Προσκύνημα στο Άγιο Όρος με το γιο μου. Μέρος Γ.

Η περιοχή των ερημιτών

Η αποβίβαση στο λιμάνι των Καυσοκαλυβίων έγινε γρήγορα. Το πλοίο απομακρύνθηκε βιαστικά από τους παραθαλάσσιους βράχους προς τη θάλασσα, το κοπάδι των φορτωμένων μουλαριών προχώρησε μπροστά γρήγορα, και εμείς αναγκαστήκαμε να προχωράμε ακολουθώντας τα πολλά χνάρια τους… Το να ανεβείς από το λιμάνι προς το βασικό μονοπάτι δεν είναι πολύ μακριά, μόνο που είναι πολύ απότομο. Στη σκήτη ήταν ήσυχα, δεν υπήρχε κανένας, ο ναός ήταν κλειστός. Ρωτήσαμε έναν μοναχό πού είναι η αρχή του μονοπατιού προς το σπήλαιο του Αγίου Νείλου του Μυροβλύτου και συνεχίσαμε τη διαδρομή μας.

Είναι για να ελλιμενιστεί με ανήσυχη τη θάλασσα ανάμεσα σε βράχια

Το λιμάνι των Καυσοκαλυβίων

Η Σκήτη Καυσοκαλυβίων

Το μονοπάτι από τα Καυσοκαλύβια πηγαίνει ανατολικά σχεδόν οριζόντια μέχρι τη χαράδρα. Πάνω από την χαράδρα υψώνεται ο βράχος με το σπήλαιο του Οσίου Νείλου του Μυροβλύτου, κάτω από την κορυφή. Στη χαράδρα, το μονοπάτι ανεβαίνει με ζικ-ζακ πάνω προς το βράχο. Το μονοπάτι είναι καινούργιο, στρωμένο με πλάκες. Αφού ανεβήκαμε πάνω, κοντά στο σιντριβάνι-πηγή, στο κελλί του Οσίου Νείλου, αφήσαμε τα σακίδιά μας, διασχίσαμε τον ελαιώνα προς το νότο και στο εξίσου περιποιημένο μονοπάτι στρίψαμε δεξιά προς τη δύση και κατεβήκαμε την πετρόκτιστη σκάλα προς το σπήλαιο του Οσίου Νείλου του Μυροβλύτου και προς τον Ναό.

Στο μονοπάτι, στην έξοδο από τη Σκήτη Καυσοκαλυβίων, προς το σπήλαιο του Οσίου Νείλου του Μυροβλύτου

Θέα από το μονοπάτι προς το σπήλαιο του Οσίου Νείλου του Μυροβλύτου

Ο Ναός του σπηλαίου

Θέα από το Ναό, δίπλα στο σπήλαιο του Οσίου Νείλου του Μυροβλύτου, προς την πλευρά των Καυσοκαλυβίων

Ο δρόμος από το σπήλαιο του Οσίου Νείλου του Μυροβλύτου ανατολικά προς το Χαΐρι και τη ρουμανική Σκήτη Τιμίου Προδρόμου

Από το κελλί του Οσίου Νείλου ο δρόμος συνεχίζεται βορειοανατολικά προς το Χαΐρι, αρχικά κατεβαίνοντας με ζικ-ζακ προς τη μεγάλη βραχώδη κατολίσθηση, όπου το μονοπάτι δε φαίνεται καλά. Δεν πρέπει να ταράζεται κανείς που στην αρχή το μονοπάτι είναι κλεισμένο με συρματόπλεγμα-πορτάκι. Αυτό υπάρχει για να μην μπαινοβγαίνουν οι γάιδαροι. Εκεί δίπλα, ένα άλλο μονοπάτι πάει αριστερά ψηλά και πάνω προς την πηγή Κρύο Νερό. Στην κατολίσθηση πρέπει να είναι προσεκτικός κανείς, γιατί μπορεί να γλιστρήσει ή να στραμπουλίξει το πόδι του, καθώς καμιά φορά οι πέτρες είναι μαζεμένες σε ακατάστατο σωρό. Φαίνεται ότι οι άνθρωποι πολύ σπάνια κυκλοφορούν σε αυτό το πέτρινο χάος. Όταν μπήκαμε στο δάσος, σχεδόν είχε σκοτεινιάσει. Το μονοπάτι είναι κατάφυτο από θάμνους. Βγήκε το φεγγάρι. Δεν ακούγονται οι ύαινες. Το φανάρι μόλις που φωτίζει το δρόμο στα λίγα μέτρα μέχρι τον επόμενο θάμνο. Το μονοπάτι είναι ανηφορικό και χρειάζεται ώρα για να φτάσει κανείς στον αυχένα Χαΐρι. Κάπου αριστερά μας αφήνουμε το κελλί του Οσίου Πέτρου του Αθωνίτη.

Χαρήκαμε όταν βγήκαμε στο πάνω βασικό μονοπάτι κοντά στο Χαΐρι, μετά την ανηφόρα στο σκοτάδι του δάσους. Σύντομα μας αναθάρρησαν τα φώτα της ρουμανικής Σκήτης Τιμίου Προδρόμου που ήταν στο κάτω μέρος. Η κατηφόρα προς τη σκήτη μάς πήρε κάμποση ώρα και ήδη βλέπαμε το τέλος της διαδρομής μας, το ρωσικό κελλί Γιαννακόπουλα.

Το ρωσικό κελλί Γιαννακόπουλα

Το ερημικό κελλί Γιαννακόπουλα, που τιμάται στον Ευαγγελισμό της Υπεραγίας Θεοτόκου, βρίσκεται δεξιότερα (δυτικότερα) της Σκήτης Τιμίου Προδρόμου, κάτω από τον γκρεμό, σε σχεδόν απροσπέλαστη περιοχή, ανάμεσα στο ακρωτήρι Βίγλα και το Χαΐρι. Από τον Τίμιο Πρόδρομο πηγαίνουμε στο κελλί περπατώντας σε ένα πετρόκτιστο μονοπάτι μέσα από δάσος και από βραχώδη θαμνώδη περιοχή. Η κατηφόρα μας πήρε περίπου 20 λεπτά. Όλα τα απαραίτητα για τη ζωή και την οικοδομή η αδελφότητα τα μεταφέρει στους ώμους, εκτός από καμιά φορά που δανείζεται μουλάρια από τα γειτονικά κελλιά.

Η είσοδος στα Γιαννακόπουλα

Οι κήποι στα Γιαννακόπουλα

Πίσω από τον ελαιώνα ένας τόπος για απομόνωση και προσευχή

Απέναντι από τα Γιαννακόπουλα πίσω από τον κόλπο, στον απέναντι βράχο είναι το σπήλαιο του Οσίου Αθανασίου του Αθωνίτη

Ο ελαιώνας στα Γιαννακόπουλα

Δεν ακούγονται οι ύαινες κοντά στα Γιαννακόπουλα, δεν ενοχλούν στην προσευχή

Τα τελευταία 30 χρόνια, δε ζούσε κανείς εκεί και το κελλί είχε ερειπωθεί. Ο τελευταίος γέροντας του κελλιού ήταν ο πατήρ Γαβριήλ. Πιο πολύ από όλους, όμως, δοξάστηκε σε αυτό το κελλί ο πνευματικός, ιερομόναχος Χριστόφορος, στα μέσα του 19^ου αιώνα. Στα 48 του χρόνια είχε φτάσει στο Άγιο Όρος σε αναζήτηση πνευματικού καθοδηγητή. Έχοντας επισκεφτεί πολλά μοναστήρια και κελλιά, τελικά μπήκε στην υπακοή του γέροντα Ζαχαρία, στα Καυσοκαλύβια. Χάρη στην απόλυτη υπακοή του απέκτησε γρήγορα το χάρισμα της νοεράς προσευχής. Ο πατήρ Χριστόφορος είχε αγάπη για όλους τους πατέρες της σκήτης. Είχε χειροτονηθεί ιερομόναχος, τοποθετήθηκε πνευματικός και μετά την κοίμηση του γέροντά του ανέλαβε τη θέση του ηγουμένου της σκήτης. Όμως, εξαιτίας του γεγονότος ότι η θέση απαιτούσε πολλαπλή μέριμνα, σύντομα εγκατέλειψε τα Καυσοκαλύβια και εγκαταστάθηκε, για περισσότερη ησυχία, σε αυτό το ερημικό κελλί Γιαννακόπουλα, απέναντι από το σπήλαιο του Οσίου Αθανασίου. Είχε τρείς υποτακτικούς Ρουμάνους.

Στο κελλί είχαν καθιερώσει το τυπικό των ησυχαστών. Όλη τη νύχτα συνεχιζόταν η αγρυπνία και κάθε μέρα τελούνταν η Θεία Λειτουργία. Στον πατέρα Χριστόφορο πήγαιναν μυστικά και κοινωνούσαν οι γυμνοί ασκητές. Ήταν ο πνευματικός τους.

Μια βδομάδα πριν την κοίμησή του, ο γέροντας την είχε ανακοινώσει στους πατέρες της Λαύρας. Οι πατέρες τον επισκέφτηκαν, τους ζήτησε να τον συγχωρέσουν και να κάνουν μερικά κομποσκοίνια με την προσευχή για αυτόν. Κάποια στιγμή, το πρόσωπό του έλαμψε με το Θείο φως και οι πατέρες έκθαμβοι έπεσαν κάτω, αναφωνώντας: «Κύριε, ελέησον!». Κοιμήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου του 1862, σε ηλικία 73 ετών, 25 από τα οποία πέρασε στο Άγιο Όρος. Όταν έκαναν εκταφή των λειψάνων του, η κάρα του ευωδίαζε και από αυτήν έγιναν πολλά θαύματα.

Τώρα στα Γιαννακόπουλα κάθε νύχτα τελείται η αγρυπνία με κομποσκοίνι και μνημόνευση ονομάτων. Η Θεία Λειτουργία τελείται κάθε Κυριακή και εορτή. Το βασικό εργόχειρο του κελλιού είναι η παραγωγή μελιού και φαρμακευτικών μειγμάτων με βάση το μέλι που είναι γνωστά στις ενορίες της Ευρώπης και της Ρωσίας. Ο γέροντας του κελλιού είναι ο μεγαλόσχημος ιερομόναχος Γρηγόριος.

Το εργόχειρο του κελλιού είναι η παραγωγή μελιού και φαρμακευτικών μειγμάτων με βάση το μέλι, που είναι γνωστά στις ενορίες της Ευρώπης και της Ρωσίας (στη φωτογραφία ένα δοχείο με ανάμικτο μέλι και μελλισοκέρι)

Φτάσαμε στο κελλί Γιαννακόπουλα, αργά το βράδυ, και μας υποδέχτηκαν πολύ φιλόξενα, μετά από δύσκολο δρόμο. Με το φως της ημέρας, γνωριστήκαμε με το κελλί και τους εγκαταβιούντες σε αυτό. Το παλαιό κελλί Γιαννακόπουλα είναι ξεχωριστή έρημος και στις μέρες μας. Αυτό μας το επιβεβαίωσαν και οι ιερομόναχοι της Σίμωνος Πέτρας από το Σολάν της Γαλλίας, που θα επιθυμούσαν πολύ να το επισκεφτούν και οι ίδιοι.

Ήταν ώρα να συνεχίσουμε και ο πατήρ Δανιήλ μας πήγε στον πατέρα Αβραάμιο στο ρωσικό κελλί του Αγίου Μόδεστου Αρχιεπισκόπου Ιεροσολύμων, που βρίσκεται κοντά στο λιμάνι της Δάφνης.

Το Αγίασμα του Οσίου Αθανασίου, στον τόπο συνάντησης με την Υπεραγία Θεοτόκο

Η Ιερά Μονή Ιβήρων

Η δύση. Θέα από το κελλί του Αγίου Μόδεστου Αρχιεπισκόπου Ιεροσολύμων

Όπως πάντα, ο πατήρ Αβραάμιος μας υποδέχτηκε με πολλή χαρά. Μόλις καθίσαμε στο αρχονταρίκι, μας έφεραν δύο τσάντες με βιβλία για δώρο. Ανάμεσα στα βιβλία που εκδίδει ο πατέρας Αβραάμιος, υπάρχουν και αρκετές μεταφράσεις Ελλήνων θεολόγων ενάντια στην ανομία που συντελείται από το Φανάρι στην Ουκρανία. Η Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρα, στην οποία ανήκει το ρωσικό κελλί, με φρόνηση ανέχεται μια τόσο ξεκάθαρη στάση και μια τέτοια διαφωτιστική δραστηριότητα των κελλιωτών της.

Πόσο ευχάριστα ήταν να προσευχόμαστε στις αγιορείτικες ιερές ακολουθίες στη εκκλησιαστική σλαβονική γλώσσα εδώ, στο κελλί του Αγίου Μόδεστου, να προσκυνάμε τα κειμήλια, να συνομιλούμε με τους πατέρες του κελλιού!

Μετά από τις εσπερινές ιερές ακολουθίες, στο κελλί του Αγίου Μόδεστου Αρχιεπισκόπου Ιεροσολύμων

Στο λιμάνι της Δάφνης, πλέον, βλέπεις ανθρώπους με μάσκες χωρίς να φαίνονται τα πρόσωπά τους. Η δύση στη Θεσσαλονίκη απλώνει στη χαρούμενη πόλη το εσπερινό κοκκινωπό φως, λες και μας προειδοποιεί ότι εδώ τελειώνει ο χρόνος που είχαμε στη διάθεσή μας: μόλις επιστρέψαμε στο σπίτι, την επόμενη μέρα, η Ελλάδα έκλεισε τα σύνορά της.

Με τη βοήθεια του Θεού, ο σκοπός επιτεύχθηκε: ο γιος μου πήρε μια ιδέα από την ποικιλομορφία της μοναστικής ζωής του Άθωνα, που αλλάζει ανεπαίσθητα τους προσκυνητές και τους βοηθάει και τους δίνει δυνάμεις να συνειδητοποιούν το «ἑνὸς δέ ἐστι χρεία». Ωστόσο, το Άγιο Όρος αποκάλυψε και το ρήγμα του, που έχει προκαλέσει η δραστηριότητα του Φαναρίου στην Ουκρανία και οι διαφορετικές προσεγγίσεις σε αυτό το ζήτημα.

Η διάσπαση της Ορθοδοξίας, σε σχέση με το «ουκρανικό ζήτημα», οι λογομαχίες για την κανονικότητα του αυτοκέφαλου και οι αναδρομές στα ιστορικά προηγούμενα, από ό, τι φαίνεται, οφείλονται στο ότι απουσιάζει η αρχική Αλήθεια, όπως απουσιάζει και το βίωμα της Αλήθειας (βλ. Ιω. 14:23) από αυτούς που θεωρούν τον εαυτό τους ορθόδοξο, είτε είναι κληρικοί είτε λαϊκοί, μια και στην πραγματικότητα είναι οπαδοί ορισμένων εθνικών, κοινωνικοπολιτικών, πολιτιστικών ή άλλων επιφάσεων, οι οποίες ικανοποιούν τα πάθη τους (βλ. Β΄ Πε. 2:9-14).

Το παραδοσιακό Άγιο Όρος ως φωστήρας της Ορθοδοξίας, τώρα βρίσκεται σε εκείνα τα μοναστήρια και τα κελλιά, όπου ασχολούνται με την αληθινή πνευματική άσκηση και διατηρούν καθαρή τη συνείδηση, έξω από την πολιτική κατάσταση και τα ύπουλα δώρα. Πρέπει να βοηθάμε αυτό το Άγιο Όρος. Πρέπει να το επισκεπτόμαστε και να το υποστηρίζουμε. Και δείκτης ομολογίας της Αλήθειας, αναμφίβολα, τώρα είναι η θέση στο ουκρανικό σχίσμα.