Τμήμα ζωγραφικού πίνακα «Η προσευχή του Συμεών» (1700) του Ερτ ντε Γκέλντερ (1645-1727)
Η Γέννηση του Χριστού είναι εκείνο το γεγονός στην ιστορία της ανθρωπότητας, το οποίο απέδειξε σε ολόκληρο τον κόσμο το πόσο σημαντικό είναι να πιστεύει κανείς. Από τους αρχαίους χρόνους, από γενιά σε γενιά, οι άνθρωποι περίμεναν τη γέννηση του Σωτήρα. Και μια μέρα όλες οι προφητείες επαληθεύτηκαν!
Τι προφητείες ήταν αυτές; Τι πίστευαν και τι ήλπιζαν οι άνθρωποι πριν από τη γέννηση του Μεσσία; Στο κείμενο που ακολουθεί θα βρείτε τις απαντήσεις.
Από τότε που οι πρώτοι άνθρωποι, ο Αδάμ και η Εύα, εκδιώχτηκαν από τον παράδεισο, όλη η ανθρωπότητα περίμενε τον ερχομό στον κόσμο Εκείνου που θα εξιλέωνε όχι μόνο την αμαρτία των προπατόρων, αλλά και τις προσωπικές αμαρτίες του κάθε ανθρώπου, και που θα ελευθέρωνε όλους τους ανθρώπους από τη σκλαβιά των παθών και του θανάτου. Η πίστη και η ελπίδα των ανθρώπων βασίζονταν στις υποσχέσεις που τους είχε δώσει ο Θεός.
Δεδομένου ότι οι Εβραίοι ήταν ο μόνος λαός στον αρχαίο κόσμο που διατηρούσε την αληθινή πίστη στον Θεό, σύμφωνα με την υπόσχεση του Θεού, αυτός θα ήταν ο λαός, από τον οποίον θα καταγόταν ο Μεσσίας (στα εβραϊκά Μοσιάχ, στα ελληνικά Χριστός, κυριολεκτικά «Κεχρισμένος»).
Σε όλη την διάρκεια της παλαιοδιαθηκικής περιόδου (δηλαδή πριν από τη γέννηση του Χριστού) υπήρχαν ανάμεσα στον εκλεκτό λαό δίκαιοι άνδρες και προφήτες, μέσω των οποίων ο Θεός υπενθύμιζε στους Εβραίους την αναγκαιότητα να διατηρούν την καθαρότητα της πίστης τους και να είναι έτοιμοι να υποδεχθούν τον Λυτρωτή.
Η πρώτη κεκαλυμμένη νύξη για τη μελλοντική γέννηση του Σωτήρα έγινε από τον ίδιο τον Θεό κατά την εκδίωξη των προγόνων από τον Παράδεισο.
Απευθυνόμενος προς το φίδι που είχε βάλει σε πειρασμό τους ανθρώπους να αμαρτήσουν, είπε:
«Καὶ ἔχθραν θήσω ἀνὰ μέσον σοῦ καὶ ἀνὰ μέσον τῆς γυναικὸς καὶ ἀνὰ μέσον τοῦ σπέρματός σου καὶ ἀνὰ μέσον τοῦ σπέρματος αὐτῆς· αὐτός σου τηρήσει κεφαλήν, καὶ σὺ τηρήσεις αὐτοῦ πτέρναν» (Γεν. 3, 15).
Στη συγκεκριμένη προφητεία, η χριστιανική Εκκλησία αντιλαμβάνεται το φίδι ως τον έκπτωτο άγγελο του Θεού, τον Εωσφόρο, δηλαδή, τον σατανά, τον διάβολο. Η αναφορά στη γυναίκα εννοεί την Παρθένο, από την Οποία επρόκειτο να γεννηθεί ο Σωτήρας.
Η επόμενη προφητεία για τον ερχομό του Μεσσία στον κόσμο θεωρείται η υπόσχεση που έδωσε ο Θεός στον Αβραάμ.
Αβραάμ και οι Άγγελοι του Ρέμπραντ.
Αφότου ο Κύριος δοκίμασε την πίστη του δικαίου, του είπε:
«Καὶ ἐνευλογηθήσονται ἐν τῷ σπέρματί σου πάντα τὰ ἔθνη τῆς γῆς, ἀνθ᾿ ὧν ὑπήκουσας τῆς ἐμῆς φωνῆς» (Γεν. 22, 18).
Σε αυτά τα λόγια του Θεού η Εκκλησία βλέπει την ένδειξη ότι ο Μεσσίας επρόκειτο να γεννηθεί από το γένος Αβραάμ.
Στο τέλος του βιβλίου της Γένεσης υπάρχει μια άλλη κεκαλυμμένη νύξη για τη γέννηση του Χριστού. Ο δίκαιος Ιακώβ, πριν πεθάνει, σε μια από τις προφητείες που δίνει στους γιους του, μιλάει ως εξής:
«Οὐκ ἐκλείψει ἄρχων ἐξ ᾿Ιούδα καὶ ἡγούμενος ἐκ τῶν μηρῶν αὐτοῦ, ἕως ἐὰν ἔλθῃ τὰ ἀποκείμενα αὐτῷ, καὶ αὐτὸς προσδοκία ἐθνῶν (Γεν.49, 10).
Με τη φράση «τα αποκείμενα αυτώ» (που μεταφράζεται και ως «άρχοντας» - ΣτΜ) εννοείται ο μελλοντικός Σωτήρας. Το νόημα όλης της προφητείας έγκειται στο εξής: ο εκλεκτός λαός θα έχει την ελευθερία και την κρατική υπόσταση ώσπου να έρθει ο Ιησούς Χριστός στον κόσμο. Στη συνέχεια δε, λόγω της απόρριψής Του, θα τα χάσουν όλα. Με την «προσδοκία εθνών» εννοείται η μεταστροφή των ειδωλολατρών προς τον Χριστό.
Για τη Γέννηση του Μεσσία προφήτευε και ο προφήτης Μιχαίας που έζησε περίπου επτά αιώνες πριν από τον Χριστό.
Όταν αναφέρεται στον μελλοντικό Μεσσία, ο προφήτης μιλάει για τον τόπο της Γέννησής Του:
«Και σύ, Βηθλεέμ, οἶκος τοῦ ᾿Εφραθά, ὀλιγοστὸς εἶ τοῦ εἶναι ἐν χιλιάσιν ᾿Ιούδα· ἐκ σοῦ μοι ἐξελεύσεται τοῦ εἶναι εἰς ἄρχοντα ἐν τῷ ᾿Ισραήλ, καὶ αἱ ἔξοδοι αὐτοῦ ἀπ᾿ ἀρχῆς ἐξ ἡμερῶν αἰῶνος» (Μιχ. 5, 2).
Σε αυτήν την προφητεία κατονομάστηκε ευθέως η πόλη, όπου επρόκειτο να γεννηθεί ο Μεσσίας, είναι η Βηθλεέμ.
Μια μεγάλη σειρά από υποσχέσεις για τη γέννηση του Χριστού είχε κάνει ο Άγιος Προφήτης Ησαΐας, ο οποίος ζούσε περίπου την ίδια εποχή με τον Μιχαία.
«Και ἐξελεύσεται ράβδος ἐκ τῆς ρίζης ᾿Ιεσσαί, καὶ ἄνθος ἐκ τῆς ρίζης ἀναβήσεται. καὶ ἀναπαύσεται ἐπ᾿ αὐτὸν πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, πνεῦμα σοφίας καὶ συνέσεως, πνεῦμα βουλῆς καὶ ἰσχύος, πνεῦμα γνώσεως καὶ εὐσεβείας· … Καὶ ἔσται ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἡ ρίζα τοῦ ᾿Ιεσσαὶ καὶ ὁ ἀνιστάμενος ἄρχειν ἐθνῶν, ἐπ᾿ αὐτῷ ἔθνη ἐλπιοῦσι…» (Ης. 11, 1 - 10).
Σε αυτήν την προφητεία αποκαλύπτεται η καταγωγή του Σωτήρα: επρόκειτο να γεννηθεί από την Παρθένο, η οποία θα προερχόταν από τη γενιά του Ιεσσαί και του Δαβίδ (ο Ιεσσαί ήταν ο πατέρας του αγίου βασιλιά και προφήτη Δαβίδ). Το δεύτερο μέρος της προφητείας μιλάει για τα έθνη που θα πιστέψουν στον Χριστό.
Ο Προφήτης Ησαΐας. Αντόνιο Μπαλέστρα.
Μια άλλη προφητεία του Ησαΐα για τον Χριστό υπαινίσσονταν τα μελλοντικά θαύματα, τη δύναμη, την πνευματική εξουσία και τις θεραπείες Του:
«Ὁ Θεὸς ἡμῶν … αὐτὸς ἥξει καὶ σώσει ἡμᾶς. Τότε ἀνοιχθήσονται ὀφθαλμοὶ τυφλῶν, καὶ ὦτα κωφῶν ἀκούσονται. τότε ἁλεῖται ὡς ἔλαφος ὁ χωλός, τρανὴ δὲ ἔσται γλῶσσα μογιλάλων…» (Ησ. 35, 4-6).
Η πιο γνωστή και τρανταχτή προφητεία, όμως, για τη γέννηση του Σωτήρα που έγινε από τον προφήτη Ησαΐα είναι η ακόλουθη:
«Διὰ τοῦτο δώσει Κύριος αὐτὸς ὑμῖν σημεῖον· ἰδοὺ ἡ παρθένος ἐν γαστρὶ ἕξει, καὶ τέξεται υἱόν, καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ ᾿Εμμανουήλ» (Ησ. 7, 14).
Αυτά τα λόγια δεν μιλούν μόνο για τον ερχομό του Μεσσία, αλλά αποκαλύπτουν επίσης το μυστήριο της Ενσάρκωσης του Θεού, διότι ο Σωτήρας επρόκειτο να γεννηθεί από την Παρθένο, που με μυστηριώδη τρόπο «συλλήψη ἐν γαστρὶ», και το όνομά Του θα είναι Εμμανουήλ, που στα ελληνικά σημαίνει «Μεθ’ ημών ο Θεός».
Εκτός από το μεγάλο αριθμό προφητειών για τον τόπο και το γεγονός της γέννησης του Σωτήρα, στην Παλαιά Διαθήκη υπάρχουν και πολλές άλλες που περιγράφουν την επίγεια πορεία της ζωής Του, τα θαύματα, τα πάθη, τον σταυρικό θάνατο και την Ανάστασή Του.
Κάθε Ιουδαίος γνώριζε πολύ καλά όλες αυτές τις προφητείες και καθένας που προερχόταν από το γένος του Δαβίδ ήλπιζε ότι ο Μεσσίας θα γεννιόταν στην οικογένειά του. Είναι ακόμη πιο λυπηρό το γεγονός ότι οι Ιουδαίοι στην πλειονότητά τους δεν είδαν τον αναμενόμενο Σωτήρα στον Κύριο Ιησού Χριστό. Τον προσπέρασαν, δεν πίστεψαν ότι είναι Αυτός, ή, όπως ο Ιούδας ο Ισκαριώτης, εξαπατήθηκαν από τις προσδοκίες τους, νομίζοντας ότι είχε έρθει ο επίγειος βασιλιάς και ηγεμόνας εκείνος που θα έκανε το Ισραήλ το κέντρο του κόσμου. Τελικά, ο Ισραήλ δε δέχτηκε τον Χριστό, και το ευαγγέλιο άρχισε να διαδίδεται ανάμεσα στα έθνη, δηλαδή στους λαούς που ήταν ακόμη ειδωλολάτρες.