Έχετε ακούσει για "το ψάρι του Αγίου Πέτρου"; Αυτό το ψάρι, μέχρι και σήμερα, ζει στα νερά της λίμνης της Γαλιλαίας. Είναι το ίδιο ψάρι που συχνά ψάρευαν οι Άγιοι Απόστολοι. Το ψαράκι αυτό έχει γκριζόχρυση απόχρωση και ανήκει στην οικογένεια «Κιχλίδες» (Cichlidae) που είναι στοματοεπωάζουσες. Κάποια από τα είδη, όπως τα Tilapia Galileae, Sarotherodon galilaeus ή Oreochromis aureus, στην εποχή μας, τα ονομάζουν ψάρι του Αγίου Πέτρου. Η σημερινή εβραϊκή ονομασία του ψαριού είναι «αμνούν» που, σε μετάφραση από τα αραμαϊκά, σημαίνει «ψάρι-μητέρα». Στα αραβικά ονομάζεται «μουστ» και σημαίνει «χτένα», επειδή το άνω της πτερύγιο, σε διάταση, θυμίζει, όντως, χτένα. Αυτό το ψάρι ήταν ένα από τα τρία βασικά είδη που αλίευαν οι ψαράδες στην μακρινή ευαγγελική εποχή στα νερά της λίμνης της Γαλιλαίας. Από άποψη μεγέθους μπορεί να είναι αρκετά μεγάλο, ακόμα και μέχρι 45 εκατοστά, και να ζυγίζει περίπου 2 χιλιόγραμμα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτά τα ψάρια, που τρέφονται συνήθως με φύκια και πλαγκτόν, ξεχωρίζουν για τον ιδιαίτερο τρόπο αναπαραγωγής. Το θηλυκό ή και οι δύο γονείς, για να προστατεύουν τους απογόνους από τα αρπακτικά και από άλλους κινδύνους, επωάζουν τα αυγά στο στόμα τους, για ένα περίπου μήνα. Η στοματική κοιλότητα αυτών των ψαριών χωράει περίπου 100 αυγά. Ακόμα και όταν τα ιχθύδια αρχίζουν να εγκαταλείπουν το καταφύγιό τους για να τραφούν, το στόμα των γονιών συνεχίζει να είναι στη διάθεσή τους. Το γρήγορο άνοιγμα του στόματος γίνεται αντιληπτό ως σήμα κινδύνου που προκαλεί τα ιχθύδια ώστε να προστρέχουν άμεσα σε αυτό το ασφαλές καταφύγιο. Εκεί προστρέχουν ακόμα και τα ιχθύδια μήκους 3-4 εκατοστών. Όταν τα ιχθύδια μεγαλώσουν αρκετά, ώστε είναι σε θέση να κάνουν τη δική τους ζωή, και ο λαιμός των γονιών δεν τα χωράει πλέον, είναι η ώρα για να εγκαταλείψουν αυτό το ασφαλές μέρος. Τότε, το ψάρι-γονιός, προκειμένου να απελευθερωθεί και να σπρώξει τα ιχθύδια, που ήδη μπορούν να ζουν αυτόνομα, παίρνει στο στόμα κάποιο αντικείμενο, συνήθως μια λεία πέτρα. Αυτό το αντικείμενο για ένα διάστημα καταλαμβάνει τη θέση που παλαιότερα κατείχαν τα ιχθύδια. Καμιά φορά, σφηνώνεται κιόλας εκεί. Οι σημερινοί ψαράδες, που ασχολούνται με την αλιεία στη λίμνη της Γαλιλαίας, μερικές φορές, βρίσκουν διάφορα αντικείμενα, ακόμα και νομίσματα, στο στόμα του ψαριού αυτού. Εξαίρεση αποτελούν μόνο οι τιλάπιες, οι οποίες δεν επωάζουν στο στόμα, αλλά σκάβουν για αυτό το σκοπό λάκκους στη λάσπη.
Ακριβώς αυτό είχε συμβεί δύο χιλιάδες χρόνια πριν, όταν έγινε το γνωστό ευαγγελικό θαύμα με το νόμισμα στο στόμα ψαριού. Τότε, οι εισπράκτορες των διδράχμων για το Ναό της Ιερουσαλήμ είχαν ρωτήσει τον Απόστολο Πέτρο στην Καπερναούμ: «Ὁ διδάσκαλός σας δέν πληρώνει τά δίδραχμα;» (Μτ.17:24). Ο Ιησούς Χριστός, ως Υιός του Θεού, ήταν απαλλαγμένος από αυτό το φόρο, αλλά για να μη δώσει λαβές για κατηγορίες, είπε στον Απόστολο Πέτρο να πάει στην όχθη της λίμνης της Γαλιλαίας και με το πρώτο ψάρι που θα πιάσει, να βγάλει από το στόμα του το στατήρα και να τους το δώσει – «γιά Μένα καί γιά σένα» (Μτ.17:27). Ο στατήρας αντιστοιχούσε στο ελληνικό τετράδραχμο ή σε ένα εβραϊκό σίκλο (σέκελ), που ήταν αρκετό για να πληρωθεί ο ετήσιος φόρος για το Ναό που αναλογούσε σε δύο άτομα.
Μια φορά, καθώς συνόδευα μια ομάδα προσκυνητών, πήγα στο μετόχι της Ρωσικής Ιεραποστολής, που είναι αφιερωμένο στην Ισαπόστολο Μαρία τη Μαγδαληνή και βρίσκεται στη δυτική όχθη της λίμνης της Γαλιλαίας, 3 χιλιόμετρα από την Τιβεριάδα. Η μοναχή, που τότε ήταν υπεύθυνη στο μετόχι, μου διηγήθηκε μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία που είχε συμβεί λίγες μέρες πριν από την επίσκεψή μου. Λίγες μέρες πριν, στο ρωσικό μετόχι, στα Μάγδαλα, πήγε μια οικογένεια παλιννοστούντων από τη Ρωσία, που διέμενε στη γειτονική Τιβεριάδα. Η οικοδέσποινα αγόρασε από τον ψαρά φρέσκο ψάρι, αλιευμένο στη λίμνη της Γαλιλαίας. Και όταν άρχισε να το καθαρίζει, ετοιμάζοντάς το για το γιορτινό τραπέζι, με μεγάλη έκπληξη βρήκε στο στόμα του στρόγγυλο μενταγιόν! Στη μια πλευρά του απεικονιζόταν η Υπεραγία Θεοτόκος, και στην άλλη ο Πάπας Ρώμης Ιωάννης Παύλος Β΄. Ήταν εκπληκτικό το πώς εκδηλώθηκε η Πρόνοια του Θεού: το μενταγιόν με απεικόνιση της Υπεραγίας Θεοτόκου δεν έμεινε στη λάσπη, στο βυθό της λίμνης, καθώς κάποια στιγμή το είχε πάρει στο στόμα του εκείνο το «ψάρι του Αγίου Πέτρου», το οποίο αργότερα αλίευσε ο ισραηλινός ψαράς. Το μενταγιόν, τελικά, βρέθηκε στα χέρια ορθόδοξης γυναίκας που και αυτό πάλι είναι θαύμα, καθώς η Τιβεριάδα είναι παραδοσιακά εβραϊκή πόλη και το να βρεθεί χριστιανική οικογένεια σε αυτά τα μέρη είναι πολύ σπάνιο φαινόμενο.
Λοιπόν, εκείνη η πλευρά του μενταγιόν, όπου απεικονιζόταν η Παρθένος Μαρία, είχε πολύ έντονα τα ίχνη του σκουριάσματος, που σημαίνει ότι για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα βρισκόταν μέσα στο ψάρι. Και η απεικόνιση του Πάπα Ρώμης, επειδή είχε φιλοτεχνηθεί με πιο ακριβό υλικό, διασώθηκε με όλη τη λαμπρότητα. Όλη η οικογένεια χαίρονταν με αυτό το απίστευτο εύρημα που θυμίζει το σχετικό επεισόδιο από το Ευαγγέλιο. Βεβαίως, όλοι κατάλαβαν ότι τα όσα έγιναν δεν ήταν τυχαία: ο Κύριος πάντα είναι παρών και είναι δίπλα, και, όπως πιστεύουν, τους έστειλε σημάδι και την ευλογία Του.