για τους οποίους η πίστη ήταν βασικό κομμάτι της ζωής τους.

Ο ρωσικός Γολγοθάς του 20ου αιώνα συνέβη με σκοπό την κάθαρση

Προφανώς, ο ρωσικός Γολγοθάς του 20ου αιώνα συνέβη με σκοπό την κάθαρση. Με πολλούς τρόπους, η δίωξη χρησίμευσε, ώστε όσοι πίστευαν να κάνουν την τελική τους επιλογή υπέρ της Βασιλείας του Θεού, ενώ εκείνοι που ανήκαν στην Εκκλησία μόνο τυπικά, να φύγουν από αυτήν.

Το να επιθυμήσουμε τέτοιες δοκιμασίες, μέσα από τις οποίες έχουν περάσει οι παππούδες και οι προπαππούδες, οι γιαγιάδες και οι προγιαγιάδες μας -ότι δήθεν αν πιστεύουμε με λάθος τρόπο, τότε μακάρι να περάσουμε τέτοιους καιρούς κι εμείς- είναι θρασύτητα. Πρέπει να εμπιστευόμαστε τον Θεό: Ξέρει καλύτερα τι είναι ωφέλιμο για εμάς και τι δεν είναι. Λέγεται ότι η πιο τρομερή δίωξη είναι όταν δεν υπάρχει δίωξη. Δεν διώκει ο βασανιστής, αλλά ο Διάβολος διώκει.

Ο Σατανάς δεν αφήνει τον άνθρωπο, προσπαθώντας με κάθε τρόπο να τον αποτραβήξει από την πίστη στον Θεό. Πάντα βρίσκονται πειρασμοί, για να μη νηστεύει κανείς, να μη διατηρεί την αγνότητά του, να μη μετέχει της εκκλησιαστικής ζωής, να μη φέρεται σύμφωνα με τις Εντολές. Αυτό συνιστά απάρνηση. Απλώς είμαστε ανήμποροι, δνε μας δίνεται ένας μεγάλος σταυρός. Ο σταυρός μας είναι να είμαστε πιστοί στο ελάχιστο.

Οι αληθινοί χριστιανοί είναι πάνω στον σταυρό εν παντί καιρό

Ο Επίσκοπος Νικολάεφ Βασίλειος (Κουλακόφ), βικάριος της επαρχίας του Χαμπάροφσκ, της μητρόπολης Πριαμούρσκ:

- Σήμερα έχουμε πολλές δυσκολίες και στη ζωή της εκκλησίας, ο εχθρός δεν κοιμάται. Πόσο ρήμαζε το χωράφι του Κυρίου αυτές τις προηγούμενες δεκαετίες αθεΐας. Πολλοί σήμερα παρανοούν την κατάσταση, σχετικά με την πνευματική ζωή. Σαν τους Προτεστάντες: Ο καθένας κάνει ό,τι θέλει. Αυτοί οι γραμματιζούμενοι απλώς βρίσκουν όμοιους πνευματικά αγράμματους ομοϊδεάτες. Για να καθιερώσουν από κοινού μια ψευδή άποψη. Δηλαδή, δεν ψάχνει να βρει κανείς την Αλήθεια (συγ. Ιω.14:16), αλλα ανθρώπους, ομοίως με αυτόν, παραπλανημένους από τον Διάβολο. Και όλοι μαζί βρίσκουν ηρεμία: Δεν ψάχνουν τίποτα πλέον. Αυτή είναι μια τυπική αυταπάτη των σύγχρονων ανθρώπων.

Πώς να γυρίσουμε σήμερα στην καθαρότητα και στην ομολογία της πίστης, στην οποία ζούσαν οι πρόγονοι, όταν η Ρως λεγόταν αγία, και μετά όταν ήρθε ο καιρός των δοκιμασιών, τον 20ο αιώνα; Δεν θ’ αντέξεις να ζεις στην αλήθεια, εάν δεν ζεις με το Ευαγγέλιο, αν δεν καθαρίζεις το μυαλό σου με το καθημερινό του διάβασμα. Παλιά οι άνθρωποι επέμεναν στην ιερή παράδοση. Ολόκληρος ο βίος τους είχει διαποτιστεί με τον σεβασμό της Αγίας Τριάδας και της Παναγίας. Παραδόσεις, έθιμα, παροιμίες -όλα εξαγίαζαν τον κόσμο. Οι αναλφάβητοι αγρότες γνώριζαν την Αγία Γραφή, έστω συγκρατώντας τη στη μνήμη, μέσα από τις ακολουθίες του ναού. Εμείς όμως; Ξέρουμε να διαβάζουμε κι έχουμε ιερά βιβλία, σε αντίθεση μ’ εκείνους, που τους βρήκαν οι διωγμοί του εικοστού αιώνα. Όμως μήπως διαβάζουμε το Ευαγγέλιο κάθε μέρα; Το ζούμε;

Δυστυχώς, σήμερα, οι περισσότεροι από αυτούς που ερχονται για εξομολόγηση είτε δεν άνοιξαν το Ευαγγέλιο είτε το άνοιξαν μια φορά για να το κλείσουν αμέσως. Ζουν, όπως λένε, παίρνοντας την κάτω βόλτα. Αλλά χωρίς να προσπαθήσουν, μπορούν μόνο να κατρακυλήσουν.

Ο Χριστός σταυρώθηκε, για να κληρονομήσουμε τον Παράδεισο εμείς. Ο σταυρός στον οποίο ο Κύριος τράβηξε όλους δεν είναι βάρος, αλλά μια μοναδική προϋπόθεση, για να είμαστε μέσα σε αυτόν τον κόσμο μαζί με τον Χριστό και, συνεπώς, στην αιώνια χαρά: Το να νιώσουμε χαρά και να διατηρήσουμε αυτήν τη φλόγα δεν είναι δύσκολο, είναι ευτυχία. Αλλά είναι και η μάχη -το να καλλιεργούμε την ψυχή μας, μέσω της αυταπάρνησης στη διακονία μας εντός της οικογένειας, της κοινότητας, της κοινωνίας, στον κόπο και στη βοήθεια προς τους άλλους.

Η ουσία του αγώνα είναι η ίδια ανά πάσα στιγμή

Ο Επίσκοπος Ταρ και Τιουκάλινσκ Σαββάτιος (Ζαγκρεμπέλνι):

- Παλιά οι χριστιανοί έψαχναν να βρουν έναν τρόπο να υποφέρουν για τον Χριστό, μόνο για να διατηρήσουν την πίστη, για να μην παραιτηθούν. Σήμερα οι χριστιανοί, που είναι διαποτισμένοι με αυτό το πνεύμα, αναζητούν κάποιον να τον βοηθήσουν. Ο άνθρωπος δεν είναι σε θέση να βοηθά τον άλλον, αν δεν πονέσει από τη θλίψη του, τη λύπη του, αν δεν μοιραστεί τον πόνο του για να τον ανακουφίσει. Και αυτό είναι πνεύμα μαρτυρίου. Σ' αυτό το νόημα η διακονία της ευσπλαχνίας είναι ενωμένη με το πνεύμα του μαρτυρίου.

Οι άγιοι Πατέρες γράφουν ότι μάρτυρας που δεν έχει έλεος δεν εκτελεί τον άθλο του για χάρη του Χριστού. Δεν μπορεί να υποφέρει για τον Χριστό, ακόμα και υπομένοντας τα πάντα μέχρι τέλος. Υπάρχει μια γνωστή ιστορία, όταν δύο αδέλφια τσακώθηκαν. Ο ένας από αυτούς μεταφέρθηκε σε θάλαμο για βασανιστήρια και ο άλλος απλώς συνελήφθη: "Πώς γίνεται ο αδερφός μου τώρα να γίνει μάρτυρας για τον Χριστό..." -έτρεξε, έπεσε στα γόνατά του μπροστά του και άρχισε να ζητά συγχώρεση. Αλλά εκείνος αγνόησε το αίτημά του και η χάρη αποχώρησε από αυτόν, οπότε, ακόμη και όταν έφτασε στον τόπο των βασανιστηρίων, φοβήθηκε και λιγοψύχησε. Ενώ εκείνος που ζήτησε συγχώρεση, έγινε μάρτυρας στη θέση του (1) История Саприкия и Никифора // Синаксарь: Жития святых Православной Церкви: в 6 т.: М. Изд-во Сретенского монастыря, 2011 / т. 3. С. 604..

Η ζωή είναι δυναμική.

Ο Ιωάννης ο Πρόδρομος, κηρύττοντας, πρωτ' απ' όλα καλεί: «Μετανοεῖτε...Ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν κυρίου, εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ» (Μθ. 3:3). Αν προστρέξουμε στην αρχική πηγή - τον προφήτη Ησαΐα, τότε διαβάζουμε: «πᾶσα φάραγξ πληρωθήσεται καὶ πᾶν ὄρος καὶ βουνὸς ταπεινωθήσεται, καὶ ἔσται πάντα τὰ σκολιὰ εἰς εὐθεῖαν καὶ ἡ τραχεῖα εἰς ὁδοὺς λείας» (Ησ. 40: 3- 4).

Οι ερμηνευτές εξηγούν αυτήν την εικόνα ως εξής: "Προκειμένου να ισιώσουμε για τον Θεό τους δρόμους και τα μονοπάτια στις καρδιές μας και να γεμίσουμε αρετές και να ταπεινωθούμε με ταπεινοφροσύνη, να μεταβάλουμε το στραβό σε ίσιο... και μ' αυτόν τον τρόπο ν’ αξιωθούμε να δούμε [και να φανερώσουμε] τη δόξα του Κυρίου και τη σωτηρία του Θεού" (2) Творения Блаженного Иеронима, ч. 8. Киев, 1882. С. 141.

Στους νεομάρτυρες δόθηκε απ’ ευθείας ανάβαση προς τον ουρανό. Εμείς πορευόμαστε μάλλον σε μια ανηφόρα, όμως η ουσία του αγώνα είναι η ίδια: Ή είσαι με τον Θεό ή όχι.

Τα πάθη μας είναι αυτά που εμποδίζουν τη διακονία μας στον Θεό και στον συνάνθρωπο, εμποδίζουν την πορεία του Θεού στην καρδιά μας και τον δρόμο μας προς τον συνάνθρωπο.

Εάν στην Έσχατη Κρίση ο Κύριος φανερωθεί με μορφή ζητιάνου, φυλακισμένου, αρρώστου -που έχει ανάγκη να τον επισκεφθεί κανείς (συγ. Μθ. 25:34-46)- η πορεία της σωτηρίας μας είναι δρόμος προσέγγισης προς τέτοιους ανθρώπους. Το να ευαρεστούμε τον Θεό είναι ακριβώς ευθυγράμμιση του δρόμου της ψυχής μας, καθαρίζοντας τον εαυτό μας από τις αμαρτίες. Να συγχωρέσουμε, να χαμογελάσουμε, να ειρηνεύσουμε, να βοηθήσουμε, να υποστηρίξουμε κάποιον -έστω απλώς να μην κρατάμε κακία. Και αυτό, επίσης, είναι απελευθέρωση της δικής μας ψυχής και του πλησίου από τα δεσμά και από τις πληγές του μισανθρωπισμού, από τη στέρηση του λόγου του Θεού.

Στους νεομάρτυρες δόθηκε απ’ ευθείας ανάβαση προς τον ουρανό. Εμείς πορευόμαστε μάλλον σε μια ανηφόρα, όμως η ουσία του αγώνα είναι η ίδια: Ή είσαι με τον Θεό ή όχι. Αυτοί ευλογούσαν και προσευχόντουσαν για τους δήμιούς τους, ενώ εμάς το παραμικρό μάς κάνει κακούς... Αυτή είναι η αφορμή, για να ζητάμε από τους νεομάρτυρες την προστασία από τον αόρατο εχθρό, για βοήθεια στην κάθαρση της ψυχής, στη συμμόρφωση της ψυχής κατά το Ευαγγέλιο.