«Η αγιότητα είναι η ωραία μοίρα όλων μας» (Μέρος Α΄)

Ο Άγιος Ιωάννης της Κρονστάνδης μιλάει για τη μετάνοια και την πάλη κατά της αμαρτίας.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΜΑΡΤΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΜΕΤΑΝΟΙΑ

***

Όταν προσεύχεσαι για τη συγχώρεση των αμαρτιών σου, να δυναμώνεσαι πάντα με την πίστη και την ελπίδα στο έλεος του Θεού, που είναι πάντα έτοιμος να συγχωρεί τις αμαρτίες μετά από ειλικρινή προσευχή. Και να φοβάσαι πολύ μήπως κυριεύσει την καρδιά σου απόγνωση, η οποία εκφράζεται με βαριά ακηδία της καρδιάς και επιτηδευμένα δάκρυα. Τι είναι οι αμαρτίες σου, όποιες κι αν είναι αυτές, μπροστά στο έλεος του Θεού; Αρκεί να μετανοείς ειλικρινά για αυτές!

***

Τι σημαίνει το «Κύριε, ελέησον» που τόσο συχνά ψάλλουμε στην εκκλησία; Είναι η κραυγή του ένοχου και καταδικασμένου σε θάνατο που ζητάει συγχώρεση από την οργισμένη δικαιοσύνη. Είμαστε όλοι ένοχοι, άξιοι για αιώνια κατάρα και αιώνιο πυρ, για τις αμέτρητες αμαρτίες μας και μόνο η χάρη του Κυρίου Ιησού Χριστού, ο οποίος μεσιτεύει για μας ενώπιον του ουράνιου Πατέρα, μας σώζει από την αιώνια τιμωρία. Αυτή είναι η κραυγή ενός μετανοούντος που είναι αποφασισμένος να διορθωθεί και να ξεκινήσει μια νέα ζωή που αρμόζει σε χριστιανό. Είναι η κραυγή ενός μετανοούντος αμαρτωλού, ο οποίος είναι και ο ίδιος έτοιμος να ελεεί τους άλλους, ως ένας που έχει λάβει τεράστια χάρη και έλεος από τον Θεό, τον Κριτή των έργων του.

***

Το να μετανοεί κανείς σημαίνει να νιώθει στην καρδιά του το ψέμα, την ανοησία, την ενοχή των αμαρτιών του, σημαίνει να συνειδητοποιεί ότι με αυτά έχει προσβάλει τον Δημιουργό, Κύριο, Πατέρα και Ευεργέτη του, ο οποίος είναι απείρως άγιος και εντελώς ξένος προς την αμαρτία. Σημαίνει να επιθυμεί με όλη του την ψυχή την επανόρθωση και την εξιλέωση των αμαρτιών του. Και συγχρόνως αυτό σημαίνει να συνειδητοποιεί ότι δεν μπορεί να τηρεί τις εντολές του Κυρίου από μόνος του. Το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να το θέλει. Στην προσευχή που διαβάζει ο πνευματικός στην εξομολόγηση λέει: «Αδελφέ, δι’ ό ήλθες προς τον Θεό, και προς εμέ, μη αισχυνθής· ου γαρ εμοί αναγγέλεις, αλλά τω Θεώ, εν ώ ίστασαι». Οι ιερείς κατά την Ημέρα της Κρίσεως θα είναι μάρτυρες ενώπιον του Σωτήρα για τους μετανοημένους αμαρτωλούς, για το αν μετανόησαν ή δεν μετανόησαν για αυτές ή άλλες αμαρτίες, και όσοι μετανόησαν θα συγχωρεθούν.

***

Πόσες φορές κάθε μέρα πεθαίνω με τις αμαρτίες μου και πόσες φορές ανασταίνομαι από τους νεκρούς κάθε μέρα μέσω της πίστης, της μετάνοιας και της μυστικής προσευχής! Πόσες δωρεές του Κυρίου μου, πόσο έλεος και μακροθυμία βλέπω στον εαυτό μου κάθε μέρα και ώρα! Ω, αυτή η ανείπωτη αγαθότητα του Θεού που ξεπερνά τον νου και το λόγο!

***

Θλίβομαι βαθύτατα, κλαίω και θρηνώ για την τρομερή πληγή της αμαρτίας που διαφθείρει την ανθρωπότητα, η οποία υποφέρει ανυπολόγιστα, απερίγραπτα και με πολλούς τρόπους. Κλαίω και θρηνώ για την πλάνη της αμαρτίας, η οποία αιχμαλωτίζει την ανθρωπότητα, η οποία και την πριμοδοτεί κιόλας, και μάλιστα καυχιέται για αυτό της το έργο και παρηγορείται λες και είναι κέρδος. Ταυτόχρονα, όμως, χαίρομαι και πανηγυρίζω και χειροκροτώ, όταν σκεφτώ ή φανταστώ εκείνη τη Θεία βοήθεια που, με τη θέλησή Του, χάρισε τον μεγάλο Σωτήρα και Θεό σε ολόκληρο το ανθρώπινο γένος και φύτεψε στη γη την Εκκλησία του Θεού, η οποία σώζει το ανθρώπινο γένος με τη θαυμαστή Του χάρη.

***

Η ανθρώπινη ψυχή δημιουργήθηκε κατ' εικόνα και καθ' ομοίωση του Θεού που είναι ύψιστη τιμή και αξία. Της ήταν έμφυτη η αγιότητα και το φως, η δικαιοσύνη, η απλότητα, η αγαθότητα, η προσευχή και η φλογερή αγάπη προς τον Θεό. Ο ίδιος ο Θεός, πριν από την επαίσχυντη και ολέθρια πτώση των πρώτων ανθρώπων, κατοικούσε μέσα τους. Το Άγιο Πνεύμα τους στόλιζε, τους φώτιζε, τους παρηγορούσε. Μέσω της πτώσης η ψυχή άλλαξε εντελώς: έγινε αμαρτωλή, σκοτεινή, πονηρή, φίλαυτη και όχι θεοφιλής, έγινε σαρκόφιλη, υπερήφανη, κακιά, ζηλότυπη, ανυπάκουη, χωρίς αγάπη, ιδιοτελής, πορνόπληκτη. Όμως, της παρέχεται η δυνατότητα μετάνοιας ως ψυχής που έχει παρασυρθεί, που έχει φτωχύνει από τον πεσμένο ανθρωποκτόνο διάβολο. Και μπορεί με λαμπρότητα να αναστηθεί από την πτώση της με τη χάρη και τις δωρεές του Θεού.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΛΗ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΑΜΑΡΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ

***

Η καρδιά μας είναι ένα χωράφι γεμάτο ζιζάνια που δεν μπορεί να παράγει το σιτάρι της ζωής, δηλαδή, τους καρπούς της πίστης και της αρετής. Πρέπει να ξεριζώνουμε συνεχώς αυτό το ανεξάντλητο ζιζάνιο και να καθαρίζουμε την καρδιά μας με συνεχή αυτοπαρατήρηση, αυτοεξέταση, αυτομεμψία, αυτοκαταδίκη, αυτομαστίγωση, δάκρυα, ασκούμενοι στην αρετή, ιδιαίτερα στην επιμελή προσευχή, μέρα και νύχτα, με την ανάγνωση της Αγίας Γραφής, με ψαλμωδία, με μελέτη των αγίων πατέρων. Οι άγιοι εργάζονταν σε όλη τη ζωή τους για να καθαρίσουν την καρδιά τους... Γιατί κοιμάσαι, ψυχή μου, και δεν καθαρίζεις τον εαυτό σου κάθε μέρα; Ανάστα, εργάσου ακόμα και μέχρι τέλους!

***

Χρειάζεται σκληρός αγώνας, πόλεμος κατά της αμαρτίας. Χρειάζεται να αντιτασσόμαστε διαρκώς στην πλάνη (γοητεία) και τη βία της αμαρτίας, χρειάζεται αυταπάρνηση και σταύρωση της φιλαυτίας μας σε όλες τις αμέτρητες μορφές της. Χρειάζεται να θυμόμαστε ότι η ψυχή μας είναι εικόνα του Θεού και να νιώθουμε την ανάγκη να τείνουμε προς την αρχική εικόνα μας, τον Θεό, χωρίς τον Οποίο είμαστε νεκροί, κολασμένοι, φτωχοί, άποροι, τυφλοί, γυμνοί. Το πιο σημαντικό ερώτημα που πρέπει όλοι να λύσουμε είναι τούτο: τι πρέπει να κάνουμε για να ζήσουμε; Την απάντηση σε αυτό μας την έδωσε ο ίδιος ο Ζωοδότης και Θεός: «Εἰ δὲ θέλεις εἰσελθεῖν εἰς τὴν ζωήν, τήρησον τὰς ἐντολάς» (Μτ. 19: 17).

***

Ας μάθουμε την τέχνη των τεχνών, δηλαδή, να πολεμάμε την αμαρτία, τον πιο πονηρό και ισχυρό εχθρό μας. Αλλά σας λέω εκ των προτέρων, ας μη βασίζεται κανείς στη δική του δύναμη ή στη λογική του για να νικήσει αυτόν τον εχθρό, όχι, είναι ισχυρότερος από όλους μας! Θα ελπίζουμε στη δύναμη του Θεού, στη δύναμη του Χριστού, του Σωτήρα μας, ο οποίος νίκησε για χάρη μας τον εχθρό μας, τον διάβολο, και μας χάρισε το όνομά Του, τον σταυρό Του, τη χάρη Του και τη δύναμή Του για να τον νικήσουμε. «Εὐλογητὸς Κύριος ὁ Θεός μου ὁ διδάσκων τὰς χεῖράς μου εἰς παράταξιν, τοὺς δακτύλους μου εἰς πόλεμον» (Ψαλ. 143:1).

***

«Οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις» (Εφε. 6: 12)... Η ζωή μας στη γη είναι ένας πόλεμος, ένας συνεχής πόλεμος: αφού οι αόρατοι εχθροί μας πολεμάνε συνεχώς, μέσω των αναρίθμητων παθών μας. Πολεμάει και η ίδια η σάρκα μας, που υπόκειται στα πάθη, πολεμάει όλη η «μοιχαλίδα και αμαρτωλή γενεά» με τα σκάνδαλα και την αδικία της. Η σάρκα μας μάς νικάει: με τη φιλαυτία, την αυτοϊκανοποίηση, την οκνηρία για προσευχή και για καλά έργα, με την υποκρισία, την πονηριά, τη διπροσωπία, τη φιληδονία, τους λογισμούς πορνείας και τις σαρκικές επιθυμίες, με την κακία, την μνησικακία, τη χαιρεκακία, τη ζήλια, την κακοπροαίρετη διάθεση, τον οργή, την ακηδία, το γογγυσμό, τη λιγοψυχία, το ψέμα, την απάτη, την αδικία, τους βλάσφημους λογισμούς, με το πάθος να κατακρίνουμε τους άλλους, με την ακράτεια, τη μέθη, τη λαιμαργία, την πλεονεξία, την αργυροφιλία, την απιστία, την αναρχία, την ανυπακοή, την απείθεια, την ορμητικότητα, την προθυμία και προτροπή σε κάθε αμαρτία, με την ψυχρότητα και την αποξένωση από κάθε καλό.

Αυτός είναι ο λόγος που ο Σωτήρας μας λέει στο Ευαγγέλιο: «Ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν βιάζεται, καὶ βιασταὶ ἁρπάζουσιν αὐτήν» (Μτ. 11: 12). Αλλά πρέπει πάντοτε να πιστεύουμε και να θυμόμαστε ότι ο Θεός είναι μαζί μας, αόρατος Βοηθός και Συνεργάτης ενάντια σε κάθε αμαρτία, παντοδύναμος Υπερασπιστής μας και Νικητής των εχθρών μας. Μαζί μας είναι και η Κυρία Θεοτόκος, η Υπέρμαχος Στρατηγός μας. Μαζί μας είναι οι Φύλακες Άγγελοι, μαζί μας είναι όλοι οι Άγιοι του Θεού, που πρεσβεύουν για μας στον Κύριο και με τη ζωή τους μας διδάσκουν να αντιστεκόμαστε στην αμαρτία συνεχώς και με κάθε δυνατό τρόπο, να προσευχόμαστε, να παρατηρούμε τον εαυτό μας, να αγρυπνούμε αδιάλειπτα και να νικάμε την αμαρτία με τη χάρη του Χριστού.