Το Κόσοβο εν αναμονή της ανάστασης

Ο Ντέγιαν Μπαλιόσεβιτς είναι κάτοικος της πόλης Οράχοβατς, ο οποίος στο παρελθόν ήταν συντονιστής της σερβικής κοινότητας. Στη συνομιλία με τον ανταποκριτή μας συλλογίζεται τους παραλληλισμούς μεταξύ της τραγωδίας των Σέρβων του Κοσσυφοπεδίου και της ιστορίας των Ιουδαίων της Παλαιάς Διαθήκης.

Δεν χρειάζεται κάποιο ιδιαίτερο θαύμα, χρειάζεται η ειλικρινής μετάνοια

Γέροντας Θεοδόσιος (Μπάλσιτς) – Εσείς, προσωπικά, θα θέλατε ώστε ο Θεός να παρέμβει και να πραγματοποιήσει ένα «ειδικό» αστραπιαίο θαύμα, για την απελευθέρωση του Κοσσυφοπεδίου και των Μετοχίων απ’ όλους τους εχθρούς και τους κατακτητές; Σαν με μια κίνηση του μαγικού ραβδιού, να εξαφανιστούν όλοι οι επιδρομείς, οι επιτιθέμενοι Αλβανοί, το NATO και ούτω καθ’ εξής, και να μείνουν μόνο οι Σέρβοι; Θα θέλατε ένα τέτοιο θαύμα; Ή θεωρείτε πως οι χριστιανοί χρειάζονται χρόνο να μετανοήσουν και να καθαρίσουν τις καρδιές τους; Κατά τη γνώση σας, πώς ένας χριστιανός μπορεί και πρέπει να εκμεταλλευτεί τις δυσκολίες που περνά, προς όφελος της ψυχής του;

– Θα ήθελα να σας απαντήσω με τα λόγια του γέροντος Θεοδοσίου (Μπάλσιτς), από τη μονή Στουντένιτσα, τη λεγόμενη «μητέρα» των σερβικών μοναστηριών: «Την αλήθεια για τα πάντα σ’ αυτόν τον κόσμο μπορεί να μάθει μόνο αυτός, που κοιτάζει αυτόν τον κόσμο με τα μάτια της Αγίας Γραφής». Μου φαίνεται πως τα λόγια του γέροντος μπορούν να βρουν την πλήρη εφαρμογή τους στην αναζήτηση νοήματος και στην γνώση της αλήθειας, όσον αφορά στους αγίους τόπους του Κοσσυφοπεδίου και των Μετοχίων. Κι εγώ πάντοτε θεωρούσα πως το «πρόβλημα», ο σταυρός του Κοσσυφοπεδίου, πρέπει να εξετάζεται μόνο μέσω της βιβλικής προοπτικής και όχι της στιγμιαίας πολιτικής προοπτικής, που μας επιβάλλει ο Δυτικός κόσμος.

Ας θυμηθούμε ότι στην Αγία Γραφή οι Εβραίοι, που παρέβησαν τη Συμφωνία τους με τον Θεό, νιώθουν πάντα τη λογική συνέπεια της αποστασίας τους, δηλαδή αιχμαλωτίζονται, βρίσκονται εξαρτημένοι από τους εισβολείς, χάνουν τη γη τους, βεβηλώνονται τα ιερά κειμήλιά τους, ο λαός εκδιώκεται και είναι εξαναγκασμένος να μετακομίσει σε άλλους τόπους. Άραγε εμείς, οι αμαρτωλοί ορθόδοξοι Σέρβοι, είμαστε καλύτεροι από τους αμαρτωλούς Ιουδαίους των παλιών χρόνων; «Ουαί έθνος αμαρτωλόν, λαός πλήρης αμαρτιών, σπέρμα πονηρόν, υιοί άνομοι· εγκατελίπατε τόν Κύριον και παρωργίσατε τον άγιον του Ισραήλ. Τι έτι πληγήτε προστιθέντες ανομίαν;» (Ησαΐας, 1, 4-5). Μα αυτά τα λυπητερά λόγια του προφήτη Ησαΐα δεν αφορούν άραγε και σ’ εμάς, που δεν μαθαίνουμε από τα λάθη μας, που δεν αποδίδουμε τους καρπούς της μετανοίας; Κι έπρεπε να σκεφτούμε, γιατί ο Κύριος κατοίκισε την αγία μας γη με αλλοδαπούς, την πήρε από εμάς και την έδωσε σ’ εκείνον τον λαό, ο οποίος, κατά τον λόγο του Πατριάρχη Παύλου, προφανώς, την έχει πιο πολλή ανάγκη. «Εάν η Αλβανή γεννά εφτά παιδιά και η Σέρβα κάνει εφτά εκτρώσεις, άρα αυτή η γη χρειάζεται περισσότερο στους Αλβανούς παρά στους Σέρβους», έλεγε ο Μακαριστός Πατριάρχης Σερβίας Παύλος, ο οποίος περπάτησε σε όλο το Κοσσυφοπέδιο. Και ποιος ανησυχούσε και προσευχόταν για το Κοσσυφοπέδιο περισσότερο απ’ αυτόν;!

Έπρεπε να σκεφτούμε, γιατί ο Κύριος κατοίκισε την αγία μας γη με αλλοδαπούς

– Ντέγιαν, αυτά τα λόγια τρομάζουν, αλλά μου φαίνεται ότι τα ίδια λόγια, τόσο των Αγίων Προφητών όσο και του Πατριάρχη Παύλου, αφορούν όχι μόνο στους Σέρβους.

-Λοιπόν, έχουμε κοινά προβλήματα και κοινούς στόχους. Συνειδητοποιώ απόλυτα ότι οι αθεϊστές δεν θα συμφωνήσουν μαζί μου και θα πουν ότι «δεν υπάρχει καμία σχέση με τον Θεό σας και όλα καθοδηγούνται αποκλειστικά από τα συμφέροντα των “μεγάλων κρατών”, στα οποία δεν μπορούμε ν’ αντισταθούμε». Σε τέτοιους ανθρώπους θ’ απαντούσα ότι τα Βαλκάνια δεν ήταν ποτέ ήσυχα. Κάθε φορά που υπήρχε γεωπολιτική αναταραχή οι Σέρβοι πάντα έχαναν, όμως, όταν το κράτος και ο λαός μας προσπαθούσαν ν’ ακολουθήσουν τις εντολές του Ευαγγελίου, τότε οι κυβερνήτες του κράτους κατάφερναν να προστατέψουν και να διασώσουν την πατρίδα από κάθε εχθρό. Ένα πολύ καλό παράδειγμα αυτού του γεγονότος είναι η δυναστεία των Νέμανιτς, των άξιων κυβερνητών μας. Κατά τη διακυβέρνησή αυτής της δυναστείας, η Σερβία έφτασε στο ζενίθ της. Οι Νέμανιτς, πιστοί στον Χριστό, έδωσαν πολλούς Αγίους στη Σέρβικη Εκκλησία και, πάνω απ’ όλους, τον Άγιο Σάββα. Εκείνοι οι ηγέτες της χώρας καθοδηγούνταν από τον Άγιο Πνεύμα, και δεν ασχολούνταν με τα παροδικά πολιτικά παιχνίδια και τις διαμάχες, όπως κάνουν σήμερα οι οπαδοί της «Realpolitik».

Κοινά προβλήματα

Ωστόσο, από τον φωτεινό και άγιο Μεσαίωνα να στρέψουμε την προσοχή μας στην πρόσφατη ιστορία μας, δηλαδή στα χρόνια του κομμουνισμού, τα οποία πολλοί από μας πρόλαβαν να ζήσουν. Θεωρώ πως ο κομμουνισμός είναι η προδοσία του Χριστού, η μεγαλύτερη αμαρτία του σέρβικου λαού στη σύγχρονη ιστορία και θα έχουμε να κάνουμε με τις συνέπειές του για μεγάλο χρονικό διάστημα ακόμα. Ο κομμουνισμός εκδίωξε τον Θεό από τις οικογένειες μας και, με το πρόσχημα της ισότητας και της ισονομίας, κατέστρεψε ή προσπάθησε να καταστρέψει τις αυθεντικές εθνικές αξίες. Είμαι βέβαιος, καθώς το είδα με τα δικά μου μάτια, ότι ο κομμουνισμός ερήμωσε τα σέρβικα χωριά, που κάποτε ήταν γεμάτα κόσμο, ο οποίος αγαπούσε και ήξερε να εργάζεται, να είναι υπεύθυνος για τα λόγια του και να λαμβάνει σημαντικές αποφάσεις. Αντί των πολυπληθών χωριών εμφανίστηκαν οι πολυπληθείς πόλεις (που και αυτές τώρα ερημώνουν), με μια υπάκουη «εργατική τάξη», που μπορεί εύκολα να υποκύψει σε κάθε είδους πολιτικό μανιπουλάρισμα. Ο ίδιος ο κομμουνισμός ξαφνικά «γέννησε» όχι Σέρβους, που διαμένουν σε διάφορες περιοχές, αλλά “Μακεδόνες, Βόσνιους, Μαυροβούνιους” και τις γλώσσες τους, οι οποίες “διαφέρουν ουσιαστικά από τη γλώσσα των Σέρβων-κατακτητών”. Οι Σέρβοι, «μεθυσμένοι» από τις ψευδείς ιδέες «της αδελφότητας και της ενότητας των λαών της Γιουγκοσλαβίας», τελικά ξέχασαν τα δικά τους εθνικά συμφέροντα και, εξευτελίζοντας ή, μάλλον, καταστρέφοντας τους εαυτούς τους, μοίραζαν τα εδάφη, τα πλούτη και το ανθρώπινο δυναμικό τους. Και μάλιστα «οι αγαπημένοι μας συνέταιροι» δεν έχασαν την ευκαιρία να εκμεταλλευτούν την «γενναιοδωρία» μας, τις συνέπειες της οποίας οι Σέρβοι αισθάνονται από τη στιγμή της κατάρρευσης της Γιουγκοσλαβίας έως σήμερα.

Ντέγιαν Μπαλιόσεβιτς – Συγγνώμη που σας διακόπτω, αλλά εσείς λέτε «οι Σέρβοι», «η Γιουγκοσλαβία»... Στη θέση τους μπορούμε εύκολα να βάλουμε τις λέξεις «οι Ρώσοι», «η Ρωσία».

– Σας ξαναλέω ότι έχουμε κοινά προβλήματα, ή, τουλάχιστον, όμοια στα περισσότερα. Οι κομμουνιστές απαγόρευσαν σε νομοθετικό επίπεδο την επιστροφή των Σέρβων, που κατά τον πόλεμο εκδιώχτηκαν από τους ναζιστές και τους Αλβανούς δωσίλογους από το Κοσσυφοπέδιο, στα σπίτια τους. Ταυτόχρονα, αυτοί επέτρεψαν ευγενικά και με το πρόσχημα του ανθρωπισμού, της σωτηρίας από την πείνα και τη φτώχεια, να μετακομίσουν σ’ αυτά τα σπίτια 200.000 Αλβανοί. Είναι σαφές ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα το εθνοτικό ποσοστό των τόπων μας άλλαξε υπέρ της κάποτε μειοψηφίας, στην οποία, παρεμπιπτόντως, το κομμουνιστικό κράτος παρείχε καλή κοινωνική βοήθεια. Και σήμερα, μετά την εκδίωξη ενός τετάρτου εκατομμυρίου Σέρβων του Κοσσυφοπεδίου, με τη βοήθεια του NATO, εκείνη η δήθεν διωκόμενη μειονότητα, αλβανική, αποτελεί το 90% πλυθισμού του Κοσσυφοπεδίου. Και αυτό το επιχείρημα το παρουσιάζουν παντού, ως κύριο στοιχείο αναγνώρισης της ανεξαρτησίας της περιοχής αυτής. Να, αυτοί είναι οι «καρποί» της εγκληματικής κομμουνιστικής εθνικής πολιτικής, όταν «στα ήσυχα και καλά χρόνια σοσιαλισμού» υπήρχαν σιωπηλοί δίωγμοί των Σέρβων, κυρίως λόγω της επιθυμίας των πολιτικών να χτίζουν τη σταδιοδρομία τους, «να κάθονται ήσυχα και ν’ ακολουθούν την πολιτική του Κόμματος». Η τρομοκρατία κατά των Σέρβων, που άρχισε μετά τον πόλεμο, αποσιωπήθηκε και διαστρεβλώθηκε.

Η δεκαετία του 1980 αποκαλείται περίοδος σοσιαλισμού. Τώρα υπάρχει καπιταλισμός ή κάτι παρόμοιο, δεν ξέρω. Αλλά για τους Σέρβους του Κοσσυφοπεδίου δεν άλλαξε τίποτα. Οι τότε ηγέτες και οι οπαδοί τους θεωρούνται παιδιά του κομμουνισμού. Πρώτον, οι γονείς τους είναι πρώην γραμματείς και μέλη διαφόρων οργανώσεων του Κόμματος και ξέρουμε ότι το μήλο κάτω απ’ τη μηλιά θα πέσει. Δεύτερον, οι νεοσύσταστοι διαχειριστές έχουν λίγο διαφορετική στάση απέναντι στην Εκκλησία και την Ορθοδοξία, απ’ ό,τι είχαν οι κομμουνιστές. Αυτοί οι πολιτικοί συνεχίζουν να παζαρεύουν τις σέρβικες αξίες και να προδίδουν τα εθνικά συμφέροντα, με σκοπό να τους δεχτούν στην «οικογένεια των πολιτισμένων λαών» της Ε.Ε. Η αναγνώριση του «ανεξάρτητου Κοσσυφοπεδίου» δεν παρουσιάζεται στα υπάκουα ΜΜΕ ως ανοησία, αντιθέτως παρουσιάζεται κιόλας ως εξυπηρέτηση των εθνικών συμφερόντων της Σερβίας. Δεν υπάρχει καμία αναφορά πια για την επιστροφή των 250 χιλιάδων Σέρβων προσφύγων του Κοσσυφοπεδίου και των Μετοχίων. Αυτό το θέμα είναι ταμπού. Αντί αυτού αποστέλλονται ευχαριστήριες επιστολές στη «Μεγάλη Δύση», για την παροχή κονδυλίων, που πρέπει να βοηθήσουν την «ενσωμάτωση της Σερβίας».

Εδώ είναι μια μικρή λίστα των θλιβερών γεγονότων των τελευταίων χρόνων, των λαθών μας, που επηρέασαν την παρούσα δύσκολη κατάσταση των Σέρβων, που έμειναν στο Κοσσυφοπέδιο. Επίτηδες δεν λέω για τους εχθρούς και τους κατακτητές, επειδή τους θεωρώ φυσική και δικαιολογημένη τιμωρία, για όλες τις αμαρτίες μας, που αυξάνονται.

– Κατά την άποψή σας, τι χρειάζεται για να επισυμβεί η απελευθέρωση;

– Θεωρώ πως η μόνη διέξοδος για εμάς είναι η μετάνοια, η ειλικρινής και όχι τυπική επιστροφή στον χριστιανισμό. Μόνο ανανεωμένοι πνευματικά μπορούμε ν’ αντισταθούμε στις προκλήσεις του αμαρτωλού κόσμου. Ναι, το μέλλον μας στη Βαλκανική Χερσόνησο, που πάντοτε ήταν ανήσυχη περιοχή, είναι άγνωστο. Πραγματικά, εδώ συναντιούνται τα συμφέροντα των κορυφαίων παγκόσμιων δυνάμεων. Εδώ στη Σερβία περνάνε τα σύνορα της Δύσης και της Ανατολής, εδώ συναντιούνται οι τρεις θρησκείες: Η Ορθοδοξία, ο Ρωμαιοκαθολικισμός και το Ισλάμ. Η Σερβία σήμερα είναι ο βασικός διάδρομος για τους μετανάστες που καταφεύγουν από τις αραβικές χώρες στις δυτικές. Ενοχλούμε πολύ το NATO και την Ε.Ε., που μας περικύκλωσαν στενά. Οι προσπάθειές μας ν’ αντισταθούμε στην παγκοσμιοποίηση καταλήγουν σε καινούργιες κυρώσεις εναντίον μας, σε αντισέρβικη προπαγάνδα στα παγκόσμια ΜΜΕ, σε αποκλεισμό, ακόμη και σε βομβαρδισμούς, σε διεθνή δικαστήρια και στην κατάκτηση των εδάφων μας.

Μόνο ανανεωμένοι πνευματικά μπορούμε ν’ αντισταθούμε στις προκλήσεις του αμαρτωλού κόσμου

Όμως, το σέρβικο πνεύμα δεν λύγισε εντελώς. Παραδόξως, οι δυσκολίες και οι δοκιμασίες βοηθούν την εθνική συνείδηση να ξυπνήσει, γεγονός το οποίο παρατηρώ ανάμεσα στους νέους Σέρβους. Όλο και περισσότεροι νέοι συνειδητοποιούν τη σημασία της αγίας, για τους Σέρβους, γης του Κοσσυφοπεδίου και των Μετοχίων, και καταλαβαίνουν γιατί αυτή η γη είναι αγία. Ακόμη και σε τέτοιους καιρούς (δόξα τω Θεώ!) οι νέοι παρέχουν βοήθεια στους αδελφούς και τις αδελφές μας εν πίστει και αίμα, οι οποίοι βρίσκονται σε θύλακες. Γιατί και πώς συμβαίνει αυτό δεν το ξέρω και δεν το καταλαβαίνω. Πρόκειται περί θαύματος. Και όλο αυτό συμβαίνει μπροστά στα μάτια μου και παρά τη δυτική πολιτική. Σας ομολογώ ειλικρινά, δεν ξέρω πώς γίνεται αυτό. Και είμαι ευγνώμων στον Θεό, για το ότι εδώ στη Σερβία υπάρχουν άνθρωποι που δεν αδιαφορούν. Και γιατί μόνο στη Σερβία; Έχοντας υπ’ όψιν τις δημοσιεύσεις, που κάνει η ιστοσελίδα σας, και τη βοήθεια, που παρέχουν οι αναγνώστες της, καταλήγω στο συμπέρασμα ότι δεν είμαστε μόνοι σ’ αυτόν τον κόσμο. Άρα, δεν μπορώ ν’ αποθαρρύνομαι και ν’ απογοητεύομαι. Όσο και να προσπαθούν να κρύβουν και να παραποιούν τ’ αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων, αυτές δηλώνουν τη σημαντική αύξηση του ποσοστού των Σέρβων, που δεν θεωρούν σκοπό της ζωής τους να μπει η Σερβία στην Ε.Ε. Η συντριπτική πλειοψηφία δεν θέλει την ένταξη στο NATO. Όλα αυτά προκαλούν εκνευρισμό στη Δύση, η οποία επενδύει απίστευτα ποσά χρημάτων σε μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, σε μη κυβερνητικές οργανώσεις, σε «ανεξάρτητα» ΜΜΕ, που έχουν σκοπό να «διορθώσουν τη συνείδηση των Σέρβων». Και αυτή η συνείδηση συνεχίζει να παραμένει το βασικό εμπόδιο της παγκοσμιοποίησης, που επιδιώκει να υποτάξει τα υπόλοιπα ανεξάρτητα κράτη, πρώτη από τα οποία είναι μάλιστα η Ρωσία. Άρα, μπορούμε να πούμε ότι βρισκόμαστε στην πρώτη γραμμή του μετώπου.

Θα εκφράσω ένα αίτημα πολλών ή, μάλλον, των περισσότερων Σέρβων της Ρωσίας: Παρακαλώ να έχετε πάντα υπ’ όψιν σας τ’ αυθεντικά σας συμφέροντα στο Κοσσυφοπέδιο και τα Μετόχια, να προστατεύετε αυτούς τους τόπους, χωρίς ν’ ακολουθείτε τις στιγμιαίες επιθυμίες μερικών πολιτικών μας, ακόμη και των εκκλησιαστικών αντιπροσώπων, που έχουν στον νου τους μόνο τη δική τους φήμη και τσέπη, τους οποίους οι Σέρβοι όχι μόνο δεν υποστηρίζουν, αλλά και θεωρούν προδότες. Με αυτόν τον τρόπο θα βοηθήσετε τους εαυτούς σας και τους Σέρβους του Κοσσυφοπεδίου, οι οποίοι συνεχίζουν πεισματικά να ζουν στους θύλακές τους, με την ελπίδα της απελευθέρωσης.

Ένα απλό θαύμα σε θύλακα

Οράχοβατς

Η ελπίδα έχει τη βάση της: Γνωρίζουμε από την Ιστορία ότι κάθε σκλαβιά πάντα έχει το τέλος της, εάν ο λαός θυμηθεί τον Χριστό και μετανοήσει. Θυμόμαστε τον Τούρκικο Ζυγό, καθώς και είναι ζωντανό στη μνήμη μας το γεγονός ότι οι πρώην υποδουλωτές μας αποχώρησαν ντροπιασμένοι. Κι εμείς, οι κάτοικοι των ενκλαβίων του Κοσσυφοπεδίου, έχουμε πίστη στην τελική νίκη του Καλού. Η δύναμη των τωρινών εχθρών μας είναι μεγάλη, αλλά τι μπορεί να κάνει αυτή εναντίον του Θεού;! Το κύριο πράγμα που πρέπει να κάνουμε εμείς, είναι να είμαστε μαζί με τον Θεό, να μη χάνουμε την πίστη μας και ν’ αποδίδουμε τους πραγματικούς καρπούς της μετάνοιάς. Ζούμε όχι μόνο αναμένοντας τη σωτηρία και την απελευθέρωση, αλλά έχοντας ταυτόχρονα και ευγνωμοσύνη προς τον Χριστό. Δεν είναι ένα θαύμα, άραγε, το γεγονός ότι, παρ’ όλους τους πρόσφατους διωγμούς, συνεχίζουμε να μένουμε στην πατρίδα μας; Σίγουρα είναι θαύμα.

Η δύναμη των εχθρών είναι μεγάλη, αλλά τι μπορεί να κάνει αυτή εναντίον του Θεού;! Το κύριο πράγμα που πρέπει να κάνουμε εμείς, είναι να είμαστε μαζί με τον Θεό, να μη χάνουμε την πίστη μας και ν’ αποδίδουμε τους καρπούς της μετάνοιάς

– Άραγε, το κύριο πράγμα, που μπορεί να επαναφέρει την ειρήνη στις χώρες και τις ψυχές μας είναι...

– ...Η μετάνοια! Η αλλαγή του τρόπου ζωής, η στροφή προς τον Χριστό! Είναι όπως η μεγάλη Τεσσαρακοστή και το Πάσχα. Ο Χριστός θ’ αναστηθεί και χωρίς εμάς, αλλά εμείς οι ίδιοι πρέπει να επιδιώκουμε να συμμετέχουμε στη χαρά της Αναστάσεώς Του. Γίνεται αυτό χωρίς τον προηγούμενο καθαρισμό της ψυχής και χωρίς την ειλικρινή νηστεία; Δεν νομίζω. Ας πούμε, κατά τη διάρκεια της νηστείας, μπορούμε να παραπονιόμαστε, που μας λείπει το κρέας και άλλα προϊόντα, να είμαστε θυμωμένοι με τους γείτονές μας, να τους θεωρούμε ενόχους στις δυστυχίες μας, αλλά τελικά πώς θα αισθανθούμε, όταν έρθει το Πάσχα; Και αντίστροφα, μπορούμε να νηστεύουμε ειλικρινά, ν’ αλλάζουμε πνευματικά, εκμεταλλευόμενοι αυτόν τον καιρό των στερήσεων προς όφελός μας. Μια τέτοια νηστεία έχουμε τώρα εμείς, οι Σέρβοι του Κοσσυφοπεδίου, θα έλεγα. Και αν μας δώσει ο Θεός να περάσουμε αυτόν τον καιρό, όχι με παράπονα και καταγγελίες, αλλά με μετάνοια, τότε το Πάσχα θα είναι ένα φωτεινό γεγονός. Χριστός Ανέστη!