Μοναχισμός ή γάμος;

Το ερώτημα της επιλογής του δρόμου ζωής πολύ συχνά τίθεται ενώπιον του ανθρώπου που αναζητάει τον Κύριο. Τι να κάνει, να κάνει οικογένεια ή να γίνει μοναχός; Αυτό το καθοριστικό δίλημμα, η απάντηση στο οποίο προσδιορίζει όλη την μετέπειτα ζωή, δεν απασχολεί μόνο τους ανθρώπους που πρόκειται να λάβουν το ιερατικό σχήμα, αλλά και πολλούς νέους. Για την αναζήτηση της απάντησης σε αυτό το δίλημμα, συχνά οι άνθρωποι καταφεύγουν σε πνευματικό, γέροντα κτλ. Ωστόσο, φαίνεται ότι το πιο σωστό θα ήταν να απευθυνθούν στο μέσα τους, στην εσωτερική διάθεσή τους. Από αυτήν την άποψη η συνομιλία με τον αειμακάριστο γέροντα Τιμόθεο Σακκά (1933-2020), που είχε καταγραφεί το 2011, ανοίγει μια νέα προσέγγιση στο φλέγον αυτό για πολλούς ερώτημα.

Το θέλημα του Θεού είναι ένα: να αξιωθούν όλοι της Βασιλείας των Ουρανών. Για να πετύχει κανείς αυτό το σκοπό υπάρχουν δύο δρόμοι: ο μοναχισμός και η οικογενειακή ζωή σύμφωνα με τις εντολές του Θεού. Αν ακολουθήσει την αρετή ο άνθρωπος, θα σωθεί. Αν ακολουθήσει την αμαρτία, ποτέ.

Ο Κύριος δεν εξαναγκάζει τον άνθρωπο ούτε στο μοναχισμό ούτε στην οικογενειακή ζωή. Θέλει ο ίδιος ο άνθρωπος να αποφασίζει. Ο Κύριος έχει μεν το σχέδιο της σωτηρίας του ανθρώπου, αλλά είναι απαραίτητη, επίσης, και η απόφαση του ανθρώπου. Το σχέδιο του Θεού, το θέλημα του Θεού είναι το Ευαγγέλιο, είναι η τήρηση των εντολών. Υπάρχουν πράγματα, τα οποία είναι αδιάφορα σε αυτό το σχέδιο σωτηρίας. Το σημαντικότερο είναι να τηρείται ο Νόμος του Θεού στη μια ή στην άλλη εκδοχή. Έτσι, αν έγινες μοναχός, να τηρείς το νόμο των μοναχών και θα σωθείς. Αν έγινες ιερέας, να τηρείς το νόμο των ιερέων και θα σωθείς. Αν έγινες οικογενειάρχης, να τηρείς τις εντολές της οικογενειακής ζωής και θα σωθείς. Ο Κύριος αφήνει σε μας την επιλογή του δρόμου που θα πάρουμε για να σωθούμε.

Ο Κύριος αφήνει σε μας την επιλογή του δρόμου που θα πάρουμε για να σωθούμε

Υπάρχουν, βεβαίως, και περιπτώσεις, όπου ο Κύριος καλεί τον άνθρωπο για ένα συγκεκριμένο δρόμο. Ένας επιστήμονας έμπαινε στο ναό με τη νύφη του για το γάμο, ώσπου ξαφνικά ένας κεραυνός την σκότωσε στο κατώφλι της εκκλησίας. Αυτός εξέλαβε το γεγονός ως θείο σημείο. Έτσι, αφιέρωσε τη ζωή του στον Θεό και την επιστήμη και έγινε γνωστός καθηγητής. Γι’αυτό, μπορούν να υπάρχουν και περιπτώσεις ιδιαίτερης κλήσης από τον Θεό.

Συχνά λένε: πάμε σε γέροντα και όπως μας πει, έτσι και θα κάνουμε. Αυτό δεν είναι απόλυτα σωστό: και οι γέροντες και οι άγιοι δεν είναι αλάθητοι. Αλάθητος είναι μόνο ο Κύριος ο Θεός!

Συμβαίνει καμιά φορά ο άνθρωπος να σκέφτεται μέσα του: «Θα πάω σε μοναστήρι, επειδή δεν έχω άλλη επιλογή». Δεν είναι έτσι! Αν συμβεί ένας να παντρευτεί ανεπιτυχώς, υπάρχει ελπίδα ότι ο επόμενος γάμος μπορεί να είναι ευτυχισμένος. Όμως, στην περίπτωση του μοναχισμού δεν είναι το ίδιο: αν απέτυχες ως μοναχός, τέλος, θα είσαι δυστυχισμένος σε όλη την υπόλοιπη ζωή σου, επειδή οι μοναχικές υποσχέσεις δεν ακυρώνονται. Γι’αυτό, πρέπει να είναι κανείς πολύ προσεκτικός και σοβαρός.

Ο γάμος είναι μια φυσιολογική κατάσταση: παντρεύονταν οι πατέρες, οι παππούδες και οι προπαππούδες μας. Ο μοναχισμός, όμως, δεν είναι νόρμα, δεν είναι φυσιολογική ζωή. Γι’αυτό, για τη δημιουργία οικογένειας δε χρειάζεται εμπειρία. Όμως, για να γίνει κανείς μοναχός, χρειάζεται εμπειρία ή δοκιμασία. Πριν γίνει η κουρά κάποιου, αυτός πρέπει να έχει γνωρίσει εμπειρικά, αν του ταιριάζει αυτή η ζωή. Στη μονή μας η δοκιμασία διαρκεί τουλάχιστον τρία χρόνια, όχι λιγότερα. Και αυτό είναι χρυσό διάστημα. Συχνά συμβαίνει ένας δόκιμος τον πρώτο χρόνο να περνάει καλά, το δεύτερο ακόμα καλύτερα, αλλά προς το τέλος του τρίτου έτους τα εγκαταλείπει όλα για να επιστρέψει στον κόσμο και να παντρευτεί.

Ο μοναχισμός είναι κάτι υψηλότερο από τη σωτηρία, είναι συγγένεια με τον Θεό, είναι η παραδεισένια ζωή εδώ κιόλας, στη γη

Ο πλούσιος νεαρός του Ευαγγελίου δήλωσε ότι είχε τηρήσει όλες τις εντολές. Και τότε ο Κύριος του είπε: «εἰ θέλεις τέλειος εἶναι, ὕπαγε πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοντα καὶ δὸς πτωχοῖς, καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐρανῷ, καὶ δεῦρο ἀκολούθει μοι» (Μτ. 19, 21). Να, αυτός είναι ο τέλειος δρόμος του μοναχισμού! Ο μοναχισμός είναι πάνω από τη σωτηρία, είναι συγγένεια με τον Θεό, είναι η παραδεισένια ζωή εδώ κιόλας, στη γη, είναι η ολοκληρωτική αφιέρωση στον Θεό. Σώζονται, βεβαίως, όλοι, και οι μοναχοί και οι λαϊκοί, αλλά ο μοναχισμός είναι κάτι ανώτερο από αυτό.

Κάποιοι λένε: «Θα πάω στο μοναστήρι, είναι πιο εύκολα». Ή: «Θα παντρευτώ, επειδή η οικογενειακή ζωή είναι ευκολότερη από τη μοναχική». Ούτε αυτό είναι σωστό. Αυτό σημαίνει ότι είμαστε τεμπέληδες.

Δε χρειάζεται να ψάχνουμε αυτό που είναι πιο εύκολο, αλλά εκείνο που ταιριάζει στον εσωτερικό μας κόσμο. Ο άνθρωπος πρέπει να σκέφτεται, αφού διαθέτει νου. Δε χρειαζόμαστε τυφλούς ανθρώπους. Χρειαζόμαστε ανθρώπους που σκέφτονται, που έχουν ερωτήσεις, και ας προβάλλουν αντιρρήσεις. Ο άνθρωπος δεν πρέπει να καθοδηγείται μόνο από τα συναισθήματα, αλλά και από το νου. Καμιά φορά και από τα συναισθήματα. Πρέπει να συνδυάζουμε το νου με τα συναισθήματα. Και για να ακούμε την καρδιά, χρειάζεται εμπειρία.

Στο θέμα της επιλογής του δρόμου ζωής δε χρειάζεται να βιαζόμαστε. Η βιασύνη πάντα βλάπτει. Ο άνθρωπος πρέπει να συγκεντρώνεται, να προσεύχεται και ο Κύριος θα βοηθήσει. Η απόφαση πρέπει να λαμβάνεται σε ειρηνική κατάσταση της ψυχής.