Επίσκοπος Μπαρίσεβ Βίκτωρ (Κοτσάμπα): Οι αγιορείτες δε θέλουν να επιτρέπουν στους εκπροσώπους του σχίσματος την είσοδο στο Άγιο Όρος

Οι προσκυνητές μας, που επισκέφτηκαν πρόσφατα το Άγιο Όρος Άθω, μετά την επιστροφή τους, διηγούνται αρκετά ενδιαφέροντα πράγματα αναφορικά με το πρόβλημα της αναγνώρισης των Ουκρανών σχισματικών. Ναι, το πρόβλημα της αναγνώρισης της «Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας (ΟΕΟ)» δεν έπαψε να υφίσταται. Ωστόσο, στην παρούσα φάση σχεδόν απουσιάζουν οι διενέξεις ως προς αυτό το ζήτημα. Και αυτό όχι επειδή το ζήτημα δεν ενδιαφέρει τους αγιορείτες, αλλά επειδή αυτοί καταστάλαξαν και έγινε ξεκάθαρο ποιος είναι «υπέρ» και ποιος είναι «κατά».

Οι Ιερές Μονές Καρακάλλου, Φιλοθέου, Κωνσταμονίτου, Αγίου Παντελεήμονα, Χιλανδαρίου, Ζωγράφου, Δοχειαρίου εκφράζονται κατηγορηματικά κατά της αναγνώρισης του ουκρανικού σχίσματος (έτσι ακριβώς ονομάζουν τους εκπροσώπους της «ΟΕΟ» οι εγκαταβιούντες στις μονές που προαναφέραμε). Σε ιδιωτικές συζητήσεις εκφράζεται κατά της αναγνώρισης της «ΟΕΟ» επίσης και ο ηγούμενος της Μονής Βατοπεδίου Εφραίμ. Στην ίδια στάση επιμένει η πλειονότητα των κελλιών και των σκητών του Αγίου Όρους.

Είναι ενδιαφέρον ότι στη διάρκεια συζήτησης με τους μοναχούς της Μονής Σιμωνόπετρας, (ο ηγούμενος της οποίας υποστηρίζει την «ΟΕΟ»), οι εκπρόσωποι της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας άκουσαν τα εξής λόγια: «Σας καταλαβαίνουμε, αλλά θέλουμε και εσείς να μας καταλάβετε». Με άλλα λόγια, οι μοναχοί της Σιμωνόπετρας άφησαν να εννοηθεί ότι είναι όμηροι των συγκεκριμένων καταστάσεων. Γι΄ αυτό, οι «συμπάθειές τους» προς την «ΟΕΟ» υπαγορεύονται ακριβώς από αυτές τις καταστάσεις και όχι από τις πεποιθήσεις τους.

Αρκετά συχνά, το να παραμείνει κάποιος σε μονή, κελλί ή σκήτη του Αγίου Όρους πρέπει να ανήκει στην Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία. Για παράδειγμα, ο ηγούμενος της Μονής Κωνσταμονίτου αρνείται να εκδώσει χαρτιά στους εκπροσώπους της «ΟΕΟ», και στο κελλί που βρίσκεται πολύ κοντά στη σκήτη της Αγίας Άννης, τους δικούς μας προσκυνητές ρώτησαν ευθέως ποιο μητροπολίτη μνημονεύουν στις ιερές ακολουθίες. Όταν άκουσαν το όνομα του Μακαριωτάτου Ονουφρίου, οι μοναχοί δήλωσαν ότι αυτός είναι ο μοναδικός και κανονικός Μητροπολίτης Κιέβου και Προκαθήμενος της Ουκρανικής Εκκλησίας.

Την ίδια στιγμή, οι αγιορείτες λένε ότι στο Φανάρι έχει αποφασιστεί να προσφέρουν τη δυνατότητα στους εκπροσώπους της «ΟΕΟ» να εγκαταβιώνουν στο Άγιο Όρος, και συγκεκριμένα στη σκήτη του Προφήτη Ηλία. Το γεγονός αυτό ήταν μια από τις αιτίες, που στην ενθρόνιση του νέου ηγουμένου (μετά το θάνατο του προηγούμενου) Φιλήμονα, ήταν παρών ο Μητροπολίτης Χαλκίδος Εμμανουήλ (Αδαμάκης) και δύο ηγούμενοι των μονών που υποστήριξαν την «ΟΕΟ». Ο ίδιος ο πατήρ Φιλήμων δεν είναι οπαδός της αναγνώρισης της «ΟΕΟ» και γι΄ αυτό, όπως λένε οι αγιορείτες, οι Φαναριώτες προσπάθησαν να τον «πείσουν» ότι κάνει λάθος. Την ίδια στιγμή, οι περισσότεροι αγιορείτες μοναχοί δεν είναι ευχαριστημένοι με την ενδεχόμενη προοπτική να εγκαταβιώνουν στο Άγιο Όρος οι εκπρόσωποι της «ΟΕΟ» και είναι έτοιμοι να κάνουν ό, τι εξαρτάται από αυτούς για να μην το επιτρέψουν.

Εκτός από αυτό, ένα μεγάλο μέρος των Ελλήνων κληρικών και λαϊκών επικρίνουν αυστηρά την αναγνώριση της «ΟΕΟ» από την πλευρά της Εκκλησίας της Ελλάδος. Ανάμεσα στους Έλληνες πιστούς εμφανίζονται όλο και πιο πολλοί εκείνοι που θεωρούν λανθασμένη αυτήν την απόφαση. Όπως λένε στο Άγιο Όρος, ήταν ακριβώς αυτή η στάση που συνετέλεσε ώστε η Εκκλησία της Ελλάδος να μη στείλει εκπρόσωπό της στο Κίεβο, μετά από τη σχετική πρόσκληση της «ΟΕΟ» για τον εορτασμό της 1033ετίας της Βάπτισης των Ρως.

Όλες οι παραπάνω πληροφορίες, τις οποίες μας μετέφεραν κληρικοί και πιστοί της Εκκλησίας μας, μετά το προσκύνημα στο Άγιο Όρος Άθω, για μια ακόμα φορά μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η κατάσταση με «το ουκρανικό εκκλησιαστικό ζήτημα» προκαλεί εσωτερικά προβλήματα στο περιβάλλον εκείνων που αναγνώρισαν την «ΟΕΟ» και ενισχύει το διχασμό τόσο σε εκκλησιαστικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο. Προφανώς, αν κρίνουμε από τον χειρισμό του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, ο χρόνος όχι μόνο δε θα επουλώσει αυτή την πληγή αλλά θα την επιβαρύνει επιπλέον. Καθώς μόνο με μια συνοδική απόφαση μπορεί να επουλωθεί το τραύμα. Και μέχρι που να το καταλάβουν στο Φανάρι, η Ορθόδοξη Εκκλησία θα υποφέρει από το σχίσμα.