Σχετικά με το πώς σχετιζόμαστε με την πίστη και πώς προσπαθούμε να την βιώσουμε

Φωτογραφία: patriarchia.ru

Η περίοδος της Μεγάλης Σαρακοστής είναι η εποχή που διεξάγουμε τον έλεγχο της ψυχής μας. Οι λειτουργικές ακολουθίες, με το περιεχόμενό τους, μας καλούν να στραφούμε μέσα μας. Όχι, για να καταστούμε αιχμάλωτοι των αντικατοπτρισμών αυτού του κόσμου και του θεάματος που μας προσφέρεται, αλλά για να εισέλθουμε στον εαυτό μας. Για να βρούμε μια κατάσταση σιωπής και εσωτερικής ειρήνης. Κι αυτό δεν είναι εύκολο, διότι προϋποθέτει έναν σκληρό αγώνα, από τη στιγμή που τον αναλαμβάνουμε.

Η περίοδος της Μεγάλης Σαρακοστής, είναι ο καιρός που καλούμαστε να είμαστε ειλικρινείς, πρώτα απ' όλα, με τον εαυτό μας. Και αν είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας, τότε, φυσικά, θα είμαστε όσο το δυνατόν πιο ειλικρινείς και με το Θεό.

Η περίοδος της Μεγάλης Σαρακοστής είναι ο καιρός που πρέπει να είμαστε ειλικρινείς, πρώτα απ' όλα, με τον εαυτό μας

Συνήθως εξαπατούμε τον εαυτό μας. Με τη θέλησή μας ή άθελά μας, τρέχουμε μακριά από τον εαυτό μας. Το παράδοξο είναι, ότι εξαπατώντας τους άλλους, εξαπατούμε τον ίδιο τον εαυτό μας, κρυβόμαστε πίσω από τα δάχτυλά μας, ειδικά στις δύσκολες περιστάσεις της ζωής μας. Μας λείπει το θάρρος, η σταθερότητα του χαρακτήρα να κοιτάξουμε μέσα μας, να εισέλθουμε στον εαυτό μας, να κάνουμε μια ακτινογραφία, ώστε να ανταμώσουμε πρόσωπο με πρόσωπο με την ασχήμια που ζει μέσα μας.

Εάν δεν έχουμε μια τόσο ειλικρινή στάση απέναντι στον εαυτό μας, δεν θα μπορεί να είναι και σε σχέση με το Θεό και ως εκ τούτου, όλη η πίστη μας μετατρέπεται σε κενή διατύπωση. Η ειλικρίνεια αποτελεί την εγγύηση για την αγνότητα. Κι αν δεν αρχίσουμε να αλλάζουμε και να αντιμετωπίζουμε τον εαυτό μας διαφορετικά, η κατανόησή μας για την πίστη διαστρεβλώνεται.

Όσον αφορά, για το πώς προσπαθούμε να βιώνουμε την πίστη μας, όταν προσερχόμαστε στην εκκλησία, προσπαθώντας να εισέλθουμε στο φλεγόμενο πυρήνα της θείας λειτουργίας, εμείς, δυστυχώς, δεν το κάνουμε όπως πρέπει. Η απόδειξη, ότι δεν καταλαβαίνουμε, γιατί προσερχόμαστε στη θεία λειτουργία, γιατί μεταλαμβάνουμε τη θεία κοινωνία, γιατί εξομολογούμαστε, γιατί πηγαίνουμε γενικά στις εκκλησιαστικές ακολουθίες είναι η σχεδόν τυπική απάντησή μας: «επειδή έτσι συνήθισα». Χωρίς την αποδοχή μέσα μου, ότι όταν θα ερχόμουν στην εκκλησία, η ζωή μου θα είχε μεταμορφωθεί και ο συνήθης τρόπος ζωής μου θα είχε αλλάξει σύμφωνα με το παράδειγμα που μας προσφέρει η Εκκλησία.

Θα παραθέσω μόνο ένα παράδειγμα. Εμείς, που αποφασίσαμε να γίνουμε μαθητές του Χριστού, να Τον ακολουθήσουμε, να ζήσουμε σύμφωνα με τις εντολές Του, για κάποιο λόγο κυνηγάμε τα θαύματα. Και πιστεύουμε, ότι το να είσαι σε υψηλό βαθμό θρησκευόμενος, σημαίνει απαραίτητα (στην περίπτωση των αγίων) να κάνεις θαύματα. Αυτό είναι λάθος, ξέρετε. Παρ' όλα αυτά, όλοι κυνηγάμε θαύματα. Κι αν αυτή τη στιγμή, σας έλεγαν, ότι σε ένα συγκεκριμένο μοναστήρι, για παράδειγμα, στη Μπιστρίτσα, υπάρχει ένας γέροντας που θεραπεύει στη στιγμή από τις ασθένειες, όλοι θα τρέχατε εκεί και δεν θα μένατε να με ακούσετε περισσότερο, απορρίπτοντάς με, γιατί δεν θα σας έλεγα πράγματα που σας ενδιαφέρουν. Χρειαζόμαστε το θέαμα.

Δυστυχώς, έχουμε διαστρεβλώσει την πίστη μας, γιατί τη βιώνουμε, ήδη, όχι όπως πρέπει, αλλά σύμφωνα με το μοντέλο του σημερινού κόσμου. Ζούμε σε μια κοινωνία θεαμάτων, αυτή η κοσμοαντίληψη διαπερνά και την εκκλησία και μολυνόμαστε από αυτήν, χωρίς να το γνωρίζουμε. Επιπλέον, πιστεύουμε ότι είναι απλό και φυσιολογικό η πίστη να έχει μια θεαματική διάσταση. Το Ευαγγέλιο μας διδάσκει, ότι τα θαύματα δεν γίνονται για τους πιστούς, αλλά γι αυτούς που δεν πιστεύουν. Και κανείς μέσα στο Ευαγγέλιο δεν περιμένει τα θαύματα, διψούν για θεραπεία, επειδή το Χριστό τον ενστερνίστηκαν τότε στα βάθη της καρδιάς τους, ως ιατρό. Έτσι κατανόησαν τότε το θαύμα, ως θεραπεία. Και σήμερα μετατρέπουμε την πίστη μας σε παράσταση, κι αυτό είναι το λάθος. Πιστεύουμε, πως η νηστεία, οι μετάνοιες, η μετάβαση στη λειτουργία κάθε Κυριακή, η ανάγνωση, ποιος ξέρει, πόσων ακαθίστων και παρακλητικών κανόνων — είναι η ουσία της πίστης, αλλά δεν είναι έτσι. Και αν δεν με πιστεύετε, θα σας δώσω ως επιχείρημα ένα πατερικό κείμενο που μιλά για το τι σημαίνει αγνότητα της πίστης μας.

Το Ευαγγέλιο μας διδάσκει, ότι τα θαύματα δεν γίνονται για τους πιστούς, αλλά γι αυτούς που δεν πιστεύουν

Λοιπόν, πώς μπορούμε να βιώσουμε την πίστη μας και να αναζητήσουμε την ουσία της, χωρίς να επικεντρώσουμε στην εξωτερική της μορφή; Φυσικά, η μορφή είναι επίσης σημαντική, μας βοηθά να ανακαλύψουμε την οντότητα της πίστης μας, αλλά αν επικεντρωθούμε σε αυτήν, θα καταστούμε τελετουργικοί. Μπορούμε να κάνουμε το σταυρό μας χίλιες φορές, αλλά αφού φύγουμε από τον καθεδρικό ναό, θα παραμείνουμε οι ίδιοι όπως ήμασταν και πριν, θα συκοφαντούμε με την ίδια ευκολία, θα συμπεριφερόμαστε το ίδιο ψευδώς και ανειλικρινώς με τους πλησίον μας. Ως εκ τούτου, δεν θα επιτύχουμε καθόλου αλλαγές.

Μην με παρεξηγείτε, δεν θέλω να είμαι πολύ απαισιόδοξος, αλλά συγκινούμαι έντονα κάποιες στιγμές και κατανοώ, ότι αν δεν αρχίσουμε ενσυνείδητα να ζούμε σύμφωνα με την πίστη μας, δεν θα συναντηθούμε με το Χριστό.

Ο Άγιος Ισαάκ (ο Σύρος) εξηγεί, πώς να ζει κανείς με την πίστη του και ποια είναι η ουσία αυτής της ζωής σύμφωνα με την πίστη:

«Αυτός που αισθάνεται τις αμαρτίες του, είναι καλύτερος από αυτόν που ανασταίνει τους νεκρούς με την προσευχή του» ^[1] (όταν ζει ανάμεσα σε πολλούς ανθρώπους).

Απίστευτο! Άλλωστε, αν κάποιος έχει αναστήσει ένα νεκρό, είναι ασύγκριτα πιο ενδιαφέρων, ασύγκριτα πιο ελκυστικός, από κάποιον, που υπακούει στον εαυτό του και αισθάνεται την αμαρτωλότητά του και στον οποίο υπάρχει μια έντονη αίσθηση, ότι είναι οίκος αμαρτίας.

«Όποιος αναστενάζει για την ψυχή του μια ώρα, είναι καλύτερος από αυτόν που ωφελεί ολόκληρο τον κόσμο με τις ομιλίες του»^[2].

Ο Άγιος Ισαάκ ο Σύρος Αλλά πώς; Δεδομένου, ότι ζούμε στην εποχή των επικοινωνιών, επικοινωνούμε με όλους τους δυνατούς και αδύνατους τρόπους, πώς μπορεί αυτός που αναστενάζει για την ψυχή του μια ώρα να βρίσκεται ψηλότερα; Ωστόσο, μπροστά στο Θεό, είναι ακριβώς έτσι! Γιατί από εκεί ξεκινά η αλλαγή του εαυτού μας.

Και ο Άγιος Ισαάκ (ο Σύρος) συνεχίζει:

«Αυτός που έχει αξιωθεί να δει τον εαυτό του, είναι καλύτερος από αυτόν που του δόθηκε η τιμή να δει αγγέλους»^[3].

Έτσι, έχουμε την απόλυτη ανάγκη της εσωτερικοποίησης, ειδικά στον σημερινό κόσμο, όπου τα πάντα γύρω μας μάς γοητεύουν, μας αιχμαλωτίζουν, για να μας διαλύσουν στη συνέχεια.

Υπάρχουν τρεις σκέψεις, στις οποίες θα ήθελα να προβληματιστώ. Ας σκεφτούμε μαζί, πώς να βεβαιωθούμε ότι βιώνουμε πραγματικά την πίστη μας όσο πιο ειλικρινά γίνεται. Και φροντίσαμε οριακά να μη μείνουμε στη μορφή και χάσουμε τα θεμέλια, χάσουμε αυτό που σχετίζεται με την ουσία της πίστης μας. Κι εδώ ο Άγιος Ισαάκ (ο Σύρος) έρχεται ξανά στο μυαλό μου, με ένα κείμενο που συνδέεται καταπληκτικά με την προσευχή.

Συνήθως σκεφτόμαστε, προσευχόμαστε, συγκεντρωνόμαστε, προσπαθούμε να εμβαθύνουμε, τουλάχιστον με το νου μας, την έννοια της προσευχής. Κι ο Άγιος Ισαάκ (ο Σύρος) μας λέει:

«Το να προσεύχεσαι, δε σημαίνει τίποτα άλλο, από το να γίνεσαι ζητιάνος που εκλιπαρεί για τη Βασιλεία του Θεού. Εάν το κάνεις αυτό με την προσευχή σου, τότε θα επωφεληθείς από την προσευχή. Και αν δεν το κάνεις, δεν θα την αποκτήσεις».

Θα παραμείνει μια μυστικιστική, πνευματική, όμορφη και συμπαθητική έξαρση, που θα σου προσφέρει μια κατάσταση γαλήνης, ησυχίας, αλλά θα παραμείνει στην περιφέρεια, δεν θα αγγίξει τα βάθη της πνευματικής ζωής. Αυτές είναι οι σκέψεις, που ήθελα να μοιραστώ μαζί σας, αυτό το όμορφο βράδυ προσευχής, για το πώς πρέπει να βιώσουμε την πίστη μας, όσο πιο ειλικρινά γίνεται. Αμήν.